رساله معماری طراحی خانه سالمندان قسمت پنجم

6-4-13-رختشويخانه مركزي

فضايي است با مساحتي حدود 18 متر مربع كه خدمات آن شامل شستن، خشك كردن، اتوكشي و … مي شود. از آن جا كه كيفيت شستشو با سيستم هاي نيمه اتوماتيك بهتر و هزينه هاي آن كمتر است، نصب اين گونه سيستم ها در خانه هاي سالمندان مقرون به صرفه است.

6-4-14-انبار وسايل

براي نگهداري وسايل نظافت، مثل ملحفه، پتو، روبالشي و … انباري به مساحت حدود 1 متر مربه براي هر يك از سالمندان مورد نياز است كه اين فضا اغلب مي تواند در كنار حمام قرار گيرد و توصيه مي شود كه كاملا كاشي كاري شود تا نظافت آن آسان تر انجام پذيرد.

6-4-15-سرويس هاي بهداشتي

6-4-15-1-توالت

«از آن جايي كه سالمندان در طول شب نياز به توالت پيدا مي كنند، لذا لازم است كه محل آن در كنار اتاق هاي خواب آنان باشد. حداقل ابعاد فضاي مناسب براي توالت سالمنداني كه از صندلي چرخ دار استفاده مي كنند 170×170 سانتي متر مربع بايد باشد. ارتفاع كاسه توالت ( البته منظور توالت فرنگي است زيرا استفاده از توالت ايراني براي سالمندان، حتي اگر قادر به استفاده باشند مناسب نمي باشد ) از كف نبايد بيش از 38 سانتي متر باشد و در هر طرف آن روي ديوار بايد نرده كمكي به فاصله 70 سانتي متر از كف نصب شود تا به كمك آن نشستن و برخاستن ميسر باشد.»(6-28)]5[

شکل (6-28) ارتفاع مناسب توالت فرنگی و نرده کمکی آن]3[

منبع،(robson.david…1997)

 

6-4-15-2-دستشويي

دستشويي مورد استفاده در خانه هاي سالمندان بايد بدون پايه و در ارتفاع 85 سانتي متر ونصب گرددولي براي افرادي كه در صندلي چرخ دار هستند اين ارتفاع مي تواند تا ارتفاع 75كوتاه شود.بنابراين توصيه مي شود كه دستشويي به گونه اي طراحي گردد كه ارتفاع آن قابل تنظيم باشد.(6-29)

شکل (6-29) ارتفاع مناسب مناسب کاسه دستشویی]3[

منبع،(robson.david…1997)

 

توصيه هاي طراحي

1-حداقل عرض در سرويس هاي بهداشتي پيشنهاد مي گردد.

2-كف و ديوار دستشويي،توالت و حمام بايستي با كاشي مناسب پوشيده شود.

3-شيرهاي آب بايستي اهرمي باشد و به سهولت باز و بسته شود تا سالمنداني كه از آرتروز و ورم مفاصل رنج مي برند به راحتي از آن استفاده كنند.

4-حداقل ابعاد كاسه دستشويي 40*65 سانتي متر مربع پيشنهاد مي شود و ارتفاع لبه ان بايد در ارتفاع ساعد دست و حداقل 85 سانتي متر از كف باشد.

5-در كشور هاي با اب و هواي سردفترجيحا دستشويي نبايد در كنار ديوار خارجي باشد.

6-4-15-3-حمام

براي سالمندان و افرادي كه كه كم توان تر مي شوند،حمام اهميت بيشتري پيدا مي كند و بايد با حداكثر آسايش طراحي شود.حمام ها بايستي كاملا براي استفاده كنندگان از صندلي چرخ دار ، بدون همراه يا براي افرادي كه نياز به يك يا حتي دو همراه براي كمك دارند قابل استفاده باشد.(شکل 47)

هرچند،بسياري از سالمندان ، وان را به دوش ترجيح مي دهند ، به دلايل گوناگون از جمله قابليت دسترسي بيشتر، پاكيزه تر و اقتصادي تر بودن و قابليت كنترل دماي بهتر،استفاده از دوش در خانه هاي سالمندان مناسب تر است. ولي به هر حال افراد بسيار كم توان كه حتي با وجود همراه نيز قادر به استحمام نيستند و انهايي كه مشكلات پوستي دارند و با غوطه ور شدن در آب التيام مي يابند نياز به وان براي استحمام دارند.بنابراين بايستي تعداد كمي حمام وان دار در خانه هاي سالمندان طراحي گردد.

تجهيزات اصلي و ضروري در حمام عبارتند از:وان يا دوش،توالت،لگن دستشويي،كمكد كمك هاي اوليه و آينه ،اين تجهيزات بايستي چنان جا داده شوند كه توسط افراد با تحرك كامل ، استفاده كنندگان بدون همراه و با همراه از سوي افراد درون صندلي چرخ دار قابل دسترس باشند.

شکل (6-30) فضای مناسب حمام برای استفاده سالمندان]6[

منبع،(robson.david…1997)

 

ابعاد حمام بدون وان 2/2×2/2 متر مربع و حمام هاي وان دار به مساحت 12 متر مربع پيشنهاد مي گردد.كه در هر صورت لازم است در ارتباط نزديك با اتاق هاي خواب سالمندان باشد.

توصيه هاي طراحي

• عموما توصيه مي شود كه براي هر 15تا 20 سالمند، يك حمام فراهم باشد. (شکل 48)
• در حمام بايستي با حداقل پهناي 90 سانتي متربه سوي بيرون باز شود. قفل در حمام بايستي هم از داخل و هم از خارج قابل باز شدن باشد زيرا در وضعيت اضطراري بتوانند به آساني به فضاي داخل يا خارج دست يابند.
• براي جلوگيري از ديده شدن سالمند در هنگام بازبودن در، بايستي جلو ورودي پوشيده شود.(6-31)

 

شکل (6-31) ابعاد مناسب حمام بدون وان]6[

منبع،(robson.david…1997)

شکل (6-32) محل مناسب قرارگیری در حمام]6[

منبع،(robson.david…1997)

 

پوشش كف حمام بايستي به گونه اي باشد كه هنگام خيس شدن، لغزنده نباشد و براي ايستادن پايداري ايجاد كند و ترجيحا لاستيكي باشد. همچنين بايستي داراي شيب ملايم به سوي مجراي فاضلاب باشد.

• سطح ديوارها و يا كف بايستي به آساني قابل شستشو باشد و با استفاده از كاشي هاي مات جهت كاستن از خيرگي چشم تا حداقل ½ متر بالاي كف تمام شده كاشي كاري شود.
• در حمام هاي وان دار، بايستي كناره هاي وان باز بوده و با ميله و دستگيره هاي كمكي مجهز شده باشد تا سالمندان قادر به حركت بتوانند بدون همراه از آن استفاده كنند.
• توالت، دستشويي و امكانات براي تعويض و نگهداري لباس بايد در حمام پيش بيني شود.
• در حمام هاي بدون وان، براي وارد و خارج شدن از زير دوشي، استفاده از ميله هاي دستگيره اي به فاصله 90 سانتي متر از كف ضروري است.
• فضاهايي براي گردش آسانتر صندلي چرخ دار به قطر 5/1 متر بايستي در مركز حمام در نظر گرفته شود.
• از هواكش هاي جذب كننده رطوبت كه به كليد چراغ متصل اند و خاموش شدن آنها با تاخير نسبت به چراغ صورت مي گيرد بايستي استفاده شود.
• شير هاي كنترل دوش بايستي داراي عملكرد ساده باشد و به راحتي باز و بسته شوند بخصوص براي استفاده سالمنداني كه آرتروز انگشت دارند.
• سيستم آ‍ير خطر در حمام ضروري است.

6-4-16-ارتباطات ضروري فضاها در خانه هاي سالمندان

با توجه شرايط جسماني سالمندان،خانه هاي سالمندان بهتر است يك طبقه باشد و در صورت لزوم براي ساختمان هاي بيشتر از دو طبقه ،استفاده از آسانسور الزامي است.هر چند غالبا اين گونه فرض مي شود كه بشترين شمار سالمندان به طور طبيعي از آسانسور استفاده مي كنند،ولي استفاده منظم از پلكان با طراحي مناسب ،مفيد تشخيص داده شده است و مي تواند استفاده از آن را تشويق نمايدد.

در خانه هاي سالمندان تا دو طبقه ، استفاده از رامپ، جانشين مناسبي براي پلكان نمي باشد زيرا شيب رامپ باعث تغييري در قرارگيري نقطه ثقل بدن مي شود و خود اين موضوع باعث ايجاد مشكلاتي در راه رفتن سالمندان مي گردد. به همين دليل توصيه مي شود ، در جايي كه ايجاد تغييرات ارتفاعي لازم باشد ، سالمنداني قادر به حركت در طبقه دوم ساكن شوند كه در رفت و آمد بتوتنند از راه پله و سالمندان ناتوان كه در طبقه اول ساكن اند از رامپ استفاده كنند. توصيه مي شود كه در خانه هاي سالمندان بيش از يك طبقه (همكف)نصب آسانسور بهترين راه حل است.

6-4-17-آسانسور

در خانه هاي سالمندان (بخصوص در خانه هاي بيش از دو طبقه )استفاده از آسانسور ضروري مي باشد.آسانسور بايستي نزديك به در ورودي اصلي ساختمان كار گذاشته شده و در هر يك از طبقات ،بدون بالا و پايين رفتن از پله قابل دسترسي باشد.

از آنجا كه سالمندان خيلي آهسته حركت مي كنند ،لذا درهاي  اتوماتيك آسانسورها بايد به گونه اي تنظيم شوند كه زمان كافي براي داخل شدن به اتاقك آسانسور و خارج شدن از آن به افراد داده شود.همچنين بايستي توقف اسانسورها به نسبت طولاني تر از حد معمول باشد .

توصيه هاي طراحي

1-«حداقل ابعاد اتاقك آسانسور 1/1×4/1 متر مربع و در ان ،به عرض باز شونده 80-90 سانتي متر بايد باشد.(شکل 51)

2-در داخل اتاقك آسانسور نصب نرده اي به قاصله 90 سانتي متر از كف براي حفظ تعادل سالمندان بايستي در نظر گرفته شود.

3-لازم است از صندلي تاشو در داخل اسانسور استفاده شود.

4-اتاقك آسانسور بايستي به زنگ اضطراري و يك خط تلفن جهت ارتباط به بيرون و نيز دكمه هاي كنترل و ساير تجهيزات لازم كه جهت استفاده در داخل آسانسور بر روي ديواره اتاقك نصب مي شود،لازم است بين 90 تا 130 سانتي متر قرار گيرد.»]6[

شکل (6-33) ابعاد مناسب و تجهیزات اتاقک آسانسور]6[

منبع،(robson.david…1997)

 

6-4-18-رامپ  و سطوح شيب دار

به دليل محدوديت هاي چندكانه سالمندان از قبيل ديد كم و قدرت و توانايي كاهش يافته در آنان بايستي شيب تدريجي مطابق با استانداردهاي جهاني باشد تا بتواند امكان دسترسي براي همه افراد را فراهم نمايد.

«در صورتي كه شيب رمپ 8 درصد باشد ، طول آن نبايد از 6 متر تجاوز كند و وقتي كه به رمپ هاي طولاني تر نياز باشد بايد آنها  را به وسيله پاگردهايي به طول حداقل 5/1 متر از هم جدا كرد.همچنين در ابتدا و انتهاي رامپ ها هميشه بايد سطحي كه از 8/1 متر مربع كمتر نباشد در نظر كرقته شود.»]5[

توصيه مي شود كه در دو طرف رامپ از نرده هاي كمكي به فاصله90 سانتي متر از هم و به فاصله 70 سانتي متر از كف استفاده شود.

6-4-19-پلكان

الگوي راه رفتن افراد بر روي سطوح صاف، به طول گام و سرعت حركت آنها بستگي دارد. بنابراين چگونگي قرار دادن پا، به اراده فرد سالمند بستگي دارد و حتي ممكن است ناخودآگاه باشد، در حالي كه استفاده از پله تا حد زيادي به ابعاد و شرايط آن بستگي دارد.

معمولا پايين آمدن از پله، خطرناك تر از بالا رفتن است. مطالعات انجام گرفته بر روي 32000 استفاده كننده از پله ( Carsons. Etal.1978 ) مشخص نموده است كه هنگام پايين رفتن، فرد در معرض فرآيندهاي پيچيده بصري و  حركتي بدن قرار مي گيرد. اشخاص ابتدا مستقيما به اولين پله نگاه مي كنند و سپس با پايين رفتن از پله هاي دوموسوم، شروع به شمارش پله ها در ذهن خود مي نمايند. مطالعاتي كه بر روي سالمندان آسيب ديده به هنگاماستفاده از پلكان انجام گرفته، نشان داده است كه بينايي ممكن است يكي از عوامل اصلي در ضربه پذيري افراد باشد. در اين گونه آسيب پذيري سالمندان دو دليل اصلي وجود دارد:

• اختلال در بينايي كه توجه فرد را از پله منحرف مي سازد.
• خطاي چشم كه ناشي از نحوه طراحي پله مي باشد.

طراحي پلكان بايد تامين كننده امنيت و داراي اندازه هاي متناسب، نور كافي و نرده هاي مناسب باشد. پله هاي مستقيم ممكن است اقتصادي تر به نظر برسند ولي معمولا به دليل اين كه طولاني بودن خيز پله براي سالمندان و افراد كم توان ترس آور مي باشد، لذا بهتر است به دونيم خيز تقسيم شود كه البته اين امر باعث مي گردد بر تعداد پله ها افزوده شود ولي از نظر امنيتي و ايجاد تعادل بيشتر براي سالمندان مناسب تر است. حداكثر تعداد مناسب پله ها براي هر خيز، 9 پله و براي تعداد پله بيشتر، ايجاد پاگردي براي استراحت الزامي است.(6-34)

شکل (6-34) استفاده از نرده های کمکی در پلکان]6[

منبع،(robson.david…1997)

 

براي سالمندان كف پله اي مناسب است كه پهناي كافي داشته باشدتا بتواند با كمي ايمني روي ْآن ايستاده و نفسي تازه كنند.(6-35)

 

 

شکل (6-35) ابعاد منلسب پلکان]6[

منبع،(robson.david…1997)

 

ارتفاع هر پله 15 سانتي متر  و عرض پاخور آن 27-30 سانتي متر پيشنهاد مي كردد.براي سالمنداني كه نمي توانند به راحتي راه بروند و حتما بايستي با گرفتن نرده خود را بالا بكشند ، نصب نرده هاي كمكي در دو طرف پله ضروري است.پلكان بي نرده براي افراد مسن و اشخاص مستعد سرگيجه خطر آفرين است.

فاصله بين نرده هاي دو طرف ،90سانتي متر توصيه مي شود تا براحتي قابل دسترس سالمندان باشد.ارتفاع اين نرده ها تا كف پله، 90 سانتي متر و سطح مقطع آنها نيز دايره اي به قطر 4 سانتي متر پيشنهاد مي گردد. (6-36)

 

شکل (6-36)مقطع مناسب نرده های کمکی]3[

منبع،(robson.david…1997)

 

پهناي پلكان بايستي به اندازه اي باشد كه عبور افراد را ممكن ساخته و در عين حال ترس آور به نظر نرسد. توصيه مي شود كه رنگ پله هاي بالايي و پاييني با ديگر پله ها و نيز پاگردها در تضاد باشد. همچنين سطح رويه پله ها بايستي از مصالح غير لغزنده پوشانده شود.

توصيه هاي طراحي

• لبه كف نبايستي بيرون زدگي داشته باشد.
• پله ها نبايستي شل و يا ناپايدار باشند.
• هيچ گونه اشيايي، حتي به طور موقت نبايستي روي پلكان گذاشته شود.
• لبه پله ها، بايستي ازبقيه پلكان قابل تشخيص باشد كه مي توان با روشنايي مناسب به اين مهم دست يافت.

 

6-4-20-راهروها

در خانه هاي سالمندان، راهروها بايستي داراي پهناي كافي و نورپردازي مناسب باشند تا افراد درون صندلي چرخ دار، افراد با عصا و پياده با همراه، در هر دو جهت بتوانند حركت كنند. براي افرادي كه از عصا استفاده مي كنند، پهناي 70 سانتي متر و براي اشخاصي كه از صندلي چرخ دار استفاده مي كنند، پهناي راهرو بين 100 تا 120 سانتي متر بايد باشد. اگر عرض راهرو 180 سانتي متر در نظر گرفته شود، امكان حركت دو صندلي چرخ دار از كنار هم فراهم خواهد شد. بنابراين پيشنهاد مي شود كه عرض راهروهاي خانه هاي سالمندان حداقل 150 سانتي متر باشد و همواره سعي شود از راهروهاي پرپيچ وخم كه ايجاد سردرگمي در سالمندان مي نمايد پرهيز گردد.

(6-37)

شکل (6-37) پهنای مناسب راهروها و استفاده از نردهخای کمکی]3[

منبع،(Green, Isaac. … 1975)

 

 

 

فرورفتگی و پیشامدگی های سنجیده و طراحی شده در طول راهرو می تواند به پهنای راهرو تنوع بخشد و آن را از حالت یکنواختی بیرون آورد. فرورفتگی ها، توقفگاه موقت سالمندان برای رفع خستگی نیز هست . معمولا این گونه فرورفتگی ها را با وسایل استراحت، مثل نیمکت یا صندلی پر می کنند. پنجره در برخی نقاط از طول راهرو می تواند به جهت یابی سالمندان کمک نموده و ارتباط آنان را با فضای بیرون بیشتر نماید ولی باید توجه داشت که از طراحی ÷نجره بزرگ در انتهای راهرو به دلیل تابش شدید نور پرهیز شود. در مناطقی که آب و هوای معتدل دارد بهتر است راهروها شمالی – جنوبی ساخته شوند و همچنین نباید در جریان باد باشند. توصیه می شود که دیوارهای راهرو با رنگ های روشن و مات رنگ آمیزی شوند که روشنایی طبیعی و غیر طبیعی را منعکس نکنند. هم چنین کف راهروها برای ایجاد تضاد رنگ ها، تیره تر از دیوارها باشد. همچنین بایستی کف راهرو، جاذب صدا و غیر لغزنده باشد. نصب دستگیره های نرده ای در طول راهرو، برای یاری رساندن به افراد نامتعادل ضروری است و نیز مسیر راهرو باید عاری از موانعی مانند رادیاتورهای پیش آمده و یا کپسول های آتش نشانی باشد.(6-38)

 

شکل (6-38) رادیاتور شوفاژو نیز کپسول آتشنشانی باید در جاسازی دیوار راهرو نصب شود]6[

(Green, Isaac. … 1975)

 

 

 

6-4-21-بازشوها

6-4-21-1-درها

معمولا درها برای سالمندان دشواری های زیادی ایجاد می کنند. از آن جا که بیشتر سالمندان دارای ورم مفاصل اند و مشکل می توانند انگشتان خود را خم کنند، لذا دستگیره های در نباید از نوع مدور باشد، بنابراین استفاده از دستگیره های اهرمی با شکل D ÷یشنهاد می گردد. توصیه می شود دستگیره در، حدود 90 سانتی متر از کف راهروها فاصله داشته باشد تا حرکت در هر دو وضع نشسته و ایستاده به آسانی انجام گیرد. از آن جا که اغلب سالمندان در حالت راه رفتن پای خود را بر زمین می کشند، لذا هیچ نوع برآمدگی در آستانه در، که موجب افتادن آنها می شود نباید وجود داشته باشد. همچنین سالمندانی که با صندلی چرخ دار حرکت می کنند، تغییرات ناگهانی در کف راهرو را نمی توانند تحمل کنند، بنابراین تا آنجا که امکان دارد باید آستانه های در را حذف نمود و یا در صورت الزام استفاده از آستانه، حداکثر 2 سانتی متر ارتفاع ÷یشنهاد می گردد.

• بازشو آزاد درها باید بین 80 تا 85 سانتی متر باشد تا عبور صندلی چرخ دار به آسانی انجام گیرد. همچنین بایستی درها به سمت خارج اتاق و یا به صورت کشویی به طرفین باز شوند.]6[
• برای جلوگیری ازصدای برخورددرها به هم و جهن کاهش نوفه، لبه درها بایستی با نوارهای درزگیر پوشیده شوند.

6-4-21-2-پنجره ها

پنجره ها برای فراهم ساختن نور کافی و تهویه و ارتباطات بصری با دنیای بیرون مورد نیازند و بایستی مطمئن و ایمن بوده و محرمیت ایجاد کنند. ادوات پنجره بایستی قابل دسترس بوده و عملکرد راحتی داشته باشند. همچنین طراحی آنها بایستی در ارتباط با اندازه اتاق و عملکردهای مورد انتظار باشد. قسمت های بازشو پنجره ها باید به گونه ای باشد که در تابستان هوای بیرون را به داخل اتاق ها هدایت کرده و در زمستان از این جریان هوا جلوگیری کند. جابجایی و تعویض هوای گرم ساکن زیر سقف و ورود هوای تازه، موجب تلطیف هوای اتاق سالمند می شود و از خشکی هوا که سالمند به آن حساسیت دارند می کاهد.

نشستن و از پنجره به بیرون نگاه کردن برای سالمندان نوعی مشغولیت هر روزه است.« بنابراین، پنجره های اتاق نشیمن باید کوتاه باشد تا شخصی که در صندلی راحتی لمیده است بتواند به راحتی بیرون را تماشا کند که این ارتفاع می تواند بین 30 تا 90 سانتی متر در نظر گرفته شود.

در اتاق خواب ارتفاع پنجره بایستی آن قدر کم باشد که شخص هنگام خوابیدن بر روی تخت به راحتی بتواند بیرون را ببیند که این ارتفاع باید بین 30- 60 سانتی متر از کف اتاق در نظر گرفته شود. در اتاق غذا خوری ارتفاع 70 سانتی متر برای کف پنجره ها پیشنهاد می گردد تا سالمندان در حالت نشسته به راحتی بتوانند به تماشای بیرون بپردازند.»]6[

کف پنجره ها بایستی به اندازه ای باشد تا فضا برای تزیینات و گلدان های کوچک گل فراهم شود. محل نصب نرده های ایمنی در بیرون پنجره بایستی به گونه ای در نظر گرفته شود که منظر سالمند را به فضای خارج به هم زند. (شکل 60)

دستگیره ها و قفل های پنجره ها بایستی به گونه ای طراحی شود تا با استفاده از کمترین نیرو عمل کنند. همچنین بایددرسطحی پایین وقابل دسترس قرار داشته،ودرارتفاع بین 90 تا 120 سانتی متر از کف باشند.

شکل (6-39) ابعاد مناسب پنجره و ارتفاع کف پنجره از زمین]6[

منبع،(Green, Isaac. … 1975)

توصیه های طراحی

• پنجره هایی که نور را به صورت یکنواخت به داخل اتاق پخش می کنند مناسب تر از پنجره هایی هستند که نور را با قسمت قسمت وارد اتاق می کنند(6-40)

شکل (6-40) پخش نا مناسب نور از پنجره

منبع،(Green, Isaac. … 1975)

 

• برای جلوگیری از جریان باد و گرما بایستی از پنجره های دو جداره استفاده شود.
• بایستی از سایبان های خارجی استفاده شود تا تابش شدید خورشید از پنجره های جنوبی و غربی که موجب ناراحتی بینایی سالمندان می شود به حداقل برسد.

6-4-21-3-تراس های خصوصی

سالمندان ارزش زیادی برای داشتن فضای خارجی که متعلق به خورشان باشد قائل اند. وجود تراس های خصوصی در مجاورت اتاق های شخصی باعث می شود که فضای مسکونی، بیشتر حالت خانگی و کمتر حالت رسمی داشته باشد. در نظر گرفتن تراس های خصوصی در جلو اتاق ها، باعث می شود که سالمندان استقلال بیشتری داشته باشند و وجود خود را مفید بدانند. این نوع فضاها جایگاهی هستند برای تداوم یافتن بسیاری از کارهای خانه که بخشی از زندگی روزمره آنان از قبیل باغبانی، خشک کردن لباس و … را پر می کند. چنین فضاهایی باید هم احساس در فضای خاجی بودن و هم احساس محصور بودن را برای سالمند فراهم کند. بر همین اساس تراس هایی که محدوده های آنها به خوبی تعریف نشده است، غالبا مورد استفاده قرار نمی گیرند. برای تعیین محدوده تراس، لازم است حصاری مناسب که در عین حالی که ایجاد احساس امنیت و خلوت می نماید، امکان منظر به درون محوطه های عمومی را نیز فراهم سازد، پیش بینی شود.

6-4-21-4-تراس های مشترک

تراس های مشترک می توانند وسیله ای برای برقراری روابط اجتماعی گروه های کوچک و بزرگ باشند. اگر این فضاها به خوبی طراحی شوند، سالمندانی که توانایی های کمتری دارند و نیازمند به دسترسی های آسان، آسایش و امنیت هستند نیز می توانند از آنها استفاده کنند. تراس های مشترک بهتر است در مرکز   ساختمان و فعالیت های مجموعه قرار گرفته و دارای دید کافی و دسترسی های اسان به فضاهای داخلی باشند. چنین مکانی ضریب امنیت واطمینان را بالا می برد و استفاده غیر رسمی از تراس را تشویق می کند.(6-41)

 

 

شکل (6-41) فضاهای باز مشترک]8[

منبع،(Robson,David…1997)

توصیه های طراحی

• تراس های خصوصی و مشترک به گونه ای باید طراحی شوند که در بیشتر اوقات روز به آنها نور مستقیم خورشید بتابد و در عین حال تمهیداتی برای محافظت در مقابل نور شدید خورشید، سرما و باد شدید را دارا باشند.
• ایجاد تراس های سرپوشیده در کنترل نفوذ نور خورشید و فراهم آوردن فضای اضافه برای اتاق های خواب و نشیمن مناسب می باشد.(شکل 64)
• «مساحت تراس ها الزاما از 3 متر مربع نباید کمتر باشد،چون از نظر عملکردی فضای نامناسبی می شود»]1[.

شکل (6-42) تراس های خصوصی]7[

منبع،(Robson,David…1997)

6-4-22-محوطه باغبانی

از ارزشمندترین نوع فعالیت هایی که می توان برای سالمندان در نظر گرفت فعالیت باغبانی است (حتی اگر تعداد کمی از آنان به این توع فعالیت علاقه مند باشند).

باغبانی را می توان به عنوان ابزاری جهت به نمایش گذاردن توانایی ها و دست آوردهای سالمندان در نظر گرفت.

دو نوع باغچه در اکثر خانه های سالمندان وجود دارد :

• پاسیوها و بالکن های خصوصی
• محوطه ها و کرت های مخصوص این کار

به سالمندان این امکان باید داده شود که در محیط زیست خود، به باغبانی و پرورش گل بپردازند و باغچه ای را که در اختیارشان گذاشته شده است با گل های مورد علاقه شان بیارایند. این امر، نه تنها باعث دلبستگی بیشتر آنان به محیط زیست خود می شود، بلکه این احساس در وجودشان برانگیخته می شود که آن جا را متعلق به خود بدانند. افزون بر این، هزینه های جنبی خانه کاسته می شود.

توصیه می شود باغچه های جمعی به نحوی که از اتاق های خصوصی سالمندان و یا از فضاهای عمومی آنها قابل رویت باشد و در طول روز از نور خورشید استفاده کند، در خانه های سالمندان ایجاد گردد.

6-4-23-محوطه بازی برای فرزندان میهمانان

برای سالمندانی که نوه های آنها به دیدنشان می آیند، یک محوطه خارجی بازی برای کودکان بسیار مطلوب است ولی سروصدای بچه ها و کنترل آنها توسط کارکنان خانه، موجب نگرانی بسیاری لز سالمندان می شود. بنابراین در صورتی که قرار باشد محوطه بازی درون مجموعه قرار گیرد، بایستی موارد زیر را در نظر گرفت :

• قرار دادن محوطه بازی دور از بخش های آرام مجموعه از قبیل واحد های مسکونی یا فضاهای خصوصی.
• جاگیری فضای بازی در مکانی که تنها توسط میهمانان قابل استفاده باشد.
• فراهم نمودن نیمکت هایی در محوطه بازی برای استفاده سالمندان و میهمانان برای مراقبت از بچه ها.
• استفاده از فضاهای خارجی برای سالمندانی که قادر به دیدن ÷له ها، خواندن علایم و یا بلند شدن از روی نیمکت ها نیستند، مناسب نیست و بعضی از تجهیزات و جزییات لازم مطمئنا اهمیت بیشتری برای امنیت و آسایش سالمندان ایجاد می نماید.

6-4-24-مبلمان و اثاث ثابت

مبلمان مورد استفاده در خانه های سالمندان نیاز به مناسب سازی دارد. برای چیدمان مبلمان در فضاهای نشیمن، نهارخوری و دیگر فضاهای مورد استفاده سالمندان بایستی مسیرهای آزاد برای آمدوشد فراهم شود و هیچگونه مبلمان سبک و ناپایدار نبایستی وجود داشته باشد. از میزهای کوتاه (میزهای عسلی) نبایستی در فضاها استفاده نمود، تا برای سالمندان با اختلالات بینایی و یا ناتوانی جهت حفظ تعادل ایجاد دشواری نکنند. میزهایی که دارای یک پایه ستونی هستند برای دسترسی افرادی که از صندلی چرخ دار استفاده می کنند مناسب تر است، اما هنگامی که افراد کم توان سنگینی خود را بر روی میز می اندازند، ای ن میزها راحت تر از میزهای پایه دار واژگون می شوند.بنابراین هر چه قطر میز بیشتر باشد، پایه یا ستون وسط آن نیز باید سنگین تر باشد تا از واژگون شدن میز جلوگیری کند. میزهای مربع پایه دار عموما پایدارترند و فضای کمتری را اشغال می کنند. این میزها را می توان برای ایجاد میزهای دراز به دنبال یکدیگر قرار داد که راه حل عملی برای اتاق های چند منظوره است.

به دلیل تغییرات کالبدی، مانند گرفتگی و ضعف عمومی عضلات، کاهش انعطاف پذیری و … که همراه پیری مشکلاتی را هنگام نشستن و برخاستن به مدت طولانی ایجاد می کند، بایستی صندلی های راحتی فراهم کرد. از آن جایی که قد متوسط سالمندان حدود 150- 160 سانتی متر می باشد، نشیمنگاه صندلی بایستی حدود 40- 43 سانتی متر باشد. پیشنهاد می شود که صندلی هایی با ارتفاعات مختلف ولی در همین محدوده فراهم شود تا خود سالمندان، صندلی مطلوب خود را پیدا کنند. (6-43)صندلی های سبک و قابل حرکت دادن نسبت به نوع ثابت آن ترجیح دارد. پشتی صندلی باید نرم باشد تا تکیه گاه خوبی برای شانه ها و کمر باشد، دسته های صندلی بایستی تا اندازه ای به جلو بیرون زدگی داشته باشد که نشستن و برخاستن از صندلی به سهولت انجام پذیرد.

 

 

شکل (6-43) ارتفاع مناسب صندلی]9[

منبع،(LidmarReinius, Karin. …1984)

 

بسیاری از سالمندان هنگام بلند شدن از صندلی بدن خود را بر روی آن می کشند که علت آن کاهش قدرت پاها و عدم توانایی در جمع کردن پاها در زیر صندلی است. بنبراین برای ایجاد سهولت در حرکت نباید رویه صندلی بیش از حد در عقب قرار بگیرد و نباید بلند یا کوتاه باشد.(6-44)

پیشنهاد می شود که پشتی صندلی ها در حدود 5 تا 10 درجه نسبت به صفحه عمودی زاویه داشته باشد تا در هنگام نشستن حالت مطلوب تری ایجاد نماید.

شکل (6-44) صندل های مخصوص سالمندان]9[

منبع،(LidmarReinius, Karin). …1984

 

6-4-25-کفپوش های مناسب

کف راهرو اتاق های خانه سالمندان بایستی غیر لغزان، استوار و به گونه ای هموار باشد که مانع عبور صندلی چرخ دار و یا باعث از دست دادن تعادل آنان نگردد. عدم انتخاب مناسب پوشش کف به ویژه در راهروها از سهولت و ایمنی عبور سالمندان می کاهد و امکان دسترسی ها را کاهش می دهد. مناسب ترین کفپوش ها عبارتند از پوشش هایی از جنس وینیل یا پوشش های نرم. بایستی توجه داشت که انتخاب آن دسته از کفپوش ها که نیاز به واکس زدن یا هر مورد مشابهی که باعث لیز شدن سطح کفپوش می گردد و باعث سر خوردن وکاهش میزان تعادل می شود، خودداری شود. فرش و موکت نیز دارای معایب زیادی است : 1- گرد و غبار معلق در فضا را جذب می کند. 2- هر نوع مایعات که بر روی آنها ریخته شود، بوی نامطبوع آن در فضای اتاق و راهرو پخش می شود. 3- به راحتی قابل تمیز کردن نیست. به طور کلی، فرش و موکت برای خانه سالمندان غیر بهداشتی است و به هیچ وجه توصیه نمی شود.

توصیه های طراحی

• آستانه در اتاق ها و نیز ورودی راهروها نباید دارای برجستگی های غیر ضروری باشد. همچنین سیستم تلفن و تلویزیون نباید در مسیر رفت وآمد سالمندان قرار داده شود.
• از پهن کردن قالیچه بر کف اتاق ها و راهروها اجتناب شود و در صورت امکان از فرش کردن ابتدا و انتهای پلکان با فرش یا قالیچه خودداری گردد.
• کف اتاق ها و راهروها بایستی به گونه ای باشد که گردوغبار، خرده های نان خشک و … به راحتی قابل جابجایی و تمیز کردن باشد. همچنین بهتر است کف کلیه فضاهای ساختمان قابل شستشو و میکروب زدایی باشد.
• رنگ های تند و زمینه دار برای کفپوش ها به دلیل انعکاس شدید نور توصیه نمی گردد.

6-4-26-نرده های کمکی

نرده های کمکی بایستی در دو طرف مسیر تردد سالمندان قرار گیرد تا امکان استفاده از آن به راحتی میسر باشد. دستگیره های کمکی به سالمندان امنیت حسی و واقعی می دهد و معمولا باید در جاهایی استفاده شود که بیشترین کمک را به اشخاص ناتوان بنماید. مثلا در جاهایی که زوایا و شیب تغییر می کند و یا در حمام و سرویس های بهداشتی و نیز در هر جایی که ممکن است مدت زمان کوتاهی جهت تمرکز حواس نیاز باشد ( مانند خرج شدن از یک فضای تاریک به فضای روشن ) استفاده از نرده های کمکی ضروری است. برای استفاده هر دو گروه سالمند توانا یا ناتوان که از صندلی چرخ دار استفاده می کنند، دو دستگیره یکی در ارتفاع 90 سانتی متر و دیگری در ارتفاع 65 سانتی متر باید در نظر گرفته شود.همچنین برای اینکه سالمند بتواند دستگیره های کمکی را به آسانی و با حد اکثر ضریب امنیت و اطمینان در دست گیرد بایستی مقطع دستگیره ها مدور و به قطر تقریبی 4 سانتی متر و حدود 5 سانتی متر از دیوار فاصله داشته باشد.پیشنهاد می شود به منظور کمک به تشخیص بهتر سالمندان، رنگ نرده ها و رنگ دیوار مجاور آن در تضاد و کنتراست باشد.

جنس دستگیره های کمکی باید از موادی باشد که در آب و هوای متفاوت بتوان از آن استفاده کرد.از آنجا که جنس فلزی آن در هوای سرد، سرد میشود و در هوای مرطوب ، خیس می گردد ، لذا بهتر است که از رویه پلاستیکی و یا وینیل استفاده شود.همچنین پیشنهاد می شود که برای کمک به افراد با بینایی محدود ، سطح نرده ها دارای بافت سطحی باشند.

6-4-27-نشانه ها

همواره این سوال مطرح است که آیا نشانه ها به  راستی ضروری هستند؟در جواب باید گفت که استفاده از نشانه های گرافیکی می تواند ماثر و ضروری باشند ولی نشانه های ناشناخته ممکن است سالمندان را دچار سردرگمی نماید.

تجهیزات و وسایل مهم بایستی در مسیرهای روشن و ثابت قرار داده شوند و برای سالمندان قابل تشخیص باشد.تمامی کلیدها و کنترل هل مانند دگمه های آسانسور ،زنگ ها،تلفن ها ، چراغ ها و … بایستی طوری نصب شوند که علاوه بر قابل تشخیص بودن ،دست افراد ناتوان نیز به آنها برسد،یعنی بین 90 تا120 سانتی متر از کف اتاق فاصله داشته باشند.تابلو های جلب توجه کننده بایدبزرگ و برای تشخیص آسان در شب ،نور پردازی شوند.همچنین نوشته های روی انها با رنگ سفید، حروف بزرگ و با فواصل مناسب از هم که خواندن را آسانتر می نماید نوشته شود.توصیه می شود نشانه ها در فاصله 120 تا 150 سانتی متر بالاتر از کف زمین که به راحتی قابل دیدن و لمس کردن توسط سالمندان باشد قرار گیرند.

6-5-رهنمود های عمومی در رابطه با خانه های سالمندان

تعبیه وسایل اطفای حریق ،درهای خروجی اظطراری مناسب ، سیستم سیم کشی کاملا مطمئن و بی خطر، انتقال مرتب و مداوم زباله از درون اتاق ها و مراکز تجمع به خارج خانه سالمندان ، وجود میله های حفاظتی در تمام طول راهروها و مسیرها ،راه های با شیب مناسب جهت عبور صندلی چرخ دار،در جه حرارت مناسب در ساختمان، امکانات مناسب جهت جدا کردن سالمندان برحال و نیز فراهم نمودن فضای کافی جهت اجرای برنامه های ورزشی و توانبخشی و نیز مراکزی جهت پرداختن به زمینه های حرفه ای و تخصصی سالمندان، مانند کارگاه های کوچک ولی مجهز صنعتی و … از مسائل دیگری است که بایستی در خانه های سالمندان مورد توجه قرار گیرد.

6-6-جمع بندی و ارائه سرانه های پیشنهادی

در مباحث گذشته، کلیه فضاهایی که در خانه های سالمندان مورد نیاز است معرفی گردید و تجهیزات ضروری جهت ایجاد آسایش نسبی برای این افراد به همراه ابعاد مناسب فضاها تعیین شد. در هر یک از کاربری ها، توصیه هایی جهت ارتقاء کیفیت فضای سکونتی با استفاده از رنگ آمیزی و نور مطلوب و نیز بکار بردن پوشش های کف مناسب و نیز دسترسی های صحیح ارائه شد که در کلیه مباحث تفصیلی گذشته بصورت جمع بندی شده و خلاصه ارائه می گردد. می توان با استفاده از این اطلاعات، جمع سرانه لازم برای ظرفیت های مختلف را بدست آورده و متراژ مناسب برای طراحی مطلوب خانه های سالمندان را پیش بینی نمود.

 

 

فصل 7

 

 

7-1-معماری و سازه

7-1-2-جزئیات اجرایی اسکلت فلزی

احداث ساختمان به منظور رفع احتیاج انسانها صورت گرفتهومهندسین،معماران مسئولیت تهیه اشکال و اجراء مناسب بنا را برعهده دارند؛ محور اصلی مسئولیت عبارت است از:
الف ) ایمنی                  ب ) زیبائی                   ج) اقتصاد
با توجه به اینکه ساختمان های احداثی در کشور ما اکثرا” بصورت فلزی یا بتنی بوده و ساختمانهای بنایی غیر مسلح با محدودیت خاص طبق آئین نامه 2800 زلزله ایران ساخته میشود، آشنایی با مزایا و معایب ساختمانها می تواند درتصمیم گیری مالکین ، مهندسین نقش اساسی داشته باشد.
مزایای ساختمان فلزی:
مقاومت زیاد: مقاومت قطعات فلزی زیاد بوده و نسبت مقاومت به وزن از مصالح بتن بزرگتر است ، به این علت در دهانه های بزرگ سوله ها وساختمان های مرتفع ، ساختمانهائی که برزمینهای سست قرارمیگیرند ، حائز اهمیت فراوان میباشد .
خواص یکنواخت : فلز در کارخانجات بزرگ تحت نظارت دقیق تهیه میشود ، یکنواخت بودن خواص آن میتوان اطمینان کرد و خواص آن بر خلاف بتن با عوامل خارجی تحت تاثیر قرار نمی گیرد ، اطمینان در یکنواختی خواص مصالح در انتخاب ضریب اطمینان کوچک مؤثر است که خود صرفه جو یی در مصرف مصالح را باعث میشود .

دوام : دوام فولاد بسیار خوب است ، ساختمانهای فلزی که در نگهداری آنها دقت گردد . برای مدت طولانی قابل بهره برداری خواهند بود .
خواص ارتجاعی : خواص مفروض ارتجاعی فولاد با تقریبی بسیار خوبی مصداق عملی دارد . فولاد با تنشهای بزرگی از قانون هوک بخوبی پیروی مینماید . مثلآ ممان اینرسی یک مقطع فولادی را میتوان با اطمینان در محاسبه وارد نمود . حال اینکه در مورد مقطع بتنی ارقام مربوطه چندان معین و قابل اطمینان نمی باشد..
شکل پذیری : از خاصیت مثبت مصالح فلزی شکل پذیری آن است که قادرند تمرکز تنش را که در واقع علت شروع خرابی است ونیروی دینامیکی و ضربه ای را تحمل نماید ،در حالیکه مصالح بتن ترد و شکننده در مقابل این نیروها فوق العاده ضعیف اند. یکی از عواملی که در هنگام خرابی ،عضو خود خبر داده و ازخرابی ناگهانی وخطرات آن جلوگیری میکند.
پیوستگی مصالح : قطعات فلزی با توجه به مواد متشکله آن پیوسته و همگن می باشد و ولی در قطعات بتنی صدمات وارده در هر زلزله به پوشش بتنی روی سلاح میلگرد وارد میگردد ، ترکهائی که در پوشش بتن پدید می آید ، قابل کنترل نبوده و احتمالا” ساختمان در پس لرزه یا زلزله بعدی ضعف بیشتر داشته و تخریب شود .مقاومت متعادل مصالح،مقاومت : مصالح فلزی در کشش و فشار یکسان و در برش نیز خوب و نزدیک به کشش و فشار است .در تغییر وضع بارها، نیروی وارده فشاری ، کششی قابل تعویض بوده و همچنین مقاطعی که در بار گذاری عادی تنش برشی در آنها کوچک است ، در بارهای پیش بینی شده ،تحت اثر پیچش و در نتیجه برش ناشی از ان قرار میگیرند. در ساختمانهای بتنی مسلح مقاومت بتن در فشار خوب ، ولی در کشش و یا برش کم است. پس در صورتی که مناطقی احتمالا تحت نیروی کششی قرار گرفته و مسلح نشده باشد تولید ترک و خرابی مینماید.
انفجار : در ساختمانهای بارهای وارده توسط اسکلت ساختمان تحمل شده ، از قطعات پرکننده مانند تیغه ها و دیواره ها استفاده نمی شود . نیرویتخریبی انفجار سطوح حائل را از اسکلت جدا می کند و انرژی مخرب آشکار میشود ، ولی ساختمان کلا” ویران نخواهد گردید . در ساختمانهایی بتن مسلح خرابی دیوارها باعث ویرانی ساختمان خواهد شد .
تقویت پذیری و امکان مقاوم سازی : اعضاء ضعیف ساختمان فلزی را در اثر محاسبات اشتباه ، تغییر مقررات و ضوابط ، اجراء و …. میتوان با جوش یا پرچ یا پیچ کردن قطعات جدید ، تقویت نمود و یا قسمت یا دهانه هائی اضافه کرد .
شرایط آسان ساخت و نصب : تهیه قطعات فلزی در کارخانجات و نصب آن در موقعیت ، شرایط جوی متفاوت با تمهیدات لازم قابل اجراء است..
سرعت نصب : سرعت نصب قطعات فلزی نسبت به اجراء قطعات بتنی مدت زمان کمتری می طلبد .
پرت مصالح : با توجه به تهیه قطعات از کارخانجات ، پرت مصالح نسبت به تهیه و بکارگیری بتن کمتر است .
وزن کم : میانگین وزن ساختمان فولادی را می توان بین 245 تا 390 کیلوگرم بر مترمربع و یا بین 80 تا 128 کیلوگرم بر مترمکعب تخمین زد ، درحالی که در ساختمانهای بتن مسلح این ارقام به ترتیب بین 480 تا 780 کیلوگرم برمترمربع یا 160 تا 250 کیلوگرم برمترمکعب می باشد .                                            .
اشغال فضا :در دو ساختمان مساوی از نظر ارتفاع و ابعاد ، ستون و تیرهای ساختمانهای فلزی از نظر ابعاد کوچکتر از ساختمانهای بتنی میباشد ، سطح اشغال یا فضا مرده در ساختمانهای بتنی بیشتر ایجاد میشود .
ضریب نیروی لرزه ای : حرکت زمین در اثر زلزله موجب اعمال نیروهای درونی در اجزاء ساختمان میشود ، بعبارت دیگر ساختمان برروی زمینی که بصورت تصادفی و غیر همگن در حال ارتعاش است ، بایستی ایستایی داشته و ارتعاش زمین را تحمل کند . در قابهای بتن مسلح که وزن بیشتر دارد ، ضریب نیروی لرزه ای بیشتر از قابهای فلزی است . تجربه نشان میدهد که خسارت وارده برساختمانهای کوتاه و صلب که در زمینهای محکم ساخته شده اند ، زیاد است . درحالیکه در ساختمانهای بلند و انعطاف پذیر ، آنهائی که در زمینهائی نرم ساخته شده اند ، صدمات بیشتری از زلزله دیده اند . بعبارت دیگر در زمینهای نرم که پریود ارتعاش زمین نسبتا” بزرگ است ، ساختمان های کوتاه نتایج بهتری داده اند و برعکس در زمینهای سفت با پریود کوچک ، ساختمان بلند احتمال خرابی کمتر دارند.
عکس العمل ساختمانها در مقابل حرکت زلزله بستگی به مشخصات خود ساختمان از نظر صلبیت و یا انعطاف پذیری آن دارد و مهمترین مشخصه ساختمان در رفتار آن در مقابل زلزله ، پریود طبیعی ارتعاش ساختمان است .                                          .
معایب ساختمانهای فلزی:                               :
ضعف در دمای زیاد : مقاومت ساختمان فلزی با افزایش دما نقصان می یابد . اگر دمای اسکلت فلزی از 500 تا 600 درجه سانتی گراد برسد ، تعادل ساختمان به خطر می افتد ..
خوردگی و فساد فلز در مقابل عوامل خارجی : قطعات مصرفی در ساختمان فلزی در مقابل عوامل جوی خورده شده و از ابعاد آن کاسته میشود و مخارج نگهداری و محافظت زیاد است..
تمایل قطعات فشاری به کمانش : با توجه به اینکه قطعات فلزی زیاد و ابعاد مصرفی معمولا” کوچک است ، تمایل به کمانش در این قطعات یک نقطه ضعف بحساب می رسد..
جوش نامناسب : در ساختمانهای فلزی اتصال قطعات به همدیگر با جوش ، پرچ ، پیچ صورت میگیرد . استفاده از پیچ و مهره وتهیه ، ساخت قطعات در کارخانجات اقتصادی ترین ، فنی ترین کار می باشد که در کشور ما برای ساختمانهای متداول چنین امکاناتی مهیا نیست . اتصال با جوش بعلت عدم مهارت جوشکاران ، استفاده از ماشین آلات قدیمی ، عدم کنترل دقیق توسط مهندسین ناظر ، گران بودن هزینه آزمایش جوش و …. بزرگترین ضعف میباشد.                                                                .
تجربه ثابت کرده است که سوله های ساخته شده در کارخانجات درصورت رعایت مشخصات فنی و استاندارد ، این عیب را نداشته و دارای مقاومت سازه ای بهتر در برابر بارهای وارده و نیروی زلزله است.
چگونگی اجراء و نصب پیچهای مهاری ( بولت) و صفحه کف ستونی (baseplate)                                                 (Baseplate)
ستونهای یک ساختمان اسکلت فلزی ، نقش انتقال دهنده بارهای وارد شده را به فونداسیون (به صورت نیروی فشاری ، کششی ، برشی یا لنگر خمشی) به عهده دارند. در این میان ، ستون فلزی با صفحه ای  فلزی که از یک سو با ستون و از سوی دیگر با بتن درگیر شده است روی فونداسیون قرار می گیرد. توجه به اینکه ستون فلزی به علت مقاومت بسیار زیاد تنشهای بزرگی را تحمل می کند و بتن قابلیت تحمل این تنشها را ندارد ؛ بنابراین صفحه ستون واسطه ای است که ضمن افزایش سطح تماس ستون با پی ، سبب می گردد توزیع نیروهای ستون در خد قابل تحمل برای بتن باشد. کار اتصال صفحه زیر ستونی با بتن بوسیله میله مهار (بولت (Bolt صورت می گیرد و برای ایجاد اتصال ، انتهای آن را خم می کنیم و مقدار طول بولت را محاسبه تعیین می کند. تعداد بولت ها بسته به نوع کار از دو عدد به بالا تغییر می کند ، حداقل قطر این میله های مهاری میل گرد نمره  20  است ؛ در حالی که صفحه تنها فشار را تحمل می کند ، بولت نقش عمده ای ندارد و تنها پایه را در محل خود ثابت نگه می دارد . نکته مهم هنگام نصب ستون بر روی صفحه تقسیم فشار این است که حتما انتهای ستون سنگ خورده و صاف باشد تا تمام نقاط مقطع ستون بر روی صفحه بیس پلیت بنشیند و عمل انتقال نیرو بخوبی انجام پذیرد . از آنجا که علاوه بر فشار ، لنگر نیز بر صفحه زیر ستونی وارد می شود ، طول بولت باید به اندازه ای باشد که کشش وارد شده را تحمل  نماید که این امر با محاسبه تعیین خواهد شد.                                                        .
انواع اتصال ستون به شالوده:::

جزئیات اتصال ستون فلزی به شالوده بتنی به نیروی موجود در پای ستون بستگی دارد . در ستون با انتهای مفصلی فقط نیروی فشاری و برشی از ستون به شالوده منتقل می شوند. اگر بخواهیم لنگر خمشی را نیز به شالوده منتقل نماییم ، در آن صورت ، نیاز به طرح اتصال مناسب برای این کار خواهیم داشت که اتصال گیردار خوانده می شود.

روش نصب پیچهای مهاری  :                                           :
به طور کلی ، دو روش برای نصب پیچهای مهاری وجود دارد :                                                                  :
الف) نصب پیچهای مهاری در موقع بتن ریزی  شالوده ها : در این روش  ، پیچها را در محلهای تعیین شده قرار می دهند و موقیعت آنها را به وسیله مناسبی تثبیت می کنند ؛ سپس اطرافشان را با بتن می پوشانند . روشهای گوناگونی برای تثبیت پیچهای مهاری در محل خود وجود دارد که صورت زیر توضیح خواهم داد::

روش اول : ابتدا بوسیله صفحه ای نازک مشابه با ورق کف ستونی که شابلن یا الگو نامیده می شود . قسمت فوقانی بولت و قسمت پایین را بوسیله نبشی به یکدیگر می بندیم تا مجموعه ای بدون تغییر شکل به دست آید ؛ آن گاه محورهای طولی و عرضی صفحه الگو را با مداد رنگی  ( گچ و یا رنگ) مشخص می کنیم ؛ سپس بوسیله ریسمان کار یا دوربیت تئودولیت با میخهای کنترول محور کلی فونداسیون را در جهت های طولی و عرضی به دست می آوریم و به کمک شخصی با تجربه در موقیعت مناسب آن قرار می دهیم. ( محور طولی و عرضی صفحه شابلن بر محور طولی و عرضی کلی فونداسیون منطبق می شود و در ارتفاع صحیح و به صورت کاملا تراز نصب می گردد.) سپس به وسیله قطعات آرماتور آن را به میلگردهای شبکه آرماتور فونداسیون یا به قطعات ورقی (که در بتن قرارداده اند )  جوش (مونتاژ) داده می شود ؛ به گونه ای که هنگام بتن ریزی ، صفحه از جای خود حرکتی نداشته باشد. باید دقت داشته باشیم که در موقع بتن ریزی ، هوا در زیر صفحه شابلن ، محبوس نسود . برای این منظور ، معمولا سوراخ بزرگی در وسط شابلن تعبیه می کنند که وقتی بتن از اطراف زیر صفحه را پر می کند ، هوا از راه سوراخ خارج گردد و با بیرون زدن بتن از وسط صفحه ، از پر شدن کامل زیر آن اطمینان حاصل شود.
روش دوم : صفحه تقسیم فشار پیش از بتن ریزی پی به طور دقیق در محل خود قرار می گیرد و بوسیله آن بولت ها در جای خود ثابت می شوند . پس از بتن ریزی ، صفحه را از جای خود خارج می کنند و در کارگاه به طور مستقیم به پای ستون متصل می نمایند و پس از نصب ستون به همراه صفحه مهذه ها را محکم می بندند. در این حالت ، هر صفحه ای باید کاملا علامت گذاری شود تا هنگام نصب اشتباهی رخ ندهد .                                                             .
روش سوم : صفحه را قدری بالاتر از محل اصلی خود نگه می دارند تا محل میله های مهار به طور دقیق تعیین شود ؛ سپس میله مهارها را ثابت می کنند و عمل بتن ریزی را انجام می دهند ؛ در حالی که صفحه هنوز در جای خود ثابت است . پس از پایان یافتن بتن ریزی صفحه را در تراز مورد نظر نگه می دارند . این عمل را می توان به وسیله مهره های فلزی در زیر صفحه ای که میله مهارها از درون آنها عبور کرده اند با پیچاندن و تنظیم آنها تا تراز لازم انجام داد. سپس فاصله های بین دو صفحه و روی بتن پی با ملات ماسه شسته و سیمان به نسبت یک حجم سیمان به دو حجم ماسه کاملا پر می گردد یا از ماسه سیمان نرم (گروت) استفاده می گردد.
ب) نصب پیچهای مهاری پس از بتن ریزی شالوده : در این روش ، در محل پیچهای مهاری به وسیله قالب در داخل بتن فضای خالی ایجاد می کنند که این قالب جعبه نامیده می شود  . میل گردی در بتن قرار می دهیم  ، پس از گرفتن و سخت شدن بتن شالوده ، جعبه را از محل خود خارج می کنیم ؛ سپس پیچ مهاری را در محل خود درگیر با آرماتور قرار می دهیم و تنظیم می کنیم و اطراف آن را با بتن ریزدانه ( با حفظ اصول بتن ریزی) پر می کنیم . جعبه ای که برای ایجاد فضای خالی لازم برای نصب پیچ مهاری به کار می رود ، باید چنان طرح ریزی و ساخته شده باشد که به سادگی و در حد امکان ، بدون ضربه زدن ، شکستن و خرد کردن از داخل بتن خارج شود. برای این منظور می توان از جعبه هایی که قطعات آنها به صورت کام و زبانه متصل می شوند یا از جعبه های لولایی و سایر اقسام جعبه ها استفاده کرد . در مواردی که از پیچهای مهاری با قلاب انتهایی و رکاب یا از پیچهای مهاری با انتهای کلنگی استفاده می شود . برای سرعت بخشیدن به کار ، از جعبه های ساخته شده یا ورقهای فولادی که در درون بتن باقی می مانند ، استفاده می شود . باید توجه داشت که این شیوه کار بیشتر برای فونداسیون ماشین آلات صنعتی در کارخانجات کاربرد دارند . لازم به ذکر است در بعضی مواقع برای اتصال کف ستون به شالوده ، به جای پیچهای مهاری از میل گردها یا تسمه هایی استفاده می کنند که به ورق کف ستون جوش داده می شوند که به این صورت می باشد که معمولا در موقع بتن ریزی ، مجموع ورق کف ستونها و مهارها را در شالوده کار می گذارند ، پس از گرفتن و سخت شدن بتن ، ستون را روی ورق کف ستون قرار می دهند و جوشکاری می کنند.
محافظت کف ستونها و پیچهای مهاری ( مهره و حدیده) :                                                      :
کف ستون ها از جمله قطعات ساختمانی هستند که اغلب در معرض اثر شدید رطوبت قرار دارند و باید به نحو مطلوب حفاظت شوند . در ساختمانهای معمولی و به طور کلی در ساختمانهایی که پس از پایان یافتن کار اسکلت فلزی دیگر نیازی به بازدید و تنظیم کف ستونها نیست ، اطراف کف ستون را با بتن پر می کنند و در صورتی که قبل از بتن ریزی سطوح فولادی خوب تمیز شده و زغال جوش برداشته شده باشد ، بتن به فولاد می چسبد و آن را کاملا محافظت می کند . در بعضی دیگر از ساختمانها ، کف ستونها را نظیر سایر قطعات به وسیله رنگ محافظت می کنند  . در ساختمانهای صنعتی که امکان باز کردن و نصب مجدد آنها وجود دارد ، با مواد قیری مخلوط با ماسه نرم از کف ستون ها حفاظت می شود ؛ همچنین برای تمیز ماندن حدیدهای پیچهای مهاری و دوری از آسیب دیدگی باید قبل از بتن ریزی فونداسیون ، قسمت حدیدها به وسیله پلاستیک یا گونی یا سیم مناسب بسته شده ، پوشش مناسب صورت گیرد
انواع اتصالات در ساختمانهای فلزی:                                                                               :
جهت وصل کردن یک یا چند قطعه در ساختمانهای فولادی نیاز به یک قطعه رابطی می باشد که دو قطعه بتوانند توسط جوش به هم متصل شوند که این قطعه رابط همان انواع اتصالات است .

انواع اتصالات در ساختمانهای فلزی به شرح زیر است:                                                                   :
1- انواع اتصالات تیر به ستون .

2- انواع اتصالات پای ستون .

3- اتصال دو تیرآهن به هم و تولید ستون یا تیر دوبل چ

.4- اتصالات بادبندها به ستونها وتیرها

.1-انواع اتصالات تیربه ستون

:اتصال تیر به ستون معمولا به دو صورت است یا به صورت صلب و گیردار هستند ویا به صورت مفصلی اند .هر کدام از حالتهای مذکور نیزچند قسمت دارند که شامل موارد زیر می باشد .                                                              .
الف ) اتصال صلب با جفت صفحه موازی.

ب ) اتصال صلب با جفت سپری.

ج ) اتصال صلب با صفحه انتهایی روی ستون..  اتصالات صلب در مواردی به کار می روند که از جانب تیر یا ستون در سر گره ها ممان جذب شود . اتصال صلبی که امروزه در کشور اجراء می گردد و به صورت کامل اجراء نمی شود اتصال صلب با جفت صفحه موازی است. در اتصال صلب باید جوش به صورتی باشد که قطعه کاملا گیردار باشد و جای هیچ گونه حرکتی وجود نداشته باشدیعنی دور تا دور قطعه جوش شود

اتصالات مفصلی هم معملا در همه ساختمانها در یک طرف سازه بکار می روند که این اتصال بسیار ساده است وفقط جهت اتصال دو قطعه بکار می رود وممانی تحمل نمی کند . در این اتصال تغییر شکل وجود دارد در حالی که در اتصال مفصلی هیچ گونه تغییر شکلی نداریم . نحوه جوش دادن اتصالات مفصلی به این صورت است که(در مورد نبشی ها ) فقط بر بالایی و پائینی جوش می شود و بقیه قسمت ها نباید جوش شود .                                                                                            .
انواع اتصالات مفصلی

الف ) اتصال ساده نشسته ( نبشی نشیمن )                                                                                              )
ب ) اتصال به وسیله صفحه نشیمن ولچکی .                                                                                     .
ج )اتصال به وسیله صفحه نشیمن و صفحه برشگیر ( تیغه)                                                                                     )
آنچه که امروزه اجراء می شود اتصال ساده نشسته و اتصال با صفحه نشیمن ولچکی است

اتصالات ساختمان به این صورت است که در جهت صلب اتصال با جفت صفحه موازی است ودر جهت مفصلی اتصال به وسیله نبشی نشیمن ولچکی انجام می شود…

خصوصیت اصلی اتصال مفصلی این است که زاویه بین تیر و ستون بتواند تغییر کند و خصوصیت اصلی اتصال صلب این است که زاویه بین تیر وستون نتواند تغییر کند .                                                                           .
در اتصال ساده نشسته – نبشی هایی که در بالا می گذارند فقط برای ایجاد تعادل است  و نقش باربری ندارد و حداقل نمره آن 6 خواهد بود.                                               .
2- انواع اتصالات پای ستون  :                                                                         :
اتصالات پای ستون نیز مانند سایر اتصالات هم صلب و هم مفصلی دارند . که در اتصال صلب از سخت کننده استفاده می شود ودر اتصال مفصلی از نبشی ها ولچکی ها استفاده میشود .اتصال صلب را در جهتی می گذاریم که ممان داریم و اتصال مفصلی را نیز در جهتی می گذاریم که ممان نداریم . جوش اتصال پای ستون نیز باید شرایط دو اتصال صلب و مفصلی را تامین کند .

3- اتصال دو تیر آهن بهم :                                                                                                          :
برای تولید ستون دوبل یا تیر دوبل لازم است که دو تیرآهن را به هم توسط بست یا پلیت متصل کرد ونیز برای طویل کردن ستونها نیز باید بین تیرآهن ها اتصال وجود داشته باشد( چون طول شاخه های تیرآهن12 متر است)

4- اتصالات بادبند ها به تیر و ستون ها   :                                                                                                  :
معمولا بادبندها توسط یک صفحه فلزی که از قبل در محل تقاطع تیر به ستون جوش داده شده است به ستونها وتیرها متصل میشوند .این صفحات که تحت فشار وکشش هستند باید برای هر دو عامل طرح شوند وبادبند هایی که روی این صفحات قرار می گیرند باید به طور کامل جوش داده شوند.

بعضی وقت ها در وسط نیز صفحه می گذارند . چون بادبندها نمی توانند از روی هم عبور کنند در وسط قطع می شوند وبه صفحه وسط کاملا جوش داده می شوند وادامه می  یابند . همانطور که قبلا ذکر شد بادبند های این ساختمان ناودانی تک ودبل می باشد که بوسیله صفحات تقویت به تیر و ستونها متصل شده اند..

اتصالخورجینی::
اتصال خورجینی متداول ترین شکل اتصال در ساختمان های اسکلت فلزی در ایران است؛ مبدع این اتصال ایرانیان هستند و در هیچ کجا شناخته شده نیست! نحوه اجرای اتصال خورجینی بدین طریق است که تیرهای باربر از طرفین ستون ها به طور یکسره عبور داده می شوند و روی نبشی هایی که در طرفین ستون نصب شده اند قرار می گیرند و معمولا در بالای هر تیر هم یک نبشی قرار می دهند، لذا اتصال خورجینی تامین کننده نشیمن برای عبور یک جفت تیر سرتاسری از طرفین ستون است.
اتصال خورجینی کاربرد گسترده ای در ایران دارد که علت آن عمدتا سادگی اجرا، کاهش هزینه، کم کردن نیمرخ بال پهن و شماره های بالای نیمرخ IPE است. به طور کلی ساختمان های فولادی به دلیل نرمی و انعطاف پذیری از پایداری خوبی در برابر نیروهای ناشی از زلزله برخوردارند، اما متاسفانه در زلزله های خرداد ماه 69 منجیل و رودبار و زلزله اخیر بم برخلاف انتظار، شدیدا آسیب دیدند و خسارات جبران ناپذیری را به بار آوردند .                                                            .
علت این امر را باید عمدتا در کیفیت اتصالات جست. ضابطه اصلی طرح اتصالات در نقاط زلزله خیز قابلیت انتقال لنگر برای سازه هایی است که فاقد بادبند یا دیوار برشی بتن آرمه اند؛ در حالی که اتصالات خورجینی از سوی هیچ کدام از آیین نامه های موجود به عنوان اتصالات گیردار شناخته نشده اند.

7-2- درز انقطاع

درز انقطاع فضایی ست جهت جدا سازی بین سازه های دو ساختمان مجاور یکدیگر که در موقع زلزله از برخورد دو سازه به هم و ایجاد خسارت مضاعف توسط ضربه سازه ها بهم جلوگیری می نماید.

به دلیل اینکه زمان تناوب نوسان (پریود)سازه های مجاور یگدیکر متفاوت می باشد احتمال برخورد دو سازه و تشدید تخریب ناشی از آن بسیار بالا می باشد.

حداقل درز انقطاع در هر طبقه یک درصد ارتفاع آن طبقه از روی تراز پایه  می باشد.تراز پایه ، ترازیست که حرکت زمین به سازه منتقل می شود.(به بیان ساده تر ارتفاع هر طبقه از فنداسیون)برای تامین درز انقطاع ، فاصله هر طبقه ساختمان از مرز زمین همسایه می بایست برابر نیم درصد (005/0) ارتفاع آن طبقه  از روی تراز پایه باشد.

در ساختمانهای “با اهمیت خیلی زیاد” و “زیاد” و یا ساختمان های با هشت طبقه و بیشتر، درز انقطاع در هر طبقه نباید کمتر از حاصلضرب تغییرمکان جانبی نسبی طرح آن طبقه Drift ضربدر ضریب رفتار R در نظر گرفته شود.

هر یک از ساختمان های مجاور ملزم به رعایت نیمی از این فاصله می باشند.

رعایت درز انقطاع  برای ساختمان هایی که دارای ارتفاع بیش از12متر و یا دارای بیش از4 طبقه هستند الزمی می باشد ولی در پروژه حاضر کارایی ندارد زیرا این ساختمان دارای 1 طبقه و ارتفاع 4 متر می باشد.

 

 

فصل 8

 

 

 

 

8-1- ایده طرح

 

تعریف سالمندی

سالمند از نظر لغوی کسی است که سالهای زیادی را پشت سر گذاشته است ، سالهایی پر از خاطره و تجربه که با گذشت زمان بدست آمده است.

پدیده سالمندی یک سیر طبیعی است که در آن تغییرات فیزیولوژیکی و روانی اجتماعی در بدن رخ می دهد. البته کمتر اتفاق می افتد که سالمندی فیزیولوژیکی با سالمندی روانی و سالمندی اجتماعی در یک فرد بصورت همزمان روی می دهد ، زیرا ممکن است فردی از نظر زیستی و جسمی سالمند تلقی شود و لیکن از نظر روان شناختی خود را جوان احساس کند و یا برعکس. امکان دارد جامعه فردی را که از نظر زیستی و روانی سالمند نیست به ایفای نقش  اجتماعی سالمند وادار نماید.

ساده ترین راه برای تعریف پیری عبارت است از شمردن تعداد سالهایی که از بدو تولد طی شده است. به طور کلی ، آمار مربوط به پیران ،65 سالگی را به صورت قراردادی تعیین می کند. در مورد بعضی افراد ، انتقال به تدریج انجام می گیرد. حال آنکه در مورد افراد دیگر انتقال از دوره ای به دوره دیگر به سرعت و همراه با صدمات روحی به وقوع می پیوندد. در جامعه ما سن 65 تا 70 سالگی آغاز پیری را مشخص می نماید زیرا با سن بازنشستگی مطابقت دارد. بنابراین ورود به دوره پیری را تا اندازه ای قانون تعیین می کند ، هر چند که در بعضی افراد ممکن است سن آغاز پیری کمتر و یا بیشتر باشد.

احساس پیری یک مسئله درونی و روانی است و در افراد مختلف متفاوت است ، ولی به طور کلی پیری یعنی ( کاهش نیروی جسمانی ، ذهنی به تناسب افزایش سن) .

 

 

به عبارت دیگر سالمند فردی است که از نظر فیزیولوژیکی یا روانی به مقطعی می رسد که بسیاری از کارها  را به تنهایی نمی تواند انجام بدهد. بنابراین می توان سالمندان را در چند گروه تقسیم نمود :

• سالمندانی که می توانند فکر کنند ولی قوای جسمی خود را از دست داده اند.
• سالمندانی که قوای جسمی و روانی خود را توامان از دست داده اند.
• سالمندانی که از جسم و فکر فعالی برخوردارند.

در حدود 95 درصد از کل سالمندان به گونه ای مستقل یا با حداقل یاری دیگران به زندگی خود ادامه می دهند و به نحو مناسبی در سلامت به سر می برند که البته شرایط خاص محیطی ، نوع ارتباط اجتماعی ، کیفیت ژنتیکی و تندرستی آنان از مواردی هستند که می توانند در افراد مختلف ، پارامتر پیری را تغییر دهد. ولی به هر حال چین و چروک خوردن پوست ، کوچک شدن اعضا و اندام ، نقصان وزن بدن ، کم شدن ترشحات غدد سلول ها و یا متوقف شدن رشد اعضا یا تکمیل نمو بدن ، یعنی رسیدن به پختگی ، آغاز پیری است.

اگر با دید معناگرا به خانه سالمندان بنگریم،درمی یابیم که خانه سالمندان محلی برای اقامت و زندگی سالمندان در بقیه عمرشان است، در نتیجه باید تمام نکاتی که برای آسایش آنها وجود دارد را در نظر گرفت و باید آنجا را همانند خانه خود بدانندو محلی طراحی شود که آنان پس از مدتی از آنجا احساس تنهایی نکنند ، خسته و دچار یکنواختی و افسردگی نشوند.یکی از مهمترین مسائلی که در طراحی این ساختمان مورد توجه قرار گرفته است ایجاد حریم خصوصی برای سالمندان است که از اهمیت ویژه ای برخوردار است.

ایده ی این طرح روند و مسیر زندگی ،و رسیدن به اوج بدون هر گونه یکنواختی است . در نتیجه ساختمان طوری طراحی شده که حرکت زندگی و پویایی و رسیدن به اوج را نشان می دهد.

8-2-ویژگی های طرح:

1.در این طرح اتاق ها با چیدمان خاصی که از نمای بیرون حرکت را نشان می دهند ،در کنار هم قرار گرفته اند.

2.در نمای بیرون ساختمان هم ،سقف حالت صعودی پیدا می کند که اوج و گذشتن از دوره های مختلف زندگی و مسیر زندگی را نشان می دهد.

3. با توجه به آنکه سالمندان خانه های ویلایی و 1 طبقه را نسبت به خانه های آپارتمانی بیشتر ترجیح می دهند و در این نوع میط ها بیشتر احساس آرامش می کنند، ویلایی طراحی شده است.

 

 

فصل 9

 

منابع و مآخذ

 

الف: منابع فارسی

ب:منابع غیر فارسی

 

 

مراجع فارسی

1.”دستور العمل اجرایی آیین نامه تاسیس و اداره مرکز خصوصی معلولین و سالمندان”، سازمان بهزیستی کشور ،تهران، 1365 .

2.میشارا ،بریان ال .؛رایدل ،روبرت جی.”روانشناسی پیری”، ترجمه دکتر همزه گنجی،المل داودیان،فرنگیس حبیبی، انتشارات اطلاعات، تهران، 1365 .

3. شفیع آبادی، عبدالله.” مبانی روانشناسی رشد”، انتشارات چهر،تهران، 1372.

4.سکنیر، ب. ف؛ وان، م. ای.” از سالخوردگی لذت ببرید ، زیستی پر و کامل از آخرین سالهای عمر شما “،ترجمه احمد آرام ، نشر دریا ،تهران، 1373 .

5.قوامی ، شهین. شهر سالم،اصول طراحی برای افراد دارای کهولت، ناتوانی، اختلال و معلولیت”، انتشارات چاپ شهر، تهران، 1373 .

6.واتز، ث.ا.ه. “افسردگی روانی”، ترجمه دکتر سیاوش آگاه،انتشارات بنگاه ترجمه و نشر کتاب،تهران،1355.

7.معین شقاقی،محمد.”پیری و پیر درمانی”،انتشارات خرمی،تهران،1370.

8.دوبوار،سیمون،”کهنسالی”ترجمه دکتر محمد علی طوسی،شباویز،تهران،1374.

9.”مجموعه مقالات نخستین همایش پدیده سالمندی با تاکیید بر توانمندی سالمندان”،دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخی،معاونت پژوهشی، 1376.

10. سهرابی، ژیلا.”مجموعه مقالات گردهمایی علمی-آموزشی در رابطه با سالمندان”،روابط عمومی سازمان بهزیستی کشور،1370.

11.شاملو،غلامعلی.”پیری چیست؟چرا پیر می شویم؟”انتشارات چهر،تهران،1364.

12.مثنوی،عطاءالله.”طرح بررسی علل سپردن سالمندان به آسایشگاه های سالمندان”، سازمان بهزیستی کشور، دفتر آموزش و پرورش،1371.

13.بابایی،ناصر؛طوبی.” حمایت قانونی در رابطه با سالمندان”،سازمان بهزیستی کشور،1366.

14.زادراد،احمد رضا.”خانه سالمندان مهرآوران شمال”،استاد راهنما:مهندس نورالدین، پایان نامه کارشناسی ارشد،دانشکده معماری دانشگاه علم و صنعت ایران،1375.

15.افخمی عقدا،علی.”مجتمع سالمندان”،استادان راهنما:مهندس جودت،مهندس خاتمی،پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده معماری دانشکاه شهید بهشتی،1375.

16.مرکز آمار ایران.”نتایج سرشماری تفضیلی نفوس و مسکن”،مرکز آمار ایران،از 1365 تا 1375.

 

 

 

مراجع لاتین

1.marcus, clare cooper; francis, Carolyn. “people places. Design guideline for urbanopen space”,department of architectureand landscape architecture , university of California, Berkeley, 1997.

2.Bond hohn; coleman, peter ;peace Sheila. ” aging in society, an introduction to social gerontology” ,SAGE Poblications, London,1994.

3.Green, Isaac; Fedewa, Bwrnard; Johnston, Charles   A., et al.”Housing foe the elderly  the

Development and Design Process”, VAN Nostrand Reinhold  company , 1974.

4.NHS Estates.” Health  Fcilities Notes , buildings for the Day Care of older people”,lonlon HMSO, 1994.

5.”A Guide to special Housing for aged people”, national building research institute , bulletin 43. 1967.

6.Robson, David; Nicholson , anne –msrie; barker, Neil. “Homes for the third ege, A Design Guid for Extra care sheltered Housing”, E& FN SPON, 1997.

7.lowton, M. powell.” Planning and managing housing for the elderly” , A wiley – intersciene publication, 1975.

8.”design for aging” , the American institute of architects press, 1997.

9.Lidmer reinius Karin. ” the elderly and their environment research in sweden”, Stockholm, 1984.

10.Hening Cecilia; lieberg, mats , palm linden, Karin .” social care nd local networks”, Swedish council for  building research, 1991.

11. Christenson, Margaret A.” aging in the designet environment”, the howorth press, new York, london, 1990.