پایگاه علمی سعید سان دانلود رایگان مقالات علمی کنفرانس و ژورنال
اخـلاق
روش تكامل اخلاق:
1ـ اخلاق يعني احترام :
نخستين نكته مهم اين است كه جوهر اخلاق احترام است. احترام به خود، احترام به ديگران، احترام به همة اشكال حيات و محيطي كه آنها را دربرگرفته است.
لازمة احتران به خويشتن اين است كه براي زندگي و شخص خود ارزشي قايل باشيم. «با ديگران چنان رفتار كن كه مي خواهي با تو رفتار كنند و به عبارتي آنچه براي خود نمي پسندي براي ديگران مپسند» يك اصل اخلاقي است كه در تمامي مذاهب و فرهنگهاي دنيا توصيه شده است. براي ترتبيت فرزندان شايسته به چيزي بيش از اخلاق احترام نياز داريد. ايجاد اخلاق احترام گام مؤثري براي رسانيدن فرزندانمان به بلوغ اخلاقي است.
2ـ تكامل اخلاقي فرآيندي تدريجي است :
نكته بسيار مهمي است كه اخلاق احترام ناگهان و تمام و كمال در هيچ سن به خصوصي ديده نمي شود. تكامل اخلاق فرآيند تدريجي است كه مرحله به مرحله به دست مي آيد. زيرا پايه هاي تكامل اخلاق از بدو تولد تا پايان سه سالگي استوار مي باشد. بخش دوم به مراحل استدلالي اخلاقي مربوط است و اين مرحله اي است كه با دخالت پدر و مادر و سايرين از زمان پيش از مدرسه تا بلوغ صورت خارجي مي گيرد. آنها مي توانند در كنار خواسته هاي خود توجه به خواسته هاي ديگران را هم ياد بگيرند و در جادة دور و دراز منتهي به بلوغ اخلاقي قدم بردارند.
تجربه نشان مي دهد كه مراحل استدلالي شبيه نردباني است كه كودك براي صعود از آن بايد از پله ها به ترتيب و تدريج بالا رود. به تدريج و به دنبال هر صعود، احترام كودك به ديگران بيشتر مي شود. توجه داشته باشيد كه بچه ها هم مثل بالغها گاه به پايين سر مي خورند و موقتاً در مرحله پايين تري قرار مي گيرند. بعضي از بچه ها سريعتر از ديگران پله هاي تكامل را مي پيمايند. اما تكامل اخلاقي مسابقه نيست، يك جريان و فرآيند است.
مهم اين است كه به ادامة حركت او در مسير تكامل كمك كنيم.
3ـ به كودكان احترام بگذاريد و از آنها احترام بخواهيد :
يكي از اصولي ترين راههاي ايجاد احترام در كودكان تا به خود و ديگران احترام بگذارند، احترام گذاشتن به آنها و تقاضاي احترام متقابل از آنهاست.
دكتر كابرگ مي گويد: «قدم نخست براي تربيت اخلاقي كودك برخورد اخلاقي با اوست.» برخورد محترمانه با كودكان مستلزم رفتار انساني با آنهاست. به گفته يك مادر: «آويزه گوشم كرده ام كه بچه هاي من انسانهايي هستند كه حق و حقوقي دارند، عروسك خيمه شب بازي نيستند كه با آنها هر طور كه بخواهم رفتار كنم.»
رفتار انساني با كودكان و رعايت انسان بودن آنها مستلزم برخورد منصفانه است، و به حكم همين انصاف بايد با كودك به اقتضاي سن و سال او رفتار كرد و بالغ نبودن او را در نظر گرفت. بايد با كودك چنان رفتار كرد كه احساس كند آراء و نظراتش را به حساب مي آوريد.
با اين وجود، تصور باطلي است اگر خيال كنيم چون به بچه ها احترام مي گذاريم، آنها هم به ما احترام خواهند گذاشت. مطمئناً شما هم بسياري از بالغها را مي شناسيد كه احترام با احترام پاسخ نمي دهند. با اين حساب چه جاي تعجب كه بچه ها، كه در مرحلة تكامل نيافته اخلاقي خود هستند، احترام را با احترام متقابل پاسخ ندهند. بنابراين، براي ايجاد حس احترام بايد ضمن آنكه به فرزندانمان احترام مي گذاريم، از آنها احترام متقابل بخواهيم.
احترام خيابان دوطرفه است. تا احترام نگذاريد، احترام نمي بينيد.
در ارتباط با فرزندان، احترام متقابل را فراموش نكنيد.
4ـ سرمشق شويد و درس بدهيد :
يكي از مطمئن ترين راههاي تربيت فرزند براي رسيدن به استدلال اخلاقي مثبت، سرمشق شدن پدر و مادر است.
با احترام گذاشتن به فرزندان خود الگو و سرمشق مي شويم. وقتي به فرزندانمان احترام مي گذاريم، در اصل عقيده خود را درباره برخورد درست با اشخاص منتقل مي كنيم و به توصيه هاي خويش عمل مي نماييم.
با رفتار خود مي توانيم سرمشق ديگران و از همه مهمتر سرمشق فرزندانمان باشيم.
5ـ آموزش كلامي :
سرمشق شدن و آموزش دادن با آنكه بسيار مهم است، كافي نيست.
فرزندان ما را سرمشق هاي بد احاطه كرده اند. آموزشهاي كلامي به قدر آموزش هاي رفتاري حائز اهميت است. كودك هم بايد رفتارهاي خوب را ببيند و هم دلايل را از زبان ما بشنود. براي اينكه سرمشق شدن تأثير لازم را داشته باشد، بچه ها بايد از ارزشها و باورهايي كه در پس منطق پيشنهادي ما نهفته است مطلع شوند.
اين پنجمين نكته مهم روش تكامل اخلاقي است. با كلام به طور مستقيم درس مي دهيم. هم بايد به موعظه ها عمل كنيم و هم درباره اعمال خود حرف بزينم. براي آموزش كلامي نيازي به كامل بودن پدر و مادر نيست. مي توانند به فرزندانشان بگويند: «بيشترين تلاشم را مي كنم، اما من انسان همه چيزدان نيستم. من هم اشتباه مي كنم، شما هم اشتباه مي كنيد، اما مي خواهم تجربه هايم را با شما در ميان بگذارم.»
پدر و مادر مي توانند بي آنكه در نقش خداوند همه چيزدان ظاهر شوند، نظرات خود را با فرزندانشان در ميان گذارند، مي توانند راهنمايي كنند، گوش كنند و اندرز بدهند.
با آموزشهاي مستقيم ارزشهاي مثبت اخلاقي، نظير ادب، نزاكت، صداقت، محبت و دوستي صادقانه و قبول مسئوليت و غيره ، به فرزندانمان كمك مي كنيم به كمك استدلال اخلاقي، اعمال خوب را انتخاب كنند.
6ـ به فرزندان خود فكر كردن را بياموزيد :
به فرزندان بايد ياد داد كه: الف) وقت خودشان را صرف فكر كردن كنند.
ب) خودشان را جاي ديگران بگذارند.
كودك به خودي خود به اين طرز تلقي نمي رسد. به كمك ما احتياج دارد تا با تشويق دائم او به فكر كردن و از دريچه چشم ديگران قضاوت كردن او را در راه تكامل كمك كنيم.
دسترسي به استدلال اخلاقي مستلزم تمرين است.
7ـ فرزندان خود را به قبول مسئوليت تشويق كنيد :
آموزش قبول مسئوليت به فرزندان، اقدامي است كه آنها را به جانب دستيابي به استدلال اخلاقي سوق دهد. خواسته هر پدر و مادري است كه فرزندان خود را انسانهايي مسئول و شايسته تربيت كنند. اما لازمة تربيت فرزندان مسئول و متعهد واگذاري مسئوليت به آنهاست و از جمله اين مسئوليت ها، مسئول شناختن آنها در قبال خودشان است.
مواظبت از خود و اموالشان، كسب درآمد براي مصارف شخصي با توجه به اقتضاي سن و سال، افزايش احساس مسئوليت در قبال ديگران و كمك به رفاه ساير انسانها و بسياري از مقولات مشابه ديگر را مي توان به بچه ها واگذار كرد.
آموزش قبول مسئوليت بايد خيلي زود شروع شود. حتي كودك دو ساله هم مي تواند در چيدن ميز و سفره غذا و يا پهن و جمع كردن دستمال سفره و غيره، كمك كردن را ياد بگيرد. هر چه بچه ها بيشتر كمك كنند به كمك كردن بيشتر عادت مي كنند. وقتي استدلال اخلاقي شان ابعاد وسيع تري مي گيرد، وقتي دليل كافي براي كمك به ديگران پيدا مي كنند، عادت كمك و توجه به سايرين در آنها تقويت مي شود.
8ـ تعادل استقلال و كنترل :
دادن آزادي كليدي است كه درهاي زندگي مسالمت آميز ميان پدر و مادر و نوجوان را مي گشايد. در تمام مدت رشد از آغاز تولد تا پايان نوجواني بچه ها هم به استقلال نياز دارند و هم به كنترل و اين يكي از آموزنده ترين توصيه هاي تربيتي براي بچه ها است.
بچه ها هم در كودكي و هم در نوجواني به راهنمايي شما احتياج دارند.
هدف نهايي تعليم و تربيت فرزند كنترل او نيست. هدف اين است كه به فرزندان خود كمك كنيم تا بالغهاي عاقلي بشوند و گليم خود را از آب بيرون بكشند.
مي دانيم كه بچه ها خواهان استقلال هستند. بچه هاي دو ساله هم استقلال مي خواهند. فراموش نكنيد كه فرزند شما به كنترل هم احتياج دارد. ايمني و سلامت كودك كم سن و سال مستلزم كنترل اوست. بسياري از بچه ها به قدر كافي مورد مراقبت و كنترل قرار نمي گيرند. استقلال و كنترل در موضوع مهم هستند كه براي پرورش و تربيت فرزندان سالم ضرورت دارند.
9ـ به كودكان محبت كنيد تا تصوير ذهني مثبت به دست آورند :
محبتي كه كودك را در كسب يك تصوير ذهني مناسب كمك مي كند با ايجاد احساس ارزش و ارزشمند بودن به او اتكاي به نفس و قدرت مي بخشد.
عشق و محبت، سواي بسياري از محسنات ديگر، انسانها را به هم پيوند داده. آنها را در مجموعة خانواده انساني قرار مي دهد. محبت به فرزندان، ابتدايي ترين راهي است كه مي تواند فرزندانمان را در رسيدن به تصوير ذهني مثبت كمك كند. اما راههاي ديگري هم وجود دارد. مي توانيم به آنها كمك كنيم تا مهارتها و استعدادهايشان را افزايش داده، از كارشان احساس غرور و افتخار كنند كه اين منبع مهمي از عزت نفس است. مي توانيم آنها را تشويق به يافتن دوستاني كنيم كه آنها را به خاطر آنچه هستند قبول كنند.
مي توانيم كيفيات خوب و نقاط قوتشان را كه خود توانايي ديدنش را ندارند، به آنها نشان دهيم. مي توانيم بيش از آنچه گله و شكايت و انتقاد مي كنيم تحسين و قدرشناسي نماييم.
به فرزندانتان محبت و توجه كنيد، از آنها حمايت و برايشان وقت صرف كنيد تا خود را انسانهاي مستقل و شايسته اي ببينند كه مي توانند روي پاي خود بايستند و محتاج تصديق و تأييد اين و آن نباشند.
به آنها كمك كنيم تا احساس عشق و محبت كنند.
10ـ با تربيت اخلاقي خوشبختي خانواده را بيشتر كنيد :
براي تربيت اخلاقي كودكان و رفاه و خوشبختي خانواده، دو اقدام متفاوت لازم نيست. توجه به تربيت اخلاقي و داشتن خانواده خوب و خوشبخت دو رويِ يك سكه اند. اقدام در هر مورد به هر دو منظور كمك مي كند.
با ايجاد توانايي درك نقطه نظرهاي ديگران و با كمك به حصول توافقي كه نظرات همه را به حساب آورده، به رشد اخلاقي كودك كمك كند.
محيط گرم و صميمانه خانواده، به بچه ها امكان مي دهد تا در زندگي سرمشق هاي مناسبي پيدا كنند. از ارزشها و سنت ها مطلع شوند و در وقت نياز از تدابير حساب شده استفاده نمايند. وقتي كودك خود را متكي و متصل به خانواده احساس كرد، ناخودآگاه در موقعيتي قرار مي گيرد كه در برابر فشار هم سن و سالانش مقاومت كند.
تربيت خوب و خانواده صميمي دست در دست هم حركت مي كند.
پيش به سوي تكامل اخلاقي :
سالهاي نخست زندگي و به خصوص سال اول براي رشد اخلاقي اسنان حائز بيشترين اهميت است. به دلايل زير:
1ـ دوران نوزادي زماني است كه پيوند ميان پدر و مادر و فرزند جوش مي خورد. هرچه نوزاد ر ا بيشتر لمس كنيد و هرچه بيشتر به او برسيد و با او بازي كنيد، پيوند عاطفي شما با او بيشتر مي شود.
2ـ با تَر و خشك كردن نوزاد، با ايجاد تماس جسمي، يكي از نيازهاي اصولي او را برآورده سازيد.
3ـ اگر نوزاد در نخستين سال زندگي مورد مهر و محبت قرار نگيرد و پيوند عاطفي با مادرش ايجاد نشود، احتمالاً در سالهاي بعد، توانايي مردم دوستي را از دست مي دهد.
4ـ با رفتع نيازهاي سال نخست زندگي نوزاد به او اطاعت از دستورات پدر و مادر را مي آموزد.
5ـ با توجه به نوازد، پيوندي عاطفي ايجاد مي كنيد كه در اثر آن اعتماد به نفس و استقلال فرزندانتان افزايش يافته، توانايي او را در ارتباط با سايرين و حساسيت به نيازهاي آنها بيشتر مي شود.
6ـ با فراهم آوردن محيطي صميمي خانوادگي و اجتماعي به يادگيري كودك و كنجكاوي او كمك مي كنيد تا در مراحل بعد بهتر بتواند مراحل رشد اخلاقي را بپيمايد.
عشق و محبت چراغ رشد انسان را روشن مي كند. اگر فرزندان خوب و شايسته مي خواهيد بايد با مهر و محبت شروع كنيد. در ضمن يادتان نرود محبت به كودك درس اطاعت است.
دروغ
«اگر دروغ بگويي كسي حرفت را باور نمي كند»
درك ارزش اعتماد و اطمينان به كودك كمك مي كند تا اهميت صداقت و حقيقت گويي را درك كند. در اصل ميل به راضي كردن ديگران سبب مي شود كه بچه ها دروغ بگويند تا بروز حادثه اي را از شما پنهان سازند.
ترس از عصبانيت شدن پدر و مادر مهمترين علت دروغ گويي است. بنابراين اگر مي خواهيد فرزندتان با شما صادق باشد، سعي كنيد ترس او را از عصباني شدن خود به حداقل برسانيد.
مي توانيد از اين پيشنهاد استفاده كنيد:
«چيزي مهمتر از اعتماد متقابل ميان پدر و مادر و فرزند وجود ندارد. تنها در اين صورت است كه مي توانيم به يكديگر ايمان داشته باشيم.»
آنگاه براي تخفيف عامل ترس به فرزند خود بگوئيد:
«وقتي كاري كرده اي كه نبايد مي كردي و مي ترسي اگر به من بگويي عصباني مي شوم، پيش من بيا و بگو: اگر عصباني نمي شويد مي خواهم مطلبي را به شما بگويم … با شنيدن اين جمله مي فهمم كه نبايد عصباني بشوم. البته، بسته به شدت كار خلافي كه كرده اي خودت بايد فكري به حالش بكني. اما من قول مي دهم كه عصباني نشوم. اگر راستش را بگويي به داشتن فرزندي چون تو افتخار مي كنم.»
توجه داشته باشيد بي تفاوت گذشتن از دروغ گويي هم كار درستي نيست. گاه مجازات منصفانه و در حد تناسب كودكي كه دروغ گفته لازم است و گاهي هم يك عذرخواهي ساده كفايت مي كند. نكته مهم اين است كه بايد در هر شرايط بر خويش مسلط بوده، آرامش خود را از دست ندهيد و فراموش نكنيد كه كودك را به خاطر حقيقت گويي تشويق كنيد.
داستان پردازي بيش از حد نشانه آن است كه كودك از احساس شديد بي كفايتي و ناتواني رنج مي برد. اين كودكان به توجه بيشتر پدر و مادر براي يافتن راههايي كه در برابر همسالان خود سربلندتر از آنچه هستند شوند، نياز دارند. (كسب مهارتي كه اسباب تحسين دوستانش را فراهم كند نمونه اي است كه مي توان به آن اشاره كرد.) به همين شكل كودكاني كه مرتب از دوستانشان به دروغ حرفهايي مي زنند و آنها را به بدي و بي عرضگي و امثال آن متهم مي كنند، احتمالاً از سوي دوستانشان آن طور كه بايد به بازي گرفته نمي شوند و از اعتماد به نفس كافي برخوردار نيستند.
تنبيه
آيا تنبيه كار درستي است؟
قبل از هر كار، تأديب پشت سرهم كودك به هيچ وجه درست نيست.
تأديب به اين شكل، نوعي تنبيه بدني است و اتكا به تنبيه بدني راه مناسبي براي پرورش اخلاق كودك نيست. اگر بخواهيم كودكان ما به جاي منطق و بحث و استدلال به قدرت زورِ بازو متوسل شوند، قبل از هم خود ما بايد آن را رعايت كنيم.
از آن گذشته، تنبيه بدني به احترام متقابل ميان پدر و مادر و فرزند منجر نمي شود.
تنبيه به رشد فكري كودك هم كمك نمي كند. نه به كودك مي گويد چرا رفتارش ناپسند بوده و نه راه درستي به او نشان مي دهد. كودك رد اين شرايط از نقطه نظر كسي هم كه اسباب رنجش او شده باخبر نمي شود و به جاي احساس تأسف براي رفتاري كه داشته، به حال خود تأسف مي خورد. تأديب كودك در مواردي مي تواند به تربيت كودك كمك كند.
با اعمال زير بدون نياز به تنبيه بدني كودك خود را در جهت تكامل اخلاقي تربيت كنيد.
(منظور از تنبيه بدني در حد روي دست زدن كودك است نه تنبيه شديد جسماني)
1ـ تأديب، در حد زدن روي دست بچه نوعي اعمال حاكميت پدر و مادر است، هرچند كه بهترين راه تربيت او نيست. مثلاً زماني كه كودك به پدر و مادر دهن كجي مي كند و يا اينكه به همبازي هايش كتك مي زند، تنبيه بدني مختصر او بهتر از ايستادن /// كردن است. بي تفاوتي نسبت به اعمالي از اين قبيل احتمالاً كودك را به اين صرافت مي اندازد كه مقررات اگر هم وجود دارد، رعايت نكردنش آن قدرها مهم نيست.
2ـ گاه تأديب، كودك را از رفتار ناپسندش آگاه مي كند. گاه در حكم سطل آب سرد است.
3ـ تأديب در بسياري از موارد بيش از كودك به پدر و مادر كمك مي كند. بدين شكل كه پدر يا مادر با تنبيه كودك در اصل عصبانيت خود را فرو مي نشانند و فضاي ارتباطي بهتري حاكم مي شود. به استناد پژوهشي كه اخيراً صورت گرفته، پدر و مادري كه گاه كودكان خود را تأديب مي كنند، به قدر سايرين كه هرگز از روش تأديب استفاده نمي كنند، غرولُند و فرياد نمي كنند. بنابراين از اين ديدگاه، تأديب به كودك هم مي كند.
4ـ تأديب گاه به اصلاح رفتار به خصوصي منجر مي شود. اگر پشت سرهم و بيش از اندازه مورد استفاده قرار نگيرد، جواب بازتاب خوبي براي كمك در پي خواهد داشت.
به اتاق خود فرستادن :
شما هم مانند اغلب پدر و مادرها، احتمالاً طي روز به لحظاتي مي رسيد كه كاسه صبرتان از شيطنت هاي كودكتان لبريز مي شود و مي بينيد ديگر تحمل رفتار او را نداريد. هر كاري كرده ايد فايده اي نداشته است. اينجاست كه اگر بخواهيد مي توانيد كودك را به اتاق خودش بفرستيد تا دقايقي را تنها بماند. به كودك بگوئيد هر وقت كه رفتارش را اصلاح كرد مي تواند به جمع بقيه بپيوندد.
به اتاق فرستادن مشروط، از اين امتياز برخوردار است كه به كودك انگيزه اصلاح رفتارش را
مي دهد. هرچه سريع تر در رفتار خويش تجديدنظر كند، زودتر به جمع بقيه برمي گردد.
استقـلال
نخستين گام به سوي استقلال :
1ـ مانع كنجكاوي سالم نشويد :
بي خطركردن محيط زندگي كودك (جمع آوري اشياء خطرناك و غيره) يكي از راههاي به حداكثر رساندن آزادي عمل و كنجكاوي اوست. هرچه در اين زمينه بيشتر دقت كنيد، هرچه فضاي سالمتر و ايمن تري به وجود آوريد به محدوديتهاي كمتري نياز خواهيد داشت و به همين اندازه امكان سيروسياحت مورد علاقة كودك تازه به راه افتاده را بيشتر خواهيد كرد.
2ـ محدوديتها را آموزش بدهيد :
كودكان تازه به راه افتاده در مرحله يادگيري همه جانبه هستند، دنياي خويش را نظام مي دهند و قوانين حاكم بر آن را پيدا مي كنند، قوانين طبيعي را كشف مي كنند، دستور زبان را ياد مي گيرند، قوانين اخلاقي را كشف مي كنند و خلاصه آنكه كودك در همين ايام كه زمان يادگيري است بايد با محدوديتها آشنا شود و از طرز كار نظام جهان مطلع گردد. آشنايي با محدوديتها او را در اين امر ياري مي دهد و چه بهتر كه شما وسيله اين آشنايي شويد.
لازمة رسيدن به اين اصل مداومت پدر و مادر است.
در آموزش محدوديتها به گفتن كلمة نهي «نه» اكتفا نكنيد. دليلش را هم بگوييد. براي مثال :
اگر كودك شما دُم گربه را مي كِشد، به او بگوئيد: «نه، نبايد دُم گربه را بكشيم.» (قاعده)
دردش مي آيد. (دليل)
دليل آوردن براي بچه ها بايد عادت شود. وقتي براي آنها دليل مي آوريد، استدلال منطقي درست و غلط را آموزش مي دهيد. با صحبت از دليل و منطق، در اصل مي گوييد او در نظر شما انساني باشعور است و با اين كار به او احترام مي گذاريد.
3ـ پيشنهادي ديگر بدهيد :
راه ديگر اين است كه در ازاء منع آنها از انجام هر كار، كار ديگري را متقابلاً به آنها پيشنهاد كنيم. يا اينكه رفتار مورد انتظار را عملاً به كودك نشان دهيد.
4ـ توجه كودكان را جلب كنيد.
5ـ در صورت امكان رفتار بد كودك را ناديه بگيريد :
مثلاً مي توان از كنار بداخلاقي و غرولُند فرزند تازه به راه افتاده بي تفاوت بگذريد. به طوري رفتار كنيد ه انگار متوجه بدخُلقي او نشده ايد. وانمود كنيد ككه به كاري سرگرم هستيد.
6ـ در صورت لزوم جريمه اي براي بدرفتاري در نظر بگيريد :
اما اين جريمه بايد منطقي باشد. بايد در صورت امكان ارتباط روشني ميان رفتار بد كودك و نتايج ناشي از آن وجود داشته باشد.
در ارتباط با كودكان تازه به راه افتاده، سه مجازات منطقي و مناسب به نظر مي رسد. نخستين آن سرزنش است. سرزنش مجازات منطقي است كه براي تأثير سرزنش، تكرار پشت سرهم آن درست نيست. با تكرار، تأثير سرزنش از دست مي رود. اما هنگام سرزنش بايد به قدر كافي جدي باشيد تا كودك بداند كه با او شوخي نمي كنيد.
نوع ديگر مجازات محروم كردن است. و نوع ديگر مجازات از ميان جمع بيرون بردن كودك، هم گاه مجازات مؤثري است.
8ـ از كتك زدن بپرهيزيد :
كتك زدن عادت مي شود و ضمن آنكه تأثيرش را از دست مي دهد، روي رابطه شما با فرزندانتان تأثير نامساعد گذاشته و به احتمال زياد به رشد اخلاقي او لطمه مي زند.
9ـ رفتارهاي خوب را تشويق و تقويت كنيد. تا ضمن تربيت كودك، روابط بهتري ميان او و شما به وجود آيد.
10ـ براي رفتارهاي ناپسند كودك مجازات منطقي در نظر بگيريد تا بفهمد پاداش بدرفتاري، واكنش ناخوشايند است.
راه كارهاي افزايش اعتماد به نفس در كودكان1 :
بيشتر روان شناسان را باور بر اين است كه داشتن عزت نفس و محبوب بودن از عوامل بس مهم دلشادي و سازگاري در بچه ها شمرده مي شود. كودك در مرحله نخست زندگاني، پيش از اين كه مفاهيم واژه ها و ترغيب و تنبيه را دريابد، شكل دهي رهيافت ها در مورد ارزش خويش را آغاز مي كند. او به طور ذاتي رفتار پدر و مادرش را مثبت و ضبط مي كند.
نكته اي كه شايان اهميت بسزايي است، اين است كه والدين رتفارها و مطالبي را كه كودكشان ثبت و ضبط مي كنند، مهم شمارند. آن چه در پي مي آيد، اساس و شالودة اعتماد به نفس در كودكان را در سال هاي اوليه زندگي تشريح و توصيه مي كند.
1ـ كودكتان را نزديك خويش نگاه داريد.
او را به طرزي نگه داريد كه اهميت ارتباطتان را با وي بنماياند. زياد متوجه اش بايد در ديدگانش خيره شده و تماس چشمي برقرار سازيد. به ويژه، لحظه هايي كه داريد به او شير مي دهيد.
2ـ تا سر حد امكان كودك را به حرف بگيريد.
به هنگام صحبت نامش را ببريد. در بند آن نباشيد كه هنوز معناي كلمه ها را نمي فهمد. كارشناسان رشد كودك، عقيده جدايي دارند كه كودكان همانند جوانان از يك ماهگي به صداي پدر و مادرشان گوش مي سپارند و حركات بدنشان را با ضرباهنگ آواي آنان دمساز مي كنند. با كودكتان آن گونه سخن بگوييد كه احساس آرامش مي كنيد. ولي به شيوه اي كه لحن صدايتان ملايم و عاطفي باشد. تقريباً در 5 تا 6 ماهگي مي توانيد طريقه حرف زدن او را با تكرار واژه هاي خودش بهبود بخشيد. به وي لبخند بزنيد و در آغوشش بگيريد تا پي برد كه حرف زدنش را پذيرفته ايد.
3ـ در برابر گريه كودكتان از خود واكنش نشان دهيد.
حتي آن زماني كه خاطر جمع هستيد پوشك بچه تان خشك و تميز بوده، به اندازه كافي استراحت نموده و شير خورده است، بگذاريد حس كند كه در كنارش هستيد. به اين ترتيب در مدت كوتاهي قادر مي شويد مفهوم اختلاف صداي گريه اي را كه كودكتان ايجاد مي كند، دريابيد. منظور آن است كه مي توانيد تشخيص دهيد اين صداي گريه او به خاطر تنهايي اش مي باشد يا مي خواهد بغلش كنيد تا آرام گيرد. با نزديك شدن به بالينش، اعتماد را به وي مي آموزيد. نگران نباشيد كه شايد با اين عملتان بدعادت و لوس مي شود. روان شناسان جملگي برآنند كه ممكن نيست كودك در سال هاي اوليه تولد بر اثر ابراز محبت و مهرورزي پدر و مادر ضايع گردد.
4ـ تا آن جايي كه در توان داريد شخصيت كودكتان را شناسايي كنيد.
ما بايد عواملي را كه كودكانمان بدان خاطر سروصدا راه مي اندازند يا چيزهايي كه بيقرارشان مي كنند يا اشكالات تغذيه اش را برطرف كنيم. در اين صورت مي توانيم با كودكانمان ارتباط دلپذير و مناسب برقرار سازيم. به طوري كه حس كند كه تمام دنيا را به او دادند.
5ـ انجام امور روزانه و نظافت او را مثبت ارزيابي كنيم.
مثلاً هنگامي كه پوشكش تميز و خشك است، به او بگوييد چه قدر زيبا ديده مي شود و سپس به رويش لبخند بزنيد.
6ـ به نشانه هاي غيركلامي و بدني كودكتان در ارتباط پي ببريد.
وقتي كه او را بغل مي كنيد، بدنش را سفت مي كند شايد مي خواهد كه وي را به زمين بگذاريد. و يا وقتي كه به چشمان كودكتان مي نگريد، سرش را برمي گرداند. احتمالاً به شما مي فهماند كه براي مدت زماني به استراحت احتياج دارد.
7ـ محيط زندگي كودكتان را به شكل دلخواه و زيبايي درآوريد.
مي توانيد به وي وسائل ساده و متنوع بازي بدهيد و يا لوازم خانگي ساده و بي خطر را در اختيارش قرار دهيد تا بتواند آنها را لمس كند.
8ـ به كودكتان ياري كنيد تا استفاده از بدنش را فرا بگيرد.
كودك را در بازي هاي ساده و فعاليتهاي كه عضله هايش را به كار مي اندازد، شركت دهيد.
9ـ تقريباً از 5 تا 6 ماهگي تدريجاً كودكتان را با آشنايان رو به رو سازيد.
10ـ سلامت رواني خويش را در نظر بگيريد.
هنر قصه و تأثير آن در تربيت كودكان :
داستان و قصه نقش بسيار مهمي در تكوين شخصيت كودك دارد. از طريق قصه ها و داستان هاي خوب، كودك به بسياري از ارزش هاي اخلاقي پي مي برد.
پايداري، شجاعت، نوع دوستي، اميدواري، آزادگي، جوانمردي، طرفداري از حق و حقيقت و استقامت در مقابل زور و ستم ارزش هايي هستند كه هسته ي مركزي بسياري از قصه ها و داستانها را تشكيل مي دهند.
پرورش حس زيبايي شناسي در كودك، متوجه ساختن كودك به دنيايي كه اطرافش را فرا گرفته، پرورش عادات مفيد در كودك، تشويق حس استقلال طلبيث و خلاقيت كودك هدف هاي اصلي طرح قصه هاي خوب براي كودكان است.
انتخاب قصه هاي مناسب :
مسئله ي انتخاب كردن قصه، با توجه به انبوه موادي كه در اختيار قصه گوست، به ويژه براي قصه گوهاي تازه كار و مبتدي، مشكلي اساسي است. حتي بهترين و برجسته ترين قصه گوهاي حرفه اي هم قادر به گفتن هر داستاني نيستند. قصه گو، قهرمانان خود را از قصه هايي مي سازد كه با شخصيت خاص و سبك او متناسب باشند. قصه گوي تازه كار، ابتدا بايد سعي كند كه ويژگي هاي شخصيت و سبك گويش خود را ارزيابي كند. سپس از خودش بپرسد: چه نوع داستان هايي را مي توانم مؤثر و خوب بيان كنم؟ چگونه مي توانم شخصيت خود را با قصه هماهنگ كنم تا هر دو بتوانيم با شنونده ارتباط برقرار كنيم؟
پس از آن كه قصه گو كار انتخاب كردن را تمام كرد، وارد مرحله ي آماده كردن داستان براي گفتن مي شود كه از مهم ترين گام هايي است كه در جهت به كار گرفتن فن قصه گويي برداشته مي شود. قصه گو بايد به خاطر داشته باشد كه كار او از بَركردن يا از روخواندن نيست، بلكه كار او قصه گفتن است كه مانند تجربه اي يگانه باقي مي ماند.
از بَركردن قصه اغلب نخستين مانعي است كه راه سير طبيعي و خودانگيخته ي يك قصه گويي موفق را سد مي كند. قاعده ي درست اين است كه هرگز نبايد داستاني را براي «گفتن» به خاطر سپرد، بلكه با توجه به ساختمان قصه، به خاطر سپردن طرح آن كافي است.
انتخاب و آماده كردن داستان، نخستين گام ها در راه پيشبرد هنر قصه گويي است و هنر قصه گويي بر آنها استوار مي شود. قصه گوهاي مبتدي و تازه كار به زودي متوجه مي شوند زماني را كه براي رسيدن به اين مرحله از رشد سپري كرده اند، سرمايه گذاري مفيدي بوده است.
آماده كردن ذهن و بيان، در ارائه ي موفقيت آميز يك قصه مهم ترين مُتغير به شمار مي ايد. بدون اين انتخاب و آماده كردن بسيار دقيق، قصه گو نبايد انتظار به دست آوردن يك تجربه ي موفق را داشته باشد.
منبع : www. ravanyar. com
فرستنده: لِسلي پيج
اكثر بچه ها از درآمدن گلها خوششان مي آيد. البته بيشتر از ريشه.
مارك تواين
انس و الفت بي حرمتي به بار مي آورد، به علاوة بچه.
اف. دبليو. جونز
سابق بر اين پدر مادرها بچه ها را به قصد تربيتشان مي زدند امروزه به خاطر دفاع از خود.
نوئل كاوارد
(وقتي از او پرسيدند در دوران كودكي اش چه جور بچه اي بوده)
وقتي مرتب به من مي رسيدند خيل ماه بودم. وقت هايي هم كه به من توجه نمي كردند حسابي خَر مي شدم.
آليس روزولت لانگ وورت
داشتن بچة نوزاد به اين مي ماند كه انسان پيانوي بزرگي را از پنجرة كوچكِ بالاي در رد كند.
دبليو. سي. فيلدز
در تمام آمريكا يك مرد پيدا نمي كنيد كه پنهاني آرزوي اُردنگي زدن بچه اي را نكرده باشد.
سايمون گري
استيفن: دلايل شما عليه بچه دار شدن چيست؟
سايمون: اولاً جا كم داريم. دوم اينكه بچه ها زندگي پدر و مادرشان را به گند مي كشند، سوم اينكه بعدها زندگي خودشان را هم به گند مي كشند و اما چهارم: فايدة آوردنشان به اين دنياي هشت الهفت چيست؟ پنجم و ششم و قبل از هر چيز اينكه از بچه خوشم نمي آيد. درست شد؟
فران لِبوويتس
وقتي از فرزندت بپرس براي شام چه مي خواهد كه پولش را خودش بپردازد.
جك لِوِلين ـ ديويس
سيلويا، مادر جك ـ لِوِلين ديويس وقتي پسرش را ديد كه آن همه كيك و چاي لمبانده است به او يادآوري كرد كه: «اگر فردا مريض نشدي!» و او در جواب گفت:
اگر همين امشب مريض نشدم!
كانديامك ويليام
با تولد هر بچه دو رمان از دست مي دهي.
هارولداس. هالبرت
كودكان نيازمند عشق و محبت اند، به خصوص وقتي كه سزاوار آن نيستند.
فرستنده: آر. جي. هانت
آدمهايي كه مي گويند مثل بچه آرام مي خوابند معمولاً بچه ندارند.
جوزف هلر
دلم مي خواهد وقتي بزرگ شدم پسرك كوچولويي باشم.
سخنان بزرگان در مورد كودك 1:
آدمي بايد در پنج خصلت با كودكان شركت داشته باشد. يكي آنكه همچون كودكان غم روزي نخورند و ديگر چون بيمار شوند از عذاب ننالند و گله نكنند و آنكه هر طعامي داشته باشند با يكديگر بخورند و چون با يكديگر نزاع كنند در دل نگاه ندارند و زود آشتي كنند و با اندك چيزي راضي و خشنود گردند.
(بزرگمهر)
آنكه اشكهاي يك كودك را نخشكاند خود خواهد گريست.
(مثل آفريقايي)
اطفال بالطبع مايلند مانند والدين خود باشند و هر كاري را كه آنها بكنند انجام دهند.
(ويليام كويتا)
اگر به بچه كمي محبت نشان بدهيد وي صد چندان به شما مهر خواهد ورزيد.
(جان روسكن)
هر روزه سرگرم شدن يك بچه بيشتر از آنچه براي تربيت و بزرگ شدن پدرش خرج شده است تمام مي شود.
(هربرت پروشائو)
با كودكان بايد نرمي و درشتي را با هم به كار ببريم و نه اينكه هميشه مانع آن شويم كه از راهي كه مي خواهند بروند. اگر از اينجا و دردسر براي خود در ملامت كر دن آنان چشم بپوشيم. در آن هنگام كه بزرگ شوند، ماية دردسر ما خواهند شد. ولي به هر قيمت هست به زحمت مي توانيد دوباره آنها را به چنگ آوريد.
(پرچون)
نگذاريد بچه ها گريه كنند زيرا باران هم غنچه ها را ضايع مي كند.
(ژان پول)
نمي توانيد به كودكي بياموزيد كه از خود مواظبت كند مگر آنكه او را بگذاريد تا براي مواظبت از خود بكوشد ممكن است اشتباه بكند ولي دانا از ميان همين اشتباهات بيرون مي آيد.
(هـ ـ وبيچر)
هيچ چيز مثل بدبختي كودكان را ساكت نمي كند.
(هوگو)
هيچ رنجي بالاتر از رنج كودكي نيست كه براي اولين بار طعم ظلم و قساوت را چشيده باشد.
(رومن دولان)
بهترين دورة زندگاني ما روزگار طفوليت است و همين كه از آن گذشتيم وارد بدترين مراحل حيات مي شويم.
(هوك)
پدران و مادران دورة اول زندگي بچه هايشان را صرف آموختن را رفتن و صحبت كردن آنها
مي كنند و بقيه دوران كودكي كارشان اين است كه آنها را بنشانند ساكتشان كنند.
(رابت تالز)
خطاهاي كودكان بر گردن والدين است.
(مثل آفريقايي)
در هر بچه يك معماري حيرت بخش زدن است.
(شويان)
فرزند بر مثل انگشت ششم است. اگر ببرندش رنج دارد و اگر نگاهش دارند زشت نمايد.
(نوذر شهريار)
قبل از آنكه يك كودك را كتك بزنيم يقين پيدا كرده باشيد كه خود سبب خطاي او نبوده ايد.
(اوتيسن اومالي)
كاش حيوان و يا كودك بودم كه آينده را نمي ديدم و گذشته را ياد نمي كردم و فقط به حال توجه داشتم و خوش بودم.
(لابرويد)
كودكان ياد گذشته را نمي كنند و به فكر آينده هم نيستند. دم را غنيمت شمرده و آن را به خوبي طي مي كند در بين سالمندان بسيار معدودند افرادي كه اين چنين رفتار مي كنند.
(لابرويد)
كودكان عموماً بيكاري را دوست ندارند. بنابراين تمام توجه شما بايد معطوف بر اين باشد كه اين خصلت مشغله دوستي ايشان در چيزي صرف شود كه به سود ايشان باشد.
(لاك)
كودكان به نمونه و سرمشق پيش از انتقاد نيازمندند.
(ژوبر)
نظريه بزرگان در مورد كودكان :
بازي مهمترين عامل اجتماعي شدن كودك :
كودك در هنگام بازي، درباره فرهنگ و اجتماع خويش، آگاهي كسب مي كند و از اين طريق خوب يا بد بودن اعمال خود و ديگران را مي آموزد، زيرا بازي فعاليتي خشنود كننده است كه كودك خودش آن را تنظيم و اجرا كرده و از آن طريق زندگي را درك مي كند.
دكتر بهروز بي رشك، روان شناس در گفتگو با خبرنگار ايكانيوز با بيان اين مطلب افزود:
بيشتر مهارت هاي گفتاري، اجتماعي و شناختي را با بازي به كودك مي آموزد.
بازي مي تواند كاملاً طبيعي (مانند: دويدن، پريدن) ، يا فكري (مانند: حل كردن يك منها) و يا خلق اثري (مانند: نقاشي) باشد، بدين گونه بازي در همه جنبه هاي رشد از قبيل رشد شناختي، جسمي، عاطفي و اجتماعي بر رشد كودك اثر مي گذارد.
وي گفت: اگر كودكي را در جريان بازي مشاهده كنيد، مي بينيد كه چگونه به طور جدي و باعلاقه در تلاش است، در هنگام بازي كودك فكر مي كند، برنامه ريزي مي كند و چيزهاي تازه اي را
مي آفريند. همان طور كه از قواي بدني خود استفاده مي كند، قواي فكري خود را نيز به كار
مي اندازد. بي رشك خاطر نشان كرد:
كودك تمام مدت بازي، در يك محيط ثمربخش به افزايش تجربه خود مي پردازد.
بهروزي بي رشك اظهار داشت: يكي از علل رو به رو شدن فرزندان طبقات كم درآمد با مشكلات يادگيري پس از ورود به مدرسه، اين است كه اين كودكان، كمتر بازي هايشان متنوع و پيچيده بوده است.
اين روان شناس تصريح كرد: بازي ها در اجتماعي شدن كودك نقش مهمي دارند. در بازي ها، كودكان ارزش هاي جامعه را درك مي كنند و مفاهيم همكاري، شكست، پيروزي و برتري طلبي را درك مي كنند و رشد مي يابند.
نظريه دانشمندان در مورد بازي :
1ـ مارگارت لوون فلد در كتاب (بازي در كودكي) نكات خيل جالبي مطرح كرده است. كه مجموعه جامعي از مشاهدات وي در مورد رشد بازي در كودكان مي باشد. او همانند مربيان ديگر بيان مي كند كه بازي يك جنبه خارجي نزديك جنبه داخلي تر دارد. از اين رو برحسب اينكه روي فرم خارجي تر يا داخلي تر تأكيد شود طبقه بندي بازي متفاوت خواهد بود.
لوون فلد بازي را به 4 قسمت تقسيم مي كند:
1ـ بازي به عنوان فعاليت بدني كه اوليه ترين فرم بازي است.
2ـ بازي به عنوان ادراك تجربه بدست آمده در سال هاي قبلي.
3ـ بازي به عنوان نمايش تخيلات كه به سختي روياهاي بازي را به عنوان ادراك دروني دنبال مي كند و آن را همراهي مي نمايد: تجربه باعث تخيل مي شود و تخيل، تجربه را تفسير مي كند.
4ـ سرانجام بازي به عنوان ادراك محيط ، با هدف تبيين جهت گيري جديد.
(در سالهاي 5 و 6 سالگي)
2ـ سهم ديگري در مطالعه بازي در كودكي به روت گري فيتز1 تعلق دارد. به باور وي بازي احتمالاً ممكن است به طور اتفاقي در خدمت مقاصد بيولوژيكي باشد. بازي دقيقاً به تخيل مربوط است. تجربه ذهني تخيل به صورت بيان فعال بدواً در شكل بازي انجام مي شود. بدين وسيله كودك ياد مي گيرد. بر بيشتر موانع غلبه نمايد و رابطه بهتري با محيط برقرار كند.
وي در تحقيق مشروح خود (افكار تصوري يا تخيلات كودكان 5 ساله در لندن و بريسبان2) بيان مي كند كه شيوه تفكر خاص كودكان كم سن تصويري3 است.
نتايج كارش نشان مي دهد كه او مي تواند از طريق مشاهده و به كمك تمرين است تصوري كودكان را ترغيب نمايد كه افكارشان را آزادانه با حرف و يا با عمل بيان نمايند و آن ها را قادر مي سازد كه روياهاي روزشان يا تخيلاتشان را به طوري منظم بيان شوند مطرح سازند. وي دلايلي ذكر مي كند كه از اين حقيقت كه «كنش تخيل4 براي رشد عاطفشي و عقلاني
مهم مي باشد.»
سوزان ايساكز مي گويد: كه بازي ارادي كودك شامل عناصر ضروري براي آموزش و پرورش در سال هاي اوليه كودكي است. گرچه مشكل است كه در هر لحظه اي فرم فعاليت بازي را مشخص نمائيم. اما مي توان گفت كه بازي تعاملي از سه فرم فعاليت به شرح زير است:
اولاً : بازي به كودك كمك مي كند كه از نظر بدني مهارت ها و كنترل عضلاني تواناتر شود.
ثانياً : بازي به دنياي فيزيكي اطراف كودكان مربوط مي شود و آنان را وادار مي كند كه با طرح سؤالات متعدد نيروي استدلال خويش را توسعه بخشند و سرانجام بازي تخيلي كه نه تنها وسايل ارضاء اميال ناكام شدة كودك را فراهم مي سازد و تنشهاي دروني او را تسكين مي دهد. بكله همچنين به كودك كمك مي كند كه روابط پديده ها و اشياء را در محيط خود بفهمند.
او درباره بازي تخيلي1 يا بازي وانمودسازي2 توضيح مفصلي مي دهد تا اثبات نمايد كه بازي وسيله مهمي در رشد عقلاني كودكان كم سن مي باشد. بازي به منزله پلي است كه كودك از طريق آن مي تواند به ارزش هاي سمبوليك محيط خود دسترسي يابد و براي بررسي ساخت واقعي ارزش ها و پيدا كردن راه موقت كار كردن فعال گردد.
پياژه نخستين بازي را بازي تمريني3، دومي را بازي سمبوليك4 و سومي را بازيهاي با قاعده5 نامگذاري كرده است. نخستين بازيهاي كه ظاهر مي شوند بازي هاي تمريني هستند كه از مرحله حسي ـ حركتي شروع به ظهور مي كنند و در تمام مراحل ديگر نيز ممكن است ديده شوند. بازي هاي اوليه طفل از اين نوع باشد و نيازي به تفكر ندارد.
دومين نوع بازي ها موسوم به بازيهاي سمبوليك است كه با بازيهاي نوع اول تفاوت دارند و مستلزم تفكر مي باشند و بر مقايسه ذهني عنصري محسوس و عنصري تصوير دلالت مي نمايد. اين بازي ها همچنين نشانگر تجلي وانمودسازي نيز مي باشند.
به عنوان مثال: يك كودك جعبه اي را در مسير هل مي دهد و در اين موقع جعبه را به عنوان يك ماشين تصور مي نمايد و در واقع جعبه سمبولي از ماشين مي باشد.
بازي هاي سمبوليك مي توانند فردي و يا اجتماعي باشند و اغلب مشكل است فردي و يا اجتماعي
بودن آن ها را تميز دهيم. كودك كم سن مي تواند كنار كودك ديگر، بدون بازي كردن با او بازي كند. يا از طرف ديگر، يك كودك ممكن است به تنهايي با همبازي تصوري خود به بازي بپردازد. ساخت بازي سمبوليك طوري است كه كودك يا به طور فردي و يا اجتماعي به بازي
ادامه مي دهد.
سومين نوع بازي، بازي ها با قاعده مي باشند. اين نوع بازي ها بر روابط اجتماعي دلالت مي نمايند. قواعد بازي توسط گروه تعيين و تحميل مي شوند و از كودكي به كودكي ديگر منتقل مي گردند و كودكان ناگزير هستند از قواعد معيني تخلف ننمايند. محتواي بازي ممكن است تغيير نكند (براي نمونه توپ يا تعدادي تيله باشد.) اما ساخت بازي وقتي قواعد بر بازي اضافه شوند و پذيرفته گردند، تغيير مي كند.
ممكن است اين سه نوع بازي روي يكديگر اثر متقابل داشته باشند. يك نوع بازي ضرورتاً جايگزين بازي ديگري نمي شود. اما ممكن است به صورت غالب جلوه نمايد. به طور مثال:
در بيشتر بازي هاي سمبوليك ممكن است عنصري از بازي تمريني مرحله حسي ـ حركتي ديده شوند. مثل موردي كه كودك به اطراف اتاق مي دود و سروصدا راه مي اندازد و مي گويد:
«من يك هواپيما هستم» كودك در اين حالت به طور سمبوليك بازي مي نمايد و بازي نوع دوم بازي غالب مي باشد و در طبقه بندي سمبوليك جاي مي گيرد.
3ـ طبقه بندي جالب ديگري با توجه به ساخت بازي توسط شارلوت بوهلر1 ، انجام گرفت. بوهلر بازي كودك را در 5 مرحله تقسيم بندي مي نمايد.
1ـ بازي هاي كنشي (حسي ـ حركتي)
2ـ بازي هاي وانمودسازي
3ـ بازي هاي انفعالي (نگاه كردن به تصوير يا شنيدن داستان ها و …)
4ـ بازي هاي ساختماني
5ـ بازي هاي جمعي
در بيشتر موارد بازي هاي 5 گانه بوهلر با مراحل بازي پياژه مطابقت دارند و تنها در مورد
بازي هاي ساختماني مطابقتي مشاهده نمي گردد.
شارلوت بوهلر نكات جالب توجهي ابراز مي دارد و به نگرش كودك بر مواردي كه با آنها بازي مي كنند انتشار كرده است و مي گويد: كودك 6 ساله به قدر كافي در بازي پيشرفت كرده است و مي تواند بر مواد مسلط شود و چيز جديدي بسازد و مي داند كه مي خواهد چه بسازد و به نحوي براي ساختن موضوع مورد تمايل، مشغول مي گردد. اين يك مرحله معين از رشد است و بايستي قبل از اينكه كودك آماده مدرسه رفتن شود، از آن گذر كند. تأثير تجاربي كه كودك در اين مرحله مي اندوزد در مدرسه مشخص مي گردد.
مواردي را كه كودك قبلاً براي بازي تخيلي نظير استفاده از يك چرخ، بكار مي برد، بعد از اين مرحله از رشد، اغلب براي مقاصد بازي مورد استفاده قرار مي دهد. تمام كودكاني كه از نظر سلامت طبيعي هستند اين ميل براي ساختن برخي چيزها نشان مي دهد و اين نكته مورد نظر شارلوت بوهلر را تأييد مي نمايد.
لوون فلد مي گويد: كودكان محروم از فرصت هاي مناسب براي بازي ساختماني كودكاني هستند كه از نظر تصور ساختماني به طور ناقص رشد مي كنند و تجراب لازم را نمي اندوزند.
نظريه هاي بعدي در مورد گزل است. او در كتاب «كودك از 5 تا 10 سالگي» يك فصل را به بازي و سرگرمي اختصاص داده است كه به چند نكته اشاره مي كنيم.
گزل علايق كلي كودكان را به بازي بيان مي كند و به بازي به عنوان تمرين مقدماتي فعاليت هاي جدي بزرگسالي مي نگرد. او مي گويد: كودك در بازي تمركز شديدي خواهد داشت و از اين تمركز رضايت خاطر عاطفي زيادي نصيب او خواهد گشت.
عميقاً به نظر مي رسد كه بازي جذاب براي رشد ذهني كودك ضرورت دارد. گزل همچنين ادعا مي كند كه كودكان باهوش ممكن است سن عقلي بالايي نشان دهند اما در بازي هاي دلخواه، به احتمال زياد مطابق سن تقويمي خود بازي مي كنند. او توانست خطر سرگرم شدن كودك را بوسيله راديو، فيلم و تلويزيون پيش بيني كند و ادعا كرد كه با اين سرگرمي ها كودكان از زمان كافي و فضاي مناسب براي بازي هاي دلخواه خود به خودي محروم مي شوند. بازي از يك منطق مبتني بر رشد برخوردار است كه ضروراً با تصديق بلاتصور ما جور درنمي آيد.
هلن پارك هورست1 در كتابش «جستجوي دنياي كودك» روشي را تشريح مي دهد كه به وسيله آن مي توان كودكان را ياري نمود تا درباره خودشان و مشكلاتشان صحبت كنند. نامبرده صحبت هاي كودكان را ضبط كرده و سپس از آن ها به عنوان برنامه راديوئي معروف به دنياي كودك استفاده مي نمود. در اين برنامه موضوعات متعددي مورد بحث قرار مي گرفت كه در ميان اين موضوعات بخشي نيز درباره ي همراهان تخيلي كودكان وجود داشت. به نظر مي رسد همراهان تخيلي كودك بايستي شخص، حيوانات يا حتي يك شيء باشد. اين همراهان از طريق تجربه كودك ساخته مي شوند و بدين وسيله كودكان آرزوها و روياهايشان را بيان مي كنند. همراه داراي شخصيتي است كه كودك دوتس دارد. مثل آن باشد و آرزوها و نيازها خود را به كمك آن برآورده سازد و در نتيجه گيري پايان فصل كتابش، درباره ي اين موضوع جذاب
مي گويد: «تصور كودك موجب لذت وسيله ابراز احساسات است.» والدين بايستي به جاي نگراني، احساس شادي كنند كه كودك داراي اين قدرت خلاق است و اين تخيلات كودك بايستي به عنوان گنجينه ذهني و منبع غني زندگي بنگرند.
«بيانيه كنفرانس I.C.C.P ، برايتون كه به اتفاق آراء مورد تأييد قرار گرفته است.»
در مورد نياز كودك به بازي روي موارد زير بايد تأكيد شود:
1ـ رشد جسماني و سلامت بدني
2ـ ثبات عاطفي و سلامت رواني
3ـ نمو عقلي و سلامت رواني
4ـ دوستي و تشريك مساعي بين كودكان
نكات علمي :
1ـ با كودكان ارتباط شخصي مثبتي ايجاد كرده، به زندگي خانوادگي بها دهيد.
2ـ به كودك كمك كنيد تا تصوير ذهني مثبتي ايجاد كند.
3ـ به كودك كمك كنيد تا به توانايي هاي خود پي ببرد.
4ـ به كودكان خود بياموزيد كه از تحقير كردن ديگران بپرهيزد.
5ـ ارزشهاي اخلاقي را آموزش دهيم.
6ـ تأمل در گفتار را بياموزيم.
7ـ به او كمك كرده تا خود را بهتر درك كند. (اگر بچه ها بدانند كه كدام احساس آنها را به سازگاري با ديگران مجبور مي كند، بهتر مي توانند مستقل زندگي كنند.)
8ـ به آنها بياموزيم محبوبيت همه چيز نيست.
در يافتن دوست، فرزندانمان را ياري كنيم.
9ـ فرزندان خود را تشويق به صحبت كردن كنيم.
سرگرم شدن با كودك بهترين مكالمه اي است كه مي توان ايجاد كرد.
بهترين موقع صحبت وقتي است كه بچه ها از مدرسه برمي گردند و زماني كه عصرانه اي براي آنها درست مي كنيم در حال خوردن عصرانه با آنها صحبت كنيم. درباره ي دوستان تازه اي كه پيدا كرده اند و …
نكته مهم اين است كه: ارتباط كلامي خوب خود به خود به وجود نمي آيد. زمينه مي خواهد و صرف وقت با بچه ها زمينه ساز مهمي است.
10ـ بپرسيد به چه موضوعي علاقه مند هستند.
11ـ براي شروع صحبت ابتدا مي توان از آنها نظرخواهي كرد و حتي مي توان موقع خواب با آنها صحبت كرد.
12ـ شنونده خوبي باشيد (با گوش دادن به صحبتهاي ما به درون افكار و احساسات ما نفوذ
مي كنند.) براي اينكه شنونده خوبي باشيم به نكات زير توجه كنيم:
1ـ با تمام وجود گوش كنيم.
2ـ از قطع صحبت خودداري كنيم.
3ـ اگر وقت گوش كردن را نداريد، زمان ديگري را مشخص كنيد.
4ـ احساسات آنها را تصديق كنيد.
13ـ فضاي مناسبي براي ارتباط ايجاد كنيد بدون روش سربازخانه اي (دستور دادن و امر و نهي كردن) بدون تهديد، تحقير، سرزنش.
14ـ پياژه در كتاب خود به نام «قضاوت اخلاقي كودك» از رشد تفكر اخلاقي كودك كه از 3 فاز يا سه مرحله برهم منطبق تشكيل مي شود، صحبت كرده كه مرحلة اول را «اخلاق بي انعطاف» ناميد و معتقد بود كه براي كودك در اين مرحله، قانون و مقررات بزرگترها، مطلق و بي چون و چرا هستند. مرحله دوم را «اخلاق تعاون و همكاري» توصيف كرد و معتقد بود كه كودك در اين مرحله از رشد، اخلاق را در انصاف و تساوي و برابري مي بيند و بالاخره مرحله سوم رشد اخلاقي به اعتقاد پياژه «تساوي متقابل» بود.
15ـ با استدلال كودك محترمانه رفتار كنيد.
16ـ با پي بردن به موقعيت استدلال كودك، نظر خودتان را هم بگوييد.
17ـ محدوديتهاي استدلال فرزند خود را پيدا كنيد.
18ـ براي اينكه با كودك صحبت خوبي داشته باشيد بايد ورزيدگي در طرح سئوال داشته باشيد. يعني «سئوال به جاي گفتن». به جاي اينكه كودك را مستقيماً به خاطر رفتارش سرزنش كنيد. لحظه اي تأمل كنيد و جملات زير را به شكل سئوال طرح نماييد.
به جاي گفتن … بپرسيد
1ـ وقت رفتن است، كفش و لباست را بپوش. 1ـ وقت رفتن است، چه بايد بكني؟
2ـ اگر بر سر تماشاي برنامه تلويزيون به 2ـ اگر بر سر تماشاي برنامه تلويزيون به
توافق نرسيد، آن را خاموش مي كنم. توافق نرسيد، چه اتفاقي مي افتد؟
3ـ اتاق جاي توپ بازي نيست، چيزي را 3ـ چرا نبايد در اتاق توپ بازي كنيد؟
مي شكنيد.
4ـ ابداً در كارها كمك نمي كنيد. 4ـ آيا در كارها به من كمك مي كنيد؟
5ـ مواظب رفتارت باش. 5ـ چه بايد مي كردي؟
6ـ از خواهرت عذرخواهي كن و قول بده كه 6ـ اگر كسي را بيازاري، چه بايد بكني؟
ديگر او را نزني.
7ـ كمي از آب نباتها را به برادر كوچكت بده. 7ـ ببينم، اگر برادرت آب نبات بخورد و به تو ندهد، چه احساسي پيدا مي كني؟
8ـ جيغ كشيدن موقوف. 8ـ به جاي جيغ كشيدن چه بايد بكني؟
9ـ موقع عطسه دستت را مقابل بيني ات بگير. 9ـ موقع عطسه چه بايد بكني؟
10ـ كاري را كه از تو خواستم انجام ندادي. 10ـ آيا كاري را كه از تو خواستم انجام دادي؟
11ـ جنگ و دعوا بس است، به نوبت بازي كنيد. 11ـ چگونه مي توانيد اين مسئله را حل كنيد؟
پس از تمرين، خواهيد ديد كه پرسش و طرح سئوال شيوه اي بسيار مفيد در برخورد با
بچه هاست.
19ـ بر سر تعهدات خود باشيم.
نكات پيشنهادي براي پرورش خلاقيت و رفتار خلاق در كودكان :
1ـ در گزينش و سازمان دهي برنامه ريزي آموزشي به تجارب اصيل، سيال و انعطاف پذير كه در اصل دربرگيرنده سه اصل خلاقيت است، بيشتر توجه كنيم (با توجه به تجربيات آموختني و سازمان دهي اين تجربيات).
2ـ سئوالات «غريب» ، «غيرمعمول» و «عجيب» كودكان را نبايد ناديده گرفت.
3ـ سعي كنيد در همه فكرها نكات مثبت را بيابيد. به فكرها، سئوالات، برچسب «احمقانه» ، «بد» و «نامربوط» نزنيد كه باعث مي شود كودكان سئوالات بهتري مطرح نسازند.
4ـ بهترين روش اين است كه سئوالات «احمقانه و نامربوط» با مطالبي از سوي خود شما دنبال شود و از ياد گيرنده بخواهيد در مورد مسئله بيشتر فكر كند.
5ـ به طور منظم به خلاقيت كودكان خويش پاداش دهيد. بسياري از كودكان نشان داده اند كه با دريافت پاداش براي فعاليتهاي خلاقانه، رفتار خلاقه شان افزايش يافته است.
6ـ از كودكان خويش انتظار خلاقيت را داشته باشيد و آن را طلب كنيد.
7ـ از نظر نمره و امتياز به «خلاقيت» بايد امتياز اضافي داد.
8ـ براي رفتارهاي خلاق الگو نشان دهيد.
9ـ آموزش مهارتهاي جديد تا كودكان بتوانند به گونه اي خلاق، دنيا را سياحت كند.
10ـ شكوفا كردن تصور و تخيل كودك
11ـ استفاده از روشهاي حل مسئله حتي در سنين پايين
12ـ كودكان پيش دبستاني خود آشكارا خلاق هستند، اين گرايش طبيعي به جانب خلاقيت را سايرين تغيير ندهند.
13ـ پرورش تفكر واگرا
14ـ پرورش تفكر همگرا نيز ناديه گرفته نشود زيرا خلاقيت از طريق توليد واگرا و توليد همگرا ايجاد مي گردد.
15ـ يادگيري بسيار مهم، ولي تفريحي و جالب باشد.
16ـ كودكان به عنوان افراد منحصر به فرد، قابل احترام و محبت قرار گيرند.
17ـ كودكان در محيط هاي آموزشي خود يادگيرنده فعال باشند.
18ـفضاي كلاس عاري از تنش و فشار باشد و كودكان در آن احساس آسايش و آرامش كنند.
19ـ كودكان در آموزشگاه احساس عزت نفس و ارزش معنوي داشته باشند.
20ـ مربيان منبع اطلاعات و هدايت هستند. كودكان بايد براي مربيان احترام قائل شوند اما در حضور آنها احساس راحتي نمايند.
21ـ كودكان براي بحث بي پرده درباره ي مسائل با مربي يا همكلاسهاي خود احساس آزادي نمايند.
22ـ همكاري هميشه بر رقابت ترجيح داشته باشد.
23ـ تجارب يادگيري حتي الامكان به تجارب دنياي واقعي كودكان نزديك باشد.
24ـ از جمله عوامل بسيار مهم در يك محيط آموزشي، نقش الگوي مربيان است. مربياني كه در احساس كودكان شريك مي شوند، خود را كامل نمي دانند و احترام عميق براي آنها قائل هستند و رفتار آنها الگويي است از آن چه مي گويند، و شوق همكاري در يادگيري و خلاقيت را در كودكان افزايش مي دهند.
25ـ فضاي فيزيكي محيط هاي آموزشي بايد ايده برانگيز و متنوع باشد. وجود وسايل آموزشي لازم و دسترس كودكان به آنها نقش مهمي در پرورش خلاقيت كودكان دارد.
26ـ به كودك فرصت دهيد تا بدون ترس از عواقب ارزشيابي به يادگيري، تفكر و اكتشاف بپردازد.
27ـ از همسان سازي كودكان بپرهيزيد (همسان سازي كودكان يعني محدود كردن تجربيات و سوق دادن كودك به نحوه ي تفكر همگرا)
28ـ يادگيري مشاركتي و گروهي
29ـ به كارگيري تفكر، طراحي ذهني، رديابي ذهني، هدف يابي در فرآيند يادگيري كه منجر به پويايي ذهن شود.
30ـ در برنامه ريزي آموزشي خلاق به كودكان فرصت انتخاب و پذيرش يك مفهوم داده شود.
31ـ فرصت اظهارنظر يا رد آن مفهوم
32ـ فرصت تحليل و بررسي كليه رويكردها
33ـ پرورش كاركرد بخش راست و چپ مغز (بخش راست مغز مسئول فعاليتهاي مربوط به تفكر واگرا، بخش چپ مغز مسئول فعاليتهاي مربوط به تفكر همگرا)
34ـ اندازه گيري خلاقيت كودكان از طريق آزمون تورنس كه خلاقيت و نيز پيشرفت تحصيلي مورد بررسي قرار مي گيرد.
35ـ آشنايي و تماس مستقيم مردم با كودكان خلاق و نيازهاي آنها
36ـ آموزش اطلاعات و تجربيات مربوط به رفتار خلاق به منزله ي مواد اوليه
37ـ آموزش توجه به جزئيات موضوع، تصاوير و …
38ـ ايجاد انگيزه و مركز رغبت
39ـ كاهش اضطراب كودكان
40ـ شوخ طبعي
41ـ توجه به خلاقيت كودكان و قدرداني از ايده ها و تجربه هاي نوين
42ـ عدم قضاوت زود هنگام بر روي يك موضوع ناآشنا
43ـ استفاده از روش بارش مغزي (ذهن انگيزي)
44ـ تجارب كودكان را به مورد خاص محدود نكنيم (كار بديع و كار خلاق را تقويت كنيم)
45ـ تهيه فهرست مطالبي از سئوالات (چرا، كجا، چه موقع، چه كسي، چه چيزي، چطور)
ـ فهرستي از سئوالات بدين قرار تهيه گردد:
46ـ تركيب كردن
47ـ اقتباس
48ـ تعديل و تغيير
49ـ بزرگ كردن
50ـ استفاده هاي ديگر از اشياء و پديده ها
51ـ حذف كردن
52ـ تغيير دادن ترتيب ها
53ـ وارونه سازي
54ـ جايگزين كردن
55ـ ارتباط اجباري چيزهايي كه معمولاً هيچگونه رابطه اي با يكديگر ندارند.
56ـ آموزش معكوس سازي مسئله
57ـ آموزش تداعي تصوير
58ـ تقويت كنجكاوي (پرسيدن، تقاضا و جستجوي اطلاعات جديد)
59ـ تقويت اعتماد به نفس
60ـ به تفاوتها احترام بگذاريد، يعني از رقابتها جلوگيري كنيد (هر رقابتي صحيح نيست، بعضي از رقابتها اعتماد به نفس را از بين مي برد.)
61ـ بگذاريم آنها خود پاسخگو باشند.
62ـ خيلي به آنها نه نگوييم.
63ـ كارها و رفتارهاي خوب كودكان را توصيف كنيم.
64ـ به خاطر راستگويي آنها را تنبيه نكنيم.
65ـ به بهانه كثيف شدن از كشف كردن چيزها جلوگيري نكنيم.
66ـ ياد بدهيم كه هميشه ممكن است بزرگترها درست فكر نكنند.
67ـ براي راه حل هاي آنها ارزش و اعتبار قائل شويم.
68ـ آماده سازي كودك براي خلاقيت (1ـ تركيب بندي نو از اشياء و مواد در دسترس.
2ـ استفاده هاي نامعمول از اشياي معمولي)
69ـ پرورش حواس كودك شامل اين موارد است:
تمرينات ديداري
شنيداري
لمسي
بويايي
چشايي
تمرينات حسي ـ تجسمي (جزء تمينات مربوط به تصويرسازي ذهني است)
تمرينات حسي آميزي (بايد از طريق تناظريابي و تخيل به ياد بياوريم. مانند: صداي سيب)
تمرينات ترجمه حسي (دو نظام حسي به هم تبديل مي شود كه ممكن است قبلاً تجربه شده باشد. مانند: به ياد آوردن گرماي آتش از تصوير)
70ـ ايجاد هيجان مناسب (تن آرامي، حركت ـ آگاهي، تصويرسازي ذهني، تصويرسازي هدايت شده، قصه هاي ناتمام)
71ـ به كارگيري مهارت هاي تفكر (جلسات بارش فكري براي كودكان، تفكر تصويري، تصويرسازي ذهني، ارتباط اجباري، داستان هاي ناتمام، استفاده از لطيفه، طنز، شوخي، شكلك، فهرست صفات، حركات بدني و ژست ها، بازي هاي خلاق)
منبع : http://noamooz. blogfa. com/
گفته هاي طنزآميز
فرستنده : لِسلي پيج
اكثر بچه ها از درآمدن گلها خوششان مي آيد. البته بيشتر از ريشه.
//
اف. دبليو. جونز
سابق پدر و مادرها بچه هار را به قصد تربيتشان مي زدند، امروزه به خاطر دفاع از خود.
//
پي. جي. اورورك
اين حرف مهمل را كه هنوز هم در كلاسهاي دانشگاه تكرار مي شود، اول بار ژان ژاك روسو برسر زبانها انداخت و آن اينكه انسان طبيعي طبيعتاً خوب است. هر كسي كه يك بار در عمرش بچه نوپايي را ديده باشد مي داند اين حرف چه قدر ياوه است.
//
لين اوبلينگ هاوس //
سريع ترين راه براي پدر و يا مادري كه بخواهد توجه بچه اش را جلب كند اين است كه گوشه اي بنشيند و نفس راحتي بكشد.
//
جيمز اشر
همه ي ما، در 4 سالگي با كلاه كاغذي بر سر و شمشير چوبي در دست، ژنرال هستيم. چيزي كه هست عده اي از ما هرگز از اين بزرگتر نمي شويم.
//
گريسي آلن
وقتي به دنيا آمدم چنان حيرت زده شدم كه تا يك سال و نيم قدرت تكلم نداشتم.
//
لطيفه كودك
پسر: باباجون، به جون شما هميشه توي كلاس وقتي معلم سؤال مي كنه من اولين كسي هستم كه دستم را بلند مي كنم.
پدر: پس چرا اين قدر نمره هايت خرابه؟
پسر: واسه اينكه هميشه غلط جواب مي دهم.
معلم: كدام حيوان است كه به انسان فوق العاده علاقه مند است؟
شاگرد: گرگ گُشنه آقا.
معلم حساب از جمشيد پرسيد: اگر مادرت به تو بگويد نصف پرتقال مي خواهي يا هشت شانزدهم پرتقال، كدامشان را انتخاب مي كني؟
جمشيد جواب داد: نصف پرتقال را.
معلم گفت: بچه مگر نمي داني نصف پرتقال با هشت شانزدهم پرتقال يكي است؟
جمشيد: چرا آقا مي دونيم ولي پرتقالي كه شانزده تكه شود، ديگه يك قطره آب هم نداره اون وقت به چه درد مي خورد.
بچه اولي: تو اگه آدمي نبودي، دلت مي خواست چه موجودي بودي؟
بچه دومي: دلم مي خواست زرافه بودم.
بچه اولي: چرا زرافه؟
بچه دومي: چون در اون صورت وقتي شكلات يا شيريني مي خوردم مدت زيادي مزه اش را احساس مي كردم تا وارد شكمم شود.
با هم بخنديم 1
جوجه با مامان مرغي دعواش مي شه. جوجه قهر مي كنه و مي رود توي حياط داد مي زنه آهاي پيشي كجايي بيا منو بخور.
لطيفه 2
معلم: چند جانور را كه در آب زندگي مي كنند نام ببريد؟
شاگرد: اگه ممكنه يكي از آنها را خودتون نام ببريد.
معلم: مثل اسب آبي
شاگرد: فهميدم. گاو آبي، خرآبي، گوسفند آبي، شتر آبي و …
پدر: احمد جان تو در مدرسه در چه چيزي اول هستي؟
پسر: وقتي زنگ را مي زنند اولين كسي هستم كه از كلاس مي روم بيرون.
دبير: محمود بگو ببينم هادي و عايق چيست؟
شاگرد: آقا هادي، پسرخاله مونه اما عايق رو نمي شناسم.
پسربچه با يك دسته گل وارد خانه شد مادرش با ديدن او پرسيد: پسرم اين گلها را از كجا
آورده اي؟
پسربچه جواب داد: از باغ همسايه چيدم.
مادر گفت: خودش مي داند كه گلها را تو چيده اي؟
پسربچه جواب داد: آره مامان جون تا سر كوچه هم دنبالم كرد.
معلم دستور: مجيد مي تواني يك جمله شرطي مثال بزني؟
شاگرد: بله آقا، هندونه بِبُر و بِبَر به شرط چاقو.
بچه: مامان براي من يك ليوان آب بيار.
مادر: بگير بخواب بچه تا نيومدم بزنمت.
بچه: پس هر وقت اومدي منو بزني يك ليوان آب هم بيار.
معلم: خوب هوشنگ، بگو ببينم فيل كجا پيدا مي شه؟
شاگرد: آقا، فيل به قدري بزرگه كه هيچ جا گم نمي شه.
معلم: براي قطع جريان برق چه بايد كرد؟
شاگرد: آقا، پول قبض برق رو نبايد داد.
با هم بخنديم 1
اولي: «مي خواهم وسيله اي اختراع كنم كه با آن طرف ديگر ديوار ديده شود.»
دومي: «زحمت نكش. قبلاً اختراع شده.»
اولي: «غيرممكن است ! چه وسيله اي است؟»
دومي: «پنجره !»
بچه اولي: خسيس ! تو كه پدرت خياط است پس چرا يك دست لباس بيشتر نداري؟
بچه دومي: مگر تو كه پدرت دندان ساز است، صدتا دندان داري؟
معلم: وقتي مي گوييم من مي خورم، تو مي خوري، او مي خورد. چه زماني است؟
شاگرد: حتماً زمان ناهار يا شام است.
يك طوطي با يك قورباغه ازدواج مي كند، اسم بچه شان مي شود قوطي !
احمد: حسن تو وقتي مي روي سر يخچال چي مي خوري؟
حسن: كتك.
اولي: مي تواني با ابريشم جمله بسازي؟
دومي: بله ! هوا، ابري شم خوبه !
معلم: حسن بگو بين فيل و كك چه تفاوتي وجود دارد؟
شاگرد: يك فيل ممكن است در بدنش كك وجود داشته باشد ولي كك ممكن نيست در بدنش فيل باشد !!
خبرهاي كودك
//
ـ كودكان از زبان عروسك ها درخواست كردند
ما مردم جخان را خندان مي خواهيم. هنرمندان شركت كننده در نهمين جشنواره نمايش عروسكي مراكز فرهنگي، هنري كانون پرورش فكري كودان و نوجوانان در قالب آثار نمايشي خود جهاني عاري از خشونت، جنگ و دشمني را خواستار شوند.
به گزارش روابط عمومي كانون، اين كودكان و نوجوانان كه 16 اثر نمايشي را /// 6 اثر مربيان خود و 14 اثر دانش آموزان در كرمانشاه به نمايش گذاشته اند، اغلب در آثار خود صلح، دوستي، همدلي و پرهيز از خشونت و جنگ را مورد توجه قرار داده اند. براساس يك بررسي محتوايي از نمايش هاي ارائه شده در اين جشنواره 14 نمايش با مضامني اخلاقي و اجتماعي 30 نمايش با مضامين حماسي و آييني، 5 نمايش با مضامين فلسفي و 2 نمايش با مضامين طنز در نهمين جشنواره نمايش عروسكي طي روزهاي 2 لغايت 5 بهمن در كرمانشاه بر روي صحنه رفته است. عمده آثار ارايه شده با مضامني اخلاقي و اجتماعي به كودكان پيش دبستاني و دبستاني اختصاص داشته است. ولي بقيه آثار از نظر فراواني موضوعي و محتوايي، گروههاي سني نوجانان را دربرگرفته است.
در بسياري از اين آثار توجه به حفظ ميراث هاي طبيعي، محيط زيست و آثار ماندگار فرهنگي، تاريخي و ادبي نيز از برجستگي خاصي برخوردار است. همچنين توجه به ادبيات كهن فارسي ماند مثنوي ـ معنوي مولانا، شاهنامه حكيم فردوسي و داستان هاي با گرايش به ادبيات رمزي (تمثيلي يا نمادين) قابل توجه و تأمل است.
براساس اين بررسي كه توسط علي اكبر حليمي كارشناس ارشد ادبيات نمايش و يكي از اعضاي گروه داوري نمايش انجام گرفته به لحاظ ساختار نمايشي به روايت گري و نقالي داستان پرداخته اند و از لحاظ فني كمتر توانسته اند جوهره هنر نمايش و موقعيت داستاني را در متن اجرا
ايجاد كنند.
ـ بازيهاي رايانه اي كودكان را خشن مي كند.
خبرگزاري فارس: تحقيقات 20 ساله دانشمندان در مورد بازي هاي كامپيوتري حاكي از آن است كه اين بازي هاي گرايش افراد را به خشونت، خصوصاً در ميان پسران افزايش مي دهد.
به نقل از پايگاه اينترنتي جامعه روانشناسان آمريكا APA ، در اجلاس سالانه اين جامعه كه گروه بزرگي از روانشناسان آمريكايي عضو آن هستند، تحليل آمارهاي به دست آمده از تحقيقات اين دانشمندان در طول 20 سال گذشته نشان داد كه بازي هاي كامپيوتري يكي از عوامل اصلي گراي افراد به خشونت است.
به طور كه حتي 10 دقيقه بازي با يك بازي كامپيوتري خشن باعث ايجاد رفتارهاي خشن در ميان نوجوانان پسر مي شود.
تحقيقات اين دانشمندان نشان مي دهد كه كودكاني كه بيشتر دقت خود را صرف باز هاي خشن كامپيوتري مي كنند در مدرسه در برابر دانش آموزان ديگر و معلمان خود نيز بيشتر به خشونت متوسل مي شوند و سعي در سلطه داشتن بر ساير دوستان خود دارند.
اين محققان هشدار دادند كه چون در اكثر برنامه هاي كامپيوتري اعمال خشونت كاملاً بدون جزا باقي مي ماند و افراد مجرم در 73 درصد موارد به راحتي پيروز مي شوند اين امر به طور ناخودآگاه كودكان را از آثار منفي و عواقب خشونت بي اطلاع نگه مي دارد و آنها را به سوي خشونت سوق مي دهد.
ـ شش عامل اصلي كه سالانه باعث مرگ 10 ميليون كودك مي شود.
خبرگزاري فارس: شش عامل اصلي كه باعث مرگ 10 ميليون كودك زير 5 سال در هر سال مي شود شناسايي شدند. 730 درصد از مرگ و ميرهاي كودكان به اين عوامل مربوط است.
6 عامل مذكور عبارتند از:
1ـ ذات الريه كه عامل 19 درصد از مرگ و ميرهاست.
2ـ اسهال كه عامل 18 درصد از مرگ و ميرهاست.
3ـ بيماريهاي خوني كه عامل 10 درصد از مرگ و ميرهاست.
4ـ تولد پيش از موعد كه عامل 8 درصد از مرگ و ميرهاست.
5ـ مالاريا كه عامل 19 درصد از مرگ و ميرهاست.
6ـ خفگي هنگام تولد كه عامل /// درصد از مرگ و ميرهاست.
با اين همه محققان معتقدند كه فقر اصلي ترين عامل مهم پيشگيري از يان بيماري هاست.
ـ كودكان طلاق پدر و مادر خود را نمي بخشند.
خبرگزاري فارس: دانشمندان در تحقيقات اخير خود پي بردند كه در حالي كه كودكان عادي كمتر دچار نفرت از والدين خود مي شوند. 51 درصد كودكان طلاق گناهان پدر خود را نابخشودني مي دانند و 38 درصد آن ها اشتباهات مادرشان را هرگز نمي بخشند.
به نقل از پايگاه اينترنتي اسمارت مرييج يافته هاي تحقيقاتي اليزابت مارگارت حاكي از آن است كه طلاق داراي آثار زيانباري بر كودكان طلاق است كه معمولاً در مطالعات علوم اجتماعي ناديده گرفته مي شود و به حساب نمي آيد.
براساس اين يافته ها طلاق علاوه بر هزينه هاي معمولي كه براي جسم و روح كودكان طلاق دارد، داراي آثار زيان بارتري است كه معمولاً مورد توجه قرار نمي گيرد. دكتر مارگارت در اين باره مي گويد: طلاق آثار زيان باري بر بخش هاي دروني تر و عميق تر حيات كودكان طلاق دارد كه معمولاً در تحقيقات علوم اجتماعي به آن ها توجه نمي شود.
او مي افزايد: اكثر كودكان طلاق حتماً اگر در ظاهر سالم بمانند و حتي به معضلات اجتماعي و جرايم و جنايات و الكل و … كشيده نشوند، شادي و سرزندگي خود را از دست مي دهند. و از لحاظ جسمي همانند ديگر كودكان نشاط ندارند.
دكتر مارگارت مي افزايد: در خانواده هاي طبيعي از هر 10 كودك، 8 كودك احساس شادي مي كنند. اما در بچه هاي طلاق از هر 10 كودك، 4 كودك احساس شادي ندارند.
يافته هاي تحقيقات دكتر مارگارت نشان مي دهد كه بچه هاي طلاق احساس بي اهميت بودن مي كنند و فقط يك سوم آن ها كودك و بچه بودن را چيزي قابل توجه و مهم مي دانند. علاوه بر اين كودكان طلاق 6 برابر كودكان عادي احساس تنهايي، بي كسي، بي پشتوانه گي مي كنند و در حال كه 70 درصد بچه هاي عادي كودكي خود را زيبا و سرشار از بازي و شادي مي دانند فقط 43 درصد از بچه هاي طلاق كودكي خود را درون بازي و شادي مي دانند.
ـ آواي قرآن درد را تسكين مي دهد.
محققان ايراني اعلام كردند: گوش سپردن به آواي قرآن، درد را كاهش مي دهد.
دكتر عشايري گفت: در طرح پژوهشي، آيه 23 سورة يوسف با صداي عبدالباسط براي گروهي 30 نفره از بيماران در يكي از بخش هاي بيمارستان در چند نوبت پخش شد و از روش هاي مختلف دردسنجي، پيش از آزمون و پس از آزمون صورت گرفت كه به نتايج قابل ملاحظه اي در تسكين درد انجاميد. دكتر عشايري تأثير موسيقي آرامش بخش و آواي قرآن /// پرستاران و كاهش درد زايمان را از ديگر تحقيقات انجام شده در بيمارستان سينا اعلام كرد.
ـ نخستين خط تلفن قصه گو در اختيار كودكان قرار گرفت.
لازم به ذكر است كه خاله ستاره عنان مجموعه انميشن كودكانه اي است و كودكان مي توانند همزمان با تماس به شمارة تلفن 44219931 به جز روزهاي تعطيل از ساعت 9 صبح الي 17 بعدازظهر به صورت مستقيم با خاله ستاره صحبت كنند و از زبان وي قصه مورد نظر خود را بشنوند.
1ـ مترجم: آ. امير ديواني ـ منبع american baby
1ـ كتاب رهنمون سخنان بزرگان، مشاهير و نوابغ جهان به كوشش غلام حسين ذوالفقاري، بخط حسين خسروي، زمستان 71 ، ناشر : انتشارات سخن
1ـ Ruth Griffiths
2ـ Brisbane
3ـ Imagination
4ـ Fanction of fantasy
1ـ Imaginative
2ـ Make _ believe
3ـ Practice games
4ـ Symbolic _ games
5ـ Cames with rules
1ـ Charlotte Buhler
1ـ Helen Park hurst
1ـ مجله مهر، صفحه 48 ، پوپك ، بهمن 84
1ـ ماهانه، سروش كودكان، ارديبهشت 1385 ، شماره 176 ، صفحه 1ـ15