ابعاد پیاده رو

معابر پیاده که مسیر حرکت افراد پیاده (معلول و غیر معلول) در فضاهای بیرونی ساختمان ها هستند، باید دارای سطحی تراز و شیبی کمتر از 5 درصد باشند. بنابراین معابر پیاده باید به گونه ای طراحی شوند که حرکت امن و مستقل تمامی افراد پیاده (معمول و غیر معمول) در تمامی محیط بیرونی ساختمان ها را تسهیل نمایند. (دانشپور، 47:1385)

ویژگی های پیاده رو

ابعاد معابر پیاده

• عرض پیاده رو ها باید متناسب با تراکم حرکت (ترافیک) پیاده طراحی شود، با رعایت حداقل عرض خالص معبر پیاده که بتواند امکان حرکت چرخشی یک صندلی چرخ دار و یا عبور دو صندلی از کنار هم را فراهم آورد. (دانشپور، 48:1385)

• حداقل عرض یک معبر پیاده با حجم ترافیک کم، باید 1/2 – 9/0 متر باشد. (دانشپور، 48:1385)

• در صورت باریک بودن معبر پیاده، باید نواحی ویژه چرخش و عبور صندلی چرخ دار در فواصل مناسب و با توجه به شیب و طول پیاده رو ایجاد شوند. این نواحی عبوری در فواصلی مناسب (که بیش از 30 متر نباشد) برای عبور در نظر گرفته شود. (دانشپور، 48:1385)

• عرض مفید پیاده رو و پیاده راه در مناطق مسکونی پر تراکم نباید از 5 / 1 متر و در منطق مسکونی کم تراکم و یا پر تراکم متوسط نباید از 25 / 1 متر کمتر باشد . در مناطق تجاری این عرض نباید از 2 متر کمتر باشد. (طرح جامع حمل ونقل شهری)
• حداقل عرض خالص معبر پیاده که بتواند امکان حرکت چرخشی یک صندلی چرخ دار و یا عبور دو صندلی از کنار هم را فراهم آورد، باید 160 – 150 سانتی متر باشد. (دانشپور، 48:1385)

• برای چرخش هایی با زاویه 90 درجه در تقاطع های T شکل، حداقل عرض خالص 90 سانتی برای هر شاخه از پیاده رو، فضایی کافی برای چرخش صندلی چرخ دار را فراهم می آورد. (دانشپور، 48:1385)

• در معابر پیاده نباید هیچ گونه مانعی همچون نرده، مبلمان های شهری، موانع عمودی، پیش آمدگی ها و … وجود داشته باشد که عرض خالص معبر را به حداقل کاهش دهد.

• در معابر پیاده، فضای مورد نیاز افراد پیاده باید دارای یک ناحیه مقطع عرضی با ارتفاع حداقل 2.1 متر و فارغ از هر گونه مانعی (که نباید، حداکثر، بیش از 100 میلی متر از یک سو یا از هر دو سو به داخل این ناحیه وارد شود) باشد. (دانشپور، 55:1385)

• هیچ شیئی بیرون زده ای، نباید عرض خالص یک مسیر دسترسی و یا یک فضای مانور حرکت فرد معلول را به کمتر از حداقل مورد نیاز کاهش دهد. (دانشپور، 57:1385)

پیشنهاد کمیته فنی: در خصوص اجرای صحیح موارد فوق سازمان های نظام مهندسی و پلیس ساختمان شهرداری می توانند نظارت وکنترل داشته باشند.

• اشیایی که به سطوح دیوارهایی که در مسیر حرکت افراد معلول قرار دارند نصب شده اند، اگر در ارتفاع 70 سانتی متر (و یا کمتر از آن) از سطح زمین قرار گرفته باشند، می توانند بیش از 10 سانتی متر پیش آمدگی داشته باشند. (دانشپور، 57:1385)
• پیشامدگی اشیاء نصب شده بر روی دیوار پیاده رو مانند تلفن ها که لبه های خارجی آنها در ارتفاع بین 70 تا 210 سانتیمتر از کف تمام شده قرار داشته باشند، نباید از 10 سانتیمتر بیشتر باشد. (مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن)

• اگر فاصله آزاد و عمودی ناحیه ای که به یک مسیر دسترسی متصل است به کمتر از 210 سانتی متر کاهش یابد، باعث به وجود آمدن موانعی برای حرکت افراد نابینا یا افرادی که دارای مشکلی در دید خود هستند، می شود. (دانشپور، 57:1385)

پیشنهاد کمیته فنی: در خصوص اجرای صحیح موارد فوق سازمان های نظام مهندسی، شهرداری ها، سازمان خدمات شهری و مجامع امور صنفی می توانند نظارت و کنترل داشته باشند.

• پیشامدگی اشیاء نصب شده روی پایه یا ستون در ارتفاع بین 70 تا 210 سانتیمتر از کف تمام شده، که در جهت حرکت فرد پیاده باشد، تا 30 سانتیمتر مجاز است. (مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن)

سطوح ویژه حرکت پیاده باید استوار، محکم و دارای پوشش کف با موادی کم و بیش نرم اما مقاوم در برابر لغزش، باشند.

شکاف های انبساط و مفاصل ساختمانی باید دارای عرض حداکثری، برابر 13 میلی متر باشند. از استفاده از بتونه یا پر کننده هایی که از سطح زمین بیرون بزنند باید احتراز گردد. هر چند بندکشی تراز مطلوب است، اما باید تا حد امکان از استفاده “مفاصل” در سطوح معابر پیاده احتراز گردد.

از سنگ ریزه یا سنگ فرشی که در زمین کار نگذاشته شده باشند و همچنین از بافت های شیب دار و موج دار باید احتراز نمود، مگر در مورد سطوح اخطاری و اشاره دهنده.

حتی الامکان جنس و بافت پوشش باید در عرض معبر یکسان و یکنواخت باشد. (دانشپور، 51:1385)

سطوح پیاده رو های بتنی که در برابر لغزش مقاوم اند، باید یا مخطط بوده و یا از دانه های سمباده ای به هم فشرده تشکیل شده باشند .

برای معابر پیاده ای که در کنار فضایی چون پمپ بنزین (که دارای ماده پوشش کفی نظیر معبر پیاده می باشد) قرار دارد، باید با مانعی کالبدی یا سطحی با پوشش متفاوت، پیاده رو را از سطوح دیگر مجزا نمود. (دانشپور، 52:1385)

در صورت تلاقی یک معبر پیاده با معبر پیاده ای دیگر، یا با معبری سواره و یا با یک توقفگاه خودرو، باید به نکات زیر توجه نمود:

تقاطع باید یا تراز بوده و یا با استفاده از یک جدول – رامپ به صورت یک سطح مشترک درآید.

جدول – رامپ های مورد استفاده باید با استانداردهای شهری موجود مطابقت داشته باشند. (دانشپور، 53:1385

پیاده رو باید به خوبی از نظر آبهای سطحی و زیر سطحی زهکشی شود . بدین منظور شیب بندی طولی و عرضی باید به گونه ای باشد که آبهای آزاد به سرعت زهکشی شده و ایجاد حوضچه نگردد. (طرح جامع حمل و نقل شهری)

حتی الامکان از نصب هرگونه شبکه در سطح پیاده رو جلوگیری شود. در صورت لزوم شبکه باید عمود بر جهت حرکت و فضای باز آن از 2سانتیمتر کمتر باشد. (مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن)

در پوش های توپر نباید در ابعاد سطح عمود خود، دارای تغییری به مقدار بیش از 6 میلی متر باشند. (دانشپور، 60:1385)

فرش کردن: اگر در سطح یک معبر دسترسی، از فرش یا فرش های کتیبه ای استفاده شده باشد، باید به نکات زیر توجه نمود:

◦         فرش اتصال محکمی با زمین داشته باشد.

◦         فرش هیچگونه لایی نداشته و یا دارای لایی محکمی باشد.

◦         بافت فرش از گره های تراز و مسطح و یا کم پرز باشد.

◦         حداکثر ضخامت کل فرش همراه با آستر، برابر 13 میلی متر باشد.

◦         لبه های نمایان اطراف فرش به محل متصل شود و بتواند با هر گونه تغییر در سطح خود را تطابق دهد. (دانشپور، 53:1385)

انباشتگی برف و برداشت آن

در طول ماههای زمستان، انباشتگی برف و یخبندان در ورودیها و همچنین سطوح بیرونی معابر پیاده برای افرادی که از وسایل کمک حرکتی استفاده می کنند و یا از نقص بینایی برخوردارند مشکلات بزرگی را بوجود می آورد.

—        در طول ماههای زمستان، به طور منظم مسیرهای پیاده رو باید از لبه پیاده رو تا ورودیهای اصلی و یا دیگر ورودیهای قابل دسترس خالی از برف و یخ نگه داشته شود.

—        بعد از هر برف باریدن، تودگی برفها در ورودیها، در رمپ ها و پله های ضروری یا دیگر مسیرهای اصلی باید کاملأ برداشته شود.

CITY OF TORONTO-ACCESSIBILITY DESIGN GUIDELINES

ویژگی معابر پیاده از نظر شیب معبر را می توان به صورت زیر بیان نمود:

—        با معبر پیاده ای که شیبی بیش از 5 درصد داشته باشد باید همچون رامپ برخورد نمود.

—        مقطع عرضی معابر پیاده باید تا حد امکان مسطح باشد (یعنی شیب عرضی معبر پیاده برابر صفر باشد). شیب عرضی 2 درصد برای معابر پیاده بیرونی، حداقل شیب مناسب بشمار می آید

—        به منظور احتراز از تشکیل گودال آب باران و یخ تمامی معابر پیاده باید دارای شیب بندی منظمی باشند. (دانشپور، 54:1385)

تمامی تغییرات در سطح یا در شیب مسیرهای دسترسی باید حداکثر 6 میلی متر (عمودی) و بدون نیاز به اصلاح لبه ها باشند. (دانشپور، 54:1385)

درز میان دو پوشش مجاور باید مسطح باشد با این وجود یک اختلاف سطح حداکثر 6 میلیمتری مجاز است. اختلاف سطح میان 13 – 6 میلیمتر باید با یک شیب کمتر از 1:2 متصل گردد. در اختلاف ارتفاع بزرگتر از 13 میلیمتر باید مطابق ضوابط شیبراهه ها عمل شود. (طرح جامع حمل و نقل شهری)

به عنوان وسیله ای برای تشخیص لبه یک معبر پیاده و برای کمک به افراد پیاده که دارای بینایی آسیب دیده هستند، می توان از باریکه های خطی قابل پی گیری که به موازات معبر پیاده نصب می شوند، استفاده نمود. (دانشپور، 60:1385)

مسیرهای هادی افراد نابینا و کم بینا باید کاملا بی مانع طراحی شود.

آبگیرهای خطرناک، نواحی گل و گیاه کاری شده و سایر فضاهای مصنوع و طبیعی که در داخل یا در مجاورت معابر پیاده قرار دارند، باید دارای حصارهایی با ارتفاع بیش از 15 سانتی متر باشند. (دانشپور، 123:1385)

در محل تقاطع دو پیاده رو، لازم است کف سازی محل تقاطع با بافت و رنگ متفاوتی اجرا گردد تا برای اشخاص نابینا و نیمه بینا قابل تشخیص باشد. (دانشپور، 61:1385)

1- روش سنتی 2- روش مدرن

(مهندسین مشاور زیست کاوش، مطالعات و طرح مسیر راهنمای نابینایان ( کم بینایان ) در ایستگاههای قطارشهری مشهد)

روش سنتی

روش سنتی: به روش ساده با ایجاد کف سازی ویژه نابینایان در قسمتی از مسیر حرکت، آنرا برای هدایت نابینایان در طول مسیر آماده می کنند این کف سازی دارای مشخصات زیر می باشد: (مهندسین مشاور زیست کاوش)

1.       محل و موقعیت قرارگیری کف سازی

2.       بافت کف سازی

3.       رنگ کف سازی

4.       عرض کف سازی در تعریف مسیر نابینایان

5.       مصالح مورد استفاده در کف سازی

بافت کف سازی

بافت کف سازی نوع 1 در مسیر مستقیم

بافت کف سازی نوع 2 در ابتدا و انتهای سرویس پله

محل و موقعیت قرارگیری کف سازی : در تمامی مکان هایی که برای استفاده عموم در نظر گرفته شده ، باید با کف سازی ویژه برای استفاده افراد نابینا و کم بینا تجهیز شود این مکانها در ایستگاههای قطار شهری شامل موارد زیر می باشد :

الف- مسیرهای هادی افراد نابینا و کم بینا :

این مسیرها شامل کلیه راههای اصلی و فرعی مورد نیاز فرد نابینا (کم بینا) می باشد. معمولا شیارهای ایجاد شده در کف یا به صورت برجسته و یا به صورت تورفته اجرا می شوندو رنگ مناسب این مسیر برای افراد کم بینا ، رنگ سفید و یا زرد درخشنده می باشد.

حداقل عرض تعریف شده برای مسیر ، 45 سانتیمتر می باشد که می تواند به صورت ریلی ( دو مسیر برجسته با فاصله حداقل 45 سانتی و با عرض 5 تا 7 سانتیمتر و با برجستگی بین 5 تا 10 میلیمتر ) و یا یک مسیر با حداقل عرض 45 سانتیمتر در کف مشخص شود.

در کف پله برای مشخص کردن محل لبه ، برای افراد کم بینا ، می بایست حداقل عرض 5 تا 7 سانتیمتر در طول پله به رنگ روشن رنگ آمیزی شود.

ب- نقاط ایست و توجه:

این مکانها شامل کلیه نقاط ایست ، عطف ، تغیر مسیر ، تقاطع دو مسیر ، محل باجه های بلیط ، محل ورود به واگنهای قطار ، محل دستگاههای کارت خوان ، جلوی آسانسور ، ابتدا و انتهای پله ها و … می باشد. طرح کفسازی این نقاط به صورت عمود بر شیارهای مسیر حرکتی یا بصورت پولکهای برجسته در سطح کف اجرا می شوند.

در بعضی نقاط خاص برای اطلاع رسانی بیشتر به فرد نابینا از خط بریل و  یا امکانات شنیداری برای تکمیل کردن اطلاع رسانی به فرد استفاده خواهد شد.

رنگ کف سازی

رنگ کف سازی: با توجه به اینکه مسیرتعریف شده برای افراد کم بینا نیز مورد استفاده قرار می گیرد باید رنگ کف سازی مطابق شرایط بینایی افراد کم بینا انتخاب شود .

و معمولا رنگهایی انتخاب می شوند که بیشترین انعکاس نور و درخشندگی را داشته باشند مانند : زرد و آبی روشن . (مهندسین مشاور زیست کاوش)

عرض کف سازی

عرض کف سازی در تعریف مسیر نابینایان : با توجه به بررسی نحوه استفاده افراد نابینا از عصای سفید مشخص شد دامنه حرکت عصا بین 45 تا 60 سانتی متر می باشد و در نتیجه عرض کف سازی نیز بین 45 تا 60 سانتی متر می باشد. (مهندسین مشاور زیست کاوش)

باریکه های قابل پی گیری که اطلاعاتی در مورد احتمال خطر تصادم به دست می دهند، باید تا حد عرض کامل خطر مورد نظر ادامه یافته و حداقل 80 سانتی متر عمق داشته و دارای فاصله ای برابر 60 سانتی متر از محل خطر باشند. (دانشپور، 63:1385)

هنگامی که پله یا پلکانی در یک معبر پیاده و در مسیر حرکت افراد معلول قرار داشته باشد و خطرهایی را برای افرادی با بینایی صدمه دیده پیش آورد، باید نشانه های قابل ردیابی مناسبی برای افراد نابینا فراهم گردد.

باریکه قابل ردیابی توسط افراد نابینا باید دارای عمقی برابر با حداقل 80 سانتی متر باشد، حداقل 60 سانتی متر جلوتر از خطر مورد نظر قرار گیرد و دارای عرضی برابر با عرض کامل زمینه خطر مورد نظر باشد. (دانشپور، 108:1385)

مصالح مورد استفاده برای کف سازی :

—        موزائیک های مخصوص حرکت نابینایان

—        استفاده از دستگاه تراش (تراشیدن سنگ فرش موجود)

—        مواد ترکیبی شامل انواع رزین و چسب

—        برجسته سازهای ترافیکی

(مهندسین مشاور زیست کاوش)

ایجاد کف سازی ویژه نابینایان با استفاده از دستگاه تراش

عبور امن از کنار ساختمان های در حال ساخت و تعمیر

—        همواره باید برای عبور افراد پیاده ای که یا دارای مشکلات بینایی بوده و یا از صندلی چرخ دار، چوب زیر بغل و عصا استفاده می کنند، از کنار ساختمان های در حال ساخت و یا تعمیر، تدارک لازم فراهم شود.

—        معبر پیاده ای که کنار یک ساختمان قرار داشته باشد، باید از سطوح ناهموار و موانع مختلف پاک نگه داشته شود. (دانشپور، 64:1385)

—   در جایی که یک معبر پیاده موقت ایجاد می شود، آن معبر باید از سطوح ناهموار و موانع گوناگون پاک نگه داشته شود.

—        در جایی که نیاز به ایجاد موانع موقت باشد، مانع باید در محلی قرارگیرد که توسط افرادی که دارای بینایی آسیب دیده هستند و از عصای بلند استفاده می کنند، قابل ردّ یابی بوده و در ضمن برای آگاه کردن افراد از جنبه های مختلف کار (چون خاک برداری و موارد مشابه)، اخطاریه های قابل دید باید در محل مناسب نصب شوند. (دانشپور، 65:1385)

    پیشنهاد کمیته فنی: در خصوص اجرای صحیح موارد فوق سازمان های نظام مهندسی و پلیس ساختمان شهرداری می توانند نظارت وکنترل داشته باشند.

—        در جایی که یک محل عبور سرپوشیده یا دارای چوب بست ایجاد می شود، آن محل باید با مقررات مربوط به معابر پیاده و در هنگام لزوم با مقررات مربوط به رامپ ها برای دسترسی از و به معبر مطابقت داشته باشد. از بکارگیری چوب – بست های اریبی که در ارتفاع قد معمول انسان قرار دارند، باید احتراز شود. (دانشپور، 65:1385)

پیشنهاد کمیته فنی: در خصوص اجرای صحیح موارد فوق سازمان های نظام مهندسی، شهرداری ها، سازمان خدمات شهری و مجامع امور صنفی می توانند نظارت وکنترل داشته باشند.

استفاده از موانعی چون علایم، مفتول های زنجیره ای، درخت ها و دستگاه های سکه ای توقفگاه ها (پارکومترها) که احتمال خطر تصادف برای استفاده کنندگان از معابر پیاده – به ویژه افراد نابینا – را فراهم می کند، مجاز نیستند. در این ارتباط باید به نکات زیر توجه شود:

—        اگر ناحیه مخاطره آمیزی در یک معبر پیاده موجود باشد، باید ابزاری تدبیر نمود که افراد پیاده را از خطر محفوظ بدارد.

—        حصارهای محافظ باید توسط افرادی که از عصا استفاده می کنند قابل پی گیری باشند.

—        درختان موجود در مجاورت معابر پیاده، باید با چنان دقتی انتخاب شوند که خرده ریز درختان به حداقل برسد (دانشپور، 56:1385)

مقررات مربوط به پرهیز از ساخت طرح های مخاطره آمیز در پله ها و پلکان ها را می توان به صورت زیر بیان نمود:

—        هیچ بخش از یک پلکان نباید به گونه ای ساخته شود که در یک معبر پیاده، چه به موازات و چه پایین تر از ارتفاع سر انسان، دارای پیش آمدگی باشد.

—        در صورتی که پیش آمدگی در حدود 10 سانتی متر و یا کمتر در معبر پیاده پیش روی داشته باشد، باید ارتفاع حداقل و خالصی برابر با 210 سانتی متر نیز داشته باشد (دانشپور، 109:1385)

پلهای نصب شده بر روی جویها و آبروها، ارتباط دهنده دو مسیر پیاده و سواره هستند. تداخل سرعتهای مختلف حرکت عابرین پیاده و وسایل نقلیه به وسیله این پلها انجام می گیرد. بنابراین، پلهای مورد بحث باید دارای خصوصیاتی باشند که در عین فراهم آوردن گذری راحت، خطر برای عابرین را نیز به حداقل برسانند. (مهندسین مشاور آداک، مطالعات ایجاد تسهیلات حرکت ویژه معلولین شهر مشهد)

مشکلات موجود:
پلهای ارتباطی بین پیاده رو و خیابان

• احداث پل و در نظر نگرفتن محل خط کشی عابر پیاده
• نبودن پل بین پیاده رو و خیابان در یک مسیر طولانی
• قرار گیری رامپ ارتباطی در خیابان
• وجود شیارهای عرضی در سطح
• کم بودن عرض پل
• شیب زیاد پل
• اختلاف سطح بین پل و خیابان
• پل فلزی با نرده هایی در جهت مسیر حرکت
• پل فلزی با نرده های عمود بر مسیر حرکت و با فاصله زیاد
• لغزنده بودن پلهای فلزی در زمستان
• قرار دادن بلوکهای بتنی با فاصله زیاد از یکدیگر به عنوان پل
• پوشانیدن سطح پل باگراول
• مسدود شدن آبروها
• شکستگی در پلهای فلزی
• بستن ورودی پل
• حفر سطح خیابان
• توقف وسایل نقلیه در مقابل پل ارتباطی

(مهندسین مشاور آداک، مطالعات ایجاد تسهیلات حرکت ویژه معلولین شهر مشهد)

پلهای ارتباطی بین پیاده رو و خیابان

• پیش بینی پلهای ارتباطی بین پیاده رو و خیابان در تقاطع ها و امتداد کلیه خط کشی های عابر پیاده الزامی است.
• پل های ارتباطی باید به صورت پیوسته و بدون هیچ گونه مانعی (از جمله جدول) با گذرهای همسطح و یا غیر همسطح در ارتباط مستقیم قرار گیرد تا تداخل حرکتی بین افراد معلول و سواره پیش نیاید
• اتصال پلهای ارتباطی و پیاده رو باید بدون اختلاف سطح باشد.
• 

ویژگی های پلهای ارتباطی بین پیاده رو و خیابان

جنس و مصالح

مصالح به کار رفته در پل های ارتباطی باید سخت، ثابت، غیرلغزنده و صاف باشد. (مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن)

مشخصات کالبدی

—        پل های ارتباطی باید کاملاً به لحاظ عرض، جنس، شیب، شیارهای عرضی و… استاندارد و مناسب افراد معلول طراحی شود. حداقل عرض پل های ارتباطی عمود بر مسیر پیاده رو 150 سانتیمتر باشد.

—        محل ارتباط پیاده رو با سواره رو باید دارای علائم حسی قابل تشخیص برای نابینایان و کم بینایان باشد.

مشکلات موجود گذرهای همسطح

Ø      عرض کم محل عبور عابر پیاده

Ø      پیوستگی به پیاده رو با جدول

Ø      پیوستگی به پیاده رو با جوی یا آبرو

Ø      نرده یا زنجیر و یا سایر موانع حرکتی بین پیاده رو و خیابان در محل خط کشی عابر پیاده

Ø      احداث جزیره یا جدول در وسط خیابان

Ø      شیب زیاد

Ø      لغزنده بودن کف خط کشی عابر پیاده و غیرقابل عبور بودن

Ø      مشخص نبودن محل خط کشی در کف خیابان

Ø      نبودن چراغ راهنما در محل خط کشی عابر پیاده

Ø      وجود گودال و یا حفره در وسط خط کشی عابر پیاده

Ø      شیب زیاد و پله در پلهای فلزی عابر پیاده

(مهندسین مشاور آداک، مطالعات ایجاد تسهیلات حرکت ویژه معلولین شهر مشهد)

گذرگاه خط کشی شده پیاده

—        این گذرگاه در محل هایی که حجم عبور پیاده زیاد بوده و سایر وسایل کنترل ترافیک پیاده موجود نباشد به کار می رود . خط کشی این گذر گاه هم به صورت نرده بانی و هم قطری امکان پذیر است.

—        به منظور آرام سازی جریان ترافیک می توان از تمهیدهای ذیل جهت کاهش سرعت استفاده کرد:

1. نصب مختلف سرعت گیر
2. نصب با کفسازی
3. اختلاف بافت در بخش سواره
4. مسیر حرکت مارپیچ
5. مسیر مارپیچ با قطع رفیوژ میانی
6. جابجا کردن مسیر و کاهش عرض آن
7. علامت گذاری در کف
8. علامت گذاری عرضی
9. نصب عنصر تأکیدی در کف و جداره
10. تأکید توسط درختکاری و پوشش گیاهی
11. تقاطع با سطح برآمده
12. تقاطع با مارپیچ کردن مسیر
13. کوچک کردن سطح تقاطع

کوچک کردن سطح تقاطع با کمک تعریض پیاده رو و…. (شفربرده، 124:1382)

—        چنانچه عرض سواره رو بیش از 15 متر باشد باید احداث جزیره میانی مد نظر قرار گیرد. (طرح جامع حمل ونقل شهری)

گذرگاه چراغدار پیاده

این گذرگاه شامل دو خط موازی و چراغ راهنمائی ویژه پیاده است و در موارد زیر کاربرد دارد :

1- درشرایطی که تعداد قابل توجه عابرین کم توان وجود دارد.

2- در محل هائی که سرعت تردد سواره بالا است .

3- در صورتی که حجم تردد عابرین پیاده زیاد است و این گذرگاه در جریان عبور پیاده ایجاد ناپیوستگی می کند .

4- در محلهای خاص مانند خطوط ویژه اتوبوس

5- در معابر دوطرفه با عرض بیش از 22 متر و همچنین معابر یک طرفه با عرض بیش از 15 متر (طرح جامع حمل ونقل شهری)

احداث گذر گاه عرضی هم سطح پیاده باید در موارد زیر مورد توجه قرار گیرد :

1- در کلیه تقاطع های چراغداری که مجهز به چراغ مخصوص پیاده نیز هستند .

2- در محلهایی که حجم عبور و مرور پیاده زیاد است مانند مناطق مرکزی با کاربری تجاری – اداری

3- در مقابل تمامی مدارس – بیمارستانها – دانشگاهها – مراکز درمانی – اداری و کاربری های مشابه

4- در محلهای وقوع برخورد میان عابرین و وسایل نقلیه زیاد است .

5- در کلیه نواحی شهری یا برون شهری که افزایش قابلیت دید و تشخیص محل عبور پیاده مد نظر باشد .

6- در صورتی که چند محل برای عبور عرضی وجود داشته باشد؛ برای تمرکز عابرین در یک محل احداث گذر گاه خط کشی شده مفید خواهد بود . (طرح جامع حمل ونقل شهری)

7- از گذر گاه خط کشی پیاده نباید به وفور و بی رویه استفاده گردد.

8- حداقل فاصله میان دو گذر گاه خط کشی پیاده در طول مسیر نباید کمتر از 150 متر باشد . با وجود این حداقل فاصله مطلوب 200 متر است.

9- محل گذر گاه خط کشی پیاده واقع در حد فاصل دو تقاطع نباید در فاصله ای کمتر از 120 متر از تقاطع ها قرار گیرد .

10- در معابر بزرگراهی و کلیه مسیرهای با سرعت بالاتر از50 کیلومتر در ساعت و همچنین در محل هایی که تعداد وسایل نقلیه زیاد باشد باید از احداث گذرگاه عرضی خودداری شود . (طرح جامع حمل ونقل شهری)

فاصله دید

گذر گاه عرضی پیاده باید در محلی قرار گیرد که رانندگان وسایل نقلیه ای که به آن نزدیک می شوند قادر باشند به طور واضح و آشکار آن را رویت کنند

در صورتی که نتوان گذر گاه را به محل مناسبی انتقال داد باید استفاده از چراغ های هشدار دهنده و یا جدا سازی عابرین و وسایل نقلیه مورد توجه قرار گیرد .

از احداث گذر گاه های عرضی در نقاطی که درختان و سایر گیاهان ممکن است عابرین را از دید رانندگان مخفی نگاه دارند اجتناب شود .

– به استثنا محل هایی که پیاده رو پیش آمدگی دارد توقف وسایل نقلیه 6 متری گذر گاه عرضی باید ممنوع باشد . در تقاطع های با چراغ راهنمایی این فاصله 9 متر است .

– در خیابانهایی که توقف مجاز است می توان قابلیت دید عابرین را با ایجاد پیاده روهای پیش آمده تا لبه خط عبور بهبود بخشید . این تعریض پیاده رو را می توان در محل تقاطع یا در حد فاصل تقاطع ها انجام داد . (طرح جامع حمل ونقل شهری)

جزایر میانی

جزایر میانی به سطوحی اطلاق می شود که در میان خطوط عبور وسایل نقلیه جهت پناه گرفتن پیاده گان در هنگام عبور از عرض خیابان در نظر گرفته می شود . این سطوح باید برای کلیه عابرین در دسترس و ایمن باشد.

ضوابط مکان یابی : چنانچه در محل گذرگاه های عرضی هم سطح عبور عابرین پیاده ازکل عرض خیابان در یک وهله میسر نباشد احداث جزیره میانی مورد نیاز است . این حالت معمولا در موارد زیر پیش می آید :

– در تقاطع های با چراغ راهنمایی به منظور تامین جان پناه میان جریانهای مختلف ترافیک

– در خیابانهای چند خطه

– در تقاطع های بزرگ یا با شکل نا منظم و غیر عادی (طرح جامع حمل ونقل شهری)

عرض جزایر میانه ای در هیچ شرایطی نباید کمتر از 2/ 1 متر باشد . با وجود این حداقل عرض مطلوب 8 /1 متر است . حداقل طول جزایر میانی 5 /3 است . عرض گذرگاه داخل جزیره باید حداقل اندازه مورد نیاز برای عبور یک صندلی چرخدار باشد. (طرح جامع حمل ونقل شهری)

قابلیت رویت : طرح جزیره و محوطه سازی آن نباید به گونه ای باشد که عابرین کوتاه قد و یا سوار بر صندلی چرخ دار از دید رانندگان مخفی بمانند.

در داخل جزیره میانی باید یک ناحیه مسطح برای توقف صندلی چرخدار حداقل به عرض 8 / 1 متر تامین شود. بنابراین چنانچه عرض جزیره هم 8 / 1 متر باشد، گذرگاه عرضی باید همتراز با سطح خیابان و بدون شیبراه از داخل جزیره عبور کند . (طرح جامع حمل ونقل شهری)

شیبراهه :حتی المقدور شیبراهه جزیره میانی نباید در مسیر تردد مستقیم اشخاص نابینا قرار داشته باشد .

خطوط مرزی گذرگاه عرضی منتهی به جزیره میانی باید قابل شناسایی توسط افراد نابینا بوده و به قسمت قابل دسترسی جزیره ختم گردد .

ویژگی های گذرهای همسطح

عرض گذرهای همسطح

—        گذرهای همسطح و یا غیر همسطح باید دارای عرض مناسب و متناسب با تعداد افراد استفاده کننده در نظر گرفته شود.

نحوه ارتباط با پیاده رو

—        گذرهای همسطح باید بدون هیچ مانعی از جمله جدول، جوی یا آبرو، نرده یا زنجیر، احداث جزیره در وسط خیابان، اختلاف سطح و… به صورت پیوسته با پیاده رو ارتباط داشته باشد. .(مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن)

 ویژگی های گذرهای همسطح

جنس کف

—        محل خط کشی عابر پیاده باید مقاوم در برابر لغزش باشد.

—        کفسازی محل خط کشی عابر پیاده باید با بافت و رنگ متفاوتی اجرا گردد تا برای اشخاص نابینا و نیمه بینا قابل تشخیص باشد.(مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن)