« بررسي رابطه انگيزش پيشرفت تحصيلي دانش آموزان دختر و پسر دوره راهنمايي شهر اصفهان با ويژگي‏هاي خانوادگي‏و شخصيتي آنان »

« بررسي رابطه انگيزش پيشرفت تحصيلي دانش آموزان دختر و پسر دوره راهنمايي شهر اصفهان با ويژگي‏هاي خانوادگي‏و شخصيتي آنان »

پژوهشگر : شهلا عطاپور

ناظر : دكتر باغبان

مقدمه

امروزه آمار و ارقام حاكي از مشكلات آموزش و پرورش در وصول به اهدافي است كه رسالت آموزش و پرورش را در جامعه توجيه مي كند . نگاهي به گزارشهاي مربوط به هزينه هاي‏افت تحصيلي در برنامه پنج ساله اول (اميري, 1371 ) نشان مي دهد كه هزينه هاي سرسام آوري را خرج عدم وجود انگيزه دانش آموزان نسبت تحصيل كرده‎ايم. (517 ميليون ريال) به نظر مي‏رسد شناسايي عوامل موثر در انگيزش پيشرفت تحصيلي دانش‎آموزان مخصوصا” در دوره راهنمايي كه زمان انتخاب ها و پاسخهاي اساسي نوجوان به كيستي خود است ، اهميت به سزايي داشته باشد . شناسايي و رفع موانع ، مي تواند به پيشرفت تحصيلي كمك كرده ، موجب صرفه جويي در زمان ، هزينه هاي مادي و معنوي گردد . شناسايي عوامل متعددي مانند عوامل شخصيتي و خانوادگي كه در رابطه با انگيزه پيشرفت تحصيلي دانش آموزان دوره راهنمايي مي باشند ، كمك خواهد كرد تا نوجوانان به كانال هايي هدايت شوند كه مسير اصلي آنان در زندگي است ، كه اين خود پيامد هاي آني حاصل از اينگونه پژوهش هاست .به نظر مي رسد پيامد هاي آتي پربار تر از پيامدهاي آني باشد .

 

 

 

اهداف پژوهش

– بررسي رابطه ميان عوامل شخصيتي با انگيزش پيشرفت تحصيلي دانش آموزان دوره راهنمايي.

– بررسي رابطه ميان عوامل خانوادگي با انگيزش پيشرفت تحصيلي دانش آموزان دوره راهنمايي.

فرضيه هاي پژوهش

1- بين خصوصيات شخصيتي با انگيزش پيشرفت تحصيلي دانش آموزان رابطه وجود دارد .

1-1 بين عزت نفس دانش آموزان دوره راهنمايي با انگيزش پيشرفت تحصيلي آنان  رابطه وجود دارد .

-2 بين جايگاه مهار دانش آموزان دوره راهنمايي با انگيزش پيشرفت تحصيلي آنان  رابطه وجود دارد .

1-3 بين يادگيري خود نظم داده شده  دانش آموزان دوره راهنمايي با انگيزش پيشرفت تحصيلي آنان  رابطه وجود دارد .

1-4 بين خود اثر بخشي دانش آموزان دوره راهنمايي با انگيزش پيشرفت تحصيلي آنان  رابطه وجود دارد .

1-5 بين اضطراب عمومي دانش آموزان دوره راهنمايي با انگيزش پيشرفت تحصيلي آنان  رابطه وجود دارد .1-6 بين نگرش فردي  دانش آموزان دوره راهنمايي نسبت به تحصيل  با انگيزش پيشرفت تحصيلي آنان  رابطه وجود دارد .

2-  بين خصوصيات خانوادگي و انگيزش پيشرفت تحصيلي دانش آموزان دوره راهنمايي رابطه وجود دارد .

2-1 ميان ساختار خانواده و انگيزش پيشرفت تحصيلي دانش آموزان دوره راهنمايي رابطه وجود دارد .

2-2 ميان شيوه هاي فرزند پروري والدين و انگيزش پيشرفت تحصيلي فرزندان  آنان  رابطه وجود دارد .

2-3  بين عوامل ديگر خانوادگي مانند انتظار والدين از فرزندان ، رابطه والدين با مدرسه و ميزان رسيدگي به وضع تحصيلي فرزندان با  انگيزش پيشرفت تحصيلي دانش آموزان دوره راهنمايي رابطه وجود دارد .

 

متغير هاي پژوهش

متغير ملاك شامل انگيزش پيشرفت تحصيلي و متغير هاي پيش بيني شامل عزت نفس ، يادگيري خود نظم داده شده ، جايگاه مهار ، خود اثر بخشي ، اضطراب ، نگرش فرد به تحصيل ، شيوه هاي فرزند پروري ، ساخت خانواده و متغير كنترل ، شامل : ‍معدل دانش آموز مي شود .

جامعه آماري

جامعه آماري شامل دختران و پسران پايه هاي دوم و سوم مقطع راهنمايي مي باشد كه در سال 80 ـ 1379  در يكي از مدارس راهنمايي شهر اصفهان ثبت نام نموده اند . تعداد كل جامعه مورد تحقيق 30114 نفري مي‏باشد كه 160 نفر آنها به طريق نمونه گيري خوشه‏اي مرحله‏اي طي سه مرحله انتخاب شده اند .

ابزار جمع آوري اطلاعات و روش تجزيه و تحليل داده ها

الف : مقياس انگيزه پيشرفت تحصيلي . ب : مقياس هاي اندازه گيري شامل : مقياس عزت نفس كوپر اسميت ، مقياس جايگاه مهار ، مقياس خود اثر بخشي ، ابزار اندازه گيري خود نظم دهي ، اضطراب عمومي ابزار اندازه گيري نگرش فرد نسبت به تحصيل  ج: ابزارهاي مربوط به اندازه گيري عوامل خانوادگي شامل ابزار اندازه گيري شيوه هاي فرزند پروري ، مقياس ساخت خانواده ، مقياس اندازه گيري انتظارات والدين ، رابطه والدين با مدرسه و تعامل تحصيلي والدين و فرزندان بر روي اطلاعات بدست آمده از ابزار هاي فوق شيوه هاي آماري ضريب همبستگي ، رگرسيون گام به گام و تحليل واريانس ساده انجام شده است .

روش پژوهش

در اين پژوهش از روش همبستگي استفاده شده است . هدف از روش همبستگي بررسي روابط ميان متغير ها است .

 

بخشي از يافته هاي پژوهش

• بين انگيزش پيشرفت تحصيلي با عزت نفس در كل نمونه و گروه دختران رابطه معني داري وجود ندارد اما در نمونه پسر بين اين دو متغير رابطه منفي وجود دارد .
• بين كانون مهار دروني و انگيزش پيشرفت تحصيلي در كل نمونه و گروه دختران رابطه وجود دارد . بر عكس در نمونه پسران كانون مهار بيروني با انگيزش پيشرفت تحصيلي رابطه دارد .
• بين يادگيري خود نظم داده شده با انگيزش پيشرفت تحصيلي رابطه اي ديده نشد .
• بين خود اثر بخشي و انگيزش پيشرفت تحصيلي در نمونه پسران رابطه وجود دارد .
• بين انگيزش پيشرفت تحصيلي با اضطراب عمومي رابطه اي وجود ندارد
• بين انگيزش پيشرفت تحصيلي با نگرش فردي به تحصيل در نمونه پسران رابطه وجود دارد .
• بين انگيزش پيشرفت تحصيلي با شيوه هاي فرزند پروري رابطه وجود دارد كه اين رابطه براي خانواده‏هاي سهل گير در سطح 22 0/0 و براي خانواده مقتدر در سطح 23 0/0معني‏دار مي‏باشد .
• بين ساختار خانواده ( سلسله مراتب قدرت در خانواده ) با انگيزش پيشرفت تحصيلي  رابطه وجود دارد .
• بين انتظار والدين از فرزندان با انگيزش پيشرفت تحصيلي دوره راهنمايي رابطه وجود دارد .
• بين انگيزش پيشرفت تحصيلي با رسيدگي به وضع تحصيلي فرزندان دوره راهنمايي رابطه‏اي وجود دارد .
• محاسبه رگرسيون نشان داد كه سهم اصلي و موثر در ميان متغير ها بر عهده كانون مهار مي باشد.
• در پسران متغير هاي شخصيتي در رابطه با انگيزش پيشرفت تحصيلي بوده و در دختران متغيرهاي خانوادگي بيشتر با انگيزش پيشرفت تحصيلي ارتباط دارند .

 

• بين دختران و پسران دوره راهنمايي تنها در رسيدگي به وضع تحصيلي آنان تفاوت وجود دارد و اين تفاوت به نفع دختران مي باشد .

بخشي از پيشنهادها

• تحقيقاتي در خصوص اينكه چرا عزت نفس دانش آموزان پسر با انگيزش پيشرفت تحصيلي آنان رابطه منفي دارد ، انجام گيرد .
• تمهيداتي در خصوص هدايت عزت نفس و ديگر عوامل شخصيتي در مسير كانالهاي آموزشي انجام گيرد .
• در آموزش خانواده ها بر نقش اين متغير ها در انگيزش پيشرفت تحصيلي دانش آموزان و نقش خانواده در شكل گيري خصوصيات شخصيتي فرزندانشان تاكيد بيشتري شود .
• از آنجايي كه رابطه بين متغير هاي شخصيتي و انگيزش پيشرفت تحصيلي دانش آموزان يك رابطه متقابل مي باشد آموزگاران در ارائه باز خورد ها به دانش آموزان نهايت دقت و ملاحظات فردي را در نظر داشته باشند .

براساس تحقيقات اخير محققان آمريكايي، تماشاي تلويزيون در طول هفته بر نحوه‌ي انجام تكاليف درسي نوجوانان خلل وارد مي‌كند.

به گزارش خبرنگار سرويس تلويزيون خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)،‌ نوجواناني كه در طول هفته تمايل به تماشاي تلويزيون دارند، نمي‌توانند از عهده‌ي انجام تكاليف خود به خوبي برآيند، اين در حالي است كه تماشاي تلويزيون در روزهاي پاياني هفته و تعطيلات هيچ اثر مخربي بر تحصيل نوجوانان نخواهد داشت.

تحقيقات برعمل آمده از 4 هزار و پانصد و هشت دانش‌آموز بين سنين 9 تا 15 سال، نشان مي‌دهد تماشاي برنامه‌هاي ويژه بزرگسالان فيلم‌ها و برنامه‌هاي شبكه‌هاي كابلي نيز باعث افت تحصيلي آنان خواهد شد.

دكتر ايمان شريف، يكي از استادان كالج آلبرت انيشتن نيويورك در اين باره مي‌گويد: يافته‌هاي ما بر اين نظريه مهر تاييد مي‌گذارد كه والدين بايد كمتر از يك ساعت در هفته به فرزندانشان اجازه تماشاي برنامه‌هاي بزرگسال و استفاده از بازي‌هاي كامپيوتري را بدهند.

به نقل از رويترز، نيمي از دانش آموزاني كه در طول هفته هيچ برنامه‌ي تلويزيوني را تماشا نمي‌كنند، تكاليف خود را به نحو احسن انجام مي‌دهند. اين در حالي است كه تنها 24 درصد از نوجواناني كه بين 4 تا 7 ساعت در هفته تلويزيون تماشا مي‌كنند، مي‌توانند تكاليف خود را به بهترين شكل ممكن انجام دهند.

به گزارش خبرنگار خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)،‌ تحقيقات به عمل آمده در موسسه‌ي شناخت امراض كودكان آمريكا، تاكيد مي‌كند كه تماشاي تلويزيون در روزهاي تعطيل هيچ اثر زيان‌آوري براي تحصيل كودكان و نوجوانان به همراه نخواهد داشت.

دكتر شريف ادامه مي‌دهد: تاثيرات محتواي برنامه‌هاي بزرگسالان بر اذهان كودكان و نوجوانان بايد در تحقيقات بعدي بيشتر مورد توجه قرار گيرد.

با اين حال وي معتقد است: تماشاي برنامه‌هاي بزرگسالان به غليان احساسات در كودكان و نوجوانان منجر شده، حس سركشي را در آن‌ها افزايش مي‌دهد و در نهايت باعث مي‌شود كه با افت تحصيلي مواجه شوند.