موزه ، انواع موزه و نقـش و عملکرد اجتماعی آن

 نقـش و عملکرد اجتماعی انواع موزه  :

عملکرد موزه بیش از هر نکته دیگر بازتاب آرمانها و اندیشه های انسانی ، محیط فرهنگی و اجتماعی ، کارها و خلاقیتهای پایان ناپذیر او در گذشته و حال است .

موزه مطالب خود را به زبان خاصی بیان می کند ، وسیله بیان او زبان اشیای واقعی است .از همین رو ، دارای قدرت نفوذ گسترده می باشد ، بازدید کننده محروم از نعمت خواندن و نوشتن با این زبان خاص به آسانی ارتباط برقرار می کند .

زبان خاص موزه دریچه ای از جهان سه بعدی را به روی بازدید کننده با سواد نیز باز می کند بویژه آن گروه از با سوادانی که از ادراک بصری دوبعدی چون نوشتار ، تصویر ، نقشه و عکس اشباع وخسته شده اند. این دریچه ممکن است کوچک و دیدگاهی از طریق یک میکروسکوپ الکترونیکی موزه های علوم طبیعی به سوی جهان ذره بینی باشد ، با آنکه تلسکوپ موزه فضایی باشد که بازدید کننده را به فضای لایتناهی هدایت می کند یا آنکه دریچه ای وسیع به سوی سرزمینها و اقوام ناشناخته و یا گذشته های دوردست باشد .

موزه های مردم شناسی و باستان شناسی و موزه های منطقه ای  ، که علایق یک جامعه کوچک محلی را معرفی می کنند نمایانگر تواناییهای جوامع مختلف بشری هستند ، تواناییهای این اجتماع ، سیاسی ، اقتصادی ، علمی و هنری ، همین مجموعه ها کارهای پژوهشی دانشگاهها و پژوهشگران منفرد را یکسان تغذیه میکنند .

با استفاده از نقد و بررسی بازدیدکنندگان و شرکت کنندگان در برنامه های فرهنگی موزه  می توان به علایق فرهنگی آن جامعه پی برد .

پس آنچه گفته شد می توان نتیجه گرفت که موزه در عین حال که در خدمت یک جامعه است معرف آن جامعه نیز می باشد .

 خـدمات اجتماعی موزه ها :

موزه در درجه اول در خدمت جامعه خود است ، این جامعه جهانی باشد ، مانند بازدید کنندگان موزه های واقع در شهرهای بزرگ ، پایتختهای فرهنگی و مراکز جهانگردی یا جامعه ای بزرگ چون شهروندان یک کشور ، در این رده هم چنین موزه هایی ملی کشورها را میتوان نام برد ویا جامعه ای کوچک که مخاطبان موزه های منطقه ای را تشکیل می دهند یا موزه های تخصصی که در خدمت پژوهشگران یک رشته خاص قرار دارند و نیز موزهای محلی که ساکنان یک محله شهر را به دور خود جمع میکنند .

گرچه در پاره ای شهرهای بزرگ جهان هنوز موزه های قدیمی وجود دارند که به شکل گنجه باز مانده و بیشتر مورد بازدید معدودی از جهانگردان قرار میگیرند و خود شهروندان چندان به بازدید آنان راغب  نمی باشند ، ولی این موزه ها فسیل شده و ایستا نیز باید دیر یا زود در برابر فعالیتهای فرهنگی و آموزشی جامعه خود تسلیم شوند .

 نقـش آموزشی انواع موزه ها :

انسان مایل است که آموخته هایش را در جایی تجربه کند ، به کمال برساند و جان بخشد .

موزه ها چنین فضایی مـی توانند باشـند ، در این راستـا است که موزه ها نقـش آموزشی عمومی عده ای را در جـوامع بشـری ایفا می کنند.

هر موزه با بیان خاص خود حقایق را ارائه می دهند و جلوه ای از شعور ، استعداد ، درک و بینش و قدرت خلاقه ی انسان را عرضه می کند. موزه می تواند نقش آموزشی در جامعه داشته باشد اگر :

• از حالت ایستا بودن بیرون آید و به پویایی گرایش پیدا کند .
• در قالب فیلم های آموزشی ( تاریخی ، مذهبی و . . . ) به مدارس ودانشگاهها باز گردد .
• بازدید کنندگان جستجو گر ( دانش آموزان ، دانشجویان ) را در گروههایی به بازدید خود فرا خواند .
• اقدام به تهیه بروشور وکاتالوگ نماید .
• با عناصری ، خاطره بازدید از موزه را جاودانه نماید .
• تسهیلات و امکانات رفاهی در اختیار بگذارد .

در واقع موزه ، یک واحد تحقیقاتی ، فرهنگی ، هنری و آموزشی است که میراث فرهنگی هر کشور در آن به شیوه علمی وفنی نگهداری و مطالعه می شوند .

موزه صرف نظر از اهمیت نقش آن در آموزش همگانی , دارای عملکرد های متعدد دیگری هم هست .

هر موزه ، علاوه بر نقش مرکز آموزشی باید یک مرکز اطلاع رسانی علمی باشد ، لازم است یک کتابخانه به آن پیوسته باشد که مکمل اساسی آن باشد در ضمن موزه بطور مستمر با سازمانهای علمی و فرهنگی و آموزشی کشور جهت ارتقاء سطح بازدهی خود همکاری و هماهنگی لازم را داشته باشد .

از طرف دیگر با کلیه سازمانها و انجمن های فرهنگی و بین المللی در سطح جهانی ارتباط برقرار کند و علاوه بر استفاده از تجارب آنها با تشکیل نهاد در سر تا سر جهان ، هنر و فرهنگ مرزبوم کشور بطور شایسته معرفی کنند.