مسجد جامع نائین

مسجد جامع نائین:

معماری:
1-  دارای شبستان ستوندار است.
2-  بخشی از آن از مسجدهای بومسلمی برگرفته شده است.
3-  کهن‌ترین بخش آن شبستان جنوبی است.
4-  محورگراست (مانند تاریخانه).
5-  حیاط این مسجد، از شبستانش کوچکتر است.
6-  «کمرپوش ‌»هایی در شبستان جنوبی که بخش زنانه مسجد است دارد (سده هشتم اضافه شدند). یعنی Demientage دارد. ( اولین مسجد ایرانی با این خصوصیت)
آ-  یک دهانه بزرگتر از دهانه‌های دیگر دارد که صرفاً تاکیدی بر قبله است و ایوان به حساب نمی‌آید.
8-  منار آن متعلق به دوره‌های آذری است.(از پایین هشت ضلعی، بعد استوانه شده و بالا رفته است).

سازه:
1-  در این مسجد، برای نخستین بار چفدهای مازه‌دار به تیزه‌دار تبدیل شده‌اند.
2-  گنبد روی محراب، گونه‌ای تاغ پتکانه که مانند کاربندی است، دارد.
3-  نیم تاغ در شبستان.
4-  ستونها، درست در راستای محراب، رویشان تاغ آهنگ خورده.

آرایه:
1-  اجرای گچبری‌های زیبا در محراب روی ستون‌ها که در آنها، آمیزه‌ای از چهره‌نگاری وجود دارد.
2-  اجرای سنگ مرمرهایی در کف جهت نوردهی.
3-  نقاشی روی گچ در نزدیکی محراب.