تحقیق راجب میدان در معماری و شهرسازی – بخش اول


تحقیق راجب میدان در معماری و شهرسازی – بخش اول

تعریف میدان:

فضاهای باز وسیعی که دارای محدوده ای محصور یا کمابیش معین بودند و در کنار راهها یا در محل تقاطع آنها قرار داشتند و دارای کارکردی ارتباطی، اجتماعی، تجاری، ورزشی، نظامی یا ترکیبی از دو یا چند کارکرد مزد مزبور بوند، میدان نامیده می شدند. میدانهای کوچک، بخصوص میدانهای کوچک ارتباطی درون محله های مسکونی را اغلب میدانچه می نامیدند. این میدانچه ها را در برخی از شهرها مانند تهران قدیم، نایین، کاشان و یزد، تکیه یا حسینیه نیز می خواندند.(سلطان زاده حسين فضاهاي شهري ايران)

1: انواع میدانها

1-1: میدانهای عمومی

کمابیش در همه سکونتگاهها (شهر یا روستا) میدان یا میدانچه ای عمومی وجود داشت که محل تجمع مردم بود و بعضی از فضاهای عمومی مانند عبادتگاه، آب انبار یا نهر آب و به نسبت وسعت سکونتگاه،تعدادی فضای تجاری یا بازار در پیرامون یا مجاور آن قرار داشت. سبزه میدان تهران، سبزه میدان (میدان کهنه) اصفهان و بسیاری دیگری از سبزه میدانها در سایر شهرها در گذشته، نمونه هایی از این گونه میدانها بوده اند. .(سلطان زاده حسين فضاهاي شهري ايران)

83

ميدان امام (توپخانه سابق)تهران.نمونه يك ميدان عمومي

1-2: میدانهای تجاری

در شهرهای متوسط و بزرگ، به غیر از میدان عمومی شهر، یک یا چند میدان وجود داشت که کارکرد اصلی و عمدۀ آن ها تجاری بود. برخی از این میدان ها تنها به فرآورده یا کالای معینی مانند اسب، کاه گوسفند؛ میوه و غیره اختصاص داشتند. .(سلطان زاده حسين فضاهاي شهري ايران)

م 125

ميدان گوسفند فروشها-نيشابور.نمونه يك ميدان تجاري

1-3: میدانهای حکومتی:

معمولاً در پایتختها و شهرهای بزرگ یک میدان حکومتی وجود داشت که برای تمرینهای نظامی، سان و رژه و انجام مراسم رسمی و احیاناً مجازات مجرمان مورد استفاده قرار می گرفت. .(سلطان زاده حسين فضاهاي شهري ايران)

105

ميدان ارك تهران .نمونه اي از يك ميدان حكومتي

1-4: میدانهای نظامی:

در پایتخت و بعضی از شهرهای بزرگ و مهم، یک میدان مخصوص تمرینهای مداوم نظامی و استقرار و اقامت نظامیان ساخته می شد که متشکل از یک فضای باز یعنی محوطۀ میدان، و حجره ها و فضاهایی در پیرامون برای اقامت نظامیان و ذخیره سلاح بود. .(سلطان زاده حسين فضاهاي شهري ايران)

87 ميدان توپخانه وبالاخانه تلگراف خانه.تهران.نمونه اي از يك ميدان نظامي

1-5: میدانهای محله ای:

در هر یک از محله های بزرگ و متوسط شهرهای تاریخی، یک مرکز محله وجود داشت. این مراکز از نظر کالبدی و شکلی به دو صورت وجود داشتند. نخست به صورت یک راسته یا گذر که کمی از گذرهای دیگر در محل استقرار فضاهای تجاری و اجتماعی، عریضتر بودند. نوع دوم مرکز محله به صورت میدانچه بود. این میدانچه اغلب در محل تقاطع چند راه یا در کنار راه اصلی محله قرار داشتند. .(سلطان زاده حسين فضاهاي شهري ايران)

88

ميدان محمديه نايين.نمونه يك ميدان محله اي

1-6: میدانهای ارتباطی:

به غیر از میدانهای برون شهری و بسیاری از میدانهای نظامی و تجاری سایر میدانها نیز کمابیش از جنبۀ ارتباطی برخوردار بودند و اغلب در محل تقاطع یا کنار راههای مهم شهری قرار داشتند. .(سلطان زاده حسين فضاهاي شهري ايران)

1-7:میدانهای ورزشی:

برخی از انواع ورزشها و بازیها در بعضی اوقات در بسیاری از میدانهای عمومی و حکومتی برگزار می شد. اما در داخل یا حومۀ معدودی از شهرها، میدانهایی وجود داشت که بیشتر به انجام بازیها و مسابقات ورزشی اختصاص داشت.

پیوند ارگانیک میدانها با سایر فضاها و عناصر شهری

بررسی برخی از خصوصیات میدانها در این نوشتار به سبب کارکرد ارتباطی آنها به عنوان یک مفصل ارتباطی و شهری انجام می گیرد، اما همان گونه که بازارها در کنار کارکرد ارتباطی، دارای کارکردهای اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی نیز بودند، بیشتر میدانها هم در کنار کارکرد و نقش ارتباطی، زمینه و فضایی برای انجام بعضی از فعالیتهای مهم اجتماعی و شهری بودند. .(سلطان زاده حسين فضاهاي شهري ايران)

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

قالب صحیفه. لایسنس فعال نشده است، برای فعال کردن لایسنس به صفحه تنظیمات پوسته بروید.