مقاله رایگان حفاظت، پاكسازي و مرمت يك نمونه اسكلت انساني مكشوفه در شهر سوخته – بخش پنجم
14 – 3 ترقوه(clavicle):
ترقوه از استخوان های دراز دست است که قاعده گردن و قسمت قدامی ، فوقانی قفسه سینه قرار گرفته است این استخوان در مهره دارانی که از اندام های فوقانی جلویی خود برای گرفتن اجسام استفاده می کنند وجود دارد (مثل : موش،سنجاب،خرگوش،میمون و … )[1]
15 – 3 آسیب های وارده به ترقوه:
همانطور که مشاهده می شود پوکی استخوان ، پریدگی در قسمت انتهایی ، و یک سری ریز ترک هایی در سطح استخوان ترقوه مشاهده می شود.
عکس 9– پریدگی و تخلخل استخوان ترقوه
نام فارسی | ترقوه |
نام لاتین | Clavicle |
بخش | شانه ای |
جهت | راست و چپ |
تعداد | 2 عدد |
کمبود | – |
آسیب | ترک ،اسفنجی و پریدگی |
بخش مرمتی | پر کردن ترکهاوپریدگی ها |
شکل 28 – استخوان ترقوه
16 – 3 استخوان بندی توراکس(قفسه سینه)،(thorax)
شامل 3 قسمت است:
1- مهره های سینه ای در عقب قرار دارند.
2- استرنوم که در جلو قرار دارد.
3- دوازده جفت دنده با غضروف های دنده ائیشان که در طرفین می گیرند.[2]
اسکلت قفسه سینه یک محفظه استخوانی، غضروفی الاستیک است که حجم آن در موقع تنفس تغییر می کند، قفسه سینه مانند مخروطی ناقص است که انتهای فوقانی آن کوچکتر است و از طریق پرده فوق جنبی با قاعده کردن ارتباط دارد.[3]
17 – 3 آسیب های وارده بر استخوانهای قفسه سینه:
بیشترین آسیب های اسکلت مورد نظر در قسمت قفسه سینه می باشد که به صورت شکستگی بوده است. همینطور تعداد کمی از استخوان دنده ها وجود ندارد. دلیل شکستگی این استخوان ها نازکی آنها می باشد.
عکس 10- نمایی از شکستگی و کمبود استخوان قفسه سینه
نام فارسی | قفسه سینه |
نام لاتین | Thorax |
بخش | میانی |
جهت | مرکزی |
تعداد | 25 عدد |
کمبود | 1 عدد |
آسیب | کمبود وشکستگی |
بخش مرمتی | پرکردن متخلخل،کمبودها و اتصال قطعات شکسته شده |
شکل 29 – استخوان قفسه سینه
نام فارسی | جناغ سینه |
نام لاتین | Sternum |
بخش | میانی |
جهت | – |
تعداد | 3 عدد |
کمبود | – |
آسیب | کمبود وشکستگی |
بخش مرمتی | پرکردن بخش متخلخل ، کمبودها |
شکل 30- استخوان جناغ سینه
18 – 3 اسکلت لگن (pelvis) :
همان گونه که اشاره شد اسکلت لگن، از دو استخوان خاجی و استخوان دنبالچه تشکیل می شود.این اجزاء یک حفره استخوانی را به وجود می آورند که در آن احشاء لگنی جای می گیرند.اسکلت لگن توسط یک حلقه استخوانی به نام تنگه فوقانی به یک قسمت فوقانی به نام لگن بزرگ (لگن کاذب) و یک قسمت تحتانی به نام لگن حقیقی یا لگن کوچک تقسیم می شود، لگن کاذب جزء حفره شکمی محسوب می شود.[4]
19 – 3 استخوان خاجی(sacrum):
خاجی یک قطعه استخوان بزرگ ، پهن و مثلثی شکل است که از جوش خوردن 5 مهره تشکیل می گردد.خاجی در تشکیل جدار خلفی لگن حقیقی شرکت می کند.
20 – 3 دنبالچه(coccyx):
دنباچه یک استخوان کوچک مثلثی شکل است که از 4 مهره تکامل نیافته و جوش خورده به یکدیگر تشکیل شده است از بالا به پایین اندازه این مهره ها کوچکتر میشود گاهی ممکن است تعداد مهره های دنبالچه 5 و گاهی نیز به 3 مهره برسد.این استخوان به جلو و پایین تمایل دارد و دارای تقعری به جلوست که ادامه همان تقعر خاجی است.
21 – 3 آسیب های وارده بر استخوان خاجی و دنبالچه:
متاسفانه یکی از آسیب های مهم و اساسی در این مبحث استخوان خاجی و دنبالچه می باشد که در این اسکلت اصلاً و ابداً وجود نداشت یا به علت سهل انگاری در هنگام حفاری جا مانده یا در هنگام جابجایی اسکلت از بین رفته است .
22 – 3 استخوان خاصره (هیپ)،(hip–bone):
استخوانی است تخت و تقریبا چهار گوش که مانند پروانه چوبی هواپیما از قسمت میانی تاب خورده است. در قسمت میانی سطح خارجی آن ، یک حفره بزرگ گودمدور وجود دارد به نام استابوتوم (acetabulum)که سر فمور (استخوان ران)در آن قرار می گیرد و مفصل هیپ را
می سازد.[5]
23 – 3 آسیبهای وارده بر استخوان خاصره :
هر دو استخوان خاصره موجود دچار شکستگی و ترک شده و دارای کمبود در قسمت حفره ایلیاک و سوراخ سدادی میباشند. هر دو استخوان دارای رسوبات محیطی و تخلخل می باشد.
عکس 11 – ترکها و تخلخل روی استخوان لگن
نام فارسی | لگن خاصره |
نام لاتین | hip |
بخش | مرکزی |
جهت | – |
تعداد | 2 عدد |
کمبود | بخش های |
آسیب | کمبود ، شکستگی،تخلخل و ترک |
بخش مرمتی | پرکردن بخش متخلخل ، کمبودو ترک ها |
شکل 31- استخوان لگن خاصره
24 – 3 استخوان های ساق(tibia & fibula):
استخوان بندی ساق از دو استخوان تشکیل می شود یکی استخوان درشت نی که در تحمل و انتقال وزن نقش اساسی دارد و دیگر استخوان نازک نی که در تحمل و انتقال وزن نقش چندانی ندارد.[6]
25 – 3 آسیب های وارده بر استخوان ساق:
هر دو استخوان درشت نی موجود دچار شکستگی خورد شدگی و دارای کمبود نیز میباشد هر دو در قسمت انتهای فوقانی و تحتانی از همدیگر جدا شده اند و در قسمت انتهای تحتانی و فوقانی دارای پریدگی استخوان میباشد ولی در نازک نی قسمت های انتهایی فوقانی و تحتانی قطعات از همدیگر جدا شده اند و دو سر استخوانهای نازک نی دارای پریدگی میباشند ، قشر مستحکم روئی از بین رفته که به صورت اسفنجی نمایان شده است .
عکس 12 – نمایی کلی از استخوان های پا، آسیب های آن و وصالی موقت
نام فارسی | ساق پا |
نام لاتین | tibia & fibula |
بخش | پا |
جهت | ساق راست |
تعداد | 2 عدد |
کمبود | بخش ها |
آسیب | شکستگی،کمبودها ، جدایش قطعات |
بخش مرمتی | پرکردن بخش متخلخل ، کمبود ها واتصال قطعات جدا شدنی |
شکل 32 – استخوان های ساق پای راست
نام فارسی | ساق پا |
نام لاتین | tibia & fibula |
بخش | پا |
جهت | ساق چپ |
تعداد | 2 عدد |
کمبود | بخش ها |
آسیب | اسفنجی شدن و شکستگی،کمبودها ، جدایش قطعات |
بخش مرمتی | پرکردن بخش متخلخل ، کمبود ها واتصال قطعات جدا شدنی |
شکل 33 – استخوان های ساق پای چپ
26 – 3 استخوان ران (femur):
درازترین و قوی ترین استخوان بدن انسان است طول متوسط آن در حدود 44 سانتی متر میباشد انتهای فوقانی آن با استخوان لگن و انتهای تحتانی آن با استخوان های ساق مفصل می شود.[7].
27 – 3 استخوانهای کشکک (patella):
بزرگترین استخوان سزامویید بدن است که در داخل وتر عضله چهار سر رشد و نمو پیدا می کند . این استخوان در جلوی انتهای تحتانی استخوان ران و یک سانتی متر بالاتر واقع شده است. استخوان کشکک مثلثی شکل بوده به طوری که قاعده آن در بالا و رأس آن که غیر مفصلی است در پایین واقع شده است دارای دو سطح قدامی و خلفی و سه کنار فوقانی، داخلی و خارجی است.[8]
28 – 3 آسیب های وارده بر استخوان ران:
هر دو استخوان های ران در دسترس میباشند این استخوان ها دارای آسیب های فراوانی از قبیل: شکستگی،کمبود و اسفنجی شدن دو سر استخوان های ران میباشد همینطور در قسمت های سر و سطح کشککی استخوانهای ران جدایش قطعات دیده میشود و دارای رسوبات محیطی می باشند.
عکس 13 – جدا شدن استخوان و ترک ها
نام فارسی | ران و کشک |
نام لاتین | Femur & patella |
بخش | تحتانی |
جهت | ران را ست |
تعداد | 2 عدد |
کمبود | بخش ها |
آسیب | شکستگی،اسفنجی شدن ،کمبودها ، جدایش قطعات |
بخش مرمتی | پرکردن بخش متخلخل ، کمبود ها واتصال قطعات جدا شدنی |
شکل 34 – استخوان ران و کشکک راست
نام فارسی | ران و کشک |
نام لاتین | Femur & patella |
بخش | تحتانی |
جهت | ران چپ |
تعداد | 2 عدد |
کمبود | بخش ها |
آسیب | شکستگی،اسفنجی شدن ،کمبودها، جدایش قطعات |
بخش مرمتی | پرکردن بخش متخلخل ، کمبود ها واتصال قطعات جدا شدنی |
شکل 35 – استخوان ران وکشکک چپ
29 – 3 ستون مهره (vartebral column) :
ستون فقرات استخوان های محوری بدن و اسکلت ناحیه پشت بدن را تشکیل می دهد. یکی از پیچیده ترین قسمت های بدن این ستون می باشد.که اصول بیومکانیک دقیقا در ساختمان آن مشاهده می گردد ستون مهره ها سه نقش مهم در بدن دارد:
1- تحمل وزن و انتقال آن به اندام های تحتانی
2- محافظت و نگهداری قسمتی از اعصاب مرکزی (نخاع)
3- نقش حرکتی و شرکت در حرکات مختلف بدن نظیر خم شدن به جلو و عقب و همین طور چرخش به طرفین . طول ستون مهره ها 60-70 سانتی متر می باشد (طول آن با قد نسبت مستقیم دارد و در زنان طول ستون مهره ها از قسمت های استخوانی به نام مهره (vebrtebrae) تشکیل می شود. تعداد این مهره ها 33 عدد می باشد که بعضی از قسمت های آن به یکدیگر جوش می خورند 26 قطعه است.[9]
7 مهره گردنی 7 قطعه
12 مهره سینه ای 12 قطعه
5 مهره کمری 5 قطعه
5 مهره خاجی 1 قطعه
4 مهره دنبالچه 1 قطعه
33 مهره 26 قطعه
30 – 3 آسیب های ستون مهره ها :
ستون مهره های این اسکلت از سالم ترین و کامل ترین بخش این مجموعه می باشد فقط از نظر استحکام چندان محکم نمی باشد و دچار پوکی شده است.مقداری هم رسوبات محیطی سطح استخوان ها را در برگرفته است. البته شایان ذکر است تعداد 1 قطعه از کل در دسترس نمی باشد.
عکس 14 – نمای کلی از ستون مهره ها و آسیب های آن
نام فارسی | ستون مهره ها |
نام لاتین | Vertebral & column |
بخش | میانی |
جهت | مرکزی |
تعداد | 17 قطعه |
کمبود | 1 قطعه |
آسیب | اسفنجی شدن |
بخش مرمتی | پرکردن بخش متخلخل |
شکل 36 – استخوان ستون مهره ها
نام فارسی | مهره های گردنی |
نام لاتین | Cervical vertebrae |
بخش | گردنی |
جهت | مرکزی |
تعداد | 7 قطعه |
کمبود | – |
آسیب | اسفنجی شدن،شکستگی و پریدگی |
بخش مرمتی | پرکردن بخش متخلخل، پریدگی ها و شکستگی ها |
شکل 37 – استخوان مهره های گردن
- – حکمت، حسین؛ همان، ص36 ↑
- – الهی، بهرام- استخوان شناسی، ص149 ↑
- – حکمت، حسین؛ همان، ص161 ↑
- – حکمت، حسین، همان، ص205 ↑
- – الهی، بهرام، همان، ص 58 ↑
- – حکمت، حسین، همان، ص106 ↑
- – حکمت، حسین؛ همان، ص 87 ↑
- – همان، ص 103 ↑
- – حکمت، حسین؛ همان، ص181 ↑