جزوه درس انسان، طبيعت معماري – مهندس سعید امیدی ، دانشگاه آزاد اسلامی واحد پرند – بخش هفتم(بخش پایانی)

جزوه درس انسان، طبيعت معماري – مهندس سعید امیدی ، دانشگاه آزاد اسلامی واحد پرند – بخش هفتم

فنگ شويي

• چي حيواني – حيوانات تركيب واژه چيني به معناي « باد » و شويي به معناي « آب » است در چين امپراطوري
• در چين امپراطوري فونگ شوي ( fong shoy)
• اين دو واژه تداعي گر مفهوم شكل دهنده و حركت آفرين باد و آب است و نيز بيانگر تضاد در عين همراهي موزونشان
• چيني ها قرنهاست كه از اين تعاليم در چيدمان خانه ها ، دفاتر كار و حتي مقبره هايشان استفاده مي كنند
• در كتابي به نام اي چينگ اين تعاليم آمده
• در سده نوزدهم به اروپا راه يافت و مردم خسته از زندگي متمدن آن را پذيرفتند
• با به كار بستن فنگ بشري از محيط اطرافمان آگاهي مي يابيم و آن رابه شكلي مثبت با زندگي خود هماهنگ كرده و سامان مي بخشيم .
• هدف آن هماهنگ ساختن زندگي خانوادگي و كسب موفقيت در كار و پيشه
• مفهوم بنيادي فنگ شويي ( چي ) است كه به آن چئي هم مي گويند و به معناي ( فعاليت فيزيولوژيك ، نيروي عملي موجودات زنده است ، انرژي زندگي ، دم حيات يا انرژي فعالي كه همه چيز در آن جريان دارد
• همه چيز در حال حركت و جريان است هر چيز ميدان انرژي خاص خود را دارد و همه چيز به هم مربوط است . آسان تر آن است كه هم پا و هم سوي جريان چي حركت كنيم نه بر خلاف آن پس بهتر است اصلي ترين شكلهاي چي را بدانيم
• ميدان انرژي در بدن هم سو با نقاط طب سوزني است . همه چيز در اطراف ما داراي انرژي است آب، باد ، اشياء گاهي انرژي هم را تقويت مي كنند و گاه تضعيف يعني مرتباً در حال تعامل اند ، پروردن ، ميدان انرژي ديگران بر خود ما نيز تاثير دارد بافنگ شويي مي آموزيم كه چگونه مي توان براي بهبود يا نيرو بخشيدن در جريان انرژي مداخله كنيم .
• چي در خطي مستقيم حركت مي كند اين يك اصل است – از در وارد مي شود و از راهرو مي گذرد و از در پشتي خارج مي شود چون بقدري انرژي مي گيرد كه نمي تواند در خانه بماند بهتر است چي را به گردش در آوريم چون تاثيري محرك دارد .
• چي كيهاني – گردش خورشيد و صورت هاي فلكي و نيروي ماه ، بر زندگي ما تاثير دارند – جزر و مد و پرندگان مهاجر مسير خود را كم مي كنند
• چي جوي – وسايل الكترونيك ، مواد مصنوعي ، پنجره هاي محافظ انرژي ، تهويه مطبوع و وسايل گرمايشي بر آب و هواي خانه تاثير دارند چي رايانه به سرعت خارج مي كنند يا اصلاً نمي تواند خارج شود ، در روزگار باستان شكافها يا سوراخهايي كار گردش هوا را آسان مي كند . با استفاده از بادسنج يا آسياب بادي مي تواند فهميد كه چي در جريان آب و هوا ساكنان مناطق سرد و آرام حركت مي كنند و احساسات خود را پنهان مي كنند افسرده اند در حالي كه در مناطق گرم و برونگراتر ، فعال تر و پر انرژي ترند

جريان چي را حس كرده و منتقل مي كنند – مثلاً ديدن لاك پشت آرامش بخش و وجود ماهي طللايي تاثير مثبت بر فضا

چي پيشينيان – قبل از نقل مكان به محل جديد بايد از پيشينة ساكنين قبلي مطلع شويم و اگر در مدت كوتاهي عده زيادي جا به جا شده باشند بايد دليلش را فهميد

چي نور – گردش چي مستقيماً با نور در ارتباطات است – چون در محيط پر نور راحت تر حركت مي كند اما اين به آن معني نيست كه براي چي مفيد است مكانهاي خوش نور چي را تضعيف مي كنند مكانهايي كه در آن قدرت شهود محدود شود ، سايه تشكيل نشود و نور خيره كننده نتابد براي گردش چي مناسب تر است – در طول روز نبايد از نور مصنوعي استفاده كرد .

چي گرمابخش – بر خلاف نورچي گرما بخش مسير خطي ندارد و از منبع گرماي اتاق يا منبع اصلي ساختمان ساطع مي شود .

چي و جاده – نماد حركت مداوم و دائمي هستند ، خانه اي كه مستقيماً رو به روي خيابان باشد نخريد

اضافه ها :

• ريشه فلك شوي در هو شو – نوشته هاي رودخانه زرد – نهفته است . گويند فوضي ، نخستين حكمران چين كه فردي فرهيخته بود در كنار رودخانة زرد مشغول مديتيشن بوده كه ديد لاك پشتي از رودخانه به سمت ساحل آمد . او با خود گفت او نمايندة روحاني عالم وجود است و از همين روي تقسيم بندي هاي لاك وي را نماد پنج عنصر طبيعي (خاك ، آتش ، چوب ، فلز ، آب ) دانست كه به شكل اعداد مفرد و جمع در كنار هم آمده . شكل ساده آن مربعي است كه مجموع هر خط مساوي پانزده است .
• در لوشر (نوشته هاي رودخانه لو ) اين مربع به هشت كتيبة سه حرفي كتاب تغييرات اي چنگ ربط داده شده مجموعه اي كه اساس با – گواست ( با = هشت است گوا = كتيبه سه تايي )
• با گوا نقش اساسي در فنگ شويي دارد اين نقش را مي توان روي كف پوش خانه انداخت و تعيين كرد كه خصو صيات اخلاقي ساكنان خانه تا چه حد با اين طرح هم خواني دارد
• اين مجموعه متشكل از هشت قطعه است كه هر قطعه 4خط دارد از تركيب اين خطوط 64 تصوير به وجود مي آيد كه اساس خرد زندگاني در كتاب اي چنگ است . هر كتيبه به يك عنصر فصل ، جهت ، عدد و … دلالت دارد .

يين و يانگ

• يين عنصر مؤنث و منفي طبيعت و نيم روشن آن ( يانگ ، عنصر مذكر و مثبت طبيعت ) – اين دايره نماد توازن نيروهاي متضاد طبيعت است . هيچ يك بدون ديگري نمي تواند باشد و نبود هر يك توازن را به هم زده و با هم بودنشان كلي متوازن را پديد مي آورد .

خصوصيات :

• يانك ( مذكر – روشن – نور – روز – خورشيد – بسته- آسمان – تابستان ، گرم و محرك – فعال ، سخت – شاد )
• يين ( مؤنث- تيره – سايه – شب – ماه – رها – زمين – زمستان – سرد – زير – سكون – انفعالي – آرام – غمگين )

مكتب قطب نما = روش دقيق دارد و با اطلاعاتي واقعي مثل تاريخ تولد و يا علامت برج سرو كار دارد

مكتب مناظر يا شكل – بر پاية منطق است و مي توان به صورت شهودي در يافت كرد

دو مكتب فنگ شويي :

• قطب نماي لوبان ( لو = همه و بان = ظرف يا صفحه) نشان دهنده ارتباط فرد با منشاء حيات است با يافتن جهت درست ، ساختمان ها و لوازم منزل را مي توان هم سو و هم جهت با صور فلكي قرار داد .
• چند دايره – متحد المركز حد اكثر 38 دايره و حد اقل 4 و 24 نقطه ، بر خلاف نماهاي غربي جهت جنوب را نشان مي دهد اشكال هندسي طبيعي و در معناي مجازي ، اشكال هندسي مصنوعي مثل خانه ها ، جاده ها و لوازم منزل تاثير خاصي بر افراد دارند .
• ساختمانها بايد زمين اطراف خود را كامل كنند نه اين كه ظاهراً آن را مخدوش كنند ، اگر گياهي در مكاني رشد بهتري داشت در آن مكان چي پردازش و سالني در حركت است – منظره ايده آن جايي است كه در آن يين دست در كناريانگ كوهستان قرار گيرد .

موجودات آسماني :

• الگوي مربع جادويي با موجود است آسماني در ارتباط است در فنگ شويي چهار موجود آسماني مسئول حفاظت از چهار جهت اصلي هستند مثلاً لاك پشت محافظ پشت خانه ، ققنوس سرخ جلوي خانه ، اژدها ي سبزسمت چپ خانه و ببر سفيد سمت راست خانه –
• لاك پشت از شمال با عنصر زمين محافظت ميكند – خوش يمن
• ققنوس افسانه اي از جنوب با عنصر آتش محافظت مي كند – محافظ دارايي
• اژدهاي سبز از مشرق تمام آرزو ها را بر آورده مي كند
• ببر از غرب با عنصر فلز –نماد قدرت سات و شياطين را دور مي كند .

در هم ريختگي :

• خانه در هم و بر هم نشانه زندگي بدون شيرازه و بي تكليف است ، اگر كوهي از روزنامه و يا لباس چرك براي مدت زيادي در يك جا تلنبار باشد انرژي منفي چي را در خانه حركت مي دهد و احساس خستگي و كسالت را با خود دارد .
• شلوغ بودن زير تخت باعث آشفتگي خواب مي شود ، همين طور اگر در جيب لباس خود ته بليط يا آشغال شكلات داريد آن را دور بريزيد .
• فضاهاي دراز و مستقيم در خانه بازتابي منفي دارد چون انرژي چي به سرعت از آن عبور كرده و خارج مي شود اين مسير را با گلدان و يا ميز بشكنيد .
• در خانه هايي كه پنجره و در مقابل هم هستند يا پنجره زياد است هم بايد از گلدان يا لامپ هاي تزئيني يا مبلمان استفاده كرد لبه هاي تيز فضاي شاچي بوجود مي آورند كه در تاثير منفي دارد از قرار دادن تختخواب در كنار اين مكان ها خودداري كنيد
• هميشه مبلمان و وسايلي بخريد كه لبه گرد دارند و اگر مجبوريد اوليه هاي تيز گياهي قرار دهيد

هندسه فراکتال

-فراکتال از ریشه کلمه یونانی فراکتوس به معنی سنگ خرد شده است. فراکتال به اشکالی شبیه به هم که از یک خانواده اند و خود متشابه هستند گفته می شود که بطور بی نظم در کنار یکدیگر قرار می گیرند. این شکلها که نظم مشخصی ندارند از هارمونی و نظم در عین بی نظمی برخوردارند. نمونه این هندسه در همه طبیعت در مقیاسهای مختلف دیده می شود. مانند کوهها، درختان، برگها و غیره

هندسهٔ فرکتالی وسیله و مفهومی نوین است که امکان توصیف ریختهای طبیعی را میسرکرده است.

اشکال هندسی طبیعی همچون کرات آسمان ودرخت کاج را به آسانی می‌توان با کره ومخروط توصیف کرد ولی بسیاری دیگر ازاشکال طبیعی به اندازه‌ای پیچیده هستند که حتی با ترکیبی از اشکال هندسه اقلیدسی قابل توصیف دقیق نیستند.

شکل گل‌کلم، ریخت کوهها، رویه یک فلز درمقیاس‌های میکروسکوپی نمونه‌هاییاز شکل‌های طبیعی هستند که توصیف آنها تنها توسط هندسهٔ فرکتالی ممکن است.

هندسه اقلیدسی – احجام کامل کره هات و هرم ها و مکعب ها و استوانه – بهترین راه نشان دادن عناصر طبیعی نیست ابرها و کوه ها و خط ساحلی و تنه درختان همه با احجام اقلیدسی در تضاد هستند و نه صاف بلکه ناهموار هستند و این بی نظمی را در مقیاس های کوچک نیز به ارمغان می آورند. که یکی از مهم ترین خصوصیات فراکتال ها همین است. این بدین معناست که هندسه فراکتال بر خلاف هندسه اقلیدسی روش بهتری برای توضیح و ایجاد پدیده هایی همانند طبیعت است. زبانی که این هندسه به وسیله آن بیان می شود الگوریتم نام دارد که با آن اشیاء مرکب می توانند به فرمل ها و قوانین ساده تری ترجمه و خلاصه شوند. فراکتال ها می توانند همه جا حتی در معماری نمود پیدا کنند.

هندسه طبیعت یا فرکتالها سالهاست که توسط معماران و ریاضیدانان متعددی مورد بحث و بررسی قرار گرفته و به کارگیری آن در معماری و هندسه مصنوع مورد شک و تردید، نقض یا دفاع واقع شده است. از یک سو معماران زیادی از جمله چارلز جنکس، پیتر آیزنمن، دنیل لیسکیند، فرانک گهری و … مدعی هستند که با برداشتی شخصی از این نوع هندسه و تقلید ظاهری آن به پارادیم جدیدی در طراحی معماری دست یافته اند و در سوی دیگر محققانی چون نیکوس سالینگاروس و کریستوفر الکساندر قرار دارند که با تسلط به دانش ریاضی فرکتالها تناسبات و معیارهای رفومی جدیدی برای نقد و طراح معماری ارائه داده اند.

اگر بخواهیم از دید کلی به بحث فرکتال نگاه کنیم آن را می توان به 3 دسته تقسیم بندی کرد:

هندسه فرکتال: در این قسمت از دید ریاضی به فرکتال نگاه می شود که بیشتر مورد توجه ریاضی دان ها قرار گرقته اما پایه های قسمت های بعدی نیز می باشد، و تا با عناصر اصلی فرکتال و چگونگی ایجاد این فرم آشنا نشویم نمی توان فرم های مختلف و حجم های مختلف را شناسایی کرد.

فرم فرکتال: قسمت دوم این مقاله است، با توجه به اینکه، محصول هندسه فرکتال فرمی است که دقیقاً آن مشخصه های هندسی مربوطه را دارد. در این بخش فرم هایی همچون فرم های درخت، فرم های مندلبرت، فرمهای موجود در طبیعت، ایجاد فرم های رندوم (Random Fractal)، خود متشابهی (Self Similarity)، فرکتال در نقاشی (آثار نقاشانی چون جکسون پالاک) و … مورد بررسی قرار خواهد گرفت.

2- فرکتال را در اثار چون جکسون پالاک و لاری پونز می بینیم.

حجم فرکتال (فرکتال در معماری): نتیجه فرم های مختلف می تواند به یک اثر معماری منتج شود لذا در این بخش حجحم های فرکتالی و آثار معماری مطرح می شود.

اما در هندسه:

هندسه فرکتالی پدیده ایست که چندی پیش پا به دنیای ریاضیات گذاشت.

واژه فرکتال در سال 1976 توسط ریاضیدان لهستانی به نام بنوئیت مندلبرات وارد دنیای ریاضیات شد.

او در سال 1987 پرفسوری خود را در رشته ریاضیات گرفت.

مندلبرات وقتی که بر روی تحقیقی پیرامون طول سواحل

انگلیس مطالعه می نمود به این نتیجه رسید که هر گاه با

مقیاس بزرگ این طول اندازه گرفته شود بیشتر از زمانی

است که مقیاس کوچکتر باشد.

از لحاظ واژه مندلبرات انتخاب اصطلاح فرکتال (Fractal) را

از واژه لاتین Fractus یا Fractum (به معنی شکسته)

گرفت تا بر ماهیت قطعه قطعه شونده که یکی از مشخصه های اصلی این فرم است، تاکید داشته باشد.

فرهنگستان زبان هم واژه بر خال را تصویب کرده و همچنین برای واژه فرکتالی واژه بر خالی را تصویب کرده است.

واژه فرکتال به معنای سنگی است که به شکل نامنظم شکسته شده باشد.

فرکتال از دید هندسی به شیئی گویند که دارای سه ویژگی زیر

باشد:

اول اینکه دارای خاصیت خود متشابهی باشد یا به تعبیر دیگر Self – similar باشد.

در مقیاس خرد بسیار پیچیده باشد.

بعد آن یک عدد بسیار پیچیده باشد.

بعد آن یک عدد صحیح نباشد (مثلاً 5و1)

برای درک بهتر نسبت به مشخصات بالا در فرم هندسی، بد نیست نمونه ای

که شاید تاکنون با آن برخورد کرده باشید مطرح شود:

خاصیت خود متشابهی فرکتالها

شیئی را دارای خاصیت خود متشابهی می گوییم: هر گاه قسمت هایی از آن با یک مقیاس معلوم، یک نمونه از کل شیئی باشد.

ساده ترین مثال برای یک شیئی خود متشابه در طبیعت گل کلم است که هر قطعه ی کوچک گل کلم متشابه قطعه بزرگی از آ« است.

همین طور درخت کاج یک شیئی خود متشابه است، چرا که هر یک از شاخه های آن خیلی شبیه یک درخت کاج است ولی در مقیاس بسیار کوچکتر. همچنین در مورد برگ سرخس نیز چنین خاصیتی وجود دارد.

رشته کوهها، پشته های ابر،؛ مسیر رودخانه ها

و خطوط ساحلی نیز همگی مثال هایی از یک

ساختمان خود متشابه هستند.

عدم بعد صحیح

این بخش در فرکتال ها بسیار مهم است به طوری که خیلی از فرمها با این مشخصه از فرم هایی با هندسه اقلیدسی جدا می شوند.

محاسبه بعد فرکتال ها:

اگر بگوییم بعد خط، برابر یک باشد و نیز بعد صفحه، برابر دو باشد.

همچنین بعد فضا با عدد سه معرفی شود.

اما فرکتالها بر خلاف همه ی اینها بعد صحیح ندارند. بعد فرکتالها یک عدد کسری می باشد.

…وقتی که گفته می شود بعد یک فرکتال 2و1 می باشد این بدین معنی است از خط پیچیده تر و اط صفحه ساده تر است.

محاسبه این بعد از یک سری فرمول های لگاریتمی بدست می آید که بررسی آن از حوصله این بحث خارج است. در اشکال زیر تنها به عدد بدست آمده اشاره می شود.

شکل روبرو یکی از نمونه های مشهور فرکتال ها است. که به خم وان کخ شهرت دارد. بعد بدست آمده برابر 1.261859 می باشد.

خم وان کخ با بعد 1,2

خم وان کخ با بعد 1,2

مجموعه ی کانتور با بعد .0,630929 فرکتالی با بعد 1,58496

مجموعه ی کانتور با بعد .0,630929 فرکتالی با بعد 1,58496