پروژه تکمیلی ساختمان – قسمت ششم

16) سقف تيرچه بلوك :

اجزاي تشكيل دهنده سقف تيرچه بلوك عبارتند از تيرچه – بلوك – ميلگرد ممان منفي – ميلگرد حرارتي – كلاف عرضي – قلاب اتصال – بتن پوششي متداولترين نوع تيرچه در ايران تيرچه هاي بتوني مي باشد كه با قالب سفالي ريخته وعرضه ميگردد.

تيرچه هاي معمولي با خرپا مسلح مي شوند خرپااز سه قسمت تشكيل مي شود.

1- ميلگردهاي كف خرپا كه تعداد وقطر آن با محاسبه تعيين ميشود وبايد از لحاظ طول وتعداد ونوع ميلگرد كاملا مطابق نقشه باشد براي ا ين كه ميلگردها موقع بتن ريزي جا به جا نشود بهتر است آنها را بوسيله يك يا چند ميلگرد عرضي به همديگر جوش بدهند .

2 – ميلگرد فوقاني خرپا كه از ميلگرد 8يا10يا12آجداربوده و معمولا داخل بتن سقف و ميلگردهاي حرارتي قرار مي گيرد.

3- ميلگردهاي مارپيچ يا ميلگردهاي مهاري خرپا كه ميلگرد كف را به ميلگرد فوقاني متصل مي نمايد.متداولترين نوع خرپا از ميلگرد ساخته مي شود.

اين خرپارا درداخل قالب فلزي ياسفالي قرارميدهند آنگاه بتن باعيار 400يا450 كيلوگرم برمترمكعب سيمان ومصالح سنگي ريزدانه تهيه نموده و قالب را كه درحدود cm10پهنا وcm4ارتفاع دارد از اين بتن پر كرده و آنرا ويبره ميكنند .

بعد از سخت شدن بتن آنرا از قالب جدا كرده وچند روز در حوضچه هاي آب قرار داده آنگاه از آن استفاده ميكنند درهر حال چه قالب سفالي وچه قالب فلزي باشد تيرچه بايد چند روز در حوضچه ها ي آب نگهداري شود .

 

17)حمل و نقل وانبار كردن تيرچه ها :

حمل ونقل وانباركردن تيرچه ها بايد با دقت انجام شود زيرا دراثر كوچكترين بي احتياطي در موقع حمل ونقل ويا انباركردن آنها ممكن است تيرچه شكسته وياترك بخورد ودرموقع نصب نيزتركها مشاهده نشده ودردرازمدت موجب خسارت جبران ناپذير بشود . درموقع حمل ونقل بهتراست از ميلگردهاي فوقاني بعنوان دستگيره استفاده شود وبهتراست كه بوسيله دونفر كارگر دوسرتيرچه گرفته شده . در موقع انبار كردن تيرچه ها بايد زير آنرا كاملا مسطح نموده وآنها را در كنار هم قرار دهيم آنگاه روي تيرچه هاي رديف اول را حداكثر بفاصله يك متر به يك متر چوب چهار تراش قرار داده وتيرچه رديف بعد را روي آن قراردهيم البته بايد دقت شود كه كليه چهار تراشهاي هر رديف در يك محور واقع شوند.

بعد از خريداري كردن و انتقال تيرچه ها به محل كارگاه به همين روش همه تيرچه ها انبار شدند البته به دستور مهندس كارگاه روزانه دو تا سه بارهمه تيرچه ها را آبپاشي مي كردند.

18) بلوك:

بعد از انتقال تيرچه ها به محل كارگاه مجددا به دستور مهندس كارگاه بلوكهاي سقفي خريداري شد وبه وسيله يك دستگاه كاميون به محل كارگاه انتقال داده شدند.

بلوكهاي مورد استفاده شده در سقفهاي تيرچه بلوك معمولا بتوني يا سفالي است و هيچ گونه باري را تحمل نمي كنند و فقط به عنوان قالب مورد استفاده قرار مي گيرند.

بلوكهاي سفالي از لحاظ وزن سبك تر بوده و بار كمتري را به ساختمان واردمي نمايند عرض بلوكها معمولا40سانتيمتر بوده گاهي نيز آنها را تا 60سانتي متر هم ميسازند و ارتفاع آن تابع ضخامت سقف بوده و بين 20تا 25 سانتيمتر است بلوك بايد طوري طراحي شوند كه به راحتي قابل حمل ونقل بوده و زايده هاي تعبيه شده در ان به راحتي روي قسمت بتني تيرچه قرار بگيرند.

ايجاد درز يا زائدگي در بلوكهاي سقفي باعث قفل و بست شدن بلوك با قسمت بتوني تيرچه مي شود كه اين قفل و بست شدن تا زمان اجراي سقف از حركت و جابجايي بلوكها در جهت عمود برتيرچه و يا به سمت پايين جلوگيري مي كند.

19) ميلگرد هاي ممان منفي:

اگر دو تيرچه به يك تير يا شناژ ختم شوند ميلگرد فوقاني تيرچه ها را بوسيله قطعه ميلگردي به طول 2تا5/2 متر به همديگر متصل مي كنند قطر اين ميلگردها بوسيله محاسبه تعيين مي شود و معمولا از ميلگردي به قطر 8يا10يا 12 استفاده مي شود .

در آخرين دهانه اي كه تيرچه به يك تير يا شناژ ختم مي شود نيز ميلگردي را بصورت گونيا خم نموده و قسمت كوتاه گونيا را داخل آهنهاي تير يا ميلگردهاي تير بتوني قرار داده و قسمت مستقيم را روي ميلگرد فوقاني تيرچه گذاشته و چند جاي انرا با سيم ارماتور بندي مي بندند به اين قطعات ميلگرد ممان منفي ميگويند . استفاده از ميلگردهاي ممان منفي در سقفهاي تيرچه بلوك الزامي است .

20)ميلگردهاي حرارتي:

بعد از اتمام سقف و گذاشتن كليه آهنها يك سري ميلگرد در جهت عمود بر ميلگردهاي بالاي تيرچه به فاصله تقريبي 25الي 40 سانتيمتر قرار مي دهند قطر اين ميلگردها به وسيله محاسبه تعيين مي شود و معمولا ميلگردي با قطر 6 يا 8يا 10ميليمتر مي باشد . به اين آهنها ميلگرد حرارتي مي گويند . اين ميلگردها بايد به كليه آهنهاي تيرچه بوسيله سيم آرماتوربندي بسته شوند .

 

21) كلاف عرضي(شناژ مخفي):

استفاده از كلاف عرضي در سقفهاي تيرچه بلوك الزامي مي باشد. از دهانه هاي 2/4 متر به بالا ودر وسط دهانه بين بلوكها و عمود بر جهت تيرچه فاصله اي در حدود حداقل 10 سانتي متررا در نظر مي گيرند و زير اين فاصله را تخته بندي مي كنند. درون اين فاصله حداقل 2 ميلگرد به قطر 10ميليمتر يكي بالا ويكي در پايين قرار مي دهند ميلگرد بالا را به ميلگردهاي بالايي تيرچه مي بندند و ميلگرد پاييني را هم به آهنهاي مارپيچ تيرچه متصل مي نمايند واين فضاي بوجود امده بعد از انكه بوسيله بتن پر شد مانند تيري عمود بر تيرچه ها قرار گرفته ودر مقابل ممانهاي بوجود امده در وسط تيرچه مقاومت خواهد نمود . به اين تيرتعبيه شده در وسط تيرچه ها كلاف عرضي يا شناژ مخفي مي گويند.براي دهانه هاي بيش از 6متر دو عدد كلاف عرضي با فاصله هاي مساوي در نظر گرفته مي شود . براي اطمينان بيشتر بهتر است كلاف عرضي را از دهانه هاي 5/2 متر به بالا ايجاد نماييم.

22) قلاب اتصال:

براي جلوگيري از حركت سقف در اثر نيروي زلزله ميلگردي را كه قطر ان با محاسبه تعيين ميشود و معمولا از ميلگرد 12يا 14 مي باشد خم مي كنند و بوسيله آن تيرچه ها را به شناژ افقي روي سقف متصل ميكنند.

23) بتون ريزي سقف:

پس از چيدن تير چه ها وبلوكها و بستن ميلگردهاي ممان منفي و ميلگردهاي حرارتي و گذاشتن قلاب اتصال و ايجاد شناژ مخفي نوبت به عمليات بتون ريزي سقف رسيد. قبل از بتن ريزي يك بار ديگر كليه آرماتورهاي سقف توسط مهندس كارگاه كنترل شد وبيشتر دقت مي شد كه فاصله ارماتورها از همديگر بصورت يكنواخت باشند. بعد از كنترل فاصله ارماتورها از همديگر اقدام به بتون ريزي شد

بتون ريزي طوري برنامه ريزي شده بود كه كليه بتن سقف در يك روز ريخته شد.

ضخامت بتن روي سقف بايد كاملا يكنواخت باشد ودر ضمن بتون ريزي و قبل از انكه بتن كاملا سخت شود روي انرا بوسيله ماله كشي صاف وتخت مي كنند روز قبل از بتن ريزي به دستور مهندس كارگاه يك دستگاه كاميون مسئول اوردن مصالح لازم از قبيل شن وماسه به محل كارگاه شد. روز بتن ريزي دو نفر كارگر شن و ماسه وسيمان را بوسيله فرغون درون ميكسر مي ريختند و يك نفر كارگر كه مسئول هدايت ميكسر بود اب را بوسيله سطل درون دستگاه مي ريخت البته تعداد سطلهاي اب در ابتداي شروع كار توسط مهندس كارگاه تعيين شد. بعد از اماده كردن بتن انرا بوسيله دستگاه بالابربه محل بتن ريزي روي سقف انتقال مي دادند وپس از ريختن بتن در محلهاي مربوطه توسط يك دستگاه ويبراتور بتن ريخته شده را ويبره مي كردند .در انتها نيز يك نفر بتن ريخته شده را ماله كشي كرد تا سطحي صاف و هموار بوجود اورد. عمليات بتن ريزي تا عصر همان روز ادامه و خاتمه يافت.

 

24) افت بتن (انقباض) :

افت بتن پديده اي است كه ازلحظات شروع گيرش بتن آغاز ودر طول زمان سخت شدن ادامه مي يابد .افت بتن در حقيقت يك نوع كاهش حجم است كه در طول زمان اتفاق مي افتد .وقوع پديده افت در اثر آب اضافي به كار رفته در ساخت بتن مي باشد آب مورد نياز جهت انجام واكنش شيميايي سيمان 25در صد وزني سيمان است . يعني اگر نسبت آب به سيمان را برابر 25% در نظر بگيريم تمام اين آب صرف واكنشهاي شيميايي مي شود . ولي به دليل حصول كارايي مطلوب آب را بين 4/.تا 6/.درنظرمي گيرند كه اين آب اضافي مازاد بر 25% آب در بتن باقي مي ماند . در روزهاي اول عمر بتن قسمتي از اين آب اضافي براساس خاصيت موئينگي به سمت سط بتن بالا آمده وتبخير مي شود بدين ترتيب جاي آن خالي مي ماند . به همين لحاظ بتن تمايل پيدا مي كند كه خودش آب را جمع كرده وحجم ازدست رفته راپر كند. تا زماني كه بتن تر (تازه ) باشد مانع ومشكلي جهت جمع شدن ندارد . اماچنانچه بتن تا حدودي سفت شود ديگر محيط اجازه كاهش حجم را به آن نمي دهد لذا اين تمايل به كاهش حجم به صورت تنش كششي بتن بسيار ناچيز است اين پديده موجب ترك خوردگي سطحي بتن مي شود. بنابراين مي توان در يك جمله گفت: افت پديده اي است كه دراثر بكارگيري آب اضافي در ساخت بتن ايجاد شده وبه صورت ترك هاي موئين در سطح بتن جلوه مي كند . اين ترك ها را گاهي از حدود يك تا دو هفته پس از بتن ريزي مي توان در سطح بتن مشاهده كرد كه باگذشت زمان تشديد ميشود .اكثرا ظهور افت به صورت يك سري ترك هاي منظم به فاصله چندين متر (4الي6) متر بوده كه هرچه بتن نامرغوب تر ونسبت آب به سيمان بيشتر باشد فاصله اينترك ها نزديك تر است . افت دربتن ازپديده هاي نامطلوب محسوب مي شود از آن جهت كه هم در سطح بتن ترك مي اندازد وهم درقطعه تنش كششي ايجاد مي كند .

براي كاهش افت بايد دو نكته را مورد توجه قرار داد :

1. كاهش نسبت آب به سيمان
2. افزايش مراقبت (‌ مراقبت از بتن بخصوص درطول 7الي 10روز اوليه موجب كاهش افت مي شود ).
3. كرنش (تغيير طول نسبي ) ناشي ازافت در بتن در محدوده 0003./ تا 0007./است .

دراثر اين كرنش تمايل به كم شدن ابعاد در قطعه بتني بوجود مي آيد لكن محيط اين امكان را به قطعه سخت شده نمي دهد . لذا كرنش مذكور دربتن ايجاد تنش كششي كرده كه پس از ترك خوردن بتن ممكن است قسمتي از ظرفيت باربري آرماتورها رانيز اشغال كند .

معمولا 15الي35 درصد افت درهمان دو هفته اول 40الي 80 درصد افت درسه ماهه اول و65الي 85 درصد افت دريكسال اول اتفاق مي افتد وبعداز 3 الي 5 سال افت كاملا متوقف مي شود .

25)عوامل موثر درافت :

1- ميزان مصالح سنگي بكار رفته در ساخت بتن :

هر چه مصالح سنگي به كارفته دربتن بيشتر باشد ميزان افت كمتراست .

2- نوع مصالح سنگي :

هر چه درساخت بتن از مصالح سنگي مرغوب تري استفاده شود افت كمتري اتفاق مي افتد . آزمايش نشان داده كه افت يك نمونه بتن كه از ماسه سنگ تهيه شده 3برابر افت نمونه مشابه كه از كوارتز تهيه شده است مي باشد .

3- نسبت آب به سيمان :

واضح است كه هر چه آب كمتري در بتن باشد افت كمتر است .

4- رطوبت محيط :

آزمايش نشان داده كه هر چه رطوبت محيط ( به خصوص در روزهاي اول )بيشتر باشد افت كمتراست (بتن هايي كه در مناطق خشك هستند افت بيشتري دارندوبالعكس بتن هايي كه درمناطق مرطوب مثلا در كنار دريا هستند داري افت كمترهستند ) لذا نتيجه مي شود كه مراقبت خوب از بتن كمك مي كند كه افت بتن كمتر شود .

.