پایگاه علمی سعید سان دانلود رایگان مقالات علمی کنفرانس و ژورنال
فصل ششم:
1)بتن سازي:
براي ساخت بتن حتي المقدور بايد از ماشينهاي بتن ساز(بتونير) استفاده کرد .
اين ماشينها داراي ديگ گرداننده اي هستند كه به اهستگي حول محوري نسبت به افق ميگردد و بوسيله تيغه اي كه در داخل ان تعبيه شده است محتويات خود را مخلوط مينمايد. نوع بزرگتر اين دستگاه داراي پيمانه اي ميباشد كه اين پيمانه جهت ريختن شن وماسه در دستگاه از ان استفاده ميشود. گنجايش اين پيمانه برحسب متر مكعب شن وماسه بر روي ان قيد شده است.اين پيمانه بوسيله كارگرها از شن وماسه وسيمان پر شده انگاه بوسيله اهرمي محتويات ان به داخل ديگ خالي ميگردد. زمان مخلوط كردن كليه دفعات بتن سازي مساوي ميباشد و تقريبا هر بار 5/1 دقيقه به دستگاه فرصت داده ميشود تا شن و ماسه وسيمان را مخلوط كند.
2) حمل بتن:
اگر كارگاه بتن سازي از محل بتن ريزي فاصله داشته باشد براي حمل بتن از ماشينهاي مخصوص حمل بتن استفاده ميشود . اين ماشينها را دمپر ميگويند.حتي المقدوربايد از ريختن بتن داخل ديگ به روي زمين و بارگيري مجدد و حمل ان بوسيله فرغون خودداري كرد. بايد توجه داشت كه با هر وسيله كه بتن را حمل ميكنيم اعم از پمپاژ يا دمپر يا باگتهاي حمل بتن اجزاء متشكله بتن از همديگر تفكيك نشود. بتن بايد به حدي روان باشد كه دانه هاي ان بخوبي روي يكديگر غلطيده و كاملا آرماتورها را احاطه نموده و گوشه هاي قالب خود را كاملا پر نموده و كليه هواي موجود در قالب از ان خارج شود وبايد حداقل اب ممكنه را براي انجام كارهاي فوق مصرف نمود زيرا اب بيش از اندازه تبخير شده و جاي انرا هوا پر خواهد كرد.
3) نسبتهاي اختلاط:
منظور از نسبت مخلوط كردن اجزاء بتن ان است كه كه نسبت مناسبي براي اختلاط شن وماسه به دست بياوريم تا دانه هاي ريزتر فضاي بين دانه هاي درشت تر را پر كرده و جسم توپر بدون فضاي خالي و با حداكثروزن مخصوص بدست ايد و همچنين تعيين مقدار لازم اب بطوري كه بتن به راحتي قابل حمل بوده و در قالب خود جاي گرفته و دور ميلگردها را احاطه نموده و كليه فضاي خالي قالب را پر نمايد ودرمجاورت ان فعل وانفعالات شيميايي سيمان شروع شده وتا مرحله سخت شدن ادامه يابد وبالاخره تعيين مقدارسيمان مورد لزوم براي بدست آوردن بتن با مقاومت كافي كه بتواند به راحتي بارهاي وارده ساختمان را تحمل نمايد. مقاومت نسبي با افزايش سيمان بالا مي رود.
حداكثر سيماني كه آئيين نامه هاي مختلف براي بتن مجاز دانسته اند kg 400 سيمان در متر مكعب شن وماسه مي باشد وچنين معتقد هستند اگر مقدار سيمان ازkg 400 بيشتر باشد جاي مصالح سنگي را ميلگرد وبجاي قطعات سنگي كه مقاومت بيشتري دارد قطعات سيماني خواهيم داشت ودر نتيجه باعث ضعف قطعه بتني ميشود. البته مقدار سيمان به ريزي و درشتي دانه هاي مصرفي بستگي دارد هر قدر دانه هاي مصرفي ريزتر باشد ودر نتيجه سطح مخصوص دانه ها زيادتر باشد به سيمان بيشتري نياز داريم زيرا فرض بر اين است كه دوغاب سيمان مانند نوار نازكي دور تمام دانه ها را آغشته كرده و انها را به يكديگر ميچسباند رايجترين نسبت اختلاط اجزاء بتن در ايران نسبت حجمي براي شن و ماسه و نسبت وزني براي سيمان ميباشد و حتي نام گذاري و طبقه بندي بتن نيز بر حسب كيلوگرم سيمان در متر مكعب شن و ماسه انجام ميگيرد. با توجه به اينكه سيمان عرضه شده در بازار ايران اغلب در پاكتهاي 50 كيلويي ميباشد اين اختلاط به راحتي انجام ميگيرد.
در مواردي كه در كارگاه از سيمان فله استفاده شود بايد از قبل پيمانه اي كه مقدار 50كيلو گرم سيمان را تعيين ميكند ساخته ودر اختيار گروه بتن ساز قرار داد .براي تعيين نسبت شن وماسه و اب جداول و راهنماهايي موجود است ولي از انجا كه هميشه ودر همه كارگاهها وسايل تعيين دانه بندي شن وماسه در دست نيست بهتر است به نتايج آ‌زمايشگاهي بيشتر تكيه شود.
5) بتن ريزي:
قبل از بتن ريزي بايد كليه آرماتورها با نقشه كنترل شود مخصوصا دقت شود كه آرماتورها به همديگر با سيم آرماتور بندي بسته شده باشند و اگر جايي فراموش شده است مجددا بسته شود. فاصله ارماتورها يكنواخت باشد زيرا اغلب اتفاق مي افتد كه فاصله بين آرماتورها يكنواخت نيست . بعضي از انها به هم چسبيده وبعضي با فاصله از همديگر قرار ميگيرند اين موضوع باعث ميشود كه بتن نتواند كليه ميلگردها را احاطه نموده و قطعه همگن و توپري بوجود بياورد. بايد توجه شود كه محل بتن ريزي عاري از خاك و مواد زايد باشد. اگر بين اتمام كار آرماتور بندي و بتن ريزي چند روز فاصله باشد حتي ميبايد محل كار با دقت بيشتري بازديد شود ودر تمام روز بتن ريزي حتما بايد يك نفر كارگر با تجربه مدام قالبها را كنترل نموده و اثرات اضافه شدن وزن را روي آنها در نظر داشته باشد ودر موقع بروز خطر افراد ديگر را مطلع كند.در موقع بتن ريزي بايد از رفت و امد زياد روي آرماتورها جلو گيري نمود زيرا در اين صورت در اثر وزن كارگران در آرماتورها انحناي موضعي بوجود خواهد امد . بهتر است از قسمتي كه به مركز بتن نزديك تر ميباشد شروع به بتن ريزي نمود زيرا در اين صورت رفت و امد كارگران از روي ارماتورها به حد اقل خواهد رسيد و براي انكه پاي كارگر ها در بتن تازه ريخته شده فرو نرود بايد در مسير عبور و مرور كارگر ها از تخته هايي زير پاي آنها استفاده شود. بايد مطمئن شويم كه همه گوشه هاي قالب از بتن پر شده و كرمو نمي باشد. در مورد ستونها بايد ضربه هاي يكنواختي به بدنه قالب كوبيد تا در اثر ارتعاش بوجود امده بتن در قالب بخوبي جابجا شود. در دالها و تير ها وسقفها بايد با كوبيدن مدام بتن انرا به تمام گوشه هاي قالب راهنمايي نمود و جسم تو پري بوجود اوريم در بتن ريزي با ارتفاع زياد بهتر است انرا در لايه هاي 30 سانتيمتري ريخته و لايه را بخوبي كوبيدو بعد لايه بعدي را بريزيم.در موقع بتن ريزي هاي با ارتفاع زياد مانند ديوارها و سدها چنانچه اب اضافي بتن بالا بيايد بايد بتن بعدي را قدري خشك تر ريخت تا اين اب جمع شود. تا انجا كه ممكن است بهتر است كه بتن ريزي بدون وقفه انجام گيرد تا موقع سخت شدن يكپارچه باشد ولي گاهي مجبور هستيم كه بتن ريزي را تعطيل نموده و كار را در روز بعد شروع كنيم كه در چنين مواقعي بايد محل قطع بتن حتما با نظر مهندس كارگاه انجام شود. اما براي انجام بتن ريزي در اين پروژه ابتدا همه مصالح مورد نياز كه عبارت بودند از يك كاميون مكادم و ماسه شسته براي اجراي بتن ريزي به محل كارگاه اورده شد البته سيمان پاكتي نيز از قبل اماده شده بود. يك منبع اب نيز براي استفاده در بتن سازي به محل كارگاه اورده شد.
براي مخلوط كردن بتن نيز از دستگاهي بنام ميكسر استفاده ميكردندو طريقه ريختن مصالح در ان به اين روش بود كه ابتدا 1 پيمانه سيمان و 2پيمانه ماسه و1 پيمانه شن و در حدود 5/1 پيمانه اب را در دستگاه ميريختند و در حدود 5/1 دقيقه تمامي مصالح مخلوط ميشد.چون كه سطح پي سنگي در تمام جهات تراز بود ديگر نيازي به تراز كردن سطح بتن ريزي بوسيله شيلنگ تراز نبود و بوسيله يك نخ بنايي سطح شناژها در يك اندازه ارتفاعي كه مهندس كارگاه انرا تاييد كرد كشيدند تا سطح بتن يكنواخت و تراز در ايد . يك ساعت قبل از بتن ريزي سطح پي سنگي را اب پاشي كردند و سپس راه مناسب براي عبور فرغونها اماده كردند و دستگاه بتونير يا ميكسررا روشن كردند اين دستگاه توسط يك كارگر ماهر هدايت ميشد كه اين كارگر اب مورد نياز در بتن را درون دستگاه ميريخت وبا اهرمي كه در دست داشت بتن اماده شده را درون فرغون ها ميزيخت. از ابتداي شروع بتن ريزي همه كارها را مهندس كارگاه تقسيم بندي كرد بطوري كه دو نفر مسئول ريختن مصالح در دستگاه ميكسر بودند و يك نفر نيز مسئول هدايت دستگاه بود. دو نفر ديگر نيز مصالح را با فرغون به محل قالب ها انتقال ميدادند ودر انجااستاد كار محل خالي كردن بتن در قالب ها را نشان ميداد انها نيز به اهستگي بتن را درون قالب ميريختند.بتن درون قالبها بوسيله يك نفر كارگر ويبره ميشد بدين طريق كه با كوبيدن ضرباتي به پشت قالب ها بتن را به همه قسمتهاي قالب هدايت ميكرد.البته سطح قالب بتن نيز بوسيله ماله كشي صاف و هموار ميشد. بتن ريزي تا عصر ان روز ادامه داشت.
6) بتن ريزي در هواي گرم:
بتن ريزي در اين شرايط دمايي تابع تكنيكهاي خاصي ميباشد. اگر در هواي گرم بتن ريزي مي كنيم بايد سعي كنيم كه حداقل تا چند روز بعد از ريختن بتن انرا مرطوب نگه داريم زيرا در غير اينصورت آب بتن به سرعت تبخير شده وبتن سخت نميگردد. به اين نوع بتن كه در اثر نرسيدن اب سخت نشده است بتن سوخته ميگويند ونشانه هاي ان اين است كه بتن حتي با فشار دست خرد ميشود. در صورت مشاهده چنين وضعي قطعه ريخته شده بايد جمع اوري شود و مجددا ريخته شود براي مرطوب نگه داشتن بتن بهتر است با پاكتهاي سيماني روي انرا پوشانده وكاغذ را مرطوب نگه داريم ويا از گوني مرطوب استفاده شود. يكي ديگر از تكنيكهاي بتن ريزي در هواي خيلي گرم استفاده از سيمان تيپ 4 است كه در موقع سخت شدن حرارت كمي را توليد ميكند.
بعضي از مسائلي كه ممكن است در بتن تازه بوجود ايد:
- آب انداختن
- جدا شدن دانه ها
اب انداختن بتن از نظر يك پديده ظاهري اينگونه تجلي مي كند كه پس از بتن ريزي و پرداخت سطحي بتن يك لايه نازك آب اغشته به سيمان روي سطح بتن ظاهر مي شود . اين اب از قسمتهاي زيرين بتن به دليل خاصيت مويينگي به قسمتهاي سطحي بالا امده ودر مسير خود احتمالا مقداري سيمان را نيز با خود شسته و همراه ميكند.
لذا در قسمتهاي بالايي بتن مقداراب موجود از ابي كه در طرح اختلاط در نظر گرفته شده بيشتر خواهد شد وبه عكس در قسمتهاي پاييني بتن مقدار آب كمتري وجود خواهد داشت.