“چهارچوب بندی یا قاب سازی سقف و بام”
سبک معماری در خانه سازی غالباً توسط نمونه بام و شیب بام که بهترین وضع را بوجود می آورد، تعیین می شود. طراحی مدرن که دارای بام تخت یا کمی شیبدار است، کلبه های روستایی با شیب متوسط و خانه های ییلاقی با شیب تند، که در سقف شیبدار هم تیرهای سقف و هم تیرهای مورب بام و یا خرپاها ضرورت دارند(ایجاد اطاقک زیر شیروانی) ولی در خانه های بام تخت یا شیب کند، حمالهای بام و سقف توسط یک نمونه از عضو تأمین می گردد.
بامهایی که از چهار طرف شیروانی، شیبدار است، بنام بامهای نیش شیروانی معروف می باشند.
نمونه ساخت بام تخت و یا شیب کم با پیش آمدگی(کنسول):
کلاف بندی بام وسقف:
کلاف بندی پنجره روی بام با شیب تند:
خرپاهای چوبی سبک وزن بام: خرپاهای چوبی بیشتر برای خانه سازی با نمونه های خرپای W و ستونهای بزرگ و تقاطع مورب بکار می رود.(شکلA: خرپای نوعW ، شکلB:خرپای نوع تک ستونی ، شکلC: خرپای نمونه قیچی)
نکته مهم این است که عموماً هر چقدر شیب کندتر باشد، تنش ها بیشتر خواهند بود و در نتیجه علاوه بر در نظر گرفتن اعضاء ضخیمتر، باید اتصالات محکمتری را انجام داد.
“پوشش دیوارها”
پوشش دیوارها عبارتند از پوشش چوبی صفحات چوب چندلا، به ضخامت حدود 2.5سانتیمتر و تخته های عایق بندی ساختمان و پوشش تخته گچی(پوشش تخته گچی عبارت است از یک صفحه گچی با ضخامت مختلف که پوشش کاغذی ضد آب در پشت و روی این صفحه وجود دارد)
“پوششش بام”
پوشش بام شامل الوارها یا چوبهای چندلا به ضخامت حداقل 2.5سانتیمتر و فیبر می باشد. در شرایط آب و هوایی دم کرده می بایستی سطح خارجی چوب چندلا چسب مالی شود.
“تزیین خارجی و چوب کاری”
تزیین خارجی معمولاً قسمتی از پایان کار خارجی می باشد که بغیر از پوشش پایانی دیوارها می باشد. شامل اقلامی مانند: درزگیری و تزیین پنجره و در، قالب بندی قرنیزها، الوارهای کمربندی، طاق نماها، شیب یا انتهای شیب بامها، ایوانها و قالب بندی آنها می باشد. مغز چوب سرو و چوب قرمز مقاومت بالایی در مقابل فرسایش دارند که برای این کار مناسب می باشند.
“پوشش دادن نهایی بام”
پوشش نهایی بام باید طوری باشد که قسمت پایانی کار آن، در مقابل نفوذ آب مقاوم باشد و ساختمان را بر علیه باران و برف و باد محافظت کند. از مواد بکار رفته در بامها عبارتند از چوب، آسفالت، قطعات پوششی از پنبه نسوز، مواد پوششی مانند رولهای پوشش بام، آهن سفید، آلومینیوم، مس و قلع، سنگ اسلیت، آجر سفال، مواد پلاستیکی ، پوشش گرانیتی و …
“چهارچوب بندی خارجی، پنجره ها و دربها”
چهارچوب ها، پنجره ها و دربها در ابعاد مختلف و طرحهای گوناگون قالباً در کارخانه ها ساخته می شوند و به صورت آماده فقط در محل نصب می شود، مگر در موارد خاص. از نکات قابل توجه در ابعاد پنجره ها در اطاق نشیمن می توان گفت نباید از 10درصد مساحت کف اطاق کمتر باشد. از انواع پنجره ها می توان پنجره های آویخته دوبله، پنجره هایی که لولاهای آنها در کنار قاب می باشند، پنجره های ثابت، پنجره های سایبانی، پنجره های کشویی و … را نام برد.
“پوشش خارجی”
در پوشش خارجی می توان به غیر از پوششهای چوبی از پوششهای سنگی و پلاستیکی و قطعات سیمانی همراه با پنبه نسوز(سمنت برد، الیاف سلولوزی همراه با سیمان) و … استفاده نمود. چوبهای صنوبر، کاج، و چوب قرمز برای پوشش دیوارهای خارجی بکار می رود. این پوششهای چوبی را برای چند دقیقه در مواد ضد فرسایش قرار داده و سپس رنگ آمیزی می گردد. پوششها می تواند به صورت عمودی و یا افقی و یا اریب اجرا شود که در پوشش اریب نباید لبه به لبه پوششها، کمتر از 2.5سانتیمتر باشد.
“جزئیات چهارچوب بندی برای گرما، لوله کشی و سایر تسهیلات”
کمی تدبیر قبل از چهارچوب بندی، جهت شروع لوله کشی، از بریده شدن اتصالات و سایر اعضاء جلوگیری بعمل می آورد. مجراهای گرمایی و لوله ها باید در خارج چهارچوب بندی یا سایر قسمتهای سازه ایی بطور مطلوب اجرا شده و جوابگو باشد. همچنین استفاده از داکتها جهت عبور تأسیسات مناسب می باشد که بعداً روی این داکتها تزیینات قرار می گیرد. سیم کشی برق معمولاً وقتی که خانه در آستانه پایان کار می باشد انجام می شود.
“عایق بندی حرارتی و عایق بندی بخار آب”
از مواردی که در عایق بندی حرارتی مطرح می باشد این است که در مناطق گرم میبایستی تهویه مطبوع مورد توجه قرار گیرد و در مناطق سرد، کاهش سرما مدنظر می باشد که در کل ضخامت این عایقها کمتر از 5سانتیمتر نیست.
از مواد متداول در عایق بندی می توان به: الف) عایق بندیهای انعطاف پذیر؛ ب) عایق بندیهای با پرشدگی های شل؛ ج) عایق بندیهای انعکاس پذیر؛ د) عایق بندیهای صلب و نمونه های دیگر اشاره کرد.
الف) عایق بندیهای انعطاف پذیر: از حصیرهای پنبه نسوزکه لایه های معدنی یا لایه های سبزیهای مخصوصی دارد مانند پشم شیشه، فیبر، کتان و خرد سنگ. عایق بندی معدنی باعث می شود که در مقابل آتش سوزی، فرسایش، حمله حشرات و موریانه مقاوم شود.
ب) عایق بندیهای با پرشدگی های شل: معمولاً از موادی تشکیل شده که بصورت حجمی در کیسه ها و پاکتها ریخته می شوند و توسط دست در فضای خالی دیوارها ریخته می شوند. این مواد شامل سنگ، پشم شیشه، پشم چوب، خرده های چوب قرمز، ذرات چوبی، کرک، خاک اره و خاک چوب ناشی از تراش می باشد.
ج) عایق بندیهای انعکاس پذیر: مواد با خواص انعکاس زیاد شامل ورقه های آلومینیومی، ورقه های فلزی با پوشش قلع و تولیدات کاغذی با پوشش ترکیبات اکسیدی می باشند.
د) عایق بندیهای صلب: معمولاً از مواد فشرده چوبی، فیبرهای مواد شیمیایی آلی و پشم شیشه بوجود می آیند. بیشتر نمونه های متداول شامل چوبهای بادام، نیشکر و سایر نباتات می باشد.
از عایقهای دیگر می توان از الیافهای عایقی و یا کاغذهای چندین لایه مخصوص، عایق بندی هایی که از مواد شیمیایی بوده و بر سطح کار اسپری می شوند، فوم های پلاستیکی، پلی استرین، عایق بندی یوریتان و… نام برد.
عایق بندی در مقابل بخار آب: جهت محفوظ داشتن در برابر انتقال بخار، یک ماده با مقاومت بالا استفاده می شود که مقاوم باشد بنام حصار بخار، که باید در طرفهای گرم دیوار و زیر عایق بندی، در فضاهای زیر شیروانی نصب شوند. در میان مواد موثر حصار بخار، کاغذهای آغشته به آسفالت و ورقه های آلومینیومی در نوارهای پلاستیکی از اهمیت ویژه ای برخوردار می باشند.
“تهویه”
تقطیر بخار در فضاهای زیر سقف و زیر بامها بوجود می آید، حتی اگر حصار بخار بکار رود مقداری از بخار به داخل این فضاها و در اطراف لوله ها و سایر قسمتهایی که بخوبی حفاظت شده اند و حتی بخود حصار بخار نفوذ می کند، که در نهایت موجب آسیب رسانیدن به ساختمان می شود. بهترین روش عملی، جهت برطرف کردن رطوبت، ایجاد فضاهایی در بام جهت تهویه می باشد.
تهویه فضاهای مخفی و پوشش خاک: فضاهای مخفی زیر کف یا خانه های بدون زیرزمین باید همراه با تهویه بوده تا از نفوذ رطوبت خاک جلوگیری شود.