علل ایجاد نهضت علمی و ادبی در دوران سامانیان
1- به هم ریختن نظام کاستی و جایگزین شهد جهان بینی اسلامی
2- آمیخته شدن تمدن های متفاوت، مانند یونانی و مصری، هندی و ایرانی از بلخ تا اندلس
3- اختراع کاغذ در چین و رسیدن آن در قرن اول هجری به سمرقند
4- امکان برخورد آزاد عقاید مختلف با هم