نهضت هنر نو نام سبکی در اروپا بود که در فرانسه با نام هنر نو یا سبک گیومارد خوانده می شد. که ابتدا در هنر های تزئینی مانند: طراحی پارچه ،تولید کتاب ومبلمان از دهه 1880 آغاز شد. سپس این سبک در زمینه های دیگر هنر های تزئینی همچون گرافیک ،نقاشی ،طراحی داخلی، پیکر تراشی وحتی عکاسی ظهور نموده است. در معماری این سبک از اوایل دهه 1890 تا 1910 ادامه داشت.
هنر نو نام مقازه ای بود که طراحی داخلی آن توسط یک معمار بلژیکی به نام وان دوولد انجام شده بود ودر سال 1885 در پاریس گشایش یافت.
موریس مترلینگ نویسنده و فیلسوف بلژیکی که بعد ها جایزه نوبل نصیبش شد ،نمایشنامه ای دارد به نام (پرنده آبی) که مقارن با 1909 انتشار داد و در آن دو کودک قهرمان داستان به جستجوی خوشبختی به هر چیزی روی می آورن و سرانجام در می یابند که نماد خوشبختی همان پرنده آبی در خانه خودشان است. بانیان نهضت هنر نو کوشیدن با طرح های خود ،بی آنکه رام کردن صنعت را در زمانهای دور جستجو کنند ،راههای تازه ای یافتند که این راهها به دو اصل استوار بود : رهایی سبک های تاریخی_و در نتیجه_ پذیرفتن هماهنگی شکل بامقصود به عنوان ملاک عمل قرار داد.
در نیمه قرن نوزدهم ده ها سال ساختمانی واجد معنایی باشد به وجود نیامد.
به همین دلیل وان دوولد و ویلیام موریس حرکتی مشابه هم انجام دادند ، در اینجا هردویه آنها بعد از ازدواج راضی به این نبدند که در خانه هایی که با سرشت آدمی سازگار نبود و غیر اخلاقی نیز بودند زندگی کنند. موریس خانه قرمز را در آپتان انگلیستان و وان دوولد خانه ای در اوکل که تمام وسایل خانه را از قفل درها گرفته تا فنجان وغیره را خودشان طراحی کردند.
حالا باید توجه داشت که سبک های مختلف معماری از قبیل نئو کلاسیک و رمانتیک در قرن نوزده، تقلید دقیق از گذشته را سرلوحه کار خود قرار داده بودند. ولی پیروان نهضت هنر نو برای اولین بار بینش جدیدی را در معماری اروپا پایه ریزی کردند که به جای الهام از گذشته توجه به آینده وتکنولوژی وابداعات جدید داشتند. معماری این شبک از مصالح مدرن مانند: چدن ، آهن ،فولاد وبتن استفاده می کردند. ولی ظاهر کلی وجزئیات ساختمان را با تزئینات فرمهای طبیعی و گیاهی شکل می دادند.
اولین معمار معروف این سبک ویکتور اورتا محسوب میشود.
که وی در طراحی خانه تاسل در بروکسل نه تنها ستونهای آهنی را که طبقه دوم را نگه می داشتند به نمایش گذارد ،بلکه فرم آن را به صورت ساقه گیاهی در آورد که با انفجاری از پیچکهای در هم فرورفته در محل اتصال با عناصر سازه ای دیگر ختم داد.
معمار نامی نهضت هنر نو
هکتور گیومارد در فرانسه بود. وی تحت تاثیر ارتا بود. با ارزش ترین کار گیومارد در چارچوب این نهضت طراحی سردر های ورودی متروی پاریس است.
در ورودی به مجموعه آپارتمانی کستل برانگر در پاریس1998
طراح هکتور گیومارد
شاید به جرات بتوان بیان نمود که خلاق ترین معمار در این سبک آنتونی گاودی در شهر بارسلون اسپانیا بود. گادی معتقد بود که در طبیعت هیچ خط مستقیمی وجود ندارد ، و تقریبا در تمامی کارهای مختلف و متنوع او ،هیچ خط مستقیمی چه در طرح کلی و چه در جزئیات آن دیده نمی شود. اگرچه گادی جزء معماران سبک نهضت هنر نو محسوب می شود ،ولی کارهای او فراتر از این سبک است. وی از سبکهای گوتیک ،مراکشی و موریش نیز الهام گرفته است.
گادی با وجود اینکه تاریخ گرا بود و از منابع و اشکال تاریخی در طرح هایه خود استفاده میکرد. کارهای او هیچگاه تقلید صرف از گذشته نبود ، بلکه به صورت جدید وبدیع وبا طرح ها وجزئیات نو ظهور اجرا می کرد. به همین دلیل وی پدر معماری پست مدرن محسوب می شود وکارهای او منبع الهام پست مدرن است.
کلیسای ساگرا فمیلیا (خانواده مقدس) طراح آنتونی گادی.
قوسهای سهمی گادی
پلان مجموعه آپارتمانی خانه میلا (کازامیلا)آنتونی گادی