نقش کامپیوتر در آموزش:
کامپیوتر چیست؟
کامپیوتر ابزاری است که بر روی آنچه به آن میدهیم (اصطلاحا به آن ورودی گفته میشود)عملیاتی انجام میدهد(که به آن پردازش میگویند) و نتیجهی مطلوب را به دست میدهد(که خروجی نامیده میشود).
کامپیوتر تفاوتی که با آدمیدارد این است که خلاق نیست و کارها را بر اساس دستورالعملهایی که توسط انسان به وی داده شده انجام میدهد.
تعریفات:
داده(data):
به مجموعه ای از اطلاعات خام که پیش از پردازش و به عنوان ورودی در اختیار ما قرار دارد داده گفته میشود. مثلا نمره های موجود در کارنامه یک دانش آموز داده نامیده میشوند.
اطلاعات(information):
پس از هر پردازش خاص روی داده ها، داده ها به اطلاعات تبدیل میشوند. مثلا معدل و رتبه یک دانش آموز اطلاعات هستند.
پردازش (process):
به مجموعه عملیاتی که بر روی داده ها صورت میگیرد پردازش میگویند.
مثل مرتب سازی داده ها و جستجو در بین آنها و یا محاسبات انجام گرفته بر روی آنها
انواع پردازش بر روی داده ها هستند.
کاربردهای کامپیوتر:
الف:کاربرد کامپیوتر در آموزش:
کامپیوترها به علت انعطاف پذیری زیاد،در بالا بردن میزان هوش و توانییهای کاری بسیار مؤثرند و استفاده از آنها بسیار ساده شده است.به این دلیل در کشورهای پیشرفته،آزمایشگاههای کامپیوتر از سطح دبستان به بالا جود دارد و فراگیری کامپیوتر اجباری است. در این روش هزینه ها کم شده و در هر جا و هر زمان میتوان به مطالب درسی دسترسی داشت. آموزشهای مجازی و راه دور و الکترونیکی نیز وجود دارد که در این روش هزینه چاپ کتاب از بین رفته و دهها کتاب را میتوان بر روی یک cd جا داد.
ب:کاربرد کامپیوتر درهنر و سینما و تلویزیون:
امروزه هنرمندان با استفاده از گرافیک کامپیوتری آثار با پیچیدگی حیرتانگیز را فوقالعاده سریعتر از گذشته خلق میکنند.برای نمونه،در نقاشی متحرک(کارتون). در نمونههای دیگر،تبدیل از یک چهره به چهرهی دیگر نیز توسط کامپیوتر امکانپذیر است.همچنین امروزه فیلمهای علمیـتخیلی زیادی تولید میشود که صحنههای زیادی از آن غیر واقعی است و توسط کامپیوتر ساخته میشود و دارای جلوه های ویژه میباشد. رنگی کردن فیلمهای سیاه و سفید قدیمینیز توسط کامپیوتر امکان پذیر است.به علاوه،با استفاده از کامپیوتر میتوان به نواختن موسیقی مانندپیانو یا گیتار پرداخت و حتی آموزش نیز دید.
ج: کاربرد در صنعت:
در طراحی و تولید محصولات صنعتی امروزه عمدتا توسط کامپیوتر انجام میشود.
طراحی اولیه قطعات را CAD و تولید بوسیله کامپیوتر را CAM مینامند.
در صورت استفاده از کامپیوتر کمیت و کیفیت بالا رفته و هزینه ها و زمان تولید به طور چشمگیری کاهش مییابد.
د:کاربرد کامپیوتر در امور علمیو تحقیقاتی:
انجام این امور معمولا نیاز به محاسبات پیچیده و دقیق و زمانبر دارند که فقط توسط کامپیوتر انجام پذیر است. امروزه در کلیهی امور مهندسی کاربرد فراوان و جدی پیدا کرده است و مهندسی بدون شناخت کامپیوتر قادر به انجام امور مربوط به حرفهی خود نخواهند بود.به عنوان مثال،محققین رشته های مهندس، معماری، کشاورزی، پزشکی، زمین شناسی، فضا نوردی، و … بیشتر کارهای خود را توسط کامپیوتر و اینترنت انجام میدهند. کارهای مدلسازی و تحقیقات آزمایشگاهی با اندک هزینه ای توسط کامپیوتر انجام میشود.
از کاربردهای دیگر کامپیوتر میتوان به کاربرد کامپیوتر در تجارت، در پزشکی، در وسایل ارتباط جمعی، و… نام برد.
ف:سایر کاربردها:
از جمله کاربردهای بیشمار دیگر کامپیوترها میتوان به استفاده از آن در کارخانجات خودرو سازی برای تولید خودروها،صنایع الکترونیک،صنایع فضایی،کسب اطلاعات وضعیت هوا،در امور حمل، … ،و تفنن و سرگرمیاشاره کرد.
تاثیر رایانه در آموزش:
مهمترین تغییراتی که این فن آوری بوجود آورده بوسیله مارشال مک لوهان در یک عبارت خلاصه شده و آن تبدیل جهان به یک دهکده جهانی است ، بدین معنای که مردم نقاط مختلف در کشورهای سراسر کره زمین به مثابه یک دهکده امکان برقراری ارتباط با یکدیگر و دسترسی به آخرین اخبار و رویدادهای جهانی را دارند .
این فن آوری نقش مهمی در زندگی کودکان ایفا» می کند که به سرعت در حال افزیش است و علی رغم جنبه های مثبت از قبیل جنبه های آموزشی و ارائه خدمات ارتباطی و … رایانه و اینترنت جنبه های منفی نیز دارد.
استفاده کنترل نشده از رایانه بویژه وقتی با دیگر فن آوری ها از قبیل تلویزیون همراه باشد کودک را در معرض خطر اثرات مضر آن بر تکامل فیزیکی ، اجتماعی و روانی قرار می دهد که از آنها می توان به مشکلات بینایی ، صدمات سیستم اسکلتی ، چاقی ، اثر بر مهارتهای اجتماعی ، مشکلات
ارتباطی در خانواده و اعتیاد الکترونیکی اشاره کرد .
آموزش رایانه و اینتر نت برای کودکان پیش دبستانی:
آموزش کودکان به خصوص کودکان کم سن و سال از ظرافت و اهمیت بالایی برخوردار است . ذهن کودکان ذهن بسی پویا و خلاقی است و قابلیت یاد گیری بی نظیری دارد. اگر شما بتوانید علاقه کودک را نسبت به یک موضوع جلب نمایید بزرگترین قدم را در آموزش کودکان برداشته اید.
سپس باید ابزارهای کودکانه ای جهت ادامه یادگیری در اختیار کودک قرار دهید . قدرت یادگیری ذهن کودکان آنقدر بالا است که شاید یک شخص بالغ و تحصیلکرده نیز چنین قدرت پیگیری ذهنی ای نداشته باشد .
نکته مهم دیگری در مورد آمـوزش به کودکان وجود دارد که در روانشـناسی کودک از اهـمیت بسـزایی برخوردار است . کودکان در حال آماده شدن برای زندگی پیچیده ای در آینده هستند و دنیای پیچیده و غیر قابل درک ما در نظر کودکان بسیار ساده تر و معقول تر می نماید . هر گونه مهارتی که در کودکی کسب شود در آینده جزء بزرگترین مهارت های شخصی فرد می شود ، در ضمن شبکه های یادگیرنده (نورون ها ) در کودکی با بار کمتری آمادگی یادگیری بیشتری دارند .
با توجه به مطالبی که گفته شد می توان نتیجه گرفت که فرایند آموزش به کودکان باید با فرایند آموزش بزرگسالان متفاوت باشد و طراحی این فرایند وقت ویژه ای می طلبد. در ایران چند سالی است که فعالیت هایی در این خصوص انجام گرفته است . از جمله از سال 1379 یک گروه نرم افزاری اقدام به اولین تحقیق گسترده در زمینه آموزش علوم رایانه به کودکان نمود و با طراحی نرم افزارهایی مخصوص فعالیت خود را گسترش داد .
مک بک با هدف آموزش مهارت های استفاده از رایانه در قالب 10 بازی مختلف و مرتبط طراحی شده است که در اولین قدم کار با ماوس یعنی حرکت دادن ، کلیک کردن و کارهای پیچیده تر مثل Drop Drag را به کودکان در قالب یک بازی که در محیط یک باغ با حضور شخصیت هایی از جانوران موجود در یک باغ سبز آموزش می دهد .
عمده کودکانی که از چنین نرم افزاری استفاده می کنند طی مدت کوتاهی مهارت های کار با برخی از اجزا» مهم رایانه را به خوبی یک فرد با تجربه می آموزند. این نرم افزار برای سنین 3 تا 9 سال طراحی شده که بازدهی آن در بسیاری از مهدهای تهران آزموده شده است .
آموزش الکترونیکی چیست ؟
آموزش الکترونیکی امکان فراگیری مستقل از زمان و مکان را برای دانـش پژوهان فراهم می آورد. جایگاه کامپیوتر در آموزش های الکترونیکی بسیار حائز اهمیت است . با پیکربندی مناسب کامپیوتر ( سخت افزار، نرم افزار و شبکه ) امکان استفاده از آموزش های الکترونیکی برای علاقه مندان فراهم می گردد. عملکرد کامپیوتر در آموزش های الکترونیکی نظیر عملکرد موبایل در ارتباطات است . با استفاده و پیکربندی مناسب موبایل امکان برقراری ارتباط مستقل از زمان و مکان خاص برای افراد بوجود می آید.
CD-ROM آموزش الکترونیکی می تواند مبتنی بر ، شبکه ، اینترانت و یا اینترنت باشد. آموزش الکترونیکی برای ارائه محتوی از عناصر اطلاعاتی با فرمت های متفاوت نظیر: متن ، ویدئو ، صدا، انیمیشن ، گرافیک و محیط های مجازی و یا شبیه سازی شده استفاده می نماید. تجارب بدست آمده از آموزش های الکترونیکی بمراتب گسترده تر از تجارب آموزشی بدست آمده در یک کلاس درس سنتی است . آهنگ فراگیری در سیستم های آموزشی الکترونیکی از یک روند مشخص و سیستماتیک تبعیت کرده و مخاطبان خود را با هر نوع سلیقه و گرایش بسرعت جذب می نماید.
آمـوزش های الکـترونیکی رمز موفقیـت خود را در شـیوه ارائه ، نوع محتـویات و توزیع ( عرضه ) مناسـب می دانند. در آموزش های الکترونیکی از اغلب مسائل موجود در آموزش های سنتی نظیر : سخنرانی های یکطرفه ، تعامل و ارتباط ضعیف با فراگیران ، اجتناب می گردد. با استفاده از نرم افزارهای مربوط به سیستم های آموزش الکترونیکی می توان بسرعت محیط های آموزشی موثر و کارآ را با بهره گیری از عناصر متفاوت آموزشی ایجاد کرد.
آموزش الکترونیکی چیست ؟
آموزش الکترونیکی امکان فراگیری مستقل از زمان و مکان را برای دانـش پژوهان فراهم می آورد. جایگاه کامپیوتر در آموزش های الکترونیکی بسیار حائز اهمیت است . با پیکربندی مناسب کامپیوتر ( سخت افزار، نرم افزار و شبکه ) امکان استفاده از آموزش های الکترونیکی برای علاقه مندان فراهم می گردد. عملکرد کامپیوتر در آموزش های الکترونیکی نظیر عملکرد موبایل در ارتباطات است . با استفاده و پیکربندی مناسب موبایل امکان برقراری ارتباط مستقل از زمان و مکان خاص برای افراد بوجود می آید.
CD-ROM آموزش الکترونیکی می تواند مبتنی بر ، شبکه ، اینترانت و یا اینترنت باشد. آموزش الکترونیکی برای ارائه محتوی از عناصر اطلاعاتی با فرمت های متفاوت نظیر: متن ، ویدئو ، صدا، انیمیشن ، گرافیک و محیط های مجازی و یا شبیه سازی شده استفاده می نماید. تجارب بدست آمده از آموزش های الکترونیکی بمراتب گسترده تر از تجارب آموزشی بدست آمده در یک کلاس درس سنتی است . آهنگ فراگیری در سیستم های آموزشی الکترونیکی از یک روند مشخص و سیستماتیک تبعیت کرده و مخاطبان خود را با هر نوع سلیقه و گرایش بسرعت جذب می نماید.
آمـوزش های الکـترونیکی رمز موفقیـت خود را در شـیوه ارائه ، نوع محتـویات و توزیع ( عرضه ) مناسـب می دانند. در آموزش های الکترونیکی از اغلب مسائل موجود در آموزش های سنتی نظیر : سخنرانی های یکطرفه ، تعامل و ارتباط ضعیف با فراگیران ، اجتناب می گردد. با استفاده از نرم افزارهای مربوط به سیستم های آموزش الکترونیکی می توان بسرعت محیط های آموزشی موثر و کارآ را با بهره گیری از عناصر متفاوت آموزشی ایجاد کرد.
نقش رایانه در آموزش و پرورش
بحث مربوط به استفاده آموزشی از رایانه در نظام آموزش و پرورش کشورهای در حال توسعه، به ویژه در دهه اخیر، مورد مطالعه وسیع قرار گرفته است. هم اینک نیز این مقوله در دستور کار برنامه ریزان، مدیران، محققان و اندیشمندان آموزش و پروش این کشور قرار دارد.
این در حالی است که کشورهای صنعتی تا حدود زیادی به اصول اساسی و راهکارهای مناسبی برای بهره گیری از این ماشین در نظام آموزش های رسمی و غیر رسمی خود نایل شده اند و به نتایج امیدوار کننده ای نیز رسیده اند. در وضعیت حاضر، گروهی از اندیشمندان و پژوهشگران درباره استفاده آموزشی از رایانه پا را فراتر گذاشته اند، تا آن جا که ورود رایانه به خانه و مدرسه را مصادف با آغاز یک ” انقلاب آموزشی” قلمداد می کنند. آنان اعتقاد دارند که رایانه علاوه بر یک منبع آموزشی برای تقویت و توسعه فرایند یاددهی – یادگیری در مدارس، می تواند نقش یک منبع یادگیری مستقل، خود آموز و رونق بخش رویکرد” تداوم یادگیری” را برای دانش آموزان ایفا کند و در واقع، با بهره گیری منطقی از این ماشین آموزشی می توان آموزش و یادگیری را از دورن کلاس و مدرسه به منازل و محیط های خارج از مدرسه انتقال داد. علاوه بر این، رایانه این توانایی را دارد که بازوی مدیریت نظام آموزش و پرورش – هم در ابعاد مدیریت کلان نظام و هم مدیریت کلاس و مدرسه – باشد.
اما نکته اصلی این است که چگونه می توان به این امتیاز ارزشمند و تاریخی رایانه در عرصه فعالیت های آموزشی دست یافت؟
در این باره گفتنی است که قبل از هر اقدامی در یک جامعه، باید توانایی ها و هنرهای آموزشی رایانه را مدیران و برنامه ریزان نظام آموزش و پرورش آن جامعه باور کرده باشند و سپس ترتیبی اتخاذ کنند تا معلمان و مدیران مدارس نیز آن را همانند پذیرش یک نوآوری آموزشی برای تقویت و توسعه فرایند یاددهی – یادگیری و همچنین مدیریت آموزشی کلاس و مدرسه بپذیرند و در فعالیت های آموزشی خود به آن اعتماد کنند. در این صورت، قطعاً تحولی بنیادین برای بروز ” انقلابی آموزشی ” در نظام آموزش و پرورش آن جامعه بنا گذاشته شده است.