مقدمه
یکی از موضوعاتی که با رشد و توسعه علم و تکنولوژی در جهان امروزی به وجود آمد و به سرعت به یکی از نقاط مورد توجه اندیشمندان مبدل گردید، حق تألیف یا حقوق مربوط به ایجاد آثار فکری و هنری است. شاید مهمترین عامل به وجود آمدن حق مذکور، پدیده ارتباطات و گستره دانش مبادلاتی در دنیاست که موجب نقل و انتقال اطلاعات و علوم جوامع مختلف بشری در زمانهای بسیار کوتاه و محدود گردید. شبکه جهانی اینترنت از دو طریق به اهمیت توجه به حق پدیدآوری آثار فکری و هنری دامن زد :
الف ـ تبادل آثار علمی و نظری به وجود آمده در جهان، که لزوماً حقوق پدیدآورندگان در این میان مورد التفات بود.
ب ـ تعرض و سوء استفادههای متعدد نسب به این حقوق، که دغدغههائی برای پدیدآورندگان به وجود آورده بود.
از این رو نخست در کشورهای توسعه یافته و مهد این پدیده نوین اطلاعات و اطلاعرسانی، و پس از آن در سایر کشورهای دنیا تدوین و تصویب قوانین و مقرراتی در حفظ حقوق و مالکیت معنوی مؤلفین و پدیدآورندگان آثار فکری و هنری آغاز گردید.
در ایران نیز، سالهای اخیر شاهد تصویب مقرراتی در این زمینه شده که البته دارای نقص و کاستیهای متعددی است.
در حقوق اسلام و فقه امامیه از موضوع “حق تألیف” به صورت خاص، احکام و قواعدی در دست نیست اما این مبحث میتواند در برخی از ابواب فقهی و تحت عناوینی از قبیل “معاوضه بر حقوق”، “حقوق قابل نقل و انتقال”، “حق مالی” و امثال آن مورد بحث و توجه قرار گیرد…
از این رو در مجموعه حاضر، سعی بر آن داریم که کلیات موضوع و برخی نظرات را با اجمالی از استدلالهای اقامه شده بر آن مورد بررسی قرار دهیم.
مبحث اول : مفاهیم
الف ـ مؤلف
در قانون حمایت حقوق مؤلفان و مصنفان و هنرمندان ایران مصوب 1348 تعریفی درباره مؤلف یافت نمیشود ولی مفهوم عامتری از مؤلف در ماده 1 قانون حمایت حقوق مؤلفان ذکر گردیده است، ماده1 مقرر میدارد : «از نظر این قانون به مؤلف و مصنف و هنرمند، پدید آورنده و … اطلاق میگردد.» لذا ملاحظه میشود که در قانون ایران کسی فرضاً کتابی را تألیف کند یا شعر و ترانهای تصنیف نماید یا اثر هنری به وجود آورد عنوان «پدید آورنده» به خود میگیرد.
کلمه «مؤلف» اسم فاعل از مصدر تألیف باب تفعیل است و به کسی اطلاق میشود که مطالبی برای تدوین کتاب و جزوه یا رسالهای فراهم یا جمعآوری کرده و سپس آنها را تنظیم کند و مصنف به کسی گفته میشود که یک اثر علمی یا ادبی را از راه مطالعه و فکر خود پدید میآورد و این اثر صرفاً حاصل تفکر و اندیشه وی میباشد و باید دو خصیصه اصالت و نوآوری همراه با اثر باشد به عبارت دیگر مصنف کسی را گویند که تمام یا بیشتر مطالب محتوای کتاب، اندیشه خود او و به ابتکار اوست و تفاوت آن با مؤلف اینستکه مؤلف تمام یا بیشتر مطالب را از دیگران گرد میآورد.
فهرست مطالب
عنوان صفحه
مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 1
مبحث اول : مفاهیم……………………………………………………………………………………………………………………………………. 2
ب ـ حق معنوی مؤلف……………………………………………………………………………………………………………………………….. 3
مبحث دوم : مشروعیت حق مؤلف……………………………………………………………………………………………………………. 4
مبحث سوم : حق تألیف در حقوق موضوعه ایران…………………………………………………………………………………….. 7
مبحث چهارم : حق مؤلف در کنوانسیونهای بینالمللی…………………………………………………………………………… 10
مبحث پنجم : ماهیت حقوقی مؤلف…………………………………………………………………………………………………………. 11
بخش اول: حقوق عرفی……………………………………………………………………………………………………………………………… 11
الف ـ نظریه حق مؤلف حقوق فکری…………………………………………………………………………………………………………. 11
ب ـ نظریه تفکیک……………………………………………………………………………………………………………………………………… 12
ج ـ نظریه وحدت………………………………………………………………………………………………………………………………………. 13
د ـ نظریه حقوق شخصی…………………………………………………………………………………………………………………………… 14
مبحث ششم : حق معنوی مؤلف در حقوق موضوعه……………………………………………………………………………….. 15
گفتار نخست : خصوصیات حق معنوی مؤلف…………………………………………………………………………………………… 15
الف ـ حق معنوی غیرقابل انتقال است……………………………………………………………………………………………………… 15
ب ـ حق معنوی محدود به زمان و مکان نیست………………………………………………………………………………………. 18
ج ـ قابلیت استناد………………………………………………………………………………………………………………………………………. 18
گفتار دوم : انواع حقوق معنوی…………………………………………………………………………………………………………………. 20
بخش اول : حق معنوی مؤلف به اعتبار خودش……………………………………………………………………………………….. 21
الف ـ حق حرمت نام و عنوان مؤلف در زمان حیات مؤلف………………………………………………………………………. 21
ب ـ حق حرمت نام و عنوان مؤلف بعد از فوت………………………………………………………………………………………… 23
بخش دوم : حقوق معنوی به اعتبار تألیف……………………………………………………………………………………………….. 25
الف ـ حق انتشار………………………………………………………………………………………………………………………………………… 27
ب- حق استرداد………………………………………………………………………………………………………………………………………… 28
گفتار سوم : نحوه حمایت از حق معنوی مؤلف در کنوانسیونهای بینالمللی……………………………………….. 29
بخش اول : شرایط حمایت از اثر……………………………………………………………………………………………………………….. 29
الف ـ اصالت……………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 29
ب ـ مشروعیت…………………………………………………………………………………………………………………………………………… 30
ج ـ ثبت اثر………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 30
بخش دوم : ضمانت اجرای حمایت از حق معنوی مؤلف…………………………………………………………………………. 31
الف ـ ضمانت اجرای جزایی………………………………………………………………………………………………………………………. 31
1ـ تجاوز به نام و عنوان اثر……………………………………………………………………………………………………………………….. 32
2ـ جرم تکثیر و نسخهبرداری بدون اجازه مؤلف………………………………………………………………………………………. 33
3ـ تحریف و تغییر اثر………………………………………………………………………………………………………………………………… 33
ب ـ ضمانت اجرایی مدنی…………………………………………………………………………………………………………………………. 35
ج ـ درج مفاد حکم در روزنامه………………………………………………………………………………………………………………….. 36
د ـ جلوگیری از نشر…………………………………………………………………………………………………………………………………… 36
-سخن اخر…………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 39
منابع……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 40
این فایل ورد در 43 صفحه به خدمتتون ارئه میشود.