نقش مدرسه بوزار در شکل گیری معماری مدرن

سیستم آموزشی گذشته در سراسر دنیا براساس اصل استاد شاگردی بنا شده بود. در این نوع سیستم آموزشی استاد نخستین اولویت زندگی شاگرد بود و دانسته های خود را در اختیار شاگرد قرار می داد. شاگرد موظف به یادگیری بی چون و چرای آموزه های استاد بود. تدریس استاد علاوه بر آموزش حرفه، هنر یا شاخه علمی خاصی شامل آموزش نکات اخلاقی، مذهبی و تربیتی نیز می شد. نمونه ای از این رابطه میان استای معمار و شاگردش وجود داشت. با پیشرفت تکنولوژی و افزایش ساخت و ساز، کافی نبودن تعداد معماران موجب تغییر در نحوه فراگیری و تدریس رشته معماری شد. سیستم گذشته که در آن یک استاد سال های بسیاری از عمر خود را صرف آموزش به تعداد معدودی شاگرد (اغلب یک یا دو نفر) می کرد، دیگر پاسخگوی نیاز زمان نبود. در پی این نیاز، اصل آموزش بر پایه پرسشگری در سایه مدرنیته شکل گرفت.

از آن پس استاد مقام ولایت بی چون و چرای خود را از دست داد و شاگردان مجاز به پرسیدن شدند.
دو مدرسه در پیدایش و گسترش معماری مدرن نقش به سزایی داشتند:
– مدرسه باهاوس (خانه ساختمان آلمان)
– مدرسه بوزار (مدرسه عالی ملی هنرهای زیبا)

مدرسه بوزار

مدرسه بوزار در سال ۱۶۴۸ توسط نقاش دربار لویی چهاردهم، شارل لوبرول تأسیس شد. این مدرسه ابتدا به صورت آکادمی نقاشی و تندیس سازیبه فعالیت پرداخت. در سال ۱۷۹۵ رشته معماری نیز به دو رشته قبلی (نقاشی و مجسمه سازی) اضافه شد و نام مدرسه به آکادمی هنرهای زیبا (به فرانسه، بوزار) تغییر یافت.

سیستم آموزشی مدرسه بوزار

در مدرسه بوزار، هر کلاس به یک استاد تعلق داشت و شاگردان هر استاد تمام مراحل تحصیلی خود را نزد همان استاد و در همان کلاس می گذراندند. سر کلاس از دانشجوی سال اول تا دانشجویان سطوح بالاتر حضور داشتند. بخشی از آموزش دانشجویان سطوح پایین توسط سال بالایی ها انجام می شد. تدریس به صورت نظری صورت می گرفت. در سال های اول کلاس های تئوری و عملی تشکیل می شد اما در سال های بعد اساتید فقط بر تمرین ها و دروس عملی تأکید می کردند. دروس عملی بخش اعظمی از آموزه های معماری را در بر می گرفت. کارهای عملی از سه بخش پروژه، دکور و اسکیس تشکیل می شد.
پروژه: در این مرحله موضوع طراحی توسط استاد تعیین می شد و ظرف دو ماه کرکسیون انجام می دادند.
دکور: در مرحله دکور، طراحی داخلی با جزییات کامل موضوع مورد بحث، مد نظر بود. در این مرحله دانشجویان معماری باید برای همه ی جزییات موجود در پروژه ( دیوار، در، پنجره، صندلی، تزیینات و …) طرح ارائه می دادند.
اسکیس: در این مرحله دوازده ساعت به دانشجویان زمان داده می شد تا اسکیس طرح خود را ارائه نمایند. مهارت طراحی و راندو دانشجو بسیار مهم بود.
در مرحله اسکیس روش دست آزاد از اهمیت ویژه ای برخوردار بود. روش ژوژمان (ژوژمان به نوعی قضاوت گفته می شود که در آن پروژه بررسی و براساس نمره ارزیابی و رتبه دهی می شود.) وجود نداشت، بدین معنا که طرح های ارائه شده یا پذیرفته و یا مردود می شدند.
روش شارت یکی از روش های کاربردی مدرسه بوزار بود. شارت در فرانسه به معنای گاری، یعنی فوریت کار چنان بود که دانشجو حتی بر روی گاری که کار را از خانه به دانشکده حمل می کرد هم مشغول به کار بر روی شیت ها بود. شیت ها اغلب در ابعاد بزرگ ۵*۲ متر مورد استفاده طراحی قرار می گرفت.

سلسله مراتب تدریس در مدرسه بوزار:
– دوره مقدماتی
– پنج نظم کلاسیک معماری:
۱- دوریک
۲- یونیک
۳- کرنتین
۴- کامپوزیت (ترکیبی)
۵- توسکانی

دانشکده هنرهای زیبایی دانشگاه تهران در دوران پهلوی با الگوبرداری از سیستم آموزشی مدرسه بوزار مدیریت می شد. این سیستم پس از انقلاب سال ۱۳۵۷ به کلی برداشته شد.
دو معمار ایرانی هوشنگ سیحون و ساعد سمیعی از مدرسه معماری بوزار فرانسه فارغ التحصیل شده اند.

هوشنگ سیحون

ساعد سمیعی

مدرسه بوزار با ظهور انقلاب صنعتی به شدت افت کرد چرا که اساتید این مدرسه در برابر جریان مدرنیته مخالفت نمودند.
این مدرسه در سال ۱۹۵۰ با ایجاد تحولاتی در ساختار آموزشی مدرسه توسط لویی کان و رابرت ونتوری دو معمار برجسته و نام آشنای اواخر دوران مدرن مجددا پا گرفت و ترقی نمود.

سایر فارغ التحصیلان ایرانی مدرسه بوزار:
– مسعود فراستی، دانش آموخته هنرهای تجسمی،محقق، تهیه‌کننده و مجری برنامه‌های تلویزیونی

– سیاوش تیموری، معمار

– ابوالحسن صدیقی، نقاش و مجسمه‌ساز

– شکوه ریاضی، نقاش
– خسرو افضلیان، دانش آموخته معماری