پایگاه علمی سعید سان دانلود رایگان مقالات علمی کنفرانس و ژورنال
به نام خدا
بازی های بومی ومحلی
استان های خراسان
1) بازی کماج کماج
اهداف بازی
:افزایش سرعت-چابکی-سرعت عمل-هماهنگی عصبی-عضلانی وجسارت وشجاعت
تعداد بازیکنان:
:4نفربه بالا
ابزار بازی:
مقداری خاک ویک سنگ مسطح
محوطه بازی:
فضای باز
شرح بازی
:ابتدا دو بازیکن قوی به عنوان سرگروه تعیین می شوندوسایربازیکنان را به طور مساوی تقسیم می کنند.سپس به قید قرعه(شیریاخط-سنگ تروخشک)گروهی داخل زمین بازی قرار می گیرندو گروه دیگر به عنوان مهاجم دور میدان پراکنده می شوند.قبل از هر چیزی در مرکز میدان مقداری خاک میریزند یا سنگ گردی به نام کماج می گذارند. گروه داخل میدان اطراف کماج قرار میگیرند تا از حمله ی گروه مهاجم به طرف کماج جلوگیری کنند.
وظیفه ی گروه مهاجم این است که اطراف کماج پراکنده شوند . بازیکنان مهاجم سعی می کنند با سرعت ، چابکی و زیرکی خود را به کماج نزدیک کنند و پای خود را روی کماج بگذارند که در صورت موفقیت برنده می شوند و یک امتیاز می گیرند . اگر فردی از گروه مهاجم موفق شود از بین هر یک از بازیکنان حریف وکماج عبورکنند آن فرد را سوزاننده است وآن فرد باید از بازی خارج شود.وظیفه ی گروه مدافع این است که علاوه بر حفظ کماج مراقب بازیکنان مهاجم باشندتا از بین آن ها عبور نکنندو اگر این اتفاق بیفتد بازیکن مدافع باید سعی کند با سرعت وچابکی خود جلوی فرد حمله کننده را سد کند و یا با دست زدن خود به بدن مهاجم او را از بازی اخراج کند.
گروه مهاجم باید در اطراف کماج پراکنده شوند وسعی کنند با چابکی و مهارت خود به طرف کماج حمله کنندوبدون این که دست بازیکن مدافع به آن ها برخورد کند گروه خود را برنده کنند.در صورت سوزاندن یکی از افرادمهاجم،جای گروه ها عوض می شودوگروه مدافع،مهاجم و گروه مهاجم،مدافع می شود.بازی بین دو گروه ادامه می یابدو با امتیاز شماری،هر گروه به عدد 10برسد برنده ی کل بازی خواهد شدو گروه بازنده باید به عنوان جریمه،گروه برنده را در مسیری مشخص شده سواری بدهند.
2) بازی سی پی سی پی
اهداف بازی
:افزایش قدرت ،سرعت ،چابکی،استقامت قلبی –تنفسی
تعداد بازیکنان:7
نفر به بالا
ابزار بازی:
یک روسری
محوطه ی بازی:
فضای باز
شرح بازی:
در این بازی افراد به دو گروه تقسیم می شوندکه یک گروه از طریق قرعه کشی انتخاب می شود.گروه بازنده دور هم حلقه می زنندوگروه انتخاب شده بر پشت گروه بازنده سوار می شوندو اوستا روسری کوچکی را بر روی سر یکی از آنهایی که سوار هستند می اندازدو باید آن نفرخیلی سریع روسری را برداردو به جایی که از قبل آماده کرده اند برساند(دایره ای به فاصله ی زیاد)در اولین قدم که او بر می دارد افراد از روی گروهی که در زیر هستند پیاده می شوند و گروه مخالف باید تلاش کنندتا روسری را ازدست آن فرد بگیرند،در این تعقیب ور گریز اگرآن فرد بتواند روسری را به مقصد برساند،برنده شناخته می شودو دوباره بازی را ادامه می دهندو یک امتیاز نیز می گیرند،ولی اگر گروه مقابل بتوانند روسری را از آن شخص بگیرند،برنده می شوندو جاهایشان عوض می شود.در پایان بازی گروهی که بیشترین امتیاز را کسب کند برنده اعلام می شودو باید از گروه دیگر سواری بگیرند.
یاد آوری:زمانی که بازیکنی روسری را به طرف نشانه می برد،دیگر هم گروه هایش با حفاظت از او،او را برای رساندن روسری به مقصد کمک می کنند.
3) بازی سه پایه
اهداف بازی
:تقویت عضلات چهار سرو دیگر عضلات پا،استقامت عضلانی وقلبی-تنفسی
تعداد بازیکنان:
:8نفر
ابزار بازی
:نیاز به ابزار ندارد
محوطه ی بازی:
فضای باز
شرح بازی:
:این بازی از دو گروه4نفره تشکیل می شود.بازیکنان بعداز گروه بندی، بین خودشان یک نفر را به عنوان اوستاکار انتخاب می کنند.با روش قرعه کشی گروه بازنده وگروه آغازگر بازی را تعیین می کنند.قبل از آغاز بازی،دایره ای به قطر تقریبأ 2متر بر روی زمین ترسیم می کنند. گروه بازنده باید داخل دایره قرار بگیرد. به گونه ای که سه نفر از اعضای گروه باید دستهایشان را به هم بگیرند وبه صورت حلقه وار و سر پا بایستند و وظیفه اوستا کار نیز محافظت از اعضای گروه است.گروهی که بیرون دایره هستند،باید تلاش کنند تا با جهش ناگهانی بر پشت اعضای داخل دایره بپرندوبر آنان سوار شوندواوستا کار داخل دایره نیز با چرخش و دویدن دور گروهش باید مانع پریدن گروه حریف بر پشت اعضا شود.
اوستا کار می تواند با پا زدن به پای حریفان آنان را بسوزاند. اگر هر یک از اعضای گروه بیرون بتوانند بر پشت گروه داخل بپرند ، در طول بازی به صورت سواره باقی میمانند . ولی اگر افراد سواره نتوانند مقاومت کنند و پایشان به زمین برسد ، سرگروه داخل دایره با پا به پای آنان ضربه می زند که در این صورت گروه بیرون دایره آغازگر بازی می شود . جایزه این بازی همان سواری گرفتن از گروه داخل دایره است .
4)بازی گرگم به هوا
اهداف بازی:
سرگرمی ونشاط ،افزایش دقت و توجه
تعداد بازیکنان:
:10-5نفر
ابزار بازی:
نیازی به ابزار ندارد
محوطه بازی:
:فضای باز
شرح بازی:
در این بازی بازیکنان دایره وار می ایستند و دست یکدی گر را می گیرند. اوستا یا داور نیز در دایره می ایستد.بازی با دستور اوستا آغاز می شود.بازیکنان دایره وار می چرخند واوستا نیز شعر گرگم به هوا را می خواند:(گرگم به هوا،هوا زمینه،هرکس بشینه یانشینه ،گرگ زمینه) زمانی که مصراع آخر(گرگ زمینه)بیان می شود،بازیکنان باید توقف کنند و با توجه به گفته ی اوستا ،باید عکس العملی درست انجام بدهند یعنی وقتی گفته می شود (هرکس بشینه گرگ زمینه)بازیکنان باید ایستاده بمانند ولی اگر گفته شود:(هرکس نشینه گرگ زمینه) بازیکنان باید سریع بشینند.
هرکس کار را اشتباه انجام دهد،می سوزد وباید از بازی خارج شود.لازم به یادآوری است که اوستا گاهی،با هدف به اشتباه انداختن بازیکنان خودش کار را بر عکس انجام می دهد.ملا می گوید)هرکس نشینه گرگ زمینه) ولی خودش نمی شیند تابازیکنان هم به اشتباه بایستند وبازی را ببازند.بازیکنان باید به نوع گفتن اوستا دقت بسیار داشته باشند تا اشتباه نکنند وبه سرعت کار خواسته شده را انجام دهند.این بازی به همین شیوه ادامه پیدا می کند تا زمانی که فقط یک نفر باقی بماند وآخرین نفر مانده در دایره بازی، برنده بازی خواهد بود.
5) بازی سیخم،سیخم
اهداف بازی:
نشاط وشادی،افزایش استقامت قلبی-تنفسی،استقامت عضلانی،سرعت،چابکی
تعداد بازیکنان:
:6نفر به بالا
ابزار بازی:
نیازی به ابزار ندارد
محوطه بازی
فضای باز
شرح بازی
این بازی به صورت گروهی انجام می شود.قبل از بازی یک نفر از بازیکنان را به روش قرعه کشی گل یا پوچ انتخاب می کنند.پس از این که یک نفر انتخاب شد،او نقش گرگ را ایفا خواهد کرد.گرگ باید دیگر بازیکنان را دنبال کند تا آنان را لمس کند. در صورت موفق شدن از نقش گرگ رها می شود وجایش با بازیکن لمس شده عوض می شود.باید یادآوری کنیم:وقتی گرگ به بازیکنان نزدیک می شود و بازیکنان احساس خطر می کنند،می توانند دستهایشان را به سینه بچسبانند و کلمه(سیخم) بگویندکه در این وضعیت،گرگ به آن بازیکن آسیبی نمی رساند.
بازیکنی که (سیخم )گفته باید به همان وضعیت بایستد. دیگر بازیکنان وظیفه دارند،دور از دسترس گرگ،پیش بیایند وبا لمس کردن بازیکن ایستاده،او را رها کنند و گرگ هم مانع رها شدن بازیکن ایستاده می شود.گرگ ضمن محافظت از او،می تواند بازیکنان آزاد را لمس کند و خود را از نقش گرگ رها کند.در این بازی ممکن است اکثر بازیکنان به صورت(سیخم) بایستند و این بستگی به مهارت،دقت و سرعت گرگ دارد.اگر تمام بازیکنان به جز یک نفر به حالت (سیخم) دربیایند، بازیکن آخر از کلمه (سیخم) نمی تواند،استفاده کند وفقط می تواند از دست گرگ فرار کند ویا با لمس بازیکنان آنها را از وضعیت (سیخم)خارج کند ویا خود به وسیله گرگ لمس شود ونقش گرگ را بازی کند.
6) بازی گوكِ دوره
تعداد افراد:
زوج باشند
ابزار بازی
: يك گوي (گوك) كه در قديم از (لَتَّه = پارچه كهنه يا با نخ قالي بافته مي‌شد و به گوك رنگه معروف بود) و اكنون از (جير = لاستيك) است و به اندازه توپ تنيس مي‌باشد از لوازم بازي است.
شيوه بازي:
بازيكنان به دو دسته تقسيم مي‌شوند و روي زمين با انگشت (اگر زمين خاكي باشد) وگرنه با گچ يا زغال چهار يا شش كَد يا كت بشكل دايره مي‌كشند. كد بزرگ بشكل مستطيل است يا دايره اي كه از بقيه بزرگتر است. (شكل 2) كد بزرگ معمولاً پهلوي ديوار است. زمين بازي بسته به تعداد افراد بزرگ انتخاب مي‌شود.بازي با شيروخط يا سنگ تروخشك كه به هوا پرت مي‌شود و به يك طرف حق بازي مي‌دهد آغاز مي‌گردد. هر دسته كه برنده شد در كد بزرگ مي‌ايستد و دسته ديگر بطور پراكنده در مقابل آنها مي‌ايستد. ابتدا توپ در اختيار دسته اي است كه در كد بزرگ هستند و يكي از آنها توپ را در دست مي‌گيرد و ديگري با شدت بوسيله چوب توپ را مي‌زند. سپس به سرعت زياد مي‌دود تا خودش را به يكي از كدهاي كوچك برساند. نفرات دسته ديگر سعي مي‌كنند هرچه زودتر توپ را گرفته و به نفري كه توپ را زده و مي‌خواهد خود را به كد برساند بزنند. طرح شماره 3 (در بعضي مواقع براي اينكه توپ را بهتر بگيرند، كت خود را به جلو مي‌پوشند مطابق شخص الف در طرح شماره 2)
طرح شماره 2
در صورتي كه بازيكني كه توپ را با دست زده و در بين دو كد باشد و توپ به بدنش بخورد سوخته و بايد به كد (كت) بزرگتر برگردد و منتظر بماند كه به وسيله يكي ديگر از بازيكنان نوشود.(نو شدن بازيگر هنگامي است كه وقتي نفري كه توپ زده است و هنگام پيمودن فاصله بين كدها بوسيله دسته ديگر توپ به او خورده و سوخته باشد. اين بازيكن سوخته، وقتي نو مي‌شود و مي‌تواند دوباره بازي كند كه نفر ديگري كه توپ را مي‌زند و تمام ميدان بازي يعني هر سه كت يا هر پنج كت را بدون توقف طي كند و توپ به او نخورد. درنتيجه رفيق سوخته اش نو مي‌شود.
طرح شماره 3
وقتي همه بازيكنان سوختند دسته اي كه توپ در دستشان بود جاي دسته اول را مي‌گيرند و دسته ديگر توپ را به دست مي‌آورند. و به كت بزرگ مي‌آيند و بازي دوباره ادامه پيدا مي‌كند.
هنگامي‌كه يكي از بازيكنان توپ را مي‌زند پيش از آنكه توپ به زمين بيفتد دسته ديگر آن را در هوا بگيرند (يعني پيش از آنكه توپ به زمين برسد) هم تمام بازيگران سوخته اند و بايد جايشان را به دسته ديگر واگذار كنند.
7) قاشمارتوپ
اهداف بازی:
افزایش قدرت عضلانی وبالابردن قدرت سیستم هوازی.افزایش تمرکزوچالاکی.
برای انجام این بازی ابزاری ساده لازم است که عبارت انداز:یک قطعه چوب به اندازه چوب بیس بال برای زدن توپ .یک توپ که باپیچیدن دستکش به دورتوپ پینگ پنگ ساخته میشود.که حالت توپ شیطونک را دارد.وزمین بازی به اندازه زمین فوتبال .تعداد افراد برای انجام بازی حد اقل دو نفروبا زیاد شدن افراد بازی جذاب میشود.
شرح بازی :
به این صورت است که افراد به دو تیم تقسیم میشوند.ودردو گوشه هم قطر زمین دو دایره کشیده میشود.
در یکی از دایره ها یک تیم برای زدن ضربه قرارمیگیرد وتیم مقابل برای دریافت توپ در تمام زمین پخش می شوند.اما بعداز زدن توپ توسط فردی که درون دایره است باید به سرعت چوب خود را بندازد وبه سمت دایره دیگر بدود وتیم مقابل برای دریافت توپ اقدام کند و فرد ضربه زننده را قبل از اینکه به دایره خود باز گردد به وسیله توپ بزند واو را از بازی اوت کند.
اما برای ضربه زدن قوانینی است که فرد ضربه زننده باید رعایت کند اگر توپی را که او میزند یک ضرب در هوا تیم مقابل دریافت کند کل تیم بازنده می شود وجای دوتیم عوض می شود.
قانون بعد این است که توپ او نباید یکضرب یابدون بر خورد بازمین به بیرون برود٬ اما در صورت رفتن توپ به بیرون بدون برخورد با زمین فرد بازنده می شود و فرد دیگری جایگزین او می شود.
وقتی که فرد ضربه زننده توپ رازد وتا دایره مقابل خود را رساندودر مقابل نیز تیم مقابل توپ را در یافت کرد وفرداحتمال اوت شدن را حس کرد میتوانددرون دایره مقابل بایستد ودر دایره مقابل فرد دیگر تیم باید ضربه بزندو وقتی که ضربه زده شدوفرد ضربه زننده به سمت دایره مقابل دوید از ان طرف دیگرنیزفرد مقابل میتواندهمزمان به سمت دایره تیم خود بدود.
اما اگرتیم حریف اورا با توپ زد اوت میشود واین بازی تازمانی که تمام تیم اوت شود ادامه دارد.
8) آپشتک
این بازی شبیه به پرش طول است که برروی زمین نرم وبیشتر درروزهای عید انجام میشود.
ابتدا یکی از بزرگان جمع ویاریش سفید جایزه ویاپول نقدی را درفاصله ای ازخط پرش که ازقبل رسم شده قرارمیدهد وشرکت کنندگان برای رسیدن به جایزه تحت نظارت داورتلاش میکنند وبارسیدن یکی ازشرکت کنندگان به جایزه جایزه بعدی در فاصله ای دور تراز فاصله بعدی قرارمی گیردکه بادور شدن فاصله جایزه نیزباارزش ترمیشود زبازی تاجایی که کسی به جایزه نرسد ادامهمی یابد.
اهداف این بازی:
ایجاد سرگرمی ونشاط وبالا بردن امادگی جسمانی است.
9) چاقا چاقا
این بازی در روزهای عیدودربین زنان رایج است وبه معنای بچه بچه است وبه این صورت است که زنان یک حلقه تشکیل میدهندو بر روی سر بچه هایی که نشسته اندمیایستندوتعداد زنان یکی بیشتر ازبچه هااست وبه وسیله قرعه یکی از زنان بدون بچه می ماند وبعد به نوبت بازنانی که بچه دارند باید رقابت کند.
رقابت نیز به این صورت است که هر دو بر سر یک بچه می ایستند وبا اعلام شروع که از طرف یکی از افراد اعلام می شود این دو زن باید در جهت مخالف یکدیگر به دور حلقه بچرخند و هر کس به بچه زودتر رسید بچه به او می رسدوفرد دیگری که دیر رسیده وبچه ای ندارد باید بانفر بعدی همین کار را ادامه دهد تادوباراین کار انجام می شود که دور دوم عکس دور اول می چرخند که به نفر اخر برسد ودراخر هر کس که بدون بچه بود بازنده اعلام می شود.
اهداف این بازی:
ایجاد سرگرمی، نشاط وافزایش قدرت عضلانی بد