گودبرداری ساختمان یا در اصطلاح عامه خاکبرداری ساختمان، به برداشتن خاک از سطح و عمق زمین جهت اجرای عملیات ساختمانی و رسیدن به تراز بكر، حفاظت فونداسیون و پی در برابر یخبندان، احداث كانال، احداث مخازن زیر زمینی واحداث طبقات زیر زمین و پناهگاه ها … انجام میشود.
گزارش مهندس ناظر گودبرداری ساختمان
به دلیل حساسیت مرحله گودبرداری ساختمان این مرحله دارای اصول خاصی درنگارش گزارش مهندس ناظر می باشد كه در ذیل چند نمونه از آنها ارائه شده است.
گودبرداری چیست ؟
- گودبرداری به هرگونه حفاری و خاکبرداری در تراز پایین تر از سطح زمین یا در تراز پایین تر از زیر پی ساختمان مجاور اطلاق می گردد.
- گودبرداری به چند منظور انجام میشود، که از دلایل اصلی آن میتوان به رسیدن عمق و خاک سفت (خاک بکر) یا اجرای ساختمان بر بستر خاك بكر اشاره کرد.
- گود برداری نوعی کار ژئوتکنیکی محسوب میشود . کمیته علمی تخصصی گودبرداری یکی از کمیته های انجمن ژئوتکنیک ایران است .
انواع زمین ها در عملیات خاکبرداری و گودبرداری
- الف)زمین دستی، نرم بیلی، ماسه و شن
زمینی است که خاک آن به صورت دستی و با دست یا همان بیل ریخته شده است.
(نه به صورت طبیعی در طول سال های دراز و گذشت فرسایش و تحکیم خاک).
خاک این نوع زمین ها، با فشار پا و بیل به سادگی قابل برداشتن می باشد.
- ب)زمین لجنی
این نوع زمین ها از نوع خاک های ریزدانه می باشد. آب در این نوع زمین ها بسیار زیاد بوده و به همین دلیل، زمین لجنی نام گرفته است.
میزان آب در میان دانه های خاک این نوع زمین ها به قدری زیاد است که ماشین آلات خاکی روی آن، تحت اثر وزن خود در خاک فرو خواهند رفت. - ج)زمین کلنگیاین نوع زمین ها، اگرچه باز هم زمین سختی نیست، اما از دو مورد بالایی سخت تر است.
خاک این نوع زمین ها به کمک کلنگ کنده و با بیل برداشته می شود.
البته این زمین ها به اندازه ای سخت نیست که پس از ضربه کلنگ، آثار کلنگ روی خاک آن دیده شود.
به همین دلیل پس از هر ضربه کلنگ روی این نوع خاک، یک توده خاک خواهد ریخت. - د)زمین دج
این زمین به سختی با کلنگ کنده می شود و با بیل برداشته می شود. این زمین به قدری سخت است که جای ضربات کلنگ روی این نوع زمین می ماند. بهترین راه برای خاکبرداری در این زمین ها، استفاده از دج بر است. - ه)زمین های سنگی
این زمین به صورت یکپارچه سنگی بوده و از این رو کار با این زمین بسیار مشکل است.
برخی به اشتباه، به زمینی که در آن قلوه سنگ زیادی وجود دارد، زمین سنگی می گویند.
اما این امر اشتباه بوده و زمین سنگی بایستی به صورت کامل سنگی باشد. معمولا برش این نوع زمین، به کمک مواد منفجره و سوزا صورت می گیرد.
البته بایستی به این نکته نیز توجه داشت که استفاده از مواد منفجره، در همه مناطق میسر نیست.
بلکه می بایست در مناطق آبادی، این نوع سنگ با بولدوزر D9 کنده شده و با D8 برداشته شود.
گودبرداری غیر اصولی
خاكبرداری و گودبرداری یكی از كارهای پیچیده و خطرناك مهندسی ساختمان به شمار میرود.
به منظور حفظ جان انسانهای داخل و خارج از گود، محافظت از ساختمانهای مجاور و حریم تاسیسات شهری مانند شبكه های آب و فاضلاب شهری و خطوط انتقال برق و گاز و مخابرات و فراهم آوردن شرایط ایمن و مطمئن جهت انجام كار، دیوارههای گود باید به وسیله سازههای نگهبان مهاربندی و پایدارسازی شود.
سازههای نگهبان انواع مختلفی دارد كه با توجه به نوع خاك، عمق گودبرداری و حساسیت ساختمانهای مجاور گود انتخاب میشود.
ابزارهای انجام گودبرداری
از ابزارهای موجود برای خاکبرداری میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- بیل مکانیکی
- لودر
- مینی لودر
- شاول
محاسبه سریع عمق گودبرداری(فرمول محاسبه عمق گودبرداری)
این عمق معمولا در نقشه های محاسباتی ذكر می شود ولی بر كنترل بهتر است نقشه را مطالعه كرده و در صورت مغایرت در نقشه ها با طراح مكاتبه كرد
روش سریع محاسبه عمق گود برداری
- عمق گودبرداری لازم= ضخامت شالوده +10 سانتیمتر (بتن مگر) +ضخامت کف سازی
- اگر ساختمان دارای زیرزمین باشد باید عمق زیرزمین هم اضافه شود.
- بیشتر یا كمتر شدن عمق موجب خسارت به پروژه می گردد