اسفندیار یا اسپندیار پسر گشتاسپ

اسفندیار

اسفندیار یا اسپندیار پسر گشتاسپ از کتایون و نواده لهراسب بود. برادرانش پشوتن و فرشیدورد، عمویش زریر و پسرانش نوش‌آذر و مهرنوش و بهمن نام داشته‌اند. اسفندیار رویین‌تن بود، در شاهنامه به چگونگی رویین‌تن شدن اسفندیار اشاره‌ای نشده است اما در زراتشت‌نامه از زرتشت بهرام پژدو آمده است که زردشت اسفندیار را که نوزادی بیش نبود، در آب مقدس شست‌وشو داد که همین سبب رویین‌تنی او گشت و تنها چشمانش آسیب‌پذیر باقی‌ماند. اسفندیار در نبرد با ارجاسب فرماندهی سپاه گشتاسب را بر عهده داشت، و با پیروزی به نزدیک پدر برگشت اما گرزم پادشاه را علیه اسفندیار شورانید؛ چنان که دستور داد اسفندیار را در گنبدان‌دژ زندان کنند.اسفندیار توسط رستم (با رهنمایی سیمرغ) با تیر دو سمی که به چشمانش برخورد کرد کشته شد.

ریشه‌شناسی نام

نام اسفندیار در پهلوی به صورت اسپندیات (Spandyat) و در اوستایی به صورت اسپنتوداتو (Spentodato) نگاشته می‌شده است. این اسم مرکب است و از دو بخش سپنته به معنی مقدس و بخش دوم دات یا داتو از مصدر دا به معنی آفریدن و دادن می‌باشد. همهٔ نام به معنای آفریده مقدس یا مقدس آفریده شده می‌باشد.

 

 

هفت‌خوان اسفندیار

۱. اسفندیار دو گرگ را می‌کشد.

۲. شیر نر و ماده‌ای را می‌کشد.

۳. با اژدها می‌جنگد. (بکمک ساختن گاری و یا صندوق جنگ-ورزی)

۴. زن جادوگر را می‌کشد. (که بصورت دختر زیبایی او را گول می‌زند.)

۵. مرغی را به عظمت سیمرغ می‌کشد.

۶. از برف رد می‌شود و گرگسار را می‌کشد.

۷. رویین دژ را فتح می‌کند و ارجاسپ شاه توران زمین را می‌کشد.