دیوارهای جداکننده
دیوارهای جدا کننده بسته به محل قرار گیری ممکن است در درون قاب ساختمان یا خارج از قاب اجرا شوند. در صورتی که دیوار جدا کننده داخل قاب اجرا شوند میانقاب و در صورتی که خارج از قاب اجرا شوند تیغه نامیده میشود. همچنین در صورتی که دیوار از واحدهای بنایی مجزا تشکیل شده باشد به آن دیوار گسسته و در صورتی که دیوارها به گونهای اجرا شوند که تمام عناصر تشکیل دهنده آن عملکردی یکپارچه داشته باشند، دیوار با مصالح پیوسته نامیده میشود.
میانقاب
المانی که در داخل قاب قرار گیرد میانقاب نامیده میشود. میانقابها با توجه به نحوه اجرا (اتصال یا عدم اتصال به قاب) عملکرد متفاوتی با یکدیگر دارند. همچنین اثراتی که روی سازه و توزیع نیرو بین قابهای ساختمانی میگذارند، مختلف است. در صورتی که میانقاب به قاب تیر و ستون متصل باشد و نقش باربر جانبی داشته باشد میانقاب سازهای و در صورتی که میانقاب به نحوی از قاب جدا شده باشد و در باربری جانبی مشارکت ننماید میانقاب غیر سازهای تلقی میشود.
میانقابهای سازهای
در برخی ساختمانها برای جدا کردن فضای ساختمان و بیرون آن معمولاً از دیوارهایی با مصالح بنایی استفاده میشود که در داخل قاب قرار میگیرند. به علت استفاده زیاد از دیوارهای پر کننده در ساختمانهای متداول، مطالعه دیوار بر رفتار سازه در هنگام زلزله موضوعی کاربردی و مهم است. هر چند وجود دیوار باعث افزایش سختی کل سازه میشود. اما این اثر همواره جنبه مثبت ندارد چرا که سختی بالای سازه، موجب جذب نیروی زلزله بیشتر میشود ولی با توجه به ترد بودن مصالح، دیوارهای بنایی متداول منجر به تخریب زود هنگام این عضو میشود که به شدت باربری جانبی سازه تقلیل مییابد.
اگر میانقاب به قاب پیرامون خود متصل باشد باید اثرات آن در مدل سازی ساختمان لحاظ شود و همچنین از ظرفیت آن استفاده شود. در این شرایط میانقاب مذکور سازهای تلقی شده و در باربری جانبی سهم خواهد داشت در غیر این صورت باید میانقاب از قاب پیرامون خود جدا شود.
تشکیل ستون کوتاه
یکی از نکات مهم در رفتار لرزهای سازهها، توجه به پدیده ستون کوتاه است در سیستم ساختمانی با قاب خمشی به علت جذب نیروی زیاد ستونها، در ستون مفصل برشی تشکیل میشود. این مفصل در ساختمانهای بتنی رفتاری شکننده دارد و در ساختمان های فولادی رفتاری شکل پذیر دارد. برای جلوگیری از این پدیده میتوان با ایجاد فاصله بین قاب و میانقاب از اندرکنش قاب و میانقاب جلوگیری نمود.
نقصان در مسیر بار
اگر میانقاب به قاب متصل باشد، میانقاب جزیی از سیستم باربر جانبی به شمار میآید. بناراین مسیر بار باید به نحوی باشد که اولاً منقطع نباشد و از بالا تا پایین سازه زیر یکیدیگر قرار گرفته باشند. در صورتی که میانقابها منقطع اجرا شده باشد، موجب نامنظمی در ارتفاع شده و خود قاب، نیروهای بیشتری را تجربه مینماید. بنابراین برای جلوگیری از این پدیده توصیه میشود میانقاب از قاب جدا شود.
موارد فوق الذکر در صورتی در سازه ظاهر میشود که اتصال قاب با میانقاب کامل باشد ولی در صورتی که این اتصال کامل نباشد هیچ یک از پدیدههای مذکور در سازه مشاهده نمیشود. بنابراین توصیه میشود تا حد امکان با اجرای جزییات اجرایی مناسب میانقاب از قاب جدا شود. البته شایان ذکر است این جزییات باید به نحوی باشد تا حرکت خارج از صفحه میانقاب نیز مهار شود.
ضوابط طراحی و نحوه تاثیر میانقاب در صورت اتصال به قاب در سیستم باربر جانبی و چگونگی مدل نمودن آن در دستورالعملی جداگانه منتشر میشود.
اثرات موضعی در تیرها و ستونها
در صورت کفایت ظرفیت اتصال تیر به ستون معمولاً میانقابهای سازه ای میتوانند منجر به ایجاد مفاصل پلاستیک در تیر یا ستون شوند.