پایگاه علمی سعید سان دانلود رایگان مقالات علمی کنفرانس و ژورنال
استفاده بهینه از هر وسیله ای مستلزم سرویس و نگهداری به موقع آن دستگاه است که به عبارتی می توان این روش را بازبینی پیشگیرانه نامید، زیرا عمل به دستورات وضع شده از سوی تولیدکننده و همچنین رعایت استانداردهای موجود نه تنها موجب افزایش عمر و ایجاد قابلیت بکارگیری در هر زمان با بالاترین درجه ایمنی واطمینان می گردد بلکه از اتلاف بی مورد وقت و پول نیز جلوگیری می کند. بر همین اساس اتومبیل نیز که بعنوان مجموعه ای از سیستمها و دستگاههای مختلف شناخته می شود، برای قرارداشتن در بهترین موقعیت بازدهی و همینطور برخورداری از شرایط ایده آل از نظر ایمنی، کارآیی، عملکرد و حتی زیبایی و… نیازمند سرویس و نگهداری مداوم وانجام دقیق دستورالعمل های ارائه شده توسط کمپانی خودروساز است. در این مقاله سعی شده با جمع آوری و ارائه معتبرترین توصیه ها و زمانبندی ها برای سرویس قسمتها و اجزای مختلف اتومبیل، شما را درنگهداری هرچه بهتر و کاملتر اتومبیلتان یاری دهیم. البته بیان این نکته نیز ضروری به نظرمی رسد که در صورت استفاده از خودرو در شرایط سخت و همچنین رانندگی در محیطهای آلوده وپرگردوخاک، تعویض روغن موتور، فیلترهای هواو روغن، شمعها و حذف دیگر بخشهایی که تحت تأثیر چنین شرایط و محیطهای نامساعد قرارمی گیرند باید در فواصلی کوتاهتر از آنچه تعیین شده، صورت گیرد که برای تعیین فاصله زمانی این نوع بازدیدها توصیه می شود با سرویس کارهای مجرب و مطمئن و یا تعمیرگاههای مجاز مشورت نمایید.
**** مهمترین بخش و یا به عبارتی قلب تپنده در اتومبیل موتور آن است و همانطور که میدانید سلامت و کارکردصحیح این قسمت برای داشتن اتومبیلی به دردخور بسیارضروری است. بنابراین ما هم از موتور شروع کرده و شرایط بازدید و سرویس آن را بررسی می کنیم:
1) وجود روغن کافی و با چسبندگی مناسب چه در گرماو چه در سرما از مواردی است که در طول عمر موتور نقش بسزایی دارد. با چک کردن و بازرسی روغن در فواصل800 تا 1000 کیلومتر از کافی بودن آن در موتور مطمئن شوید، روغن موتور مناسب را با توجه به دفترچه راهنمای خودرو انتخاب کرده و تعویض آنرا با در نظر گرفتن قابلیت های روغن و توصیه های شرکت خودروساز انجام دهید. اگرچه درحال حاضر روغن هایی با پایایی و حفظ قابلیت تا 40 هزارکیلومتر نیز در بازار یافت می شوند اما بخاطر داشته باشیدکه هر پیشرانه ای قابلیت استفاده از این روانسازها را ندارد.توصیه می گردد روغنهای عادی را بین 3500 تا 4500کیلومتر کارکرد خودرو تعویض نمایید.
2) گرمای بیش از حد براحتی موتور را دچار صدمه وآسیب می نماید. بنابراین همواره از وجود آب کافی درسیستم خنک کننده پیشرانه (رادیاتور) اطمینان حاصل کرده و در صورت عدم وجود نشتی در کل مجموعه پس ازپیمودن هر 1000 تا 1200 کیلومتر اقدام به بازدید آن نمایید. در همین رابطه توصیه می شود بین هر 8000 تا10000 کیلومتر تسمه پروانه و یا موتور پروانه رادیاتوربازرسی گردد تا تسمه سالم بوده و لقی آن در حد استانداردباشد و یا موتور پروانه بخوبی عمل کرده و با رسیدن به دمای مشخص شده شروع بکار کند.
3) به یاد داشته باشید که وجود ضدیخ حتی در فصل تابستان نیز مفید است زیرا همانطور که در زمستان ازانجماد مایع درون رادیاتور جلوگیری می نماید، در فصل گرما هم دمای جوشش آنرا بالا می برد، به هر حال مایع درون رادیاتور را می بایست هر دو سال یکبار بطور کامل تعویض نموده و اقدام به تمیزکردن و رسوب زدایی رادیاتور کرد.
4) تمیز و سالم بودن فیلترهای هوا و روغن باعث کاهش مصرف سوخت و کارکرد بهتر موتور خودرو میگردد. بنابراین با هر بار تعویض روغن فیلتر هوا را هم عوض کنید و هر دو بار یکبار اقدام به تعویض فیلتر روغن نمایید.
5) عملکرد صحیح و کامل سیستم جرقه زنی متضمن اشتعال کامل و یکی از فاکتورهای کارآیی مناسب موتوراست. اگرچه به تازگی شمع های جدید و پیشرفتهای وارد بازار کشور شده اند اما بدلیل قیمت بالا هنوز چندان کاربردی ندارند، بنابراین برای ایجاد بهترین جرقه، شمعهای کارکرده را بین 23000 تا 25000 کیلومتر با شمعهای نو عوض کنید، ضمنا پس از پیمودن هر 8000 کیلومتر لازم است تاکلیه شمعها بازدید و تمیز شوند.
6) در همین بخش توصیه می شود که پس از هر 8000کیلومتر کارکرد، دلکو مجددا بررسی و احتمالا تنظیم گردد ودر دلکوهای پلاتینی بین هر 8000 تا 10000 کیلومتر،پلاتین فرسوده تعویض گردد. با این عمل علاوه بر راحتترروشن شدن موتور، به احتراق کامل و کاستن از مصرف سوخت نیز کمک می کنید.
7) برای اینکه همواره سوخت کافی به موتور برسد، جا دارد تا هر 4000 تا 5000 کیلومتر، پمپ بنزین خودرو ازنظر سلامت بازدید شده و صافی آن تمیز شود. فیلتر سوخت را هر 12000 کیلومتر تعویض نموده و اتصالات و شیلنگ های سوخت را بازرسی کنید، در صورت بروز نشتی و یا هرگونه خوردگی در آنها بدون درنگ و با سرعت مبادرت به تعویض آنها با انواع مرغوب نمایید چرا که هرگونه آسیب و کاستی دراین قسمت می تواند خسارات جبران ناپذیری را بهمراه داشته باشد.
8 )چنانچه نمی‌خواهید بدلیل تخلیه یا دشارژ شدن‌باتری دچار مشکل شوید، پس از طی هر 5000 کیلومترمیزان آب اسید باتری را چک کرده و در صورت کمبود فقط آب مقطر به آن اضافه نمایید. توجه داشته باشید که آب‌اسید باتری بدلیل برخورداری از اسید سولفوریک، قابلیت‌خورندگی شدیدی دارد. بنابراین از تماس آن با پوست، لاس‌و حتی بدنه خودرو جلوگیری کرده و در صورت بروز چنین‌موردی، بلافاصله سطح تماس را با آب سرد شستشو دهید.به یاد داشته باشید که گاز متصاعدشونده از خانه‌های باتری،هیدروژن است که میل انفجاری شدیدی دارد. بنابراین ازمجاورت هرگونه جرقه و یا شعله با آن اکیدا اجتناب کنید.
**** پس از موتور نوبت به سیستم انتقال نیرو شامل جعبه‌دنده و در صورت وجود چرخهای متحرک در عقب،دیفرانسیل و میله‌گاردان می‌رسد. در این بخش اهم وظایف‌مالک خودرو عبارتند از:
1) روانساز مورد استفاده در جعبه دنده و دیفرانسیل ازنوعی است که اصطلاحا به آن واسکازین گفته می‌شود.واسکازین‌ها انواع مختلفی دارند که در مورد هر خودرو بایدبه دفترچه راهنمای آن مراجعه کرد، در هر حال پس از طی‌هر 40000 تا 45000 کیلومتر لازم است تا میزان این‌روانساز بازدید شود و در فاصله 80000 تا 90000 کیلومترکاملا تعویض گردد.
2) میل گاردان بعنوان انتقال‌دهنده نیروی موتور ازخروجی جعبه دنده به ورودی دیفرانسیل عمل می‌کند،مهمترین اجزاء میل گاردان اتصالات یونیورسال یا به‌اصطلاح چهارشاخ‌ها هستند که با بازدید آنها در هر 24000تا 25000 کیلومتر، می‌توان از خطر جداشدن احتمالی این‌قطعه و بروز صدمات جبران‌ناپذیر حاصله جلوگیری کرد.
**** یکی از عوامل مهم در راحتی سرنشینان و همچنین‌سهولت رانندگی، برخورداری از سیستم جلوبندی و تعلیق‌سالم است. چنانچه لاستیکها را هم از اجزاء این بخش‌محسوب کنیم، بنابراین:
1) مجموعه جلوبندی شامل سیبک‌ها، چپقی‌ها،اتصالات چندگانه، میله تعادل، طبق و… بسته به نحوه‌رانندگی و ناهمواری مسیر حداکثر هر 20000 کیلومتر نیازبه بازدید و سرویس دارند.
2) هر دو هفته یکبار فشار باد تایرها را مطابق دستورات سازنده خودرو، تنظیم نمایید که این عمل باید هنگامی که‌لاستیک‌ها سرد هستند و در شروع حرکت صورت گیرد.
3) بین هر 8000 تا 10000 کیلومتر کارکرد رینگها ولاستیک‌ها را مجددا بالانس کرده و آنها را بصورت ضربدری‌با یکدیگر جابجا نمایید ولی چنانچه جهت گردش در آنهاتعریض شده است، به تعویض تایرهای محور جلو با محورعقب در همان سمت اکتفا کنید.
4) کمک فنرها تضمین‌کننده نرمی و سواری راحت‌اتومبیل هستند، برای اینکه همیشه در بهترین حالت‌باشند، پس از پیمودن هر 20000 کیلومتر آنها را از لحاظ نشت روغن و صحت عملکرد بازدید نمایید.
5) بسته به نوع لاستیکها برای جلوگیری از هر نوع‌پیشامد ناگوار، بین 50000 تا 60000 کیلومتر تایرهای‌جدید را با لاستیکهای فرسوده عوض کنید.
6) به یادداشته باشید که همواره در هر محور ازلاستیکهای هم نوع، هم نام و هم اندازه استفاده نمایید.
7) بازدید میزان گیریس بلبرینگ چرخها می‌بایست باتوجه به دفترچه راهنمای هر خودرو و مطابق با دستورکمپانی سازنده صورت گیرد.
**** ترمزها با عملکرد درست و کاملشان همواره باعث‌افزایش ایمنی و اطمینان خاطر راننده و دیگر سرنشینان‌اتومبیل می‌شوند، بنابراین رعایت نکات زیر ضروری است:
1) لنتهای ترمز را هر 8000 تا 10000 کیلومتر بازدیدکنید و با توجه به نوع رانندگی، حرکت در سرازیری، حمل بار و… قبل از اتمام لنتها اقدام به تعویض آنها نمایید.
2) اتصالات، لوله‌ها و شیلنگ های سیستم ترمز را هر12000 کیلومتر بررسی کنید و از سلامت آنها اطمینان‌حاصل نمایید.
3) پس از پیمودن هر 20000 کیلومتر، اهرم ترمزدستی‌و میزان بازی آنرا تنظیم کنید.
4) لازم است میزان روغن ترمز هر 8000 تا 10000کیلومتر بررسی شده و هر دو سال یکبار یا پس از 40000کیلومتر کارکرد، روغن مستعمل تعویض شود.
**** زیبایی اتومبیل ارتباط مستقیمی با سلامت ظاهری،تمیزی و پاکیزگی رنگ و همچنین درخشندگی قسمتهای‌مختلف بدنه دارد. بنابراین لازم است تا در نگهداری بدنه‌خودرو دقت لازم را با توجه به توصیه‌های زیر مبذول نمایید:
1) برای شستشوی خودرو از گل و لای و گردوخاک،می‌بایست حداقل ماهی یکبار آنرا با آب سرد یا ولرم وشامپوهای مخصوص شستشو یا مایعات ظرفشویی شستشودهید
2) وجود فضولات پرندگان، شیره درختان، لکه‌های قیر یا سایر مواد آلاینده به درخشندگی رنگ خودرو شما آسیب‌می‌رساند به همین علت بلافاصله بدنه را از این قبیل کثافات‌پاک نموده و اجازه ندهید روی بدنه اتومبیلتان انباشته‌شوند.
3) سعی کنید تا حد امکان در فصل تابستان خود را درمعرض نور مستقیم خورشید قرار ندهید و در چنین حالتی یا هنگام گرم بودن بدنه، آن را نشویید.
4) در فصل زمستان خودروی خیس خود را درمحیطهای بسته و بدون جریان هوا با دمایی بالاتر از 20درجه سانتیگراد پارک نکنید چرا که این عمل موجب‌پوسیدگی بدنه میگردد.
5) با پایان یافتن هر فصل بوسیله زیرشویی اتومبیل گل‌و لای و مواد آلوده‌کننده احتمالی را شسته و به افزایش عمربدنه کمک نمایید ضمن اینکه بهتر است پس از رانندگی دربرف و گل و لای نیز بدنه و زیر اتاق را بشویید.
6) هرگز برای پاک کردن لکه‌های قیر، رنگ یا موادی ازاین قبیل، بنزین یا تینر یا روغن ترمز را بکار نبرید زیرا این‌مواد به رنگ اتومبیلتان آسیب جدی وارد می‌کنند. برای‌رفع لکه‌های گفته شده فقط نفت را بکار ببرید و محل را به‌سرعت با آب و مواد شوینده، تمیز نمایید.
7) برای پولیش کردن بدنه ابتدا خودرو را شستشو داده وپس از خشک کردن تمامی قطرات آب از روی آن، با استفاده‌از واکسهای استاندارد، اتومبیل را پولیش کنید.
8 ) پس از هر بار شستشو درحالیکه اتومبیل را به‌آهستگی میرانید، چند بار به نرمی ترمز بگیرید تا مطمئن‌شوید که آب روی لنتهای ترمز باقی نمانده و آنها کاملاخشک شده‌اند.
**** همواره در رانندگی دیده شدن نیز به اندازه دیدن‌مهم است و تأمین‌کننده ایمنی پس:
1)سلامت تمامی چراغها را مدنظر قرار داده و تقریبا هر5000 کیلومتر آنها را از نظر سلامت و صحت عملکرد موردارزیابی قرار دهید.
2) تجربه نشان داده که آلودگی شیشه‌ها و تیغه‌های‌برف‌پاک‌کن به مواد مختلف نظیر فضولات پرندگان، حشرات‌و شیره درختان باعث خرابی تیغه‌های برف‌پاک‌کن می‌شوند.برای تمیز کردن تیغه‌های برف‌پاک‌کن از آب و موادپاک‌کننده استفاده نموده و هرگز نفت، گازوییل، تینر وحلال‌های دیگر را مورد استفاده قرار ندهید.
3) با برسی فصلی تیغه‌های برف‌پاک‌کن چنانچه در آنهابه نواقصی چون ساییدگی، پارگی و یا شکستگی برخوردکردید، حتما تیغه‌ها را تعویض کنید تا شیشه اتومبیل‌مخدوش نگردد.
4) در صورتی که تیغه‌های برف‌پاک‌کن در اثر یخزدگی یابرف زیاد متوقف شده یا حرکت آنها کند شود باید بلافاصله‌برف‌پاک‌کن را خاموش کرد تا از آسیب دیدگی کل مجموعه‌جلوگیری بعمل آید و سپس اقدام به پاک کردن یخ و برف اززیر تیغه نمود.
5) همیشه از وجود مقدار کافی آب در مخزن‌شیشه‌شوی مطمئن شوید تا در مواقع لزوم با آسایش خاطراز آن استفاده کرده و دید کافی را برای خود بوجود آورید.
**** به منظور جلوگیری از شروع خوردگی رنگ و بدنه‌خودرو، هرگونه صدمه وارده به رنگ اتومبیل را بی‌درنگ لکه‌گیری کنید. برای انجام چنین کاری بهتر است به‌متخصص مربوطه مراجعه نمایید اما در مورد لکه‌های‌کوچک می‌توانید دستورالعمل های زیر را بکار ببندید:
1) با توجه به شماره رنگ بدنه که روی پلاک مشخصات‌حک شده است، رنگ مورد نیاز را تهیه کرده و کاردک،ضدزنگ و قلم موی لکه‌گیری را در دسترس داشته باشید.
2) با احتیاط کاردک را بکار گرفته و محل صدمه دیده راتا میزان شدن لبه رنگ بتراشید.
3) از ضدزنگ استفاده کرده و صبر کنید تا خشک شود وسپس با سمباده بسیار نرم محل را بسایید.
4) با بهره‌گیری از قلم مو محل را رنگ‌زده و این عمل راچند بار تکرار کنید درحالیکه هربار اجازه می‌دهید تا رنگ‌کاملا خشک گردد.
**** آخرین بخشی که به آن می‌پردازیم داخل اتاق است:
1) برای تمیز کردن کمربند ایمنی فقط از آب صابون‌نیمگرم استفاده کرده و هرگز مواد سفیدکننده نظیر وایتکس را به کار نبرید.
2) این قسمتها را برای سهولت کاربرد، روغنکاری کنید :لولای در موتور، قفل در موتور، قفل در صندوق عقب، قفل‌درها، لولای درها، تسمه‌های نگهدارنده‌ها