چکیده :
انسان به عنوان جزء لاینفک از نظام اکولوژیک جهان در سیر و تکامل خود عوامل و شرایطی را موثربر تعالی و رشد خود می بیند که باعث تغییر و دگرگونی در آنها می گردد .ورائت و محیط دو عامل مهم در رشد و تکامل فرد می باشند.
در این مقاله سعی بران شده است تا افقهایی از تأثیر محیط ، یکی از پایه های رشد و تکامل فرد بر رفتار انسان روشن گردد . اصطلاح محیط ، به مجموعه ای از عوامل و شرایطی که باعث برانگیختن رفتار یا باعث تغییر و تعدیل رفتار شود ، اطلاق می گردد.
کلید واژه ها:
انسان ، محیط ،گونه های مختلف محیط ،مفاهیم ،حوزه روانشناسی محیط،فضای شخصی ، فاصله های محیطی ،سکونت ،شهر
مقدمه
از دیدگاه روانشناسی انواع محیط با عوامل محیطی موثر به دو گونه تقسیم می شوند :
محیط درونی (internal environment) که شامل محرکهایی است که درون ارکانیزم ( موجود زنده ) عمل می کند ودیگری وحیط بیرونی ( external environment) که شامل محرکهایی است که از بیرون با فرد در تماسند.
در این میان روناشناسی محیط بر تأثیر پذیری رفتار از عوامل و شرایط فیزیکی – معماری و فضایی محیط تأکید می نماید و درباره آن به بحث می نشیند البته با این اعتقاد که بر تأثیر عوامل دیگری چون عوامل اجتماعی ، فرهنگی ، اقتصادی و. . . تأکید دارد و برای هریک جایگاه ویژه خود راقائل است اما فرض را بر آن می گذرد که بررسی عوامل خاص شاخه های دیگر علم روانشناسی مانند روانشناسی اجتماعی ، روانشناسی رشد ، روانشناسی تربیتی و. . . می باشند .
تحقیق در مورد علوم رفتاری از آنجا مشکل می نماید که ما هرگز نمی توانیم رفتار یک فرد را که همواره در یک محیط کالبدی روی می دهد بصورت انتزاعی و جدا از عوامل دیگر بررسی نمائیم زیرا فرد همیشه در تعامل با محیط اطرلف خویش است که متشکل از عزاران جزء است و در برابر هر یک از این اجزاء رفتاری خاص خود را انجام می دهد ، ما نیز بر آن نیستیم که تنها به عوامل محیطی به عنوان شاخص تعیین کننده رفتار آدمی بگیریم ، بلکه ما نیز بر این گفته ” اریک فروم ” پایبندیم که می گوید : محیط مستعد می سازد ولی تعیین نمی کند .
سوالات و فرضیۀ پژوهش
1- موضع مکاتب روانشناسی رفتاری در رابطه با تأثیر اقلیم چه تناسبی بر رفتار دارد؟)میزان تأثیر(
2- محیط ها و به طور خاص اقلیم های گوناگون چه اقتضائاتی برای رفتار انسان دارند؟ )نوع تأثیر(
3- کدام اقلیم و محیط قابلیت های بیشتری را برای پرورش معنوی انسان در جهت بروز رفتارهای مناسب و تکامل اخلاق، فراهم می آورد و چگونه می توان جامعیت ویژگی های حاصل از طبع های مختلف و تعدیل طبع های یک جانبه را فراهم کرد؟
4- معماری و محیط انسان ساخت چگونه می تواند بسترساز تعدیل ویژگی های طبعی و محیطی باشد؟
با بررسی تأثیر عوامل و شرایط محیطی قادر خواهیم بود مواقع موجود بر سر راه فرآیندهای رفتاری را کاهش دهیم تا زمینه را برای تبلور این الگوهای رفتاری فراهم آوریم . بخصوص با پیشرفت صنعت و تکنولوژی و ماشینی شدن دنیا باصطلاح متمدن عصرنوین ، انسان و مسئله رفاه او باید از اهمیت ویژه ای برخوردار باشد و همپای این پیشرفت تلاش در جهت این مهم بسیار ضروری می نماید . در این بین هر چند عده ای از متفکرین پیشرفت رعد آسای صنعت و تکنولوژی در جوامع غربی را عاملی در جهت بوجود آوردن اختلالات رفتاری و موثر بر آسیبهای روانی موجود می دانند ولی عده ای دیگر عامل مثبت دیگری که عبارتست از ارتقاء سطح فرهنگی ، اجتماعی مردم این جوامع را چیره تر بر تأثیر روانی منفی آن می دانند ولی آنچه که مبرهن است این است که مسائل انسانی و رفاه انسان در محیط اجتماعی از اهمیت ویژه و توجه خاصی برخوردار باشد. لذا در زمینه تأثیر روانی محیط پژوشهای بسیاری انجام داده اند و از آنجا که پژوهشهای انجام شده در زمینه تأثیر روانی محیط بر انسان در سطح جهانی عموماً توسط این جوامع ودر فرهنگی غیر از فرهنگ جامعه ما صورت پذیرفته و پا به پای تکامل صنعت و تکنولوژی مسائل انسانی و رفاه انسان در محیط اجتماعی نیز رو به سوی توجه و تکاملی شگرف است ، لازم به نظر میرسد که علاوه بر تلاش هر جهت رشد و ارتقاء سطح فرهنگ جامعه خویش و کاستن فشارهای اقتصادی ، اجتماعی و . . . به مسئله بهداشت روانی انسان نیز توجه گردد ودر این زمینه لازم است برای هموار ساختن راه رسیدن به هدفهای سازمانهای اجتماعی ، طرحهای ساختمانی بر مبنای اطلاعات کامل از قوانین رفتاری و تکوینی و تربیتی تهیه شود تا باعث بروز هیچگونه اختلافی در رفتارهای فردی نگردد حتی در این طرحها باید به نوع مصالح وتأثیر روانی آنها نیز واقف بود تا منجر بهبروز اختلالهای عصبی ، افسردگیها با بوجود آمدن عدم تمرکز فکری نیانجامد.
باشد که در آینده ای نه چندان دور شاهد دگرگونی در محیط اجتماعی و فرهنگی و پیامد آن محیطهای مصنوع خود در جهت رشد و تکامل رفتار فردی باشیم تا بتوانیم محیطی فاقد از تنشها روانی و عصبی جهت کارایی هرچه بیشتر افراد فراهم آوریم و در راه بهداشت روانی جامعه خود گام مثبتی برداشته باشیم ، درپایان این مقدمه به این سخن “چرچیل “که درهنگام بازسازی مجلس عوام انگلیسبیان نمود ،بسنده می کنیم : وی چنین ابراز داشت : ما به بناهای خود شکل می دهیم و سپس بناها به ما شکل می دهند.
فرمت فایل: Word (قابل ویرایش) |
تعداد صفحات: 24 |
حجم: 69 کیلوبایت |