چکیده:
از زمانی که انسان خلق شد تا به اکنون که سالیان متوالی بر روی زمین زیسته است ، همواره او تمایل به زندگی اجتماعی داشته است ، این تمایل او باعث شکل گیری سکونت های مختلف و متفاوت در نقاط مختلف دنیا شده است. این سکونت گاه ها کم کم بزرگ شده و بافت های شهری را بوجود آورده است . در این مبحث میخواهیم به بررسی عواملی بپردازیم که در شکل گیری این بافت های شهری به طور ویژه در ایران تاثیر داشته . سه آیتم مهمی که در این مبحث به آنها اشاره شده است عبارتند از اقلیم ، فرهنگ و روحیات انسان ، که تاثیر هر یک را بر روی بافت های شهری بررسی خواهیم کرد.
کلید واژه: روانشناسی محیط، بافت های شهری ایران، اقلیم، فرهنگ، روحیات انسان
مقدمه:
میتوان گفت این مبحث یعنی روانشناسی محیط به طور عام از ترکیب دو علم معماری و روانشناسی به وجود آمده و یا حتی در بازه های شهر سازی نیز دخل و تصرفی داشته است . اگه به طور کلی بخواهیم روند کار را بررسی کنیم ، باید انسان را که عامل بوجود آورنده تمامی این ها است ، یک راس کار قرار دهیم و بعد به ویژگی های درونی او بپردازیم و ریشه هایی را استخراج کنیم که در بوجود آمدن این مفاهیم معماری و شهری دخیل بوده است. و درمی یابیم که روح انسان که منشا آن خداوند است باعث و بانی قسمت عظیمی از این ساخته های بشری می باشد.
تاثیر اقلیم بر بافت شهری :
یکی از مهم ترین عواملی که در شکل گیری بافت های شهری موثر است اقلیم منطقه است که حتی میتواند تعیین کننده بخشی از روحیات کلی افرادی باشد که در آن منطقه زندگی میکنند. اقلیم از کلمه یونانی Clime گرفته شده و به معنی منطقه ای با شرایط مشخص از نظر دما ، رطوبت نسبی ، باد ، نور و … می باشد. همچنین می توان گفت که ، ) اقلیم عبارت است از ترکیب مجموعه عوامل فیزیکی جوی محیط که خصوصیت جفرافیایی یک محل مشخص است .) 1 ) ) رحیم میکائیل، 1931 آب و هوا متاثر از دو عامل دما و میزان بارش است و این دو عامل خود تحت تاثیر سه عامل عرض جغرافیایی، ارتفاع و جریانهای اقیانوسی قرار دارند. بنابراین با تغییر هر یک از این عوامل، تغییرات آب و هوایی اتفاق میافتد که به پیامد
آن چگونگی زندگی انسانها نیز تغییر میکند. سامانه طبقهبندی اقلیمی کوپن یکی از پرکاربردترین سامانههای طبقهبندی اقلیمی است. این طبقهبندی برای نخستین بار به وسیله اقلیمشناس روسی-آلمانی ولادیمیر کوپن در سال 1۸۸۱ مطرح شد و بعداً خود کوپن چندین تغییر در آن داد که مهمترین این تغییرها در سال 131۸ و 139۱ بود. سپس اقلیمشناس آلمانی رودلف گایگر با کوپن در زمینه تغییرات این سیستم طبقهبندی مشارکت کرد و از این رو این طبقهبندی را گاهی سیستم طبقهبندی اقلیمی کوپن- گایگر مینامند. این سیستم بر پایه این اصل است که گیاهان بومی بهترین شاخص اقلیم هستند. بنابراین مرزهای اقلیمی مناطق با نوع پوشش گیاهی آنها مشخص شده است. این سیستم ترکیبی از میانگین دمای سالانه و ) ماهانه و بارش و فصلی بودن بارش میباشد.)1