هنر و روشهای طلا جواهر سازی

هنر و روشهای طلا جواهر سازی

طلا یکی از اصلی ترین فلزات جواهر سازی است امروزه فلزات گرانبها  مانند طلا و نقره پلاتین وپالادیوم با روش گریز از مرکز ریخته گری می شود.از صفات طلای خالص رنگ زرد ان و چکش خوار بودن ان می باشد فلز طلا را می توان کوبید و به شکل ورقه های نازک در اورد .اکسیژن و سولفور یا اسید ها بر طلا اثر نمی گذارد .  طلای خالص نرم و برای  پیدا کردن کیفیت بهتر و جلو گیری از فرسایش و تاثیرات رنگی با فلزات دیگر الیاﮋ می شود و در بین رنگها طلای زرد عمومیت بیشتر دار دو طلای سفید را در مواقعی برای بعضی زیور لات و مواقعی که سنگ الماس به کار میبرند به علت تناوب و هم رنگی انتخاب می کنند در هنر طلا سازی برای تمیز کردن طلا های قالب گیری شده از محلول اسید قولدوری واب استفاده میکنند که  باید این محلول دارای10قسمت اب و2قسمت اسید باشد .تعدادی از جواهر سازان مقداری سدیم بیکورت به محلول فوق اضافه می کنند که این محلول باید در ظرف سرامیک نگهداری شود.از محلول اسپارکسنمره 2که یک ترکیب اراده تجاری برای تمیز کردن طلا

استفاده می شود و اسید مورپاتیک نیز که در شیمی به نام هیدرولیک نامیده

می شود که ریخته گران و طلا سازان برای تمیز نمودن نقره و طلا ی قالب گیری استفاده میکنند وبهتراز اسید سولفوریک برای از بین بردن اکسیدها وذرات چسبیده به قطعه ریختگی عمل می کند در تکنولوﮋی مدرن تر در هنر طلا جواهر سازی از ماشین های فوق صوتی برای پاک کردن و  تمیز کردن قطعات طلا و نقره ریخته گری شده استفاده میکنند.

پایه های قطعات ریخته گی طلا و نقره (راهگاه) را با قیچی میزی یا ماشین های برقی قطع می کند و قطعات ریختگی و محل پایه ها را با سنگ سمباده صاف و پرداخت می کنند .از این روش برای جلا دادن و براق نمودن استفاده می کنند .

 

امروزه ریخته گری طلا و جواهرات تو سط روش ریخته گری گریز از مر کز صورت می گیرد که بعد از عملیات قالب گیری عملیات تکمیلی و پایانی طلا و جواهرات از قبیل سوهان و صیقل و پرداخت  کاری و گذاشتن سنگهای قیمتی روی انها صورت می گیردو در عملیات قالب گیری و تمیز کاری خرده های باقی مانده را با 50% طلای نومخلوط می کنند و ریخته گری مجدّد صورت می گیرد.

نقره یکی از جواهر ات زیباست که نقره خالص سفید رنگ است و قابلیت

چکش خواری بالایی دارد . و پلاتین نیز دارای قابلیت ریخته گری و جوشکاری

است .از پلاتین در جواهر سازی برای نصب الماس به علت سفیدی و هم رنگی و استحکام استفاده می کنند

 

قالبهای لاستیک برای ریخته گری طلا و ابزارهای با روش ریخته گری و موم دائی  می توان زیبا ترین و پیچیده ترین  جواهرات را قالب گیری کرد .در این روش ابتدا طرحی از جواهر توسط موم مصرف پذیر تهیه می گردد بعد این طرح به پایه مومی مخروطی شکل متصل می شود بعد توسط قالب پلاستر پاریسی یا موادی دیگر که قابل شکستن باشد در بر گرفته میشود در قالب منفذ یا شکا فی می گذارند تا موم قابل سوختن شود.

قابل پلاستر را بعد از خشک شدن در کوره قرار می دهند و به ارامی حرارت می دهند و موم شروع به سوختن می کند بعد از سوختن موم حفره ای در قالب گچی باقی می ماند,بعد فلز مذاب از طریق منفذ باقی مانده به داخل حفره قالب می ریزند که به سرعت منجمد می شود و شکل و فضای حفره پلاستر را  به خود می گیرد بعد از سرد شدن قالب شکسته و مدل خارج می شود.در دورانهای باستان قالبهای اولیه زیور الات را توسط حکاکی نقوش بر روی ماسه ها  یا سنگهای آتشفشانی تهیه می کردند و با فلز مذاب پر می کردند و بعدها هنرمندان  فلز کار قالب های خود را از سنگهای که به سادگی قابل نقش گیری و حجاری بودند ساختند یا از گل پخته قالبهایی ساختند که موم در داخل ان ذوب می شد و به این وسیله زیورالات مورد نظر را قالب گیری  کردند که در ان قالبها سوراخی می گذاشتند تا مذاب به حفره قالب وارد شود و قرنها بعد در قرن نوزدهم دندان سازان متد موم دائی  برای ساختن دندانهای طلا و قالب گیری ان استفاده کردند و جواهر سازان با ابداع قالبهای لاستیکی برای نسخه برداری مومی به تعداد زیاد از مدل اصلی با هزینه کم وسرعت زیاد امکان قالب گیری جوا هراتی از طلا و نقره و پلاتین وپالادیوم را فراهم کردند وبه این ترتیب از روی مدل اصلی جواهر یک قالب لاستیکی تهیه کردند و با روش ریخته گری گریز از مرکز زیبا ترین و پیچیده ترین جوا هرات را با سرعت زیاد قالب گیری وتولید نمودند .

برای ساختن قالب لاستیکی نیاز به وسایلی می باشد که عبارت است از:

 

1:قاب قالب                                         4:زیر پایه

2:لاستیک قالب                                   5:بنزین

3:تیغه و کارد قالب                              6:میله برنجی

 

 

 

مدل جواهر برای قالب لاستیکی می تواند از طلا و یا نقره یا مس و نقره یا مس و برنج یا پلاتین باشد و مدل قالب لاستیکی بایدحدود 10% بزرگتر باشد تا بعد از قالب گیری نهایی فلز امکان جمع شوی و تغییر ابعاد فلز مذاب وجود دارد .

برای این کار از روکش رودیوم بر روی مدل استفاده می کنند و بعد اماده کردن مدل را به پایه ها لحیم می کنند و سپس زیر پایه ان را در روی ورقه لاستیکی قرار  می دهندکه هنگام کار کردن تا قالب لاستیکی کثیف نشود .و بعد ورقه لاستیکی را روی مدل و قالب قرار میدهند تا قالب لاستیکی اماده پخت باشد

ومقدار وضخامت لاستیک مورد نیاز در قاب قالب لاستیکی باید طوری باشدکه با فشار پرس و حرارت ان تمام زوایا  و گوشه و کنار قاب و مدل را لاستیک فرا گیرد که با این کار یک قالب دقیق لاستیکی ایجاد می شود و در مواردی

می توان از پودر جدا کننده برای جدا شدن راحت مدل جواهراز حفره قالب لاستیکی استفاده کرد. بعد از قرار دادن قالب لاستیکی داخل پرس پخت,قالب

باید شکل هماهنگ و میزان داشته باشد و حرارت یک نواختی واردشود که لاستیک داخل قاب پخته شود وقتی که لاستیک خام پخته شود قاب را از داخل

دستگاه پرس پخت خارج کرد  وان را درون ظرف اب می اندازند تا خنک شود .

بعد قالب لاستیکی را از درون قاب الومینیومی خارج میکنند و لاستیک یک تکه قالب را  به دو نیمه مساوی برش می زنند و با چهار چفت نری و مادگی انجام میدهند از روش ساخت قالبهای مایع نیز که ترکیب مایع شفاف را دارد استفاده

می کنند و مدل جواهر و پایه و زیر پایه را داخل فلاسک که متشکل از دو قطعه شیشه ای که قطعه آلومینیومی خمیده شکل uمانندی در بر می گیرد گذاشته

میشود وبعد از ریختن مایع شفاف شیری رنگ به داخل فلاسک ان را درون کوره الکتریکی قرار میدهند وبرای مدت 45 دقیقه با حرارتی حدود 350 درجه فارانهایت گرما میدهند تا تبدیل یک قالب لاستیکی شفاف شود و بعد از خنک شدن قالب را برش میدهند بعد از اماده شدن قالب لاستیکی تزریق میشود و بعد از خارج کردن مدل توسط دستگاه گریز از مرکز موم به داخل قالب تزریق می شود بعد از

دراوردن مدل مومی از قالب لاستیکی ان را سپس ان را به مایه قالب ترکیبی از سنگ گچ و کریستوبالیت  وسیلیس و جینسیوم است و بعد از ریختن مایع ابکی

(دوغ اب)در فلاسک باید ان را هوا گیری کرد و باید فلاسک را تکان داد تا مایه قالب تمامی قسمت مدل مومی را در بر بگیرد و بعد از اینکه مایه قالب خشک شد زیر پایه لاستیکی را از قسمت قالب جدا کرده و قالب اماده ریختن فلز مذاب طلا و نقره می باشد

مومهای ریخته گری و کاربرد ان ها در طلا سازی

مومهای ریخته گری در هنر طلا وجواهر سازی ترکیبی ازمومهای طبیعی مانند موم های کار نوبا(سخت)ومومهای کاندیلا(سخت)و موم زنبور عسل(نرم)و مومها نرم(پارافین)است.در هنر ریخته گری طلا و جوا هر از موم های معدنی مانند مونتان (سخت)و مومها ی مصنوعی مانند میکر کریساتالاین و  پلاستیکی(پولی اتیلن ) نرم استفاده می نمایند.مومهائی که در ریخته گری به کار برده می شوند باید کیفیت خوبی داشته با شندتا شکلی که به انها می دهند را حفظ کنند و بعد از انکه توسط مواد گچی قالب گیری شد بر اثر حرارت دیدن به راحتی سوخته و هیچ اثرو خا کستری از خود در حفره باقی نگذارند.موم های تزریقی ریخته گری باید خصوصیات مشخصی داشته باشند که عبارتنداز

1.سطح ذوب پایین داشته باشند

2  .در حالتی که مذاب هستند به راحتی سیال شوند وجریان پیدا کنند

3.سخت شدن و سرد شدن انها به راحتی صورت بپذیرد

4.از طریق الکترو استا نیکلی (جذب و دفعبارهای الکتریکی)جذب لاستیک شوند  مومهای ریخته گری در درجه های نرمی و سختی و رنگهای مختلف موجود می باشند که درجه حرارت ریخته گری یک موم تزریقی مناسب باید بین 145 تا 165 فارنهایت باشد.برای کسب الگو مومی از مدل اصلی موم توسط  تزریق کننده و یا ماشین گریز از مرکز به داخل قالب تزریق می شود که بعد از چند دقیقه سخت می شود .در روش گریز از مرکزمی توان موم را در یکملاقه بوته ذوب فلز یا ظرف برقی ذوب کردو با سرعت به داخل بوته ماشین  گریز از مرکز ریخت و با حرکت کردن بازوی ماشین که سرعت چرخش دارد با نیروی فشار گریز از مرکز به داخل قالب وارد شود. از این طریق می توان الگوهای مومی دقیق تر وپیچیده تریرا تولید کرد.لازم به توضیح است که در روشگریز از مرکز اگر موم حرارت بیشتری ببیند به داخل حفره قالب لاستیکی خواهد چسبیدو مشکل ایجاد خواهد کردو می توان برای جلو گیری از چسبیدن پودر بچه به قالب شود  و این کار را با قلمو  می توان انجام داد.می توان با روش دیگری قالب  لاستیکی را با مخلوطی از روغن کرچک والکل که به طور مساوی باشند و مخلوط  شده باشند  چرب نمود و از اسپری سیلیکون نیز استفاده می کنندکه کیفیت عالی در جدا شدن موم از قالب را دارد.بعد از خارج شدن مدل مومی از قالب لاستیکی امکان دارد که مدل را با استفاده از  کارد تیغه ای و تراشیدن اضافه های ان یا گذاشتن موم بر روی قسمتهای  اصلاح و تعمیر کرد و از پارافیین برای جلا کاری  الگو های مومی استفاده می کنند و برای شکل بخشی موم ها  از دستگاه برقی با تنظیم حرارتی و سوزن برقی موم و ابزا هایشکل دهی موم استفاده می کنند.جواهر سازان و ریخته گران طلا از ابزارهای دندان سازی و کنده کاری ظریف  چوب برای حکاکی و فرم دهی موم استفاده بهینه می کنند