قطع بتن ریزی فونداسیون

قطع بتن ریزی فونداسیون

قطع بتن ریزی فونداسیون

در مورد درزهای اجرائی (درزساخت) قطعات بتنی سازه نکات زیر  مطرح می گردد :

1. گاه لازم ا ست که بتن قطعات در دو مرحله یا دو روز متفاوت بتن ریزی گردد و پاسخ به پرسش هائی در آئین نامه ها ضرورت دارد که معمولاً اینکار در آئین نامه ها و مقررات ملی وجود دارد.
   محل درز اجرائی، شکل و نحوه قطع بتن (درز)، نحوه آماده سازی و هم چنین نحوه شروع بتن ریزی جدید از جمله این موارد است که نیاز به توضیح دارد.
   در آبا و مقررات ملی در انتهای فصل نهم (قالب بندی) به موضوع درزهای اجرائی Construction Joint پرداخته شده است.
2. درزهای اجرائی به دو صورت افقی و قائم وجود دارد. هم چنین درزهای اجرائی را می توان به دو نوع اجباری و اختیاری تقسیم نمود.
   بطور مثال وقتی شالوده ای ریخته می شود نباید همزمان با آن دیوار یا ستون را ریخت. پس واضح است که در محل اتصال آن ها درز اجباری افقی خواهیم داشت. در حالی که اگر ستون با دیوار مورد بحث در دو قسمت ارتفاعی ریخته شود، درز اجرائی اختیاری افقی را داریم زیرا ریختن ستون یا دیوار در تمام ارتفاع امکان پذیر بود و اجباری از نظر آئین نامه ها برای داشتن درز اجرائی وجود ندارد.
   در مورد درزهای قائم غالباً حالت اجباری وجود ندارد و همگی اختیاری هستند و می توان شرایط و توان اجرائی متناسباً چنان ساماندهی و تغییر داد که امکان ریختن یکپارچه قطعه مورد نظر فراهم آید.
3. در کوله های یک پل به دو صورت می توانند عمل کنند. در حالت اول استفاده از درز اجرائی افقی و حالت دوم بکارگیری درز اجرائی قائم (تقسیم کوله به دو یا چند بخش ) می باشد که بهتر است درمورد انتخاب کمی از آنها گروه اجرائی با طراحی هماهنگی نماید. بدیهی است از حدود دهه ۶۰ میلادی درزهای اجرائی شیبدار و با شکل های نامنظم و با ایستائی طبیعی ممنوع شده است ایجاد درز اجرائی قائم یا افقی مجاز می باشد.
4. لازم است در بیشتر موارد طراح سازه محل تعبیه درز اجرائی اختیاری (اعم از افقی یا قائم) را مشخص نماید در این رابطه سعی می شود درز اجرائی در محلی باشد که کمترین تنش ها برشی و لنگرهای خمشی را داشته باشد. مسلماً اگر تعارضی بین این دو بوجود آید انتخاب محلی که کمترین تنش برشی را دارا باشد در اولویت است. بهرحال چنانچه این امر امکان پذیر نباشد ممکن است طراح محترم تدابیر دیگری را اتخاذ کند که معمولاً شامل استفاده از میلگردهای اضافی است.
5. بدیهی است برای ایجاد درز قائم لازم است یک قالب موقت بکار رود این قالب موقت می تواند یک توری با چشمه های ریز و یا رابیتس باشد. در صورتی که از چوب یا فولاد برای این منظور استفاده شود لازم است سطح بتن خشن و زبر گردد که کار را دشوار می کند.
   توصیه می شود پس از گیرش بتن این قالب موقت در اسرع وقت برداشته شود و قبل ریختن بتن جدید در کنار آن، لازم است بتن قدیمی اشباع گردد به نحوی که آب بتن جدید را جذب کند و ضمناً آب اضافی نیز در سطح بتن قدیمی نباشد.
6. در مواردی که اطمینان نسبی از چسبندگی و اتصال بتن قدیم و جدید وجود نداشته باشد می توان از لاتکس یا اپوکسی برای پیوستگی بهتر استفاده نمود. این مواد را در سطح بتن قدیمی اعمال می کنند و قبل از اینکه چسبندگی و چسبناکی آنها از بین برود بتن جدید را در کنار آن می ریزند.
7. تجربه نشان می دهد که اگر سطح بتن قدیمی خشن و زبر و مضرس باشد و بخوبی و به درستی اشباع گردد، مقاومت برشی محل اتصال بیش از ۸۰درصد مقاومت برشی بتن یکپارچه خواهد بود که کاملاً رضایت بخش است.
8. در سطوح درزهای افقی می توان از یک ملات واسطه اتصال نازک در ابتدا استفاده نمود و سپس بتن اصلی را ریخت حداکثر اندازه سنگدانه این ملات بهتر است تقریباً یک پنجم یا یکدهم حداکثر اندازه سنگدانه بتن اصلی و از روانی زیادی برخوردار باشد.
9. دانه بندی این ملات باید ریز باشد و لذا عیار سیمان آن به مراتب بیشتر از بتن اصلی خواهد بود و بهتر است با فوق روان کننده مناسب ضمن تامین روانی لازم، مقدار آب و سیمان را کاهش داد تا جمع شدگی و تردشدگی در این محل اتصال  کمتر شود. ضمناً نسب آب به سیمان ملات مزبور نباید بیش از بتن اصلی باشد و می توان از لاتکس نیز در این ملات استفاده نمود. 

قطع بتن ریزی فونداسیون در مبحث نهم مقررات ملی ساختمان

•  بند ۹-۱۲-۲-۱-۲ مبحث نهم : درزهای اجرایی را باید در مقاطعی پیش بینی کرد که در آنها نیروهای داخلی و به ویژه نیروهای برشی کمترین مقدار را دارند. در صورت لزوم برای انتقال نیروهای برشی و سایر نیروهای داخلی، در محل درزهای اجرایی باید پیش بینی های لازم به عمل آید.
• بند ۹-۱۲-۲-۱-۷مبحث نهم :  ایجاد درزهای اجرایی کف ها باید در ثلث میانی دهانه دالها و تیرهای اصلی و فرعی قرار گیرند. در تیرهای اصلی فاصله هر درز اجرایی تا تیر فرعی متقاطع با آنها نباید از دو برابر عرض تیر فرعی کمتر باشد. در صورت تعارض مفاد بند ۹-۱۲-۲-۱-۲ اولویت دارد.
• بند۹-۱۲-۲-۱-۵ مبحث نهم : درزهای اجرایی نباید بدون شکل باشند. بلکه باید امتدادی عمود بر امتداد تنش های عمود بر سطح داشته باشند.

قطع بتن ریزی فونداسیون در نشریه ۵۵

• نشریه ۵۵ صفحه ۳۶۳: درزهای اجرایی در دالها و تیرها باید در ثلث میانی دهانه دالها و تیر واقع شوند. درزهای اجرایی در تیرهای اصلی، باید حداقل به اندازه ی دو برابر اندازه ی عرض تیرهای فرعی متقاطع با آنها، از تیرهای فرعی فاصله داشته باشند.