دانلود مقاله مقایسۀ اثر تصویرسازی توجه درونی و بیرونی بر اجرا و یادگیری یک تکلیف ردیابی


دانلود مقاله مقایسۀ اثر تصویرسازی توجه درونی و بیرونی بر اجرا و یادگیری یک تکلیف ردیابی

مقدمه

امروزه ورزش بخشی از زندگی مردم است. رقابت شدید برای بالارفتن از سکوهای افتخار و کسب مدال­های رنگارنگ مسابقات جهانی و المپیک و بهره­گیری از اثرات فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی این افتخارات موجب شده است که دولت­ها و جوامع به­طور گسترده­ای برای تربیت­ و آماده­سازی قهرمانان سرمایه­گذاری کنند. همراه با افزایش توجّه به ورزش قهرمانی، علوم ورزشی نیز به­کمک ورزشکاران آمده تا راه­های بهبود اجرا و ربودن گوی سبقت از دیگران را برای آن­ها هموارتر کند. یکی از زمینه­های علوم ورزشی که در سال­های اخیر موجب ارتقای کیفیّت اجرای ورزشکاران و ثبت رکوردهای بهتر و برتری آن­ها در رقابت­های ورزشی شده است، علم روان­شناسی[۱] است. روان­شناسی ورزش از یافته­های روان­شناسی برای مطالعۀ رفتار حرکتی استفاده می­کند و به یادگیری و اجرای حرکتی و اجرا توجّه دارد و عوامل روان­شناختی مؤثر بر یادگیری و اجرای مهارت­های حرکتی را بررسی می­کند (عبدلی، ۱۳۸۴). به­عبارت دیگر روان­شناسی ­ورزش یعنی به­کار بردن نظریه­های روان­شناسی در زمینه­های مختلف ورزش مانند مربی­گری و آموزش، تا از تکنیک­های ارزیابی روان­شناسی و راهبردهای مداخله­ای برای کمک به افراد جهت نیل به اجرای برتر استفاده کند و به دلیل این­که با تجزیه و تحلیل رفتار انسان در رشته­های مختلف ورزشی در ارتباط است، بر جنبه­های ذهنی اجرا متمرکز می­شود. برنامۀ تمرین مهارت­های روانی متوجّه همین هدف است. یادگیری کنترل انرژی روانی، تنظیم فشارهای روانی، مهارت­های توجّه[۲]و تدوین اهداف واقعی و در عین ­حال رقابتی، نه­تنها در ورزش، بلکه در هر کوششی که برای رسیدن به موفقیّت صورت می­گیرد، از مهارت­های مفید به­شمار می­روند (عبدلی، ۱۳۸۴). امروزه در سطح بالای رقابتی، به­دلیل برابر بودن سطح مهارت ورزشکاران، در نتیجه ورزشکاران به چیزی فراتر از تمرینات فشرده و تلاش­های مستمر نیاز دارند که یکی­از آن­ها آمادگی روانی می­باشد. مربیان در تمام سطوح از مهارت­های روان­شناختی، مانند کنترل هیجان، تصویرسازی ذهنی[۳]، هدف­چینی، بازداری تفّکر، توجّه و تمرکز و افزایش اعتماد به­نفس کمک می­گیرند تا ورزشکاران را در اجرای بهتر یاری دهند.

یکی از مهارت­های روان­شناختی برای اجرای موفقیّت­آمیز مهارت­ها، توجّه و تمرکز می­باشد. به گفتۀ جیمز[۴] (۱۸۹۰) توجّه عبارتست ­از تسخیر ذهن به شکل واضح و روشن، به­طوری­که فرد به ­منظور ­سروکار داشتن به بعضی از چیزها، بتواند از بعضی چیزهای دیگر چشم‌پوشی نماید (سیّاح، باغبانیان، عرب عامری، ۱۳۸۴). تمرکز نیز عبارت از توانایی حفظ توجّه، روی محرّک  انتخاب شده برای مدّت معیّن می­باشد (خبیری، ۱۳۸۵). موقعی­که توجّه ورزشکار به فرآیند اجرای مهارت معطوف شود، توجّه او به محرّک­های نامربوط مهار شده و می­تواند بهترین اجرا را به نمایش بگذارد. تری اورلیک[۵](۱۹۸۷) معتقد است که ورزشکاران باید ”طرح‌های تمرکز[۶]“ را برای مسابقه توسعه دهند. ورزشکاران باید نیازهای خاصّ ورزش خود را برای توسعه طرح‌های تمرکز مسابقه ارزیابی نمایند. این طرح‌ها باید در زمان‌های مختلف در طول مسابقه متمرکز شود. با تمرین طرح‌های تمرکز با استفاده مکرّر از تصویرسازی، ورزشکاران این طرح‌ها را با موفقیّت بیشتری اجرا خواهند کرد (جنیفر و کومینگ، ۲۰۰۲).

از دیگر مهارت­های روان­شناختی که توسط بسیاری از قهرمانان المپیک و جهانی مورد استفاده قرار می­گیرد، تمرین ذهنی است. تمرین ذهنی به­کار گرفتن تصویرسازی، برای بهبود اجرا ورزشکار می­باشد که این نوع تمرین، در ذهن ورزشکار انجام می­گیرد. توانایی تصویرسازی ذهنی یکی از ظرفیت­های انسانی است که با تمرین آموخته می­شود و به عنوان یک مهارت، تأثیر خود را در اجرا ورزشکار به­جا می­گذارد. تصویرسازی در کمک به کانونی­کردن توجّه ورزشکاران به جنبه‌های خاصّی از مسابقه بعدی فرد بسیار مفید است.

مطالعۀ آثار حیات، نیز مؤید این مطلب است که حرکت روح و روان، مستقل از جسم و جان نیست و ورزشکاران نیز در انجام تمرینات ورزشی خود بایستی تمرینات ذهنی را در زمان و مکان مناسب انجام دهند. به­گفتۀ مالتز، تأثیر تمرینات ذهنی به موازات تمرینات جسمی می­باشد (خبیری، ۱۳۷۲). هم­چنین افـلاطـون معتقد است: ” تصوّر یک عمل، مقدّم بر خود آن عمل است“. در ورزش تجسّم پیروزی یا انجام یک مهارت ورزشی همیشه در ذهن ورزشکار بوده است (سهرابی، ۱۳۸۳). روان­شناسان ورزش ادّعا می‌کنند که تصویرسازی ذهنی مهارت ورزشی، تمرکز و تحمّل ورزشکار را به سرعت افزایش خواهد داد. هم­چنین تجسّم، نه­تنها اجرای ورزشی را بهبود خواهد بخشید، بلکه انگیزش و لذّت کلّی از ورزش را هم افزایش خواهد داد (اورلیک و پارتینگتون، ۱۹۸۸).

 بیان مسئله:

یکی از عوامل اثرگذار بر یادگیری و اجرای مهارت­های حرکتی، توجّه است. در ورزش اساساً دو نوع کانون توجّه[۷] شناسایی شده که برای اجرا حائز اهمّیت است، توجّه از نظر وسعت که به توجّه باریک و پهن تقسیم می­شود و توجّه از نظر جهت که به توجّه درونی و بیرونی[۸]قابل طبقه­بندی می­باشد. توجّه درونی، وقتی است که اجراکننده به احساسات، تفکّرات و یا اندام­های خود برای اجرا توجّه نماید. درحالی­که در توجّه بیرونی، اجراکننده روی علائم محیطی، بازی و راهبردهای حریف و یا اثرات اجرایش بر محیط توجّه می­نماید. کانون توجّه اجراکننده نقش مهمّی در یادگیری و اجرای مهارت­های حرکتی دارد (سینگر[۹]، ۱۹۸۸، ۱۹۸۵؛ سینگر، لیدر و کاراف[۱۰]، ۱۹۹۳؛ وولف و پرینز[۱۱]، ۲۰۰۰). به­طوری­که ارائه دستورالعمل­ها و بازخوردهایی که توجّه اجراکننده را به آثاری­که حرکاتش بر محیط دارد (اتّخاذ کانون بیرونی) معطوف می­کند، نسبت به زمانی­که دستورالعمل­های کانون درونی داده می­شود یا زمانی­که هیچ دستورالعمل کانونی خاصی داده نمی­شود منجر به یادگیری و اجرای مؤثّرتر می­گردد. تحقیقات نشان داده­اند ارائه آموزش­هایی به فراگیران به­طوری­که آن­ها توجّه خود را به نتیجه و اثر حرکت (توجّه بیرونی) و نه بر حرکات خود (توجّه درونی) معطوف کنند، می­توانند دقّت شوت­های گلف (وولف، لاترباخ و تول[۱۲]، ۱۹۹۹)، ضربه تنیس (وولف، مک­نوین[۱۳]، فوچ، رانیز و تول[۱۴]، ۲۰۰۰)، سرویس والیبال (وولف، مک­نوین، ۲۰۰۰)، پرتاب توپ در فوتبال (وولف و همکاران، ۲۰۰۳) و پرتاب آزاد در بسکتبال (ال ابود[۱۵] و همکاران، ۲۰۰۲) را بهبود بخشند. در تحقیق اخیری که امانوئل[۱۶]و همکاران (۲۰۰۸) روی تکلیف پرتاب دارت انجام دادند به این نتیجه رسیدند که کانون توجّه بیرونی بسیار مؤثّرتر از کانون توجّه درونی می­باشد. از طرفی روان­شناسان کاربردی ورزش و تمرین استفاده از مهارت­های روان­شناختی را برای بهبود اجرا مورد تأیید قرار داده­اند (اورلیک، ۱۹۹۰). علاوه بر توجّه و تمرکز که به­عنوان مهم­ترین عوامل موفقیّت ورزشکاران به­شمار می­روند، یکی از مهارت­هایی که توجّه قابل ملاحظه­ای را به خود جلب کرده­ است تصویرسازی ذهنی است، که از این مهارت برای تقویت اثرات سودمند توجّه و تمرکز ورزشکار به علائم مربوط، استفاده می­گردد. تصویرسازی ذهنی یک فعالیّت روان­شناختی است که خصوصیّات جسمانی یک شیء، فرد یا مکان غایب را احضار می­نماید (دنیس[۱۷]، ۱۹۸۵). درخصوص سودمندی تصویرسازی ذهنی اتّفاق نظر زیادی وجود دارد. ولی آن­چه مورد تردید بوده است میزان سودمندی و نیز شیوۀ استفاده از آن می‌باشد. لذا از تصویرسازی ذهنی به­عنوان یک فرآیند کاملاً شناختی یاد می‌شود (ولف­ و همکاران، ۱۹۸۹). در دهه قبل، محققین استفاده از تصویرسازی را توسط ورزشکاران با فرض این­که درک بهتری از کاربرد تصویرسازی دارند مورد بررسی قرار داده­اند که منجر به روش­های مداخله­ای مؤثّرتر گردیده است (بار و هال[۱۸] ۱۹۹۲؛ راجرز[۱۹] و بار،۱۹۹۰؛ سالمون[۲۰] و همکاران، ۱۹۹۴؛ وایت و هاردی[۲۱]، ۱۹۹۸). مانروئه و همکاران (۲۰۰۰) پیشنهاد کرده­اند که انجام تحقیقات گسترده روی استفاده از تصویرسازی می­تواند حول چند پرسش سازمان­دهی شود: ۱) کجا ورزشکاران از تصویرسازی استفاده کنند (یعنی محل تصویرسازی). ۲) چه­موقع از تصویرسازی استفاده نمایند (یعنی چارچوب زمانی). ۳) چه چیزی آن­ها تصویرسازی نمایند (یعنی محتوای تصویرسازی). ۴) چرا از تصویرسازی استفاده نمایند (یعنی کارکرد تصویرسازی) (جنیفر و کومینگ، ۲۰۰۲). در مورد محتوای تصویرسازی رویکردهای مختلفی وجود دارد، که یکی از این رویکردها، روی کیفیّت اطلاعات حسی در طول تصویرسازی تمرکز کرده است. در همین ارتباط کالیاری پدی (۲۰۰۸) روی نقش تمرین ذهنی در افزایش فراگیری مهارت فورهند تنیس تحقیقی انجام داد، و به این نتیجه رسید که تصویرسازی، روی توجّه به مسیر حرکت راکت، مخصوصاً برای افراد مبتدی، مؤثّرتر از تصویرسازی روی توجّه به مسیر حرکت توپ می­باشد. حال با توجّه به اثرات سودمند نوع کانون توجّه بر اجرا و یادگیری که در اکثر تحقیقات به اثبات رسیده است، هم­چنین مشابه بودن کارکرد تمرین ذهنی و جسمانی این سؤال به ذهن می­رسد که آیا تصویرسازی کانون توجّه درونی و بیرونی بر اجرا و یادگیری یک تکلیف شناختی (ردیابی) مؤثّر است؟ یا به­عبارتی چه تفاوتی بین توجّه فرد تصویرساز به هدف (محرّک  نوری) و حرکت دست در اجرا و یادگیری تکلیف ردیابی وجود دارد؟

ضرورت و اهمیّت اجرای تحقیق

علم تمرین و آماده­سازی ورزشکاران از علوم متنوع و مختلفی بهره می­گیرد و مربی­گری بر اساس اصول علمی در چند سال گذشته مقبولیّت فزآینده­ای را کسب کرده است. کاربرد اصول و یافته­های روان­شناسی برای بهبود و توسعۀ اجرای مهارت­های ورزشی مورد تأکید بسیار زیادی قرار گرفته است (سهرابی، ۱۳۸۳). پژوهش حاضر که به مقایسۀ اثر تصویرسازی کانون توجّه بیرونی و درونی بر اجرا و یادگیری یک تکلیف ردیابی می­پردازد، از لحاظ علمی و کاربردی حائز اهمّیت می­باشد، و با توجّه به این­که هم توجّه و هم تصویرسازی ذهنی به­عنوان دو عامل مهم در بهبود اجرا و یادگیری محسوب می­شوند، و هم­چنین به­دلیل این­که، تمرینات ذهنی دارای ویژگی­های بارزی از جمله، بی­خطر بودن، بی­هزینه بودن، عدم نیاز به تجهیزات و مربی، عدم بروز خستگی و غیره دارد، بنابراین با توصیه به ورزشکاران به استفاده از تمرینات ذهنی، می­توان در هزینه­ها، تسهیلات، نیروی انسانی و غیره صرفه­جویی نمود. در نتیجه، این شیوه تمرینی جهت یادگیری سریع مهارت­های جدید، افزایش اعتماد به­نفس و کنترل اضطراب و استرس بسیار اهمّیت دارد.

محقّق در این پژوهش در نظر دارد که اثر تمرین ذهنی و کانون توجّه را تواماً بر روی اجرای یک تکلیف ردیابی در دانشجویان دختر رشتۀ تربیت بدنی بررسی کرده و این مسئله را به اثبات برساند که اگر توجّه بیرونی مؤثرتر و کاراتر از توجّه درونی است، آیا اگر تصویرسازی ذهنی کانون توجّه توسط آزمودنی­ها اجرا شود، باز هم این برتری به اثبات خواهد رسید و آیا موجب بهبود اجرا و اجرای یادگیرنده­ها خواهد شد. لذا ضرورت انجام تحقیق حاضر در راستای تحقیقات ناکافی که در این زمینه، صورت گرفته، می­باشد و از این جهت بررسی آن احساس می شود، زیرا این امر دارای کاربرد­های آموزشی مفیدی بوده و نتایج این تحقیق برای مربیان و ورزشکاران به­ویژه ورزشکاران رشته­های حرکتی ظریف از جمله تیراندازی، تنیس روی میز، دارت و غیره  بسیار مفید و ارزشمند خواهد بود و این افراد می­توانند اثرات مضاعف آن­را بر اجرا و یادگیری مهارت­های ورزشی مشاهده نمایند. هم­چنین با توجّه به این­که تمامی تحقیقاتی که در داخل و خارج کشور صورت گرفته، اکثراً به­طور جداگانه تصویرسازی و کانون توجّه درونی و بیرونی را مورد تحقیق و بررسی قرار داده­اند، لذا بررسی پژوهش حاضر از جایگاه ویژه­ای برخوردار بوده، تا بتوان نتایج آن­را در نهایت به شرایط واقعی و میدانی نیز تعمیم داد. بنابراین یکی از مهم­ترین ویژگی این پژوهش، نو و بدیع بودن آن می­باشد. به­طور کلّی، به­دلیل اهمّیت و نقش بسیار مهم تصویرسازی و کانون توجّه بر بهبود اجرا و یادگیری ورزشکاران و هم­چنین به­دلیل کمبود مطالعات صورت گرفته در این زمینه، محقق را بر آن داشت تا به بررسی این پژوهش بپردازد.

 اهداف تحقیق

الف) هدف کلّی:‌

هدف کلّی تحقیق حاضر، مقایسۀ اثر تصویرسازی کانون توجّه درونی و بیرونی بر اجرا و یادگیری یک تکلیف ردیابی می­باشد.

ب) اهداف اختصاصی:

تعیین تأثیر تصویرسازی توجّه درونی بر اجرای تکلیف ردیابی
تعیین تأثیر تصویرسازی توجّه درونی بر یادگیری تکلیف ردیابی
تعیین تأثیر تصویرسازی توجّه بیرونی بر اجرای تکلیف ردیابی
تعیین تأثیر تصویرسازی توجّه بیرونی بر یادگیری تکلیف ردیابی
مقایسۀ عملکرد گروه­ها در اجرای تکلیف ردیابی
مقایسۀ یادداری گروه­ها در تکلیف ردیابی

فرضیه‌های تحقیق

تصویرسازی توجّه درونی بر اجرای تکلیف ردیابی تأثیر دارد.
تصویرسازی توجّه درونی بر یادگیری تکلیف ردیابی تأثیر دارد.
تصویرسازی توجّه بیرونی بر اجرای تکلیف ردیابی تأثیر دارد.
تصویرسازی توجّه بیرونی بر یادگیری تکلیف ردیابی تأثیر دارد.
بین عملکرد گروه­ها در تکلیف ردیابی تفاوت وجود دارد.
بین یادداری گروه­ها در تکلیف ردیابی تفاوت وجود دارد.

محدودیت‌های تحقیق 

محدودیت‌های قابل کنترل

انتخاب دانشجوی دختر تربیت بدنی در دامنه سنی ۲۵-۱۸ سال
انتخاب افراد راست دست به­عنوان آزمودنی
انتخاب یک تکلیف ردیابی که ماهیّت آن، کوتاه زمان است.
اختصاص تنها یک کوشش ۱۲۰ ثانیه­ای به­منظور آشنایی با نحوۀ اجرای تکلیف مورد­نظر برای کلیۀ آزمودنی­ها

محدودیت‌های غیر قابل کنترل

عدم آگاهی محقق از میزان علاقه شرکت­کنندگان برای شرکت در آزمون
عدم اطمینان محقّق از این­که شرکت­کنندگان در شرایط بدون دستورالعمل توجّه، به چیز دیگری توجّه داشتند یا خیر. البته کنترل لازم در حدّ توصیه­های مربوط انجام گرفت.
عدم آگاهی محقق از الگوی تغذیه، وضعیت اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و بهداشتی و میزان هوش شرکت­کنندگان

تعاریف مفهومی و عملیاتی

تصویرسازی ذهنی:عبارتست از ” تجربه هوشیار با استفاده از تمام حواس برای ایجاد یا بازآفرینی یک تجربه در ذهن“ (والی و گرینلیف[۲۲] ۱۹۹۸). در این تحقیق تصویرسازی عبارت از تجسّم اجرای تکلیف ردیابی یک هدف نوری در ذهن، به مدت ۱۲۰ ثانیه می­باشد.
کانون توجّه: هدایت توجّه به جنبه­ها یا نشانه­های ویژه در موقعیّت اجرا که با نگه داشتن خواست­های توجّه در محدوده ظرفیت، اجرا را بهتر می­کند (مگیل[۲۳]، ۱۹۹۸). در این تحقیق هدایت توجّه فرد از طریق تصویرسازی ذهنی به محرّک ­های مربوط می­باشد.
توجّه: درگیری هوشیار و ناهوشیار در فعالیّت­های شناختی و یا حرکتی قبل، در حین و بعد از اجرای مهارت­ها (مگیل، ۱۹۹۸). در این تحقیق منظور از توجّه، چشم­پوشی از محرّک ­های نامربوط و اضافی در ذهن و انتخاب یک محرّک (هدف نوری یا نوک انگشت دست عمل­کننده) می­باشد.
دستورالعمل کانون توجّه درونی: نوعی دستورالعمل که توجّه اجراکننده را به­سمت شکل حرکت یا اندام­های اجراکننده معطوف می­کند (وولف، ۲۰۰۲). در این تحقیق تصویرسازی توجّه به نوک انگشت دست راست مورد نظر بوده است.
دستورالعمل کانون توجّه بیرونی: نوعی دستورالعمل آموزشی که توجّه اجراکننده را به سوی نتایج حرکت یا اثرات حرکت انجام گرفته، معطوف می­کند (وولف، ۲۰۰۲). در این تحقیق تصویرسازی توجّه به حرکت هدف نوری، مورد نظر بوده است.
تکلیف ردیابی[۲۴]: تکلیفی که در آن اجراکننده، حرکت یک شیء را دنبال می­نماید. در این تحقیق، آزمودنی یک هدف نوری متحرّک را در صفحه رایانه با سرعت ۴۰ دور در دقیقه در ذهن خود تعقیب نموده است.
آزمون یـادداری[۲۵]: روشی است کـه بـرای تعیـین میزان وقوع یادگیری استفاده می‌شود. در این پژوهش، میزان حفظ اطلاعات دریافتی توسط فرد در طول ۱۲۰ ثانیه و آزمون ۴۰ دور در دقیقه در پس آزمون (یادداری فوری) و ۷۲ ساعت بعد (یادداری تأخیری) پس از آخرین جلسه تمرین مورد اندازه­گیری قرار گرفت.
دستگاه تعقیب سنج چرخان[۲۶]:­ دستگاهی است که برای سنجش هماهنگی چشم و دست مورد استفاده قرار می­‌گیرد. این دستگاه با الگوبرداری از روی مشابه خارجی آن، ­که توسط شرکت لافایت ساخته شده است، طراحی گردیده است.

در ایـن فصـل، ابتدا مبانی نظری مرتبط با کانون توجّه و سپس تصویرسازی ذهنی را مورد بررسی قرار می­دهیم. در زمینۀ اثرگذاری کانون توجّه بر یادگیری و اجرا، مدارک علمی بی­شماری در دسترس محقّقین قرار دارد و با توجّه به این­که در زمینۀ تصویرسازی ذهنی نیز تحقیقات زیادی صورت گرفته، کـه اکثـر ایـن تحقیقـات تـأثیـر مثبت آن­را در فـراگیری مهارت‌های حرکتی به اثبات رسانده­اند (فلتز و لندرز[۱]، ۱۹۸۳). به همین لحاظ در ادامه، مجمـوعه تحقیـقـات کانون توجّه و تصویرسازی و ترکیب این دو را مورد بررسی قرار می دهیم.

تعریف توجّه

سال­هاست که موضوع توجّه و نقش آن در اجرا و یادگیری انسان، توسط بسیاری از محقّقین رفتار حرکتی مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. ویلیام جیمز (۱۸۹۰) یکی از نخستین روان­شناسان آمریکایی، توجّه را چنین تعریف کرد: انتخاب ذهنی چیزی در شکلی روشن و واضح از میان اشیاء یا زنجیره­ای از افکار ممکن.  و این ایجاب می­کند که برای برخورد مؤثرتر با برخی چیزها، از چیزهای دیگر صرف­نظر کرد. اگرچه از دورۀ جیمز تاکنون روان­شناسان به نحو وسیع­تری این موضوع را مورد تحقیق قرار داده­اند. امّا توجّه،  هنوز به­عنوان فرآیندی تلقی می­شود که انتخاب محرّک­های مربوط از محیط (درونی، بیرونی) را تسهیل کرده و محرّک­های دیگر را نادیده می­گیرد و منجر به پاسخ به محرّک­های مربوط، می گردد. از آن­جا که توجّه، فرآیندی فعّال و جهت­دار است که حتّی بعد از این­که پاسخی به محرّک داده شود، ادامه می­یابد (مرتضوی، ۱۳۷۸). وقتی­که واژه توجّه در متون مربوط به اجرای انسان به­کار می­رود، به درگیری در فعالیّت­های ادراکی، شناختی و حرکتی اجرای مهارت­ها اشاره می­نماید. ممکن است که این فعالیّت­ها، هوشیارانه یا به صورت ناهوشیار انجام شوند، برای مثال، کشف اطّلاعات در محیط، فعالیّتی است که به توجّه نیاز دارد. ما برای کشف ویژگی­هایی که در تعیین مهارت و چگونگی اجرای آن به ما کمک می­کنند، به مشاهده و توجّه به محیطی که در آن حرکت می­کنیم، می­پردازیم (مگیل، ۱۹۹۳). به ­طور کلّی توجّه، به معنی قابلیّت فرد در پردازش اطّلاعات می­باشد (اشمیت[۲] ۱۹۹۱، مگیل ۱۹۹۳). همان­طور که نورمن[۳](۱۹۷۶) و موری(۱۹۷۰) خاطر نشان کردند که تعاریف زیادی از توجّه وجود دارد و افراد این اصطلاح را به شیوۀ­های مختلف مورد استفاده قرار می­دهند. اگر چه تلاش­های زیادی برای تعریف واژه توجّه صورت گرفته است (استلماخ و هاگز[۴]، ۱۹۸۳). امّا هنوز معنای روشن و قابل فهمی برای آن ارائه نشده است.

 

الف) منابع فارسی

اشمیت، ریچارد. (۱۳۷۹). یادگیری حرکتی و اجرا از اصول تا تمرین. ترجمۀ نمازی­زاده و واعظ­موسوی. تهران: نشر سمت.
رحمانی­نیا، فرهاد. (۱۳۸۲). مبانی و کاربرد یادگیری حرکتی. تهران: نشر بامداد کتاب.
رحمانی­نیا، فرهاد. (۱۳۸۲). مبانی و کاربرد یادگیری حرکتی. تهران: نشر بامداد کتاب.
رحمانی­نیا، فرهاد. (۱۳۸۶). مبانی و کاربرد یادگیری حرکتی. تهران: نشر بامداد کتاب.
سهرابی، مهدی. (۱۳۷۳). تأثیر تمرین ذهنی بر اجرای مهارت سرویس والیبال. پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران.
سهرابی، مهدی. (۱۳۸۳). مقایسۀ اثر تمرین جسمانی و تصویرسازی ذهنی تصادفی و قالبی بر عملکرد و یادگیری تکلیف ردیابی. پایان­نامه دکترا، دانشگاه تربیت معلم تهران.
سیچ، جورج. (۱۳۷۸). یادگیری و کنترل حرکتی از دیدگاه روان­شناسی عصب شناختی. ترجمۀ مرتضوی. تهران: نشر سنبله.
شفیع­زاده، محسن. (۱۳۸۳). تأثیر نوع بازخورد توجهی بر قابلیت تشخیص خطا و یادگیری تکلیف هماهنگی دو دستی. پایان­نامه دکترا،
گلین س. رابرتس؛ کوین س. اسپینگ؛ سینتیال، پمبرتن. (۱۳۸۲) مترجمان واعظ­موسوی، شجاعی. تهران: نشر رشد.
مارتنز، رینر. (۱۳۸۵). روان­شناسی ورزشی” برای مربیان”. ترجمۀ خبیری. تهران: نشر بامداد کتاب.
مسروری ثانی، حمید. (۱۳۸۵). تأثیر تمرین تصویرسازی ذهنی و بدنی با استفاده از بازخورد بینایی بر یادگیری و عملکرد مهارت سرویس والیبال پسران مبتدی ۱۵-۱۲ سال. پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه اراک.
مقدم، امیر. (۱۳۸۵). تأثیر دشواری تکلیف و دستورالعمل کانون توجه بر اجرای یک تکلیف تعادلی. پایان­نامۀ دکترا، دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات تهران.
مگیل، ریچارد. (۱۳۸۰). یادگیری حرکتی، مفاهیم و کاربردها. ترجمۀ واعظ­موسوی و شجاعی. تهران: نشر حنانه.
هاردی، لو؛ جونز، گراهام و گولد، دانیل. (۱۳۸۴). آمادگی روانی برای ورزشکاران حرفه­ای. ترجمۀ سیّاح، باغبانیان و عرب­عامری. تهران: نشر چگامه.

ب) منابع لاتین

Andrew, L., Alden, J., Alexander, Dale., And Douglas, E., Degood. (2001). Iteractive effect quality and directional focus of mental imagery on pain analogesia. Applied Psychophysiology and biofeedback. Vol, 26, No.2.
Barr, K., & Hall, C. (1992). Tde use of imagery by rowers. International Journal of Sport Psychology. 23, 243-261.
Bruner,  J., S. (1960). The process of education . New York: Random House.
Calmes, C., Berthoumiex, C. (2004). Effects of an imagery training program on selective attenuates balance impairment in patient with parckinson s disease. Physiotherapy, 91, 152-185.
Driskel, James, E., Copper, Carolyn.,  & Moran, Aidon. (1994). Does mental practice enhance performance? Journal Of Applied Psychology (JAP). 79, 481-49.
Emanuel, M., Jarus, T., Baet, O. (2008). Effect of focus of attention and age on motor acquisition retention and transfer: a randomized trial. Phys ther. 99(2) , 251-260.
Emanuel, M., & Jarus,  T. (2003). Influence of attentional focus on motor learning in children versus adults. Journal Of Sport And Exercise Psychology. June NASPSAP congress abstract, 557.
Feltsz, D. L., & Landers, D. M. (1983). Tde effects of mental practice on motor skill learning and performance ameta- analysis. Journal Of Sport Pshchology. 5, 25-57.
Freedman, S.E., Mass, E., Caligiuri,  M. P., Wulf, G., Robbin, D.A. (2007). Internal versus external: oral- motor performance as a function of attentional focus. Journal Of Speech Language and hearing research. Vol 50(1) , 131-136.
Grouios, G. (1992). On tde reduction of reaction time with mental practice. Journal Of Sport Behavior. 15(z) , pp:141-157.
Grouios, G. (1992). Mental practice: A Review. Journal Of Sport Behavior. Vol. 15, Issue 1.
Guiana ., Pointe, A., Pitre- France. (2003). Differentiating visual and kinesthetic imagery in mental practice. Can J Exp Psycho(Language:eng). 57(1) 1-10.
Landerss, M., Wulf,  G.,Wallmann, H. & Guadagnoli, M. (2005). An external focus of attention attenuates balance impairment in patient with Parkinson s disease. Physiotherapy. 91, 152-185.
Maxwell,  Alton, Nelson. (2007). The effects of external and internal focus of attention on the performance and learning of turning on a mountain bike.
Maddox, M.D., Wulf, G., & Wright, D.D. (1999). The effect of an internal versus external focus of attention on the learning of tennis stroke. Journal Of Exercise Psychology. 21, 878.
Martin, K.A., Hall, C. R. (1995). Using mental imagery inhance intrinsic motivation. Journal Of Sport And Psychology. 17(1) ,  ۵۴-۶۹٫
Minas, S.C. (1978). Mental practice of a complex motor skill. Journal Of Human Movement Studies. 6,  ۱۲۷-۱۴۱٫
Orlik, T., and Partington. (1998). Psyched: Inner views of winberg. Ottawa: Coaching Association Of Canada.
Peddy, Caliri. (2008). Enhancing forhand acquisition table tennis: the rool of mental practice. Journal Of Applied Sport Psychology. 20:1, 88-96.
Perkins-ceccato,  N., Passmore, S.R., and Lee, T.D. (2003). Effects of focus of attention depend on golfers skill. Journal Of Sport Science. 81, 593-600.
Polton, A.M., Maxwell, J.P., Masters,  R.S.W.,  & Robb, M. (2006). Benefits of an external focus of attention : common coding or conscious processing? Journal Of Sport Sciences. 24(1) , 89-99.
Richardson, A. (1967). Mental practice: A review and discussion (part 11). Research quarterly for exercise and sport. 38, 263-273.
Roberts,  S., Weinberg. (1982). The relationship between mental preparation strategies and motor performance: A review and critique. 33(2) , 195-213.
Roland P.E. Larsen B. Lassn N.A. & Skinhoj E. (1980). Supplmentary motor area and other cortical areas in organization of voluntary movement in man. Journal Of Neurophysiology. 43, 118-136.
Sackett, R.S. (1934). The influence of symbolic rehearsal upon the retention of a maze habit. Journal Of General Psychology 10, 376-398.
Shea, C.H., & Wwlf, G. (1999). Enhancing motor learning through external focus instruction and feedback hum. Mov. Sci. 18, 553-571.
Start,  K.B., & Richardson, A. (1964). Kinaesthesis and mental practice. Research Quarterly for exercise and sport. 35, 316-320.
Whichman, H., & Lizotte, P. (1983). Effects of mental oractice and locus of control on pewrformance of dart throwing. Perceptual and motor skills. 56, 807-812.
Wulf, G., Hob, M., & Prinz,  W. (1998). Instruction for motor learning: Defferential effects of internal versus external focus of ettention. Journal Of Motor Behavior. 30, 169-179.
Wulf, G., Lauterbach, B.,  & Toole, T. (1999). Learning advantages of an external focus of attention in golf. Research quarterly for exercise and sport. 70, 120-126.
Wulf, G., Mc Nevin,  N.H., Fucgs, T., Ritter,  F.,  & Toole, T. (2000). Attentional focus in complex motor skill learning. Research quarterly exercise and sport. 71, 229-239.
Wulf, G., Shea,  C.H., Parc,  J.H. (2001). Attention in motor learning focus Res.Q. Exer. Sport. 72, 335-344.
Wulf, G., Landers, M., Mercer, J., and Tollner,  T. (2003). Attentional focus effects on motor performance as a function of level of expertise. Paper presented at the annual meeting of the north American society for the psychology of sport and physical activity (NASPSPA). Vancouver C.A.
Wulf, G., Wachter, S., & Wortmanm, S. (2003). Attentional focus in motor skill learning: Do females benfit from an external focus? Voman in sport and physical activity journal. 12, 37-52.
Wulf,  G.,  Mc Nevin, N.H.,  & Guandagnoli, M.A. (2004). Reciprocal influence of attentional focus on postualand suprapostural task performance. Journal of motor behavior. 36, 189-199.
Vance, J.,Wulf, G., Tollner,  T., Mac Nevin,  N., & Mercer, J. (2004). EMG activity as a function of the performance s focus of attention. Journal of motor behavior. 36, 450-459.
Zavhry, T., Wulf, G., Mercer, J., & Bezodis, N. (2005). Increased movement accuary and reduced EMG activity as the result of adopting an external focus of attention. Brain research bulletin. 67, 304-309.

 

فهرست

فصل اول: طرح تحقیق
مقدمه   ۲
بیان مسئله   ۴
ضرورت و اهمیت تحقیق   ۶
اهداف تحقیق   ۸
فرضیات تحقیق   ۸
محدودیت¬های تحقیق   ۹
واژه¬ها و اصطلاحات   ۹
فصل دوم: مبانی نظری و ادبیات تحقیق
مقدمه   ۱۲
تعریف توجّه   ۱۲
تاریخچۀ توجّه   ۱۳
نظریه¬های توجّه   ۱۴
کانون توجّه   ۱۹
شیوه¬های توجّه   ۱۹
ویژگی¬های توجّه   ۲۰
هوشیاری و توجّه   ۲۱
توجّه¬ انتخابی   ۲۲
توجّه و سطح مهارت   ۲۲
رابطه توجّه و سطح مهارت   ۲۲
رابطۀ توجه و اجرا   ۲۳
دستورالعمل¬های آموزشی و توجّه   ۲۴
تصویرسازی ذهنی چیست   ۲۵
چگونگی انجام تصویرسازی ذهنی   ۲۶
انواع تصویرسازی ذهنی   ۲۶
موارد استفاده از تصویرسازی ذهنی و آثار آن   ۲۹
نظریه¬های تصویرسازی ذهنی   ۳۱
شیوه¬های توسعۀ برنامه تمرین تصویرسازی ذهنی   ۳۸
کاربردهای تصویرسازی ذهنی   ۳۹
افزایش مهارت¬های روان¬شناختی   ۳۹
تحقیقات مربوط به توجّه   ۴۱
تحقیقات مربوط به تصویرسازی ذهنی   ۵۳
تحقیقات مربوط به تصویرسازی کانون توجّه   ۶۲
نتیجه¬گیری   ۶۴
فصل سوم: روش تحقیق
مقدمه   ۶۷
روش تحقیق   ۶۷
جامعه و نمونۀ آماری   ۶۷
متغیّرهای تحقیق   ۶۷
ابزار اندازه¬گیری و روش جمع¬آوری اطلاعات   ۶۸
روش اجرای تحقیق   ۷۲
روش آماری و شیوه تجزیه و تحلیل اطلاعات   ۷۵
تجزیه و تحلیل اطلاعات و یافته¬های تحقیق فصل چهارم:
مقدمه   ۷۷
توصیف داده¬ها   ۷۸
آزمون فرضیۀهای آماری   ۸۰
فرضیۀ اول   ۸۰
فرضیۀ دوم   ۸۱
فرضیۀ سوم   ۸۲
فرضیۀ چهارم   ۸۳
فرضیۀ پنجم   ۸۴
فرضیۀ ششم   ۸۵
فصل پنجم: بحث ونتیجه¬گیری
مقدمه   ۸۷
نتایج تحقیق   ۸۷
بحث ونتیجه¬گیری داده¬های تحقیق   ۸۸
پیشنهادات پژوهشی   ۹۱
پیشنهادات آموزشی   ۹۱
منابع
پیوست

فهرست منابع و مآخذ

فرمت فایل: Word (قابل ویرایش)
تعداد صفحات: 114
حجم: 2.01 مگابایت

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *