پایگاه علمی سعید سان دانلود رایگان مقالات علمی کنفرانس و ژورنال
ماهیت نگرش توسعه میان افزا
تعاریف ومفاهیم
دربیان مفهوم توسعه میان افزا لازم است، ابتدا مفهوم توسعه شهری درسطح کلان روشن شود. توسعه شهری درقالب توسعه ناموزون شهری وتوسعه پایدار شهری قابل توضیح است
توسعه پایدار شهری امروزه به عنوان یکی از مهم ترین راهکارهای مدیریتی دنبال میشود.به گفته ویلیامز،الگوی توسعه پایدار شهری با شاخصهایی چون تعادل فضایی ، حفظ محیط زیست ، توسعه متوازن اقتصادی ، عدالت اجتماعی و… درمقابل الگوهای گذشته قرار دارد که با تراکم مسکونی پایین ، افزایش تک بنا ،گسترش افقی شهر ، ساخت وتوسعه زمینهای باز وشاخص های دیگر تعریف میشود. الگوی توسعه ناموزون شهری باعث به وجود آمدن جدایی گزینی قومی و اقتصادی ، نابودی محیط زیست،کاهش زمینهای کشاورزی وازبین رفتن تدریجی بناهای با ارزش معماری میشود
به این ترتیب توسعه پایدار به عنوان قابل قبول ترین رهیافت برای مشکلات محیطی در دهه های 80 و 90 میلادی در نظر گرفته شده و زمینه های مختلف اقتصادی ، اجتماعی و محیطی را در بر دارد و برای رسیدن به توسعه پایدار باید همه ی این شاخص ها پایدار شوند.
یکی از الگوهای مطرح در زمینه ایجاد فرم پایدار شهری ، الگوی توسعه میان افزای شهری است. چرا که توسعه میان افزا ،از همه ظرفیت های موجود در شهر برای توسعه شهر و ایجاد کاربریهای مختلط استفاده میکند. پروژه های این گونه توسعه ، اشکال مختلفی دارند ،از آن جمله اند: افزودهای کوچک در صحن پشتی ساختمان مسکونی ، توسعه تک قطعه ای ،توسعه یا ساختمان سازی در ساخت و سازهای موجود و یا توسعه چند قطعه ای درمراکزشهری
توسعه میان افزا در اساسنامه شهرسازی نوین به عنوان ابزاری برای محافظت از منابع محیطی،سرمایه گذاری اقتصادی و محافظت ازپیکره اجتماعی است.محلات فشرده با کاربری های مختلط،میزان دسترسی به امکانات و خدمات شهری را برای ساکنان افزوده و در نتیجه عدالت اجتماعی را افزایشم ی دهند
توسعه میان افزا و رشد هوشمند شهری
الگوی توسعه میان افزا با رشد هوشمند شهر در ارتباط مستقیم بوده و بخشی از اصول و راهبردهای آن به شمار میرود .فصل مشترک رشد هوشمند شهری و توسعه میان افزا را میتوان چنین عنوان کرد که هر دو شیوه ى توسعه ،روشی پیشنهادی برای اصلاح پراکندگی به شمار میروند و توسعه میان افزا به طورخاص در زمینهای بایر و یا دایر در میان محوطه های ساخته شده ، اجرا میشود.
اهداف و مزایای اجرای طرح توسعه میان افزای شهری
- کاهش فشارهای توسعه در پهنه های سبز
- باز زنده سازی محله ها یا مراکز شهری
- افزایش پایه مالیاتی از طریق ایجاد ارزش در ملک یا احیای ارزش آن
- تخصیص کاربری های مناسب با اراضی فاقد کاربری
- ایجاد اختلاط در کاربریها
- استفاده بهینه از زیر ساخت ها و تسهیلات موجود
- استفاده از حمل و نقل عمومی و جلوگیری از آلودگی هوا
چالش ها و موانع اجرای طرح توسعه میان افزای شهری
- موانع اجتماعی : عدم گرایش مردم به طرح ، نگرانی های آنها از تاثیرات احتمالی طرح و عدم مشارکت عمومی
- موانع اقتصادی : بالا بودن هزینه های تملک ، فرسوده بودن یا ناکافی بودن زیرساخت ها،
- موانع کالبدی و مکانی : مکان گزینی و آماده سازی اراضی جهت بارگذاری و همچنین شرایط و مسایل محیطی همچون خطرپذیری زلزله ،سیل و یا آلودگی ناشی از استفاده درگذشته،امکان ساخت وسازجدیددرزمین راکاهش میدهند
- موانع سیاسی :مخاطرات تشریک مساعی و پیچیدگی مشارکت های خصوصی و عمومی و کارگزاران قدرتمند محلی (شورایاری محله)
- موانع توسعه ای : عمدتا قوانین منطقه بندی در جهت تشویق توسعه میان افزا گام بر نمی دارد. که باید این قوانین بازنگری گردد.
راهبردهای توسعه میان افزا
- تغییرات قانونی : جهت تامین نیازهای توسعه
- تعیین استانداردها و خطوط راهنمای طراحی توسعه میان افزا: جهت ارتقاء سیستم
- کاهش هزینه های جانبی : کاهش هزینه های نظام توسعه
- شکل گیری نظام مشارکت : مشارکت با بنگاه های اقتصادی و سازمان های دولتی و غیر دولتی و گروه های ذی نفع
- شبکه حمل و نقل : حمایت از پهنه پیاده رو و دسترسی آسان به شبکه حمل و نقل عمومی
نتیجه گیری :
- این نوع از توسعه صرفا به مسایل کالبدی توجه نکرده و سعی دارد تمامی مسایل اجتماعی، اقتصادی، مسکن، مؤلفه های بصری و … را با هم مورد تحلیل قرار دهد.این موضوع کمتر در طرح های بهسازی و نوسازی بافت فرسوده دیده می شود.
- از آنجایی که توسعه میان افزا در زمین های خارج شهر انجام نمی شود، لذا تناسب و هماهنگی این نوع از توسعه با بافت همجوار بسیار اهمیت دارد.
- توسعه میان افزا هرچند در مقام برقراری ارتباط و هماهنگی با بافت موجود است، ولی به امر توسعه و رشد وضع موجود نیز توجه دارد و سعی دارد با تغییر در وضع مسکن، حمل و نقل عمومی، افزایش تراکم، تامین دسترسی ها و …. موجب رونق و پیشرفت کل بافت شود.
منابع
- مقاله تأملی برمفهوم توسعه ىمیان افز او ضرورت آن درمحلات شهرى/ مهتا میرمقتدایی- مجتبی رفیعیان- الهام سنگی/مجله شهرداری ها سال دهم شماره 98/ ص 44-51
- مقاله توسعه مین افزا/ بهره گیری از ظرفیت های درونی شهر/ احسان شریفیان/ماهنامه منظر شماره 10 شهریور 1389/ص 47-50
- مقاله کاربرد اصول توسعه میان افزا در بهبود فضایی- عملکردی بافت های شهری ( مطالعه موردی: منطقه 17 شهرداری تهران)/ نوید سعید رضوانی، زهره داودپور، الهام فدوی، رحیم سرور / فصلنامه علمی – پژوهشی انجمن جغرافیا ایران دوره جدید سال یازدهم شماره 36/ص 159-180
تهیه کننده : حمیده آبیاری