درس مرمت ابنیه:
مرمت ابنیه یکی از دروس تخصصی معماری است که طی آن آموزشهای کافی در رابطه با نحوه حفظ و مرمت آثار تاریخی به دانشجویان داده میشود؛ چراکه گذر ایام در کنار عوامل طبیعی، تاثیر مخربش را بر هر اثری میگذارد و زوال تدریجی آن را به همراه میآورد. از این روست که بخش مرمت در طول دوران تحصیلی به سراغ دانشجویان میآید و در نهایت با ارائه یک پروژه معماری مرمت در پایان ترم به پایان میرسد.
همانطور که پیشتر نیز بدان اشاره شد، مرمت را نمیتوان دارای تعریفی کلی دانست؛ چراکه این واژه به مجموعه کارهایی از قبیل آَشنایی، حفظ و نگهداری، احیا و حتی مطالعهای اطلاق میشود که طی فرایند این فرآیند به وقوع میپیوندند. لکن تمامی این اعمال، کاملا همسو عمل میکنند و جز با هدف جلوگیری از نابودی یا تخریب بیشتر بنا صورت نمیگیرند. بنابرین لازم است که مرمت، از ملاحظات خاصی برخوردار باشد.
ایران به سبب موقعیت خاص خود و برخورداری از منابع غنی، همواره مورد تاخت و تاز بیگانگان قرار داشته است. تاخت و تازهایی که با تخریب و نابودی بسیاری از آثار آن به ارتباط نیست و سبب شده است که امروزه، اثری از بسیاری از ابنیه تاریخی باقی نمانده باشد و آنچه که امروزه میبینیم، تنها یک مشت از خروارها به شمار میرود. بنابرین بر ماست که شکوه از دست رفته این آثار را به آنها بازگردانیم. لکن این امر جز با صرف زمان زیاد برای کسب علم و تجربه کافی میسر نیست.
تاریخچه مدرسه در ایران:
اختراع الفبا، جرقهای بود که شعلههای عظیمی را با خود به همراه آورد؛ چراکه بشر پیش از آن، دانش و تجربیات خود را سینه به سینه منتقل میکرد. ولی پس از اختراع الفبا میتوانست یافتههای خود را با چندین نسل دیگر هم به اشتراک بگذارد و یا اندوختههای نسلهای پیشین را مورد مطالعه قرار دهد. طبق بررسیهای صورت گرفته، این امر در کشورهایی چون ایران، از اهمیت بیشتری نیز برخوردار بود و دستیابی به کتیبههایی که وجود نوعی سیستم آموزشی در دوره هخامنشیان و حتی قبل از آن را نشان میدهد، گواهی بر این مدعاست.
شکوفایی علم در ایران، تنها مربوط به عهد باستان نیست و دوره اسلامی را نیز در بر میگیرد؛ چراکه تازیان پس از گذشت سالها از هجوم خود، به فرهنگ غنی ایرانی گردن نهادند و این چنین بود که باعث و بانی شکلگیری عصر جدیدی شدند. در این دوره شاهد آن بودیم که حتی اماکنی مذهبی چون مسجد و کلیسا نیز دست در دست مکتبخانهها نهادند و در جهت پیشرفت و اعتلای علم و دانش کوشیدند.
مدرسه عمادیه گرگان:
تاریخ گرد خود را بر چهره مدرسه عمادیه گرگان نیز نشانده بود و روز به روز نیز بر شدت آن افزوده میشد. حال آنکه این مدرسه تاریخی، گنجینهای ناب از هنرهای معماری را در سینه نهان دارد و لازم بود که مورد بازسازی و مرمت قرار گیرد. هرچند که امر برای نخستین بار اتفاق نمیافتاد و این مدرسه در طول عمر پر فراز و نشیب خود از عهد صفوی تا به امروز، شاهد بازسازیهای بسیاری بوده است.
اگر اسناد تاریخی را با هدف یافتن نشانههایی از این مدرسه زیر و رو کنید، به اسامی بسیاری برمیخورید که در ساخت این بنا نقش داشتهاند و بزرگانی چون “شیخ اسماعیل قاضی”، “حاج حسین کاشی” معروف به “حسین قمی” و “کربلایی رمضانعلی معمار” از این دسته هستند. لکن به نظر میرسد که طراحی و اجرای مدرسه عمادیه گرگان تنها توسط یکی از این معماران برجسته صورت گرفته باشد.
این مدرسه در طول عمر پر فراز و نشیب خود، شاهد کاربریهای دیگری به غیر از آموزشی نیز بوده است که من جمله این موارد میتوان به استفاده از این بنا به عنوان ژاندارمری در دوره پهلوی دوم اشاره کرد که سبب وارد آمدن خسارات بسیاری به آن نیز شده است؛ خساراتی که گاهی غیر قابل جبران به نظر میرسند و برطرف کردنشان جز با صرف هزینه و انرژی بسیار میسر نمیشود.
مدرسه عمادیه دارای پلانی چهارایوانی است ومشتمل برصحن مرکزی مستطیل شکل،ایوانهاوحجره های طلاب علوم دینی است. درمیان اضلاع صحن ایوان ودرطرفین آن حجره هامتمرکزشده اند.(کاظم زاده،ص165)
فضای داخل طبقه اول ایوان غربی مدرسه دارای دروپنجره های چوبی وطاقچه های متعددی است. ضلع شرقی ایوان مشرف به فضای داخلی حیاط مدرسه بوده ودارای تراس چوبی است.
پنجره های ضلع غربی این ایوان مشرف به فضای مرکز محله درب نوبوده که دارای جان پناه چوبی بوده وکف طبقه اول چوب وتخته فرش وسقف آن چوبی است.
دراین ایوان ماذنه مدرسه قرارداردکه به شکل کلاه فرهنگی است وورودی آن ازپله های شمالی ایوان است.ماذنه فضای مربع شکل مرتفعی است که دارای تیرهای چوبی عمودی،افقی،شیروانی وسفال پوش است.
ایوان شرقی مدرسه عمادیه دردوطبقه ساخته شده است که مدرس مدرسه است. درطرفین ایوان راهروهایی نیز وجوددارد که درراهروی شمالی مدرس پله ی دسترسی به طبقه اول وجوددارد. طبقه اول مدرس مشرف برنیمی از فضای همکف است ودارای نرده ی چوبی است.فضای داخلی طبقه اول دارای بازشوها،پنجره هاوطاقچه های متعددی است.
سقف مدرس چوبی،تیرریزی وتخته کوبی است. پوشش به صورت شیروانی، سفالی وشیرسرهای آن نیزسه طبقه بوده. و جرزهای ضخیم آن بااندودی ازگچ پوشیده شده است.دوراهروی شمالی وجنوبی طبقه اول مدرس،منتهی به دو تراس چوبی می شوندکه شبیه به تراس های دیگرولی کوچکترومشرف به فضای داخلی حیاط هستند.
ایوان جنوبی نیزدوطبقه بوده وازلحاظ ابعادواندازه کوچکترازدوایوان شرقی وغربی است. طبقه همکف توسط راه پله ای به طبقه اول مرتبط است. فضای همکف این ایوان برخلاف دوایوان دیگربه وسیله طاق جناغی پوشیده شده است که به شیوه رومی وباآجرهای نیمه اجراشده است. بالای این طاق با تزیینات آجری خفته و راسته با کنتراست رنگی مزین شده است.
طبقه اول این ایوان شامل یک اتاق است که بایک تراس چوبی به فضای داخلی حیاط مشرف بوده وازجهت جنوب مشرف به بافت شهری است. تراس توسط ستون های چوبی به کنسول وبوسیله دستک های چوبی به جرزمتصل است. تراس مزین به نرده های خراطی شده است. پوشش به صورت شیروانی وسفالین بوده وشیرسرهادوطبقه اند. ایوان جنوبی به حیاطی مثلثی شکل منتهی می شود
از این ایوان،مسیرجوی آب ازجنوب به شمال امتداددارد. این جوی پس ازعبورازحوض وسط حیاط به ایوان شمالی رسیده وازآن می گذرد. باخشک شدن قنات ها این جوی ها دیگر فاقد کاربری سابق است. مصالح ساخت جوی آب آجر بوده که به صورت نره اجرا شده است. آب مدرسه ازطریق این جوی ودوآب انباری که دربیرون مدرسه قرارداشته تامین می شده است.
و …
عناوین اصلی و سرفصلهای پاورپوینت پروژه مرمت مدرسه عمادیه گرگان:
مقدمه
موقعیت استانی بنا
اقلیم آب و هوایی
ناهمواریهای استان
موقعیت شهری بنا
تاریخچه بنا
مدارس ایران از دیرباز تا کنون
اهمیت آموزش در ایران باستان
فضاهای معماری مدارس ایرانی
جایگاه مدرسه در محیط شهری
رابطه مدرسه و مسجد جامع
رابطه بازار و مدرسه
محلات مسکونی و مدرسه
میدان و مدرسه
ویزگیهای معماری ابنیه در اقلیم معتدل مرطوب
موارد رعایت شده در معماری شهر گرگان
مدرسه عمادیه گرگان
موقعیت
تاریخچه
کاربریهای مدرسه در طول عمر
مطالعات کالبدی
بررسی فضاهای اطراف مدرسه عمادیه گرگان از لحاظ کاربری
پوشش های منطقه
تحلیل معماری مدرسه عمادیه گرگان
پلان مدرسه
پلان همکف
پلان طبقه اول
پلان بام
دسترسیها
نماها
تزئینات
آجرکاری
تحلیل پلان مدرسه عمادیه گرگان
ایوانها
آسیب شناسی
عوامل موثر در تخریب بنای مدرسه عمادیه گرگان
مسئله تشخیص در بناهای تاریخی
آسیب شناسی بنا
طرح مرمت بنا
مروری بر مرمت انجام شده مدرسه عمادیه گرگان
به همراه کلیه تصاویر از این بنای تاریخی. جامع ترین تحلیل و پروژه مرمت موجود بر روی نت
فرمت فایل: Powerpoint (قابل ویرایش)
تعداد صفحات: 151
حجم: 100 مگابایت