دانلود رایگان خلاصه کتاب مبانی و مفاهیم در معماری معاصر غرب وحید قبادیان

«کتاب مبانی و مفاهیم در معماری معاصر غرب»

نوشته: وحید قبادیان

فصل اول: مقدمه

خرد‌گرایی، توسعه علوم، توسعه فلسفه و گسترش تکنولوژی (کاربرد فلز و شیشه) منجر به تکوین مدرنیسم گشت.

نخستین نمایشگاه بین‌المللی گل و گیاه با نام قصر بلورین (Crystal Palace) در سال 1851 توسط جوزف پاکستون و به کمک مصالح پیش‌ساخته در هاید‌پارک لندن احداث گردید. این بنا را اولین اثر معماری با مصالح کاملاً مدرن (آهن و شیشه) می دانند. این قصر که در مکان دیگری مجدداً احداث گردیده بود در سال 1936 در اثر آتش سوزی از بین رفت. استفاده از مصالح مدرن (فلز و شیشه) منجر به تکوین مکتب شیکاگو شد. چندین سال بعد در سال 1889 در نمایشگاه بین المللی به مناسبت یکصدمین سال انقلاب فرانسه در شهر پاریس، برج ایفل توسط گوستاو ایفل به ارتفاع 330 متر و با مصالح پیش ساخته احداث گردید. این بنا نمادی از صنعت و تکنولوژی جدید بود. در این نمایشگاه اثر چشمگیر دیگری به نام تالار بزرگ ماشین نیز احداث گردید. در دهه 1910- 1890 شاهد شکل گیری نهضت هنر نو در معماری هستیم. در این نهضت اصول معماری مدرن شکل گرفت. از جمله این اصول عدم سنت‌گرایی، انتقاد از مکتب‌های تقلیدی، توجه به فرم‌‌های جدید و رویکرد به روح زمان بود.

در سال 1914 جنگ جهانی اول اتفاق افتاد. این جنگ ویرانگر نیاز به ساختن بناهای زیاد را به همراه داشت. در شرایط زمانی آن دوره، کارایی اصول معماری مدرن (عملکرد گرایی و بی توجهی به تزئین و احساس در اثر معماری) به فراگیر شدن این سبک کمک نمود. اصول 5 گانه معماری مدرن از نظر لوکوربوزیه به این شرح است:

1. مرتفع تر ساختن بنا نسبت به زمین به کمک ستون (پیلوتی) 2. پلان آزاد (بنای دارای اسکلت) 3. نمای آزاد (پنجره‌های افقی و کشیده) 4. بام مسطح و باغ روی بام 5. استفاده از سقف کنسول

این اصول را لوکوربوزیه به بهترین نحو در ویلا ساووا بکار بسته است. انتقادات به مکتب مدرن به دلایل سادگی و یکنواختی، بی توجهی به فرهنگ و تاریخ و… گسترش یافت تا اینکه در دهه 1960 سبک پست مدرن مطرح شد. 20 سال بعد در سال 1980 با سبک دیکانستراکشن روبرو می شویم. گسترش تکنولوژی به شکل گیری سبک های­تک می انجامد و توجه به ملاحظات زیست محیطی منجر به تبدیل سبک های­تک به سبک اکو­تک می گردد.

کم کم آن معماری بسته، سنگین و ساکن که عمدتاً از مصالح آجر، سنگ و خشت بود جای خود را به معماری شفاف، باز و آشکار می‌دهد. این گرایش ناشی از تعمق، اکتشاف و میل انسان به پیشرفت و آگاهی بود.

در ایران از 150 سال پیش (دوره‌ی ناصرالدین‌شاه) آشنایی شکلی (و نه مفهومی) با معماری غرب از طریق تصاویر فرنگ صورت پذیرفت. به این ترتیب سبک نئوکلاسیک غرب وارد ایران شد. عصر قاجاریه در ایران همزمان با دوره  نئوکلاسیک (روکوکو) در غرب  (1900- 1750 م.) است.

زمینه‌های فکری و اجتماعی مدرنیته عبارتند از: انسان‌گرایی، عقل‌گرایی و علم مداری، دین‌پیرایی، روشنگری، انقلاب صنعتی. عده ای آغاز عصر مدرن را به انسان گرایی (اومانیسم) و خردگرایی در دوره رنسانس (قرن 15 میلادی) که از فلورانس ایتالیا آغاز گشت، نسبت می دهند. در حقیقت رنسانس دوران گذار از جهان سنت به دنیای مدرن (از توجه به آسمان به توجه به زمین) است. در این عصر معماری غیرمذهبی اهمیت می یابد و اثر هنری به نام هنرمند شناخته می شود. بدین ترتیب هنرمندان در هنر غیر مذهبی مطرح می شوند. جنبش رنسانس (عصر روشنگری) به دنبال تجدید حیات اصول و نمادهای روم باستان و یونان کلاسیک بعد از دوران تاریک قرون وسطی و تجدید منطق گرایی، خرد ورزی و دستیابی به علم و زیبایی آن زمان است.

تاریخ آغاز رنسانس:

1420 میلادی: ساخت گنبد کلیسای جامع فلورانس توسط فلیپو برونلسکی.

1453 میلادی: سقوط قسطنطنیه مرکز حکومت روم شرقی یا بیزانس توسط سلطان محمد پادشاه عثمانی.

1453 میلادی: پایان جنگ‌های 100 ساله‌ بین فرانسه و انگلستان (1453- 1337 م.)

منبع الهام معماران دوره رنسانس کتاب ویتروویوس (قرن یک قبل میلاد) به نام «در باب معماری» بود که در ده جلد در سال 1520 به ایتالیایی ترجمه می‌شود. در این عصر پرسپکتیو توسط مازاچیو کشف می‌شود. در هنر و معماری رنسانس احجام اولیه (مکعب، هرم، کره و استوانه) و نیز اصولی چون تقارن، همگونی و تناسبات ریاضی اهمیت می یابند. در این عصر پیشرفت تسلیحات و ابزار جنگی باعث از بین رفتن برج‌ها، دروازه ها و خندق‌ها در پیرامون شهرها می شود.

در اواخر قرن 18 میلادی تولیدات جدید صنعتی ابتدا در احداث پل‌ها، کارخانجات، تاسیسات بندرگاهی، سیلوهای گندم، بناهای عمومی و سپس در ساختمان‌های مسکونی مورد استقاده قرار گرفت. مصالح مدرن ابتدا در پل‌های سورن، ساندرلند و کلیفتون مورد استفاده قرار گرفتند. در کارخانه‌های ریسندگی در شرازبری و سالفورد انگلستان شاهد استفاده از دیوارهای خارجی باربر و اسکلت فلزی در سازه داخلی بنا هستیم.

با اختراع اتومبیل مقیاس انسانی شهر به مقیاس اتومبیل تبدیل می شود.

[download id=”80990″]