خانه تاریخی تیزنو

شاید درباره خانه های تاریخی دزفول کمتر شنیده باشید اما در بافت سنتی این شهر خانه ای وجود دارد که تمام ویژگی های معماری بومی دزفول را در دل خود جمع کرده است: خانه تیزنو دزفول.

به گزارش تبیان، خانه تیزنو دزفول یکی از قدیمی ترین خانه های شهر دزفول است که البته امروز به عنوان اداره میراث فرهنگی دزفول از آن استفاده می شود اما هنوز می توانید با قدم زدن در گوشه گوشه این خانه تاریخی، از زیبایی معماری آن لذت ببرید.

 این خانه که به شماره 2573 در ردیف آثار ملی ایران به ثبت رسیده است، یکی از بزرگترین و زیباترین خانه های محله قلعه هم به حساب می آید که شاید بتوان گفت همه ویژگی های خانه های دزفول را در خود جمع کرده است.

خانه تیزنو در ضلع شرقی میدان اصلی محله قلعه دزفول که پیکره اصلی اش متعلق به دوره صفویه است، در دوره قاجار و اوایل پهلوی تغییرات عمده ای به خود دیده است.

خانه ی تیزنو دزفول هشت دری است یعنی هشت در ورودی دارد و با عبور از این درها، ایوان مرکزی را خواهید دید. ایوان دارای چندین اتاق است و غلام گردش، شبستان و شوادون از دیگر بخش های این خانه به حساب می آیند. فضای اصلی خانه تیزنو، اصطلاحا درونگرا است.

 یعنی فضای خانه در مرکز قرار گرفته است و حیاط های بیرونی آن را احاطه کرده اند. کف حیاط آجرپوش است و طبقه همکف آن به وسیله 4 پله بالاتر از حیاط قرار دارد.

خانه تیزنو دزفول مثل بیشتر خانه های قدیمی ایرانی هشتی دارد. هشتی فضایی چندضلعی است که کل خانه را از دید غریبه ها مخفی نگه می دارد، به طوری که اگر در خانه باز بماند داخل خانه از خیابان قابل دیدن نیست.

هشتی یک مزیت دیگر هم داشته است و در واقع حکم لابی خانه های امروزی را دارد که وقتی غریبه ای به آن وارد می شود، تا زمان رسیدن میزبان و آماده شدن او (درباره خانه های قدیمی، مشخصا حجاب کردن خانم ها) توقف کوتاهی داشته باشد.

 

بعد از هشتی نوبت به حیاط مرکزی خانه تیزنو می رسد که در آن حوض و باغچه و درخت وجود دارد. این حیاط، ایوان هایی در اطراف خود دارد که با بالارفتن از پله ها باید به آنها برسید.

این ایوان ها در واقع جلوی اتاق هایی هستند که درهای شیشه رنگی و ارسی های زیبایشان به ایوان باز می شود در کنار این ایوان ها هم غلام گردش قرار داشته. یعنی مسیری برای تردد خدمتکاران خانه.

طاق های خانه تیزنو یکی از دیدنی ترین بخش های آن هستند. چون در قسمت بالای طاق ها آجرچینی ها طرح های متنوعی ایجاد کرده اند و شیشه های رنگی ارسی آن نمای زیبایی به وجود آورده اند.

منبع: روزنامه اطلاعات – آذر 1394