خانه مارتا پیترز

بخش اصلی خانه بنایی مکعب شکل متعلق به دوره صفویه است و یک چهار صفه در میانه خود دارد. این فضا ارتفاعی معادل دو طبقه دارد و در دو سوی شرقی و غربی خود دارای ایوان هایی بوده است. سقف چهار صفه دارای تزیینات مقرنس و دیوارهای آن پوشیده از تزیینات گچبری، آیینه کاری، طلاکاری و نقاشی هایی از فرشتگان است که جلوه ای خاص به آن بخشیده اند. این فضا و ایوان های دو سوی آن به باغ پیرامون رو می کرده و روشنایی بنا از چهار سمت آن تأمین می شده است. در چهار گوشه بخش اصلی خانه، اتاق هایی وجود دارند که با ایوان ها و فضای میانی مرتبط هستند. در جبهه جنوبی بنا ایوانی در میانه و دو اتاق سه دری در طرفین آن قرار دارد که احتمالا در دوره های بعدی به بنا اضافه شده اند.

به نظر می رسد در قسمت جنوبی فضای میانه بنا و اتاق سه دری گوشه جنوب شرقی آن تغییراتی ایجاد شده است. امروزه قسمت جنوبی چهارصفه به اتاق تبدیل شده و در طبقه دوم آن اتاق دیگری وجود دارد که از یک سو به ایوان جنوبی بنا و از سوی دیگر به فضای میانی آن مشرف است. همچنین در دوره های اخیر ایوان غربی مسدود شده و به صورت اتاقکی درآمده است. نمای خارجی ساختمان دارای تزیینات آجرکاری و پنجره های چوبی با گره چینی های زیباست. تغییرات مختلف در طول زمان موجب شده تا باغ پیرامونی بنا به چند حیاط و فضای باز تبدیل شود، به طوری که امروزه در شمال کوشک اصلی یک حیاط و در دو جبهه شمالی و شرقی این حیاط فضاهای دیگری واقع شده اند. علاوه بر این، دو حیاط دیگر در جنوب و شرق کوشک قرار دارند که حیاط شرقی نقش خدماتی داشته، فضاهای آشپزخانه و سرویس ها در آن قرار گرفته اند.

ورودی خانه در وضعیت فعلی مستقیما به حیاط شمالی وارد می شود. احتمالا در این بخش فضاهای دیگری نیز وجود داشته اند که در تعریض خیابان مجاور این ضلع بنا ازبین رفته اند. شکل مورب ضلع غربی خانه نیز می تواند موید این نظر باشد. در حال حاضر این خانه به عنوان دانشکده هنر مورد استفاده قرار می گیرد.

خانه مارتا پیترز در محله جلفا، خیابان حکیم نظامی، ابتدای خیابان مهرداد شهر اصفهان قرار گرفته است. این خانه در تاریخ 29 شهریور 1353 با شماره ثبت 990 به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید.