پایگاه علمی سعید سان دانلود رایگان مقالات علمی کنفرانس و ژورنال
دانلود قصه گویی و نمایش خلاق در فرآیند برنامه ریزی درسی
کودک و نمایش
نمایش برای کودکان به مثابه پرورش خلاقیت و انگیزه در ذهن و فکر آنهاست به نحوی که در مسایل تربیتی، روانشناسی و رشد استعدادها و خلا‌قیت‌های کودکان نفوذ چشمگیری دارد. نمایش کودک موجب فعالیت خرد و قوه تعقل و اندیشه آنها می‌شود و جوهر فکری آنها را با تلنگر به قلقلک وامی‌دارد به طوری که کودکان علا‌قه‌مند شده و تشنه کسب تجربه درهمین زمینه می‌شوند. نمایش کودکان به مانند تمامی‌اجراهای دراماتیک دارای تحول شخصیتها، تعلیق، کشمکش، گره‌گشایی و دیگر عناصر تئاتری است.
کودکان دارای روحیه‌ای ظریف و شکننده هستند و از نظر روانشناسی موجوداتی پیچیده با نگاهی ساده که با یک سری عملکردهای گوناگون در مواجهه با محیط پیرامون خود عکس‌العمل‌هایی خاص را نشان می‌دهند و در برابر شخصیت‌های خلق شده در آن با گرگ، دیو، جادوگر و شیر حس وحشت و ترس را تجربه می‌کنند و با بره، خرگوش، دختر شاه پریون و دیگر شخصیت‌های مثبت حس مهربانی و شجاعت و زیرکی را به خوبی لمس می‌کنند به گونه‌ای که پس از پایان یک اجرا آنها خود را به جای شخصیت‌های اصلی و قهرمانان حقیقی قرار می‌دهند و با آنها تخیلشان را به کار انداخته و در تصویر ذهنی خود را به مثابه قهرمانی شجاع قلمداد می‌کنند. درواقع کمتر کودکی را میتوان یافت که شخصیت منفی و بد نمایش را به عنوان الگو درنظر بگیرد و با آن همذات‌پنداری نماید.
شیوه‌های اجرایی مختلفی در زمینه نمایش کودکان وجود دارد که هر کدام ارتباط مستقیم و زنده‌ای را با ذهنیت کودکان برقرار می‌سازد. این شیوه‌ها در کلیت خودداری خصوصیات مشترکی است که هر کدام از این خصوصیات از ویژگی‌های منحصر به فردی برخوردار است. مهمترین این ویژگی‌ها ارتباط زنده و سهیم کردن کودکان در طول اجرا و فعالیت آنها به صورت مستقیم و هماهنگ با ریتم زنده اجرا و اعمال بازیگران است که موجب شادی درونی و آزادی و رهایی آنها در طول لحظه‌های هیجان‌برانگیز یک درام می‌شود به نحوی که تحرک وجودی کودک را با ضرباهنگ‌های فراوان به شدت میرساند و موجب خلاقیت می‌شود و همین خلاقیت سهیم به سزایی را در پرورش اندیشه آنها بر دوش دارد که پاکسازی روان را در آینده کودک ایجاد میکند.
” نمایش کودکان با بداعه‌پردازی، روند داستان و جهت آنرا با هدفی خاص به نقطه اوج میرساند و باعث شعف فراوان در درون آنها می‌شود. ”
در حقیقت نمایش برای کودکان باید از سطوح مختلف آموزش و پرورش به وجود آید و با تزکیه روح و روان و آموزش صحیح اخلا‌قیات و رشد و پرورش ذات و جوهره اصلی کودکان باعث اندیشه و تفکر شود تا کودکان از همان ابتدا با شگفتنی و ایجاد انگیزه در درونشان به سمت این هنر ارزنده جذب گردند. پس ای کاش مسئولین و مدرسین و کارگردان‌های این گونه نمایش با بررسی همه‌جانبه وضعیت کودکان در جامعه و با نگاهی آنالیزوار و دقیق به عمق افکار آنها دست یافته و با ارایه روایت‌ها و داستان‌ها و افسانه‌های کهن در قالب امروزی موجبات رشد فکری و تحول اندیشه را در خلاقیت کودکان به وجود آورده و آنها را به سمت آینده‌ای روشن و دیدگاه‌هایی متفاوت رهنمون سازند تا آنها زمینه‌ساز فردایی بهتر برای آیندگان باشند.
در حقیقت اجرای نمایش کودک از ویژگی‌های خاصی برخوردار است که یکی از آنها آشنایی کودکان با یک فعالیت جسمی و اجتماعی است که در راستای هدفی مشترک نهفته است که درترکیب این هدف طراحی صحنه، نور، رنگ، لباس، عروسک و موسیقی به همراه شخصیت‌های اصلی و فرعی موجب تاثیر در نگاه می‌شود و با وجود این تاثیر که یا مثبت است و یا منفی تفکر را به وجود می‌آورد و کودکان با اجرای یک نمایش و دیدن روایت یک افسانه نوعی دیگر از زندگی را تجربه می‌کنند. زندگی که تمامی‌هدف آن ایجاد شور و نشاط در درون کودک و برقراری ارتباط با دنیای افسانه‌ها و داستان‌هاست به طوری که قوه تخیل کودک به کار افتاده و او مدام با شخصیت‌های خیالی پس از اتمام نمایش زندگی میکند و با گفت و گو کردن و اظهارنظر به نوعی تخلیه روحی می‌رسند و خود را بزرگ‌تر از سنشان تصور می‌کنند و به عبارتی با وجود دوستان تخیلی که از افکارشان نشات می‌گیرد یک مورد مخفیانه و به دور از کنجکاوی‌های رایج والدین برای خود دارند که همین حس بزرگی را در آنها به وجود می‌آورد و در این میان وظیفه والدین و مسئولین مرتبط بیشتر می‌شود زیرا با همراهی کودک در کتابخانه‌ها، فرهنگسراها و پارک‌ها و مکان‌هایی که برای اجرای نمایش اختصاص یافته موجبات تمامی‌آنچه که تاکنون بیان شد را بر عهده دارند زیرا برای فرهیخته شدن آیندگان جامعه خود تلاش می‌کنند.
دلیل استفاده از نمایش خلاق در کلاس درس چیست؟
تئاتر، اصالتاً نوعی هنر مبتنی بر همکاری جمعی است. نویسندگان، کارگردانان،
نر‌پیشگان، موسیقیدانها، طراحان، معماران و امثال آنها، همه با هم در خدمت خلق تئاترند. از آنجا که مدارس و سازمانهای هنری، پیوسته برای دستیابی به شیوه‌های آموزشی گوناگون تلاش می‌کنند و فعالانه کودکان را از طریق برنامه‌های درسی، در فعالیتهای نمایشی درگیر می‌‌سازند، نمایش خلاق در کلاس درس می‌‌تواند همۀ این شیوه‌ها را به‌شکلی طبیعی و مؤثر، با یکدیگر ترکیب کند. شاگردان باید بتوانند در زمینۀ مهارتهای تجسمی، خلاقیت، اجرا و نقد صحنه‌های نمایشی، از پس وظایف گوناگون بربیایند و کارهای زیادی انجام دهند. در کتاب نمایشهای خلاق: هنری برای کودکان، نوشتۀ جرالدین برین سیکسGeraldine Brain Siks) )، یکی از نخستین مجریان نمایش خلاق، چنین می‌‌خوانیم: ” تجربه‌های خلاق، مهیج، ضروری و نمایشی در خدمت یادگیری مستمر است.”
هاوارد گاردنرHoward Gardner) )، استاد علوم شناختی و تعلیم و تربیت دانشکدۀ علوم تربیتی دانشگاه هاروارد، در تحقیق ارزشمند خود، به «هوشهای چندگانه» اشاره و آنها را بدین صورت فهرست‌بندی میکند: زبانی/کلامی، منطقی/ریاضی، فضایی/بصری، موسیقایی/ریتمیک، بدنی/حرکتی، درون‌فردی، میان‌فردی، (ناتورالیستی،
گزیستانسیالیستی/معنوی). فعالیتها و کار صحنه‌ای نمایش خلاق مستلزم استفاده از زبان گفتار، بداهه‌گویی، مهارتهای تجسمی، تفکر هندسی، حفظ متون و توانایی همکاری با دیگران، ذوق موسیقایی و ریتم و شناخت بدن و توانایی استفاده از آن برای انتقال افکار و احساسات [به دیگران] است.
بنجمین بلوم (Benjamin Bloom)، روانشناس تربیتی و استاد دانشگاه شیکاگو و نویسندۀ همکار در کتاب رده‌بندی اهداف آموزشی، بر تقویت تواناییهای حل مسئله و مهارتهای سطحِ بالاتر تکیه و آنها را به شرح زیر فهرست میکند: آگاهی، درک، کاربرد، تحلیل، ترکیب و ارزیابی. نمایش خلاق، این‌گونه مهارتها را تقویت میکند. دانش‌آموزان هنگام خلق صحنه‌های مبتنی بر بداهه و شرکت در آنها و اقتباس داستانهای گوناگون برای اجرای نمایش، باید شخصیتها را نامگذاری کنند، طرح نمایشنامه را تشخیص دهند، بداهه‌سازی کنند .گفت و گوها و صحنه‌های نمایش را مجدداً بیان و تنظیم کنند، صحنه‌های خود و یکدیگر را ارزیابی و نقد کنند .اجزا را که کل کار را دربرمی‌گیرد تحلیل کنند، دربارۀ صحنه‌های خود مجدداً بیندیشند، آنها را تمرین و با توجه به تغییرات و بازنویسیها، مجدداً اجرا کنند. بسیاری از شیوه‌های آموزشی و مهارتهای فکری سطح بالاتر را میتوان در درس نمایش خلاق به‌کار گرفت … که این بسیار مفرح است.
| فرمت فایل: Word (قابل ویرایش) |
| تعداد صفحات: 43 |
| حجم: 51 کیلوبایت |