آرامگاه امیر اسماعیل سامانی (بخارا ـ 295 ه .ق): معماری: 1- این ساختمان میانه راه شیوه خراسانی و رازی است. (طبق نظر پیرنیا) 2- الگویی چهارتاغی دارد که الگویی است کاملاً ایرانی. 3- اولین آرامگاه بعد از اسلام است که باقی مانده است. 4- در چهارگوشه گنبد، چهار قُبه درست کردهاند. 5- از لحاظ کالبدی، در گوشههای بیرونی این ساختمان، چهار «پیلَک » اجرا شده است. 6- دورتادور گنبد، یک مردگرد وجود دارد. سازه: 1- گنبد آن ناری است و تیزه ندارد. 2- گنبد آن یک پوسته است. 3- گوشهسازی گنبد سکنج بوده است. 4- چفد درگاهها، تیزهدار است. (نخستین چفد تیزهدار بعد از اسلام) 5- چفد «پنجها» ، یا «کپلهها» در بالا، مازهدار بوده که برخی نیز کوردر هستند. …
فرهیخته گرامی برای مطالعه بیشتر راجب این گفتار و همچنین مطالب مرتبط بیشتر با این متن لطفا اینجا کلیک کنید...مسجد جامع نیریز
مسجد جامع نیریز: معماری: 1- اصل مسجد تنها یک ایوانِ گیری بوده است و گنبدخانه ندارد. 2- شاید اصل این ایوان نیایشگاه یا آتشکده بوده است. 3- در دوران قاجار، تقشه این مسجد به طرحی با میانسرا تغییر پیدا کرد.
فرهیخته گرامی برای مطالعه بیشتر راجب این گفتار و همچنین مطالب مرتبط بیشتر با این متن لطفا اینجا کلیک کنید...مسجد جامع اولیه اردستان
مسجد جامع اولیه اردستان: معماری: 1- شبستان ستوندار بوده (بعدها در شیوه رازی و اصفهانی، چهار ایوانه شد). 2- مسجد اولیه بر روی ساختمانهایی (شاید ساسانی) ساخته شده است. 3- مسجد اولیه دارای حیاطی مرکزی با وسعتی کم و بیش برابر حیاط فعلی بوده است. 4- شبستانهای ستوندار از چهار طرف، حیاط را احاطه میکرده است. 5- نمازخانه به شکل ساختمانی کوچک و مجزا در گوشه شمال غربی مسجد قرار داشته. 6- شبستانهای شمالی و جنوبی دارای پنج دهانه به طرف حیاط و سه چشمه عمق داشتهاند. 7- دهانه میانه شبستانهای شمالی و جنوبی دارای عرضی بیشتر از سایر دو دوهانه طرفین خود می باشد. 8- شبستانهای شرقی و غربی دارای شش دهانه به طرف حیاط و دو چشمه عمق …
فرهیخته گرامی برای مطالعه بیشتر راجب این گفتار و همچنین مطالب مرتبط بیشتر با این متن لطفا اینجا کلیک کنید...مسجد جامع سمنان
مسجد جامع سمنان: معماری: 1- ستونهای گرد و قطور آن نشان دهنده تعلق آن به شیوه خراسانی است. 2- ایوانهای این مسجد بسیار بزرگ است، که این خصوصیت یعنی بزرگی بیتناسب ایوان، از ویژگیهای این شیوه است. 3- ساختمان این مسجد از الگوی شبستان ستوندار پیروی می کند. 4- ساختمان محوری دارد که از محراب می گذرد. 5- منار آن مربوط به دوره سلجوقی است (شیوهرازی) و آجرکاری منار آشکارا با شیوه خراسانی متفاوت است، یعنی ظریفتر شده. سازه: 1- گنبد پَخ و یک پوسته دارد که احتمالاً قبلاً دو پوسته بوده است. 2- تاغ کجاوه در آن بکار رفته است. 3- نیم گنبد ایوان ترکین است و گوشه سازی شکنج دارد. آرایه: 1- نمای آجرکاری دارد (شیوه آذری).
فرهیخته گرامی برای مطالعه بیشتر راجب این گفتار و همچنین مطالب مرتبط بیشتر با این متن لطفا اینجا کلیک کنید...مسجد جامع نائین
مسجد جامع نائین: معماری: 1- دارای شبستان ستوندار است. 2- بخشی از آن از مسجدهای بومسلمی برگرفته شده است. 3- کهنترین بخش آن شبستان جنوبی است. 4- محورگراست (مانند تاریخانه). 5- حیاط این مسجد، از شبستانش کوچکتر است. 6- «کمرپوش »هایی در شبستان جنوبی که بخش زنانه مسجد است دارد (سده هشتم اضافه شدند). یعنی Demientage دارد. ( اولین مسجد ایرانی با این خصوصیت) آ- یک دهانه بزرگتر از دهانههای دیگر دارد که صرفاً تاکیدی بر قبله است و ایوان به حساب نمیآید. 8- منار آن متعلق به دورههای آذری است.(از پایین هشت ضلعی، بعد استوانه شده و بالا رفته است). سازه: 1- در این مسجد، برای نخستین بار چفدهای مازهدار به تیزهدار تبدیل شدهاند. 2- گنبد روی محراب، گونهای …
فرهیخته گرامی برای مطالعه بیشتر راجب این گفتار و همچنین مطالب مرتبط بیشتر با این متن لطفا اینجا کلیک کنید...