پایگاه علمی سعید سان دانلود رایگان مقالات علمی کنفرانس و ژورنال
مقدمه:
بی شک زندگی انسان پرتوی از هستی بی انتهای پروردگار است. او زنده است و زندگی ها پرتوی مستمر هستی اوست. بی سبب نیست که در پیام تمام پیامبران الهی جان انسان ارزشی برتر یافته و کشتن انسانهای بیگناه جرمی بزرگ به شماره آمده چنانچه در قرآن کریم می خوانیم کشتن هر شخص مانند کشتن همه مردم و نجات و حیات دادن به هر شخص هم، حیات دادن به همه مردم است زیرا یک تن می تواند منشاء حیات خلقی گردد. در جامعه ایرانی ما و با این پیشینه غنی فرهنگی تمامی اقشار جامعه و بالاخص متخصصان آن نمی توانند و نباید نسبت به مرگ و صدمات جانی سالانه ده ها هزار نفر انسان بی تفاوت باشند.
اکنون آمار صدمات و خسارات حوادث رانندگی در شهرها و جاده های کشور آماری تکان دهنده، غیر قابل قبول و بسیار نگران کننده است و متاسفانه از آن می توان به عنوان یک سرشکستگی ملی نام برد. رفع این گرفتاری از اهم امور و وظیفه انسانی ملی و شرعی ما است. به جهت هزینه های گزاف اجتماعی و اقتصادی تصادفات جاده ای و آثار کوبنده فیزیکی و روانی آن روی افراد و جوامع این روزها موضوع ایمنی جاده ای یکی از مهمترین موضوعات تحقیقات علمی است. این اهمیت برای کشور ما چندین برابر بیشتر است زیرا تعداد تصادفات و به الطبع آن تعداد کشته ها و مجروحین این تصادفات به سرعت در حال افزایش است و هزینه های مستقیم و غیر آن هم در مقایسه با کشورهای توسعه یافته بیشتر است به طوری که در سال گذشته حدود 6400 میلیارد تومان هزینه تصادفات در ایران تخمین زده شده و متاسفانه نزدیک به 30 هزار نفر از هموطنان مان هم در تصادفات جاده ای جان خود را از دست داده و بیش از 250 هزار نفر مجروح شده اند این در حالی است که میانگین شهدا در جنگ حدود 25 هزار نفر در سال بوده است و این بدین معنی است که جاده های ما از جبهه های جنگ خطرناک تر و پرحادثه تر است. امروز در کشور ما عامل تصادف جاده‌ای جزو 3 عامل اصلی مرگ و میر می باشد. موضوع وقتی بیشتر مشخص می گردد که بدانیم هر تصادف ، هر حادثه و هر کشته و مجروح علاوه بر شخص حادثه دیده دامن خانواده دوستان و نزدیکان آنها را هم می گیرد. یک محاسبه ساده و خوشبینانه مشخص می کند که حدود 10 میلیون نفر یعنی قریب به 15% از افراد جامعه خود یا نزدیکانشان در هر سال درگیر ماجرای تصادفی مرگ بار جاده ای هستند. به نظر می رسد کمتر موضوعی چنین آثار گسترده و کوبنده ای بر پیکره اجتماع داشته باشد ابعاد موضوع وقتی بیشتر حادتر و پیچیده تر می شود که بدانیم اکثر افراد درگیر تصادف اعم از مسبب حادثه و یا حادثه دیده از اقشار فعال جامعه و قشر درآمدزای جامعه می باشند موقعیت خاص کشورمان و عدم گستردگی و پوشش کافی شبکه ریلی، هوایی و آبی زمینه ساز اهمیت حمل و نقل جاده ای و توسعه آن گردیده است. به نحوی که در سال های اخیر بیش از 90% درصد کل بار و بالغ بر 95 درصد کل مسافر جابجا شده در کشور از طریق جاده صورت گرفته است. از طرفی از سهم 10 درصدی کل حمل و نقل در تولید ناخالص ملی بالغ بر 5/8 درصد آن را حمل و نقل جاده ای به خود اختصاص داده است.
با عنایت به جایگاه و اهمیت حمل و نقل جاده ای و نیز درصد بالای تصادفات و خسارات جانی و مالی ضرورت تحقیق و بررسی در این مورد بیشتر اعیان می‌شود. مرور تجربیات کشورهای مختلف در این زمینه نشان می‌دهد تمامی کشورها ( حتی کشورهای پیشرفته که نرخ تصادف خیلی پائین تری دارند) با تعریف اهداف خاص برنامه های ویژه ای را جهت کاهش تصادفات و نرخ مرگ و میر در دستور کار خود قرار داده اند جدول 1-1 اهداف و مدت زمان دستیابی به اهداف را نشان می‌دهد.
جدول 1-1 نمونه هایی از اهداف در نظر گرفته شده برای کاهش تعداد مرگ و میر در کشورهای مختلف و ایران ]2[
| نام کشور | سال مبنا | سال تحقق اهداف | درصد کاهش تلفات |
| آفریقای جنوبی | ـــــ | ـــــ | ـــــ |
| آمریکا | 1996 | 2008 | %20- |
| استرالیا | 1997 | 2005 | %10- |
| انگلستان | 1998-1994 | 2010 | %40- |
| ایران | 1382 | 1388 | %50- |
| کانادا | 1996-1991 | 2010-2008 | کمتر از 3 کشته در هر 10 هزار وسیله نقلیه |
| نیوزیلند | 1999 | 2010 | %42- |
در کشور ما با توجه به تعداد تصادفات و مرگ و میر بالا و اهمیت بسیار زیاد این موضوع، کاهش 50 درصدی تعداد مرگ و میر به عنوان یکی از موارد مهم در برنامه توسعه چهارم در نظر گرفته شده است. البته دستیابی به این اهداف در مدت 5 سال نیاز به هماهنگی و تلاش های همه جانبه و فراگیر دارد و از نظر کارشناسی مشکل به نظر می رسد. این در حالی است که با مقایسه آمار پی به تفاوت فاحش میزان مصدومان و مرگ و میر در کشورمان با سایر کشورها می بریم.