بازی های بومی محلی

استان گلستان و گنبد

مقدمه ای بر میراث فرهنگی هنری وگردش گری استان گلستان

گلستان باغ پرگل وریحانیست که درگذرتاریخ شش هزار ساله خود دربهشت ایران جلوه گری می کند وبابهره مندی ازتنوع قومیت ها دیاریست باویژگی های منحصربه فرداز استانی زیبا وغنی سخن می گوییم. استان گلستان با وسعتی بالغ 22000هزارکیلومترمربع یک سه دهم از مساحت کل کشور رادربر می گیرد.که باجمعیت 1650000نفری از11 شهرستان 24شهر 21بخش 5دهستان قریب هزار ابادی تشکیل شده است.استان گلستان که درتاریخ دیر پای خودگوهرهای ارزشمندی ازفرهنگ و هنررا اندوخته گنجینه های گرانقدری با خودهمراه نمود وهمچنان غافله فرهنگ وهنر رابا پشتوانه ای از شخصیت های برجسته نظی عبدالقاهرجرجانی از ادبای قرن پنجم ابوالقاسم میرفندرسکی ازحکما وعرفای عصرصفوی میر محمد باقر میر داماد ملقب به میر داماد حکیم استر اباد در فلسفه و حکمت در عصر صفوی شمس المعالی قابوس بن وشمگیردرشعر وادب وکشور داری در قرن پنجم اسماعیل جرجانی با کتاب گرانقدر ذخیره خوارزم شاهی در طب فخرالدین اسعد گرگانی از داستان سرایان و شعرای قرن پنجم مختوم قلی فراغی ازشعرا وعرفای قرن دوازدهم وصدها تن ازفقها ادبای دیگرکه نامشان در تاریخ به ثبت رسیده است.استان گلستان به دلیل تنوع اقلیمی وبه لحاظ برخورداری از اب وهوای کوهستانی معتدل مدیترانه ای ونیزاب وهوای نیمه خشک زمینه تولیدات محصولات زراعی وباغی زیادی را داراست. به طوری که هم اکنون بیش از 90نوع محصول زراعی وباغی ر این استان تولید می شود.محور فعالیت های اقتصادی استان گلستان کشاورزی با زیر مجموعه زراعت باغداری جنگل و مرتع دام و طیور و شیلات وابزیان است.استان گلستان به دلیل موقعیت جغرافیایی واقلیمی مناسب وجود استعداد فراون در کشاورزی منابع طبیعی شیلات دام وطیور امکانات زیر بنایی مناسب حمل اهن و همسایگی با کشور های اسیای میانه ووجود گمرک مرزی اینچه برون از مناطق مستعد برای جذب سرمایه گذاری دامی خارجی در بخش صنعت و معدن به شمارمی اید. تاریخ این مرز وبوم رد پای با ارزشی از خود بر جای گذاشته است. مناطق دیدنی مذهبی همچون مسجد جامع گرگان مدرسه عمادیه مدرسه کریم ایشان امام زاده یحیی بن زید امام زاده نوروزیارتگاه خالد نبی به همراه نقاط دیدنی نظیر سد اسکندرشهر قدیمی تمیشه برج قابوس برج رادکان و پل قدیمی اق قلا می باشد.

مقدمه ای بربازیهای بومی ومحلی استان گلستان

یکی ازاهداف اصلی مطالعه بازی های بومی سنتی جمع آوری ردپای کودکی ازدل آداب ورسوم وسنت های به جا مانده دراستان های مختلف است.برای رسیدن به این هدف هفته فرهنگی فرصت بسیارمناسبی است تاازنزدیک شاهدبخشی ازفرهنگ وآداب ورسوم استان های مختلف استان باشیم. شروع بازی رابه گذشته های دورحتی از بدوپیدایش انسان نسبت داد‘درحقیقت بازی جزئی اززندگی انسان از بدوتولد تازمان مرگ بوده ودر کل تاریخچه بشریت متدرج است.انسان ازنظرفیزیولوژیک نیاز به جنبش وحرکت داردوبازی جزء مهم این جنبش وحرکت است.انسان برای رشدذهنی واجتماعی خودنیاز به تفکر داردوبازی خمیرمایه تفکراست.تشکیل اجتماعات اولیه بشری نحوه شکل جدیدی ازبازی راپدیدآورد.بازیهای گروهی به صورت بازی های نمایشی ازعبادت ارواح وپرستش اشیاء گرفته تارقص شکارورقص جنگ‘ مجموعه ای ازراههای برآوردن نیازهای جهانی وذهنی افراد را فراهم آوردند‘ خواه به این مجموعه بازی نام دهیم وخواه نام دیگر‘دراصل مطلب تفاوت چندانی پدیدنمی آیددراجتماعات وتمدن های مختلف نوعی ازبازی وتفریح وجود داشته که به مناسبت جشنها مذهبی‘ مسابقات وبازهاوسرودخوانیها تواماترتیب داده میشده‘ در رم‘ مصرو یونان بازیهای پهلوانی ‘ خطابه خوانی به طبقات ممتازاختصاص داده شده وگاه گاه این طبقات ازاین تفریح استفاده میکردند درقرون وسطی بازی ب ازهم مختص به اشرافبوده وبیشترمردم ازمراسم مذهبی فرصتی برای تفریح بدست می آورند.بعداز انقلاب صنعتی تفریح عمومیت یافت وجزئی اززندگی عامه مردم راتشکیل داد وعوامل عمده ان رادردوره های پیشرفت اصل تساوی وتقلیل ساعات کارمی توان یافت تحقیق حاضرکه برگیرنده بازیهای بومی ومحلی استان گلستان می باشدبرای نیل به چنین هدفی بسیارمناسب می باشددرشرح هریک ازبازیهای مندرج سعی شده اهداف بازی‘نحوه اجراء گروه سنی وجنسی وتعدادبازیکنان بیان گردد.انتخاب هربازی باید برمبنای نیازجسمی فکری و روحی و دانش اموزان باشد.چنانچه ضرورت پرورش یکی ازخصوصیات اخلاقی وجسمانی دانش اموزان موردنظرمربی می باشد. بدیهی است بازیهایی راجهت اجرا انتخاب می کند که اورا به مقصود ومنظورخودبرساند.بازی باید درزمانی پایان پذیرد که هنوزتمایل دانش اموزان به ادام ان باقی است نه وقتی که پایان گرفتن ان باعث خوشی میگردد.

هفت سنگ بازی :

● اهداف کلی: ایجاد روحیه همکاری، تقویت و مهارت در نشانه گیری و بهبود سرعت

● اهداف جزیی: پرورش روحیه ایثار، ایجاد رقابت سالم و تمرکز حواس

●تعدادبازیکن:4الی16نفر

● سن بازیکنان: 6 الی 15 ساله

● ابزار لازم: یک عدد توپ تنیس

● محوطه بازی: جایی مانند حیاط مدرسه

شرح بازی: افراد به دو گروه مساوی تقسیم شده و هر کدام یکی از بازیکنان خود را به عنوان سردسته و رهبر برمی گزینند. یک گروه در فاصله ی معینی از محل هفت سنگ، که روی هم چیده شده اند قرار می گیرند تا به نوبت با توپ تنیس سنگها را مورد هدف قرار داده و بزنند.

گروه دوم نیز در پشت هفت سنگ، منتظر نتیجه اند تا هرگاه توپ پرتاب شده توسط گروه اول به هفت سنگ برخورد نکرد، فوراً جایشان را با آن گروه عوض کنند. ولی اگر برخورد کرد و آرایش آنها را برهم زد، توپ را بردارند و با پاسکاری و هدف گیری سعی کنند نفرات گروه اول را با توپ بزنند که اگر اصابت کند، از دور بازی اخراج می شود.

و همچنین نفرات گروه اول در هر فرصتی که به دست آورند به سراغ سنگها می روند تا انها را روی هم بچینند و یک امتیاز بگیرند و مشخص است که برای انجام چنین کاری، یکی از دوستان بایستی خود را به خطر انداخته و یارش را در مقابل ضربات توپ پوشش دهد و چنانچه اگر باز هم مورد ضرب توپ قرار گرفت و از بازی اخراج شد، دیگری کار را به اتمام می رساند ولی اگر دیگر بازیکنی نمانده باشد، بازی تمام و در دور بعدی جای و نقش گروه ها عوض می شود.

در پایان، گروهی که زودتر 7 امتیز را کسب نماید برنده است.

نکات : این بازی در شکل دیگری با شرایط فوق درون یک دایره ی بزرگ اجرا می شود در مرکز همین دایره دایره ایی کوچیکتر که محل چیدن هفت سنگ است رسم شده است همه بازیکنان در خارج از دوایر هستند بعد از برخورد توپ گروه اول و ریختن آنها یکی از افراد گروه دوم تمام اعضای گروه اول را در داخل دایره تعقیب میکند تا آنها را با دست بزند و مانع از چیدن سنگ ها روی هم شود و هر گاه خسته شد نفر بعدی مسئولیت تعقیب را به عهده می گیرد…

نتیجه بازی : این بازی دسته جمعی است پس رشد اجتماعی و طبیعی کودک را فراهم و سرعت انجام و عکس العمل هایش را بالا می برد.ضمنا با مفاهیمی نظیر رهبری – همکاری – شکست – پیروزی آشنا می شود.

گورشمک (کشتی گیری)

ترکمن هایی که برای عروسی آمدند در یک محل جمع می شوند تا مبارزه انسان با انسان دیگر را نه به خاطر جایزه و شهرت بلکه نشان دادن غرور قبیله ای ببینند. هر کدام از مهمانان برای کشتی گیران جوایزی به عنوان بایراق در نظر می گیرند. کشتی درمیان ترکمن ها سابقه ای طولانی دارد که اسامی فنون نظیرفن چوپان قدمت آن رانشان می دهد.
قب از شروع مسابقه هر کدام از پهلوانان رو به سوی قبیله خود می نشیند. کشتی گیران شالی به کمر خود می بندند و دست ها به تناوب از بالا و پایین شال یکدیگر را می چسبند و فنی به کار می برند، اگر از زانو به بالا حریف را بر زمین بزند برنده می شود و اگر هر دو یک زمان با هم به زمین برسند آن را چال (کامل نیست)می گویندوبایددوباره کشتی بگیرند.
تماشاچیان در تمام طول مسابقه کسی را تشویق نمی کنند و اصولا رسم تشویق دربین نیست.فنونی که در کشتی به کار می رود عبارت است از:
1-سورشمه یکی از متداول ترین فنون کشتی ترکمن است که کشتی گیر پای راست خود را میان پاهای حریف می اندازد و بعد به کمک دستهایش او را بلند کرده تا تعادلش به هم خورده به زمین بخورد که در کشتی آزاد «پس لنگ» گفته میشود.
2-یانباش (پهلو)حریف را با تکیه بر پهلو، از جای می کند و بر زمین می زند.
3-چوپن که آنرا باداقی هم می گویند که شبیه فن سورشمه است. در این فن، کشتی گیر پای خود را از بیرون به پشت پای حریف قلای می کند و او را به زمین می کوبد که در کشتی آزاد آنرا پلنگ شکن می گویند.
فن چوپن (چوپان) از قدیمی ترین فنون کشتی ترکمنی است.

4-قاقماق: ناگهانی به پای حریف زند واورا برزمین کوبیدن.

5-قانقرماق: خمکردن کمرحریف.
6-آیلاماق: گرداندن حریف وبه زمین کوبیدن.
مربیان کشتی در بین ترکمن ها خلیپه نام دارد و یکی از بهترین ورزش های سالم مردم ترکمن صحرا است.

کشتی آلیش

آلیش در زبان فارسی به معنی مبایحه و در زبان ترکی  به معنای شروع کردن و گرفتن می باشد که به عنوان یک نام بر روی یک نوع کشتی محلی نهاده شده که به آن کشتی با شال  هم می گویند. این ورزش از سالهای بسیار دور بصورت یک کشتی سنتی در کشورهایی از جمله قرقیزستان ، ازبکستان ، ایران ، لیتوانی،قزاقستان ، … و در کل، آسیای میانه دارای ریشه بوده و در سرزمین پهناور ایران  در مناطقی از جمله استان خراسان ، گلستان ،مازندران و … دارای آثار دیرینه میباشد. فعالیتهای بین المللی این ورزش از سال 1990 آغاز گردیده و قوانین مسابقات آن توسط آقایان بای آمان آرکین از قرقیزستان، عبدالکریم سودی از ایران، ناصر عزیزوف از ازبکستان، ویلتا کنتا تاس از لیتوانی تنظیم گردیده و در سال 1995 اولین دوره مسابقات بین المللی آلیش با قوانین متحد الشکل در کشور قرقیزستان در دوبخش آقایان و بانوان برگزار شد.

کشتی آلیش از ورزش های بومی و محلی ایران است و در استان گلستان به نام های گوراش ( ترکمنی )، کشتی شال و کشتی کمر به کمر نیز نامیده می شود . در این ورزش کشتی گیران با دو لباس بلند آبی و سبز و کمر بند قرمز رودر روی یکدیگر قرار می گیرند. مسابقات آلیش برای نوجوانان ،جوانان ،بزرگسالان ، برای آقایان و خانمها برگزار می شود.

هر مسابقه آلیش را سه داور ( یک داور وسط و دو داور کنار ) قضاوت می کنند . اوزان کشتی برای نوجوانان و جوانان ( 100+ ) _  100 _  90  _  81  _  73  _  66  _  60 _  55  کیلو گرم است .

مسابقات به صورت یک حذفی برگزار می گرددو سه نوع امتیاز در کشتی آلیش وجود دارد :

1_ چالا ( 3 امتیاز ) زمانی که زانو یا باسن حریف با تشک تماس پیدا کند.

2_ جانباش (6 امتیاز ) زمانی که حریف یک طرفه و نیم تیغ شود .

3_ تازه (12 امتیاز ) که همان ضربه فنی است و جهت کسب آن باید حریف از تشک کنده شده و با پشت ، روی تشک فرود آید .

هر کشتی گیری که به امتیاز 12 برسد برنده ی کشتی خواهد بود .

کشتی آلیش در میان ترکمن های استان گلستان ریشه ای بسیار قدیمی دارد . آنها آلیش را وارد مراسم عروسی های خود کردند و به این ورزش بسیار علاقه نشان دانند .

اشخاص مختلفی از روستاها و مناطق دور دست برای شرکت در این مسابقات خود را به مراسم عروسی می رساندند . در این مسابقات رده های سنین مختلفی وجود دارد و بیشتر به صورت تیمی برگزار می شود که هرتیم دارای اوزان مختلفی است که اشخاص نفر به نفر به مسابقه می پردازند. در پایان به نفرات برتر هر تیم جوایز ارزشمندی از طرف داماد هدیه داده می شود.

رقص خنجر

در این رقص که با حرکات متهورانه ای هم همراه است ، ابتدا جوانان ترکمن لباس های سنتی خود را پوشیده به دور هم حلقه زده و دست به گردن یکدیگر می اندازند . بعد شمشیر دار در میان قرار گرفته و ذکر خوانده می‌شود . تعداد خاصی در عدد ذکرخوانان مطرح نبوده و گاه شش و گاه هشت نفر یابیشتر در میان می‌آیند و به ذکرخوانی می‌پردازند . این رقص زیبا که سراسر هیجان ، حرکات و فریاد است آن قدر ادامه پیدا می‌کند تا یکی از افراد از شدت التهاب غش کند و بیفتد . سپس شمشیردار به گوش او غزلیاتی می‌خواند تا به هوش آید .

آلتی قویون باش گچی

از مهترین ترانه های بازی «آلتی قویون بأش گچی» (به معنای شش گوسفند و پنچ بز» است که دختران آنرابه دوگونه بلندوکوتاه می خوانند.گونه بلند ترانه : قایرادان گلدی بأش گچی……….هانی مونونگ اِرکه جی ارکه جی داغا گیتدی …………… های های لادیم گلمه دی چیگید بردیم اییمه دی…………چیگیدیم تاتابردیم تات مانگا قانات بردی……………قانات جیغیم قریلدی سویری یوپگه دوزولدی
معنی :
از شمال پنچ بز می آید. پس قوچ اش کجاست؟ قوچ اش به کوه رفته است. هرای زدم نیامد. دانه دادم نخورد.دانه را به تات دادم و او بال و پر به من داد. بالم شکست و به ریسمان درازی کشیده شد.
گونه کوتاه ترانه: آلتی قویون بأش گچی……….هانی مونونگ اِرکه جی
اِرکه جی داغدا قالدی………..های های لادیم گلمه دی آرپا برسم اییمه دی …………. چیگیت برسم دویمادی
معنیش گوسفند و پنچ بز، پس قوچ اش کجاست؟ قوچ اش در کوه مانده، او را صدا کردم نیامد. جودادم نخورد،تخمه دادم سیرنشد.
منبع:
نغمه های زنان ترکمن، امان قلیچ شادمهر

قورق توتمیش

این بازی نیز مثل خیلی از بازی های دیگر احتیاج به وسیله ی خاصی ندارد. در این باز افراد به دو دسته تقسیم می شوند:الف- یکی از بازیکنان در نقش گرگ در حال نیمه خمیده قرار می گیرد در حالی که دست ها رابه روی زانوتکیه داده است.ب- گروهی که در نقش گوسفند هستند. اما گوسفندانی چموش و بی آرام که پشت سر هم قرار می گیرند و از روی گرگ می پرند و در حین پرش می گویند: «اؤلیمی، دیری؟ / مرده است یا زنده؟ » و گرگ با پرش آخرین گوسفند حمله می کند اما گوسفند مورد تهاجم با رسیدن به گروه گوسفندان، خود را از دست گرگ نجات می دهد.
این بازی نیز تعلیمی است در جهت روحیه ی اتحاد و یگانگی و ابلاغ این پیام که اگر در جمع باشید ازدست دشمن آسیب نخواهید دید.
منبع:
گنبد دردی اعظمی راد ، نگاهی به فرهنگ مادی و معنوی ترکمن ها

بش داش (5 سنگ)

تعداد بازیکنان: 4 تا 10 نف جنس و گروه سنی: دختران و پسران 11 سال به بالا

شرح بازی:

بچه‌ها به دور هم جمع می‌شوند و 5 سنگ کوچک و گرد دارند که ابتدا نفر اول درحالی که 5 سنگ در دست دارد آنها را به روی زمین می‌ریزد و سپس سنگی را از میان سنگهای روی زمین برداشته آن را به طرف بالا انداخته و قبل از برخورد سنگ به زمین یکبار انگشتان دست خود را به زمین زده و سنگ را قبل از برخورد به زمین می‌گیرد. برای بار دوم سنگ اول را که در دستش است به طرف بالا پرتاب نموده و سریع سنگ دوم را از زمین برمی‌دارد قبل از برخورد سنگ اول به زمین، در بار سوم درحالی که دو سنگ در میان دستش است یکی از آنها را به طرف بالا پرتاب نموده و یکی در دستش باقی می‌ماند. و در همان حال سنگ دوم را از زمین برمی‌دارد. برای بار سوم درحالی که سر سنگ در دستش است یکی از آنها را به طرف بالا پرتاب نموده در حالی که سنگ در دستش است سنگ چهارم را از زمین برمی‌دارد و قبل از برخورد سنگ پرتاب شده به طرف بالا به زمین آن را در هوا می‌گیرد و این را همینطور ادامه می دهد تا سنگها همگی در دست او جمع شود و همه‌ی افراد به نوبت این عمل را انجام می‌دهند و برنده کسی است که این عمل را بدون خطا انجام دهد.

اهداف بازی: هماهنگی چشم و دست، اعتماد به نفس، چابکی، سرعت عمل

ننه ننه کجا میری؟

تعداد بازیکنان: 3 تا 8 نفر

جنس و گروه سنی: دختران 5 تا 8 سال

شرح بازی: یک نفر از بازیکنان به عنوان ننه انتخاب می‌شود که چوب بسیار نازکی را به عنوان عصا در دست می‌گیرد و در جلوی بقیه‌ی بازیکنان به راه می‌افتد و بچه‌ها به دنبال او می‌روند و همه با هم به او می‌گویند ننه ننه کجا میری؟ ننه می‌گوید: می‌خوام برم به مسجد. بچه‌ها می‌گویند: ما هم بیایم. ننه می‌گوید: درساتونو خوندید؟ بچه‌ها: بله، … دستاتونو شستین؟، بچه‌ها: بله،… مسواک زدین، بچه‌ها: بله،…. وضو گرفتین، بچه‌ها: بله، ننه مسائل اخلاقی را در اینجا به بچه‌ها گوش‌زد می‌کند و باز می‌گوید: اگر آمدید سروصدا می‌کنید، بچه‌ها می‌گویند: نه‌خیر، حرف گوش می‌دین: بله و …. اما برخلاف قولی که داده بودند در مکانی که آن را به عنوان مسجد در‌نظر گرفته‌اند شلوغ می‌کنند که در اینجا ننه با عصایش آنها را دنبال می‌کند و چوبش به هرکی که خود حال او ننه می‌شود و بازی به همان ترتیب ادامه می‌یابد.

اهداف بازی: سرعت عمل، اطاعت از رهبری، آموزش مسائل اخلاقی

چلی آقاچ نوع اول اهداف بازی:تقویت عمومی عضلات‘ تقویت هماهنگی عصبی- عضلانی‘ تقویت استقامت قلبی-تنفسی تعدادبازیکنان:حد اقل دونفر ابزار بازی:دوعدد آجر‘دوعدد چوب(یکی کوچک به طول 30سانتی مترو دیگری بزرگتر به طول60سانتی متر) محوطه ی بازی:فضای باز شرح بازی: این بازی که ازدیر باز درکشور ما به طور محلی انجام میشده است متشکل از دوگروه بازیکن تعدادافراد وگروه می تواندمتغیر باشد.بازی این گونه آغازمی شودکه ابتدا دو آجرطوری کنارهم قرارداده می شودکه چوب کوچک را بتوان روی آجرها قرارداردسپس ازدو گروه یک گروه با توافق یا پرتاب سکه ‘ به عنوان گروه اغاز کننده بازی کنار اجرها می رود و همچنین دوگروه با توافق‘عددی را درنظرمیگیرندکه هریک ازگروه ها زودتر به ان امتیازدست پیدا کند برنده می شود.گروه دیگر مقابل آنهادرفاصله ای دورترقرارمی گیرندتا بتوانند بعد از پرتاب چوب کوچک ان را در هوابگیرند. یکی از اعضای گروه پرتاب کننده ‘ چوب کوچک را روی آجرها قرارمی دهد وچوب بزرگ رازیر چوب کوچک میگذارد وآن را تا حد توان پرتاب کرده و از آجرها دورمی کند اگر گروه مقابل چوب را در هوا بگیرد‘ جای دو گروه عوض می شود ولی اگرنتواند آن ربگیرد ‘از همان جایی که چوب بر روی زمین افتاده ‘ باید چوب را طوری پرتاب کنند که به چوب بزرگ که روی آجرها قرار گرفته است اصابت کند در صورت بر خورد چوب ها بایکدیگر‘ جای دو گروه عوض میشود.اما در صورت اصابت نکردن ‘فاصله بین چوب کوچک تا آجرها را توسط چوب بزرگ اندازه میگیرند وملاک امتیاز‘ تعداد چوب هایی است که در روی زمین تا رسیسدن به چوب کوچک انازه زده می شود .هر گروه بتواند به امتیاز موردنظر برسد به عنوان برنده معرفی می شود. در این مرحله ‘هر یک از اعضاء گروه برنده ‘ چوب کوچک را دردست چپ وچوب بزرگتر رادست راست گرفته به زیر چوب کوچکتر می زند تا چوب کوچک مقداری به هوا پرتاب شود به همین صورت باید چوب کوچک را بزنند تا زمین نیافتد. این دفعات هرچه بیشتر باشد بهتر است . همه افراد گروه برنده این کار را انجام می هند وپرتاب هارا با هم جمع می کنند. مرحله بعدی گروه برنده از کنار آجرها به تعداد پرتاب های خود چوب کوچک را از آجرها دور می کنند و گروه بازنده باید این مسافت را زو یا هکلو بکشد.در زو کشیدن تمام گروه باید همکاری کنند به طوری که اگر نفر اول مسیر را زو بکشد ودر بین راه نفسش قطع شود نفر بعدی باید از همان جا زو بکشد تا این مسیر تمام شود. لازم به ذکراست که هر یک از اعضای گروه تنها یک بار می توانند زو بکشند اگر موفق شدند مسیر را به اتمام برسانند در بازی بعدی صاحب چوب ها می شوند وآغاز کننده ی بازی خواهند بود در غیر این صورت بازی به همان گونه تکرار می شود. چلی آقاچ نوع دوم: اهداف بازی:افزایش قدرت نشانه گیری‘ تقویت عضلات کمربند شانه ودست‘استقامت قلبی- تنفسی‘ هماهنگی عصبی-عضلانی تعداد بازیکنان: دو نفر ابزار بازی: سه تکه چوب‘یکی به طول 70-50 ودوچوب به طول 20-15cm محوطه بازی: فضای باز

شرح بازی: این بازی‘ یک بازی دو نفره است. قبل از بازی یک چوب به اندازه 50 الی 70 سانتی متر ودو چوب دیگر به اندازه 15 الی 20 سانتی متر فراهم می کنند. سپس یک دایره به حالت ایستاده می کارند.بعد ازفراهم شدن ابزار بازی‘ازطریق قرعه کشی‘نفراغازکننده بازی مشخص می شود.شخص برنده چوب کوچک دوم را وسط دایره به حالت خوابیده می گذارد وباچوب بزرگ به گوشه چوب خوابیده می زند وقتی چوب کوچک به طرف هوا بلندشد‘یک ضربه محکم به ان می زند تاچوب کوچک ازدایره فاصله بگیرد.این کار تا 3مرتبه انجام می گیرد وشخص بازنده ازفاصله ای که چوب ازمرکزدایره دورشد‘باید با دست انرا به سمت دایره پرتاب کند.اگرچوب وسط دایره قراربگیردبرندهمی شود وبایداغازکننده بازی شود‘ولی اگروسط دایره قرارنگیرد‘بازهم بازنده است وبازی راهمان نفراول ادامه می دهد.تنبیهی که این بازی به همراه داردهمان دویدن به دنبال چوب وپرتاب به سمت دایره است.بازی با توافق گروه ادامه خواهد داشت. حالت سوم: اگر توپ پرتاب شده به فرد شماره یک برخوردنکند وبه زمین بیفتد. فرد شماره یک به سرعت توب رابرمی دارد وبه طرف دیگربازیکنان پرتاب می کند که درصورت برخورد به هر کس‘از او سواری می گیرد.در این بازی زدن به سر ودست ها( از مچ ) خطا است واگر توپ به سر ودست ها زده شد قابل قبول نیست. زمانی سواری دهنده از سواری دادن نجات پیدا می کند که توپ را در هوا نتواند بگیرد وبه زمین برخورد کند در این حالت‘سواری دهنده سریع توپ را برداشته وبه شخص دیگری می زند.بازی به همین شیوه ادامه دارد تا بازیکنان خسته شوند.

ونقل دریایی هوایی زمینی و راه