برخی قابلیتهای جغرافیای محیطی شهر خرم آباد برای توسعهی آن
محیط طبیعی خرم آباد یک سری موانع مشکلات را بر سر راه توسعه این شهر قرار داده است . از طرفی همین محیط قابلیتهای را نیز برای توسعه این شهر فراهم ساخته که به بیان آن می پردازیم .
آب : میانگین بارش سالانه در شهر خرم آباد 570 میلیمتر می باشد که تقریباً دو برابر میانگین بارش سالانه کشوری است و از طرفی خرم آباد از لحاظ آبهای زیر زمینی بر روی سفره آبی قرار گرفته که حدود 700میلیون متر مکعب ذخیره آب دارد . و این باعث شده است که چشمه های زیادی در شهر با آبدهی بالا وجود داشته باشد . بطوری که خرم آباد از محدوده شهرهایست که کل آب آن از چشمه ها تامین میشود . 1
البته تعدادی چاه نیز زده شده است که فعلاً از آنها بهره برداری نمی شود .
آب کنونی شهر خرم آباد از طریق 5 چشمه تامین می شود به نامهای : گلستان ، شاه آباد ، کیو ، گرداب سنگی ، گردای دارائی ، که میزان آبدهی آنها به ترتیب 1200 لیتر در ثانیه ، 2316 لیتر در ثانیه و 2272 لیتر در ثانیه و میزان آبدهی سه چشمه دیگر در دسترس نبوده است .
همانطور که می دانیم چشمه ارزانترین منبع آبی است که در شهر می توانیم در اختیار داشته باشیم . یعنی هزینه زیادی برای مصرف آن توسط شهرنشیان ندارد . پس از احداث صنایعیکه به آب زیاد نیاز دارند در این شهر دارای مزیت نسبی می باشد و از طرفی رود خرم آباد با دبی 65/12 متر مکعب در ثانیه نیز یکی از قابلیت های آبی شهر است . متاسفانه به دلیل برخی بی ملاحظه ایها این آب دارای کیفیت خوبی نمی باشد . ولی از لحاظ توریستی می تواند جاذب گردشگر باشد . 1
از طرفی وجود آب زیاد باعث ایجاد فضاهای سبز وسیعی در این شهر شده است . که میزان سرانه فضای سبز شهر خرم آباد از خیلی شهرها بالاتر است و این خود نیز قابلیت دیگریست که آب برای شهر خرم آباد ایجاد کرده است .
– رود دائمی چون ( کشکان ) که از شهرستان خرم آباد می گذرد نیز می تواند برای توسعه شهر مفید باشد . به عنوان مثال با ایجاد سد بر استفاده از آن برای کشاورزی در این شهرستان از آن برای تولید نیروی برق نیز استفاده کرد .
– همانطور که گفته شد در شهر خرم آباد چشمه های زیادی با آبدهی بالا وجود دارند که چشمه ای چون « کیو» که تشکیل دریاچه ای با همین نام را داده به جاذبه ای برای گردشگران شهر خرم آباد تبدیل شده است . از دیگر چشمه ها نیز می توان چنین بهرهای برد .
کانسارها و معادن :
معادن سنگ زیادی در شهرستان خرم آباد وجود دارد که قابل بهره برداری اند و همچنین ذخائر نفتی که در جنوب شهرستان وجود دارد می تواند زمینه ساز ایجاد پالایشگاه در شهر خرم آباد باشد ، البته هم اکنون این ذخائر توسط لوله به پالایشگاههای استانهای همجوار منتقل می شوند .
نا همواریهای سطح شهر :
در شهر خرم آباد یکسری ناهمواریها و تپه ها وجود دارد که مناسب برای ایجاد پارک و فضای سبز می باشد . و با احداث پارک و فضای سبز در آنها ، میتوانند جاذب گردشگر باشند .
پارک صخره ای شهر خرم آباد بر روی یکی از همین تپه ها ایجاد شده که یکی از جاذبه های این شهر است یا پارک دانشجو که در پای کوه ایجاد شده است .
هوای پاک :
با توجه به اینکه خرم آباد شهر است دره ای و شهرهای دره ای معمولاً راهرویی برای تهویه هوا هستند .
1 بنابراین آلودگی سطح شهر توسط باد از این راهرو ( دره ) خارج می شوند البته در بحث مکانگزینی صنایع آلوده ساز باید جهت باد را تشخیص داده و صنایع
را در جایی احداث کنند که باد آلودگی آنرا به داخل شهر منتقل نکند . با توجه با آنچه گفته شد شهر خرم آباد دارای هوای پاکی می باشد ( با توجه به وجود کوهها در اطراف ) و این قابلیت برای احداث برخی کاربریها چون ایجاد بیمارستانهای مخصوص سالمندان ، بیماران قلبی و دیگر بیمارانی که نیاز به هوای پاک دارند مناسب می باشد . همچنین برای جذب گردشگران نیز مناسب است .
با توجه به قابلیتهای طبیعی که در بالا گفته شد شهر خرم آباد از هر جهت برای تبدیل به یک شهر توریستی مناسب است . از جهتی این شهر محور شمال کشور به جنوب غرب در خوزستان را به هم مربوط می سازد . که یکی از راههای
عمده حمل و نقل در کشور است که هر ساله مسافران زیادی از آن عبور میکنند این مسافران می توانند از شهر دیدن کنند ، از طرفی دیگر با توجه به جاذبه های طبیعی ساخته دست طبیعت که در این شهر وجود دارند و نیز جاذبه های تاریخی زیادی که در این شهر وجود دارد این شهر می تواند به یکی از شهرهای توریستی ایران تبدیل شود . « البته چنین طرحی توسط مسئولین استان و همچنین شهرداری خرم آباد در دست اجراست » .
تنها جاذبه های طبیعی نمی تواند در پیشرفت و توسعه یک منطقه تاثیر گذار باشد بلکه انسان نیز سهم زیادی در بالفعل کردن این پتانسیل ها دارد . هتل بین المللی خرم آباد ، مجتمع ورزشی ، فرهنگی ، گردشگری ، کیو و سایر طرح هایی که در این شهر در دست اجراست می تواند تا حدی بر پیشرفت توریسم در این شهر تاثیر گذار باشد .
1 – طرح جامع شهر خرم آباد ص 29
1 – طرحی در دست اجراست که با انتقال آب رودخانه ( کاکا رضا ) در شمال خرم اباد به این رودخانه آب آن بیشتر و قابل قایقرانی شود .
1 – کاربرد جغرافیای طبیعی در برنامه ریزی شهری و روستایی دکتر زمردیان – پیام نور .
منابع:
1 – طرح جامع شهر خرم آباد سال 1367
2 – نقشه های مختلف شهر – شهرداری خرم آباد
3 – سالنامه هواشناسی شهر خرم آباد از سالهای 66 تا 75
4 – جغرافیای استان لرستان ، وزارت آموزش و پرورش
5 – دکتر زمردیان – کاربرد جغرافیای طبیعی در برنامه ریزی شهری و روستایی – انتشارات پیام نور
6 – هفته نامه بامداد لرستان شماره 260