تاسيسات حوزه علميه

بسمه تعالي

به دليل گستردگي مطالب از تشريح متن خودداري نموده و تنها اعم و خلاصه اي از موضوعات قابل  ومهم مكتوب مي گردد.

(Boiler Room) موتورخانه حوزه علميه

موتورخانه مذكور  در ضلع شمالي ساختمان حوزه واقع گرديده كه شامل تعداد چهار عدد بوليو آبگرم ـ دستگاه انبساط بسته سه عدد ـ مبدل آب گرم جهت مصرف آب گرم بهداشتي دو دستگاه منبع آب نمك و سختي گير ـ دو دستگاه ـ تعداد چهار دستگاه چيلر تراكمي ـ پمپ فونداسيوني ـ پمپ مداري ـ برج خنك كن مي باشد . تعداد پنج پمپ سيركولاسيون ـ جهت سير كوله كردن آب هوا سازها ـ تعداد سه پمپ سير كولاسيون جهت سير كوله كردن آب فن كويل ها ـ تعداد سه پمپ جهت سير كوله  كردن آب گرم مبدل ـ تعداد چهار پمپ جهت سير كوله كردن  آب كندانسور به برج .

خلاصه اي از شرح و چگونگي كار دستگاهها :

سيستمي تراكمي (چيلر ):CHILLER

در ماشينهاي مبرد تراكمي ،مقداري كاردر Com Perssor به سيستمي  داده مي شود ،كمپرسور  سيال مبرد را متراكمي نموده وسيال كه به گاز تبديل شده در Cond an sor حرارت  دريافت كرده را به محيط پس  مي دهد و بعد از عبور از شير انبساط Expotione Valve  وارد Evaporator شده ودراثر ازدياد حجم ،حرارت محيط اطراف را كسب مي كند و در نتيجه هواي اطراف  او اپراتور خنك مي شود . چهار عدد چيلر ازنوع ـ متناوب پيستوني ـ رفت و آمدي Reciprocating موجود مي باشد ظرفيت  اين نوع چيلرها از يك تن الي 40تن مي باشد  ودر J مدل براي ظرفيتهاي مختلف ساخته مي شود . نوع بسته (Hermrtic) ـ نوع نيمه بسته (Semi Hermetic) ـ نوع باز (open Hermetic) كه چيلر هاي مذكور از نوع ( Hermetic) مي باشند يعني كمپرسور و موتور دريك پوسته  قرار داشته  و كاملاً غير قابل  نفوذ بوده است . چيلرهاي  مذكور  از شركت  ساروال واز مبرد  فريون 22 استفاده نموده وروغن آن از نوع For-G-S مي باشد . هر چيلر داراي 4 كمپرسور و2 كندانسور مي باشد  وهر كمپرسور داراي قدرت 40 تن  است و هر چيلر داراي قدرت 160 تن اسمي و 140 تن عملي مي باشد .

در جه فشار بالاي چيلر (HP) بايستي بين 260-200 باشد و درجه  فشار پايين )LP( بايستي بين 75-45 باشد  درجه فشار  روغن بايد حداقل 20 درجه بيشتر از درجه  فشار كمي باشد . سطح نماي روغن بايستي هميشه  تا نصف شيشه روغن  داشته باشد  سطح نماي گاز بايد صاف و بدون حالت كف زدگي باشد .

وسائل توليد حرارت – ديگ (Boiler)

از معمول ترين  مولد هاي گرمائي ،ديگ هاي حرارت مركزي مي باشند . درديگ ها انرژي حرارتي  از سوخت (كه توسط مشعل توليد حرارت  مي نمايد ) گرفته شده وبه آن داده مي شود . بسته به نوع مصرف ،آب مي تواند درديگ ها به آب داغ و يا بخار تبديل  شود لذا ديگ ها به دو نوع ديگ آبگرم و ديگ بخار تقسيم مي شوند .در ديگهاي آب گرم انرژي حرارتي توليد شده توسط مشعل ،آب داغ را توليد مي نمايد وسعي مي شود كه از توليد بخار جلوگيري به عمل آيد زيرا در اين ديگ ها كنترل  و سوپاپي جهت بخار ايجاد شده وجود ندارد و در صورت  توليد بخار به ديگ آسيب مي رسد . ديگ ها  آب گرم از نظر جنس و ساخت به دو نوع : چدني و فولادي تقسيم مي شوند  ديگهاي موجود با ظرفيت 150000k col با سوخت گاز شهري مشغول به كار مي باشد  ودر اينجا دماي مورد نظر روي 80set مي شود .

برج خنك كن (Coo Ling tower)

گرمايي كه در سيكل كار چيلر توليد شده در كندانسور چيلر به آب داده مي شود آبي كه به اينصورت گرم شده به برج خنك كن منتقل مي گردد تا گرماي خود را درآنجا به محيط اطراف  بدهد. نحوه عمل در برج بدين صورت است كه آب از بالا  به پايين پاشيده  مي شود ودر حين عبور از قسمت هاي داخلي برج ،با وزش هوا ، قسمتي از گرماي آب به محيط داده مي شود  و مقداري از حرارت  باقيمانده نيز ضمن تبخير ذرات آب(كه با گرفتن گرما همراه است ) خنثي مي شود ، پس از اين مراحل آب در تشتك زيربرج جمع شده و جهت برقراري  مجدد سيستم  به چيلر  مي رود . وزش هوا در داخل برج معمولاً به وسيله  هوا ده يا بادرسان صورت مي گيرد .  بادرسان ها از نوع پروانه اي  و يا  سانتريفوژ هستند كه در برج موتورخانه از نوع سانتريفوژ استفاده شده است .

مشعل (Burner)

توليد گرما  در ديگ ها به وسيله  مشعل صورت  مي پذيرد . مشعل  ها معمولاً با سوخت هاي مايع (oil Burner) كار مي كنند. در مناطقي كه دسترسي به گاز آسان باشد  از مشعل هاي گازي (Gas Burner) استفاده  ميشود.

مشعل مورد نظر در موتورخانه  از نوع گازي مي باشد. در مشعل هاي گازي  عمل احتراق به وسيله گاز صورت مي پذيرد . به علت  خطرات  بيشتري كه گاز نسبت به گازوئيل  دارد  كنترل آن از حساسيت زيادي برخودار است . معمولاً داراي يك ترموكوپل براي كنترل شعله مي باشد ودر صورتيكه  شعله از ميان برود فرمان قطع جريان گاز را مي دهد .

خطوط و وسايل انتقال انرژي :

انتقال گرما  و سرما  توسط  دو عامل آب يا بخار ( لوله كشي )

و هوا (كانال كشي ) صورت مي گيرد . وسيله ايجاد فشار در لوله كشي پمپ ودر كانال كشي ،بادرسان مي باشد . آب به وسيله  ديگ گرما و يا به واسطه  چيلر سرما گرفته و توسط خطوط لوله كشي به قسمت هاي مورد نياز  منتقل  مي شود . ايجاد فشار به وسيله Pump صورت مي گيرد  معمولاً در ظرفيت هاي كم (تا حدود 100FTJ5,GPM) از پمپ خطي (In line3 pump) كه در فضاي آزاد روي مسير خط لوله نصب مي شود استفاده شده ودر ظرفيت هاي بزرگتر پمپ زميني (Base Mounted pump) به كار مي رود . پمپ زميني روي فونداسيون نصب شده و قبل از اتصال  به سيستم  لوله كشي  معمولاً لرزه گير به كار مي برند  تا ارزش پمپ كه باعث  ايجاد فتيگ يا خستگي و شكستن لوله ها مي شود به شبكه لوله كشي منتقل  نگردد.  در مواقعي كه احتياج  به فشار زياد  باشد  از پمپ هاي چند مرحله اي (Multi stage pump) استفاده مي شود . عموماً پمپ هاي موتور خانه  طبق برنامه زمانبدي  شده به نوبت  در مدار قرار گرفته و Enry aiz مي شدند . اين گونه پمپها در مكش داراي گيج فشار (مانومتر ) ـ شيرفلكه ـ صافي (Strainer) ولرزه گير  ميباشند ودررانش نيز داراي لرزه گير  شير يكطرفه  ـ شير فلكه و مانومتر مي باشد Cheak valae يا شير يكطرفه براي جلوگيري از ضربه قوچ يا پديده و تر هم  يا چكش آبي مي باشد ـ مانومتر فشار را مشخص  مي كند ـ شير كشويي براي قطع يا وصل آب وشير فلكه سوزني براي تنظيمي و بي آب استفاده مي شود ـ  صافي  يا استريز براي جلوگيري از ناخالصي آب به داخل پمپ نصب مي شود.

وسائل تبادل و توزيع گرما و سرما :

آب ،بخار و يا هوا . بعد از عبور از شبكه هاي انتقال به وسائل توزيع گرما و سرما رسيده  مطبوع محيط را فراهم مي آوردند وسائل توزيع سرما و گرما  در اينجا فن كويل و هوا ساز  مي باشد.  از فن كويل  براي گرمايش در زمستان و هم براي سرمايش در تابستان مورد  استفاده قرار مي گيرد. آب سردوگرمي كه در دستگاههاي مولد انرژي (ديگ ـ چلير ) توليد مي شود  توسط پمپ و شبكه لوله كشي به فن كويل رسيده  و پس از عبور از كويل هاي پره دار به وسيله  وزش اجباري هوا  روي  كويل ها ، سرما و گرما  را به محيط مي دهد .

فن كويل  را معمولاًزير پنجره  قرار داده و پشت  آن دريچه هواي تازه نصب  مي نمايندـ عيب سيستم فن كويل  نسبت به تهويه  مطبوع (دستگاه  هواساز ) اين است  كه در فن  كويل نمي توان روي رطوبت  هوا كنترل  داشت . اين دستگاه  در ساختمانهايي مورد استفاده  قرار گيرد  كه درجه  حرارت  هر يك  از اتاق ها را مستقلاً بخواهند  كنترل نمايند. كنترل درجه حرارت در سيستم فن كويل به دو صورت انجام مي گيرد ،يكي نصب شيربرقي روي لوله رفت و برگشت كه به علت  هزينه زياد معمولاً اجرا نمي گردد و ديگري نصب ترموستات اتاقي در داخل است كه به  بادرسان فن كويل  دستور قطع ووصل مي دهد  ولي آب سرد وگرم كماكان در داخل آن جريان دارد .

سختي گير :

سختي آب به مجموعه املاح منيزيم و كلسيم موجود در آب گفته مي شود به عبارت ديگر املاح فلزات چون آهن ـكلسيم ـ منيزيم ـ آلومينيم در آب ايجاد سختي مي كنند. در آبهاي  صنعتي بالابودن سختي سبب رسوب سخت روي جدار لوله ها و ديگ هاي بخار مي گردد كه علاوه بر افزايش افت فشار در طول لوله باعث كاهش  ضريب انتقال حرارت نيز مي گويد . تقريباً نيمي از حجم  سختي گيروزين مي باشد  ودر موقع  لزوم آب سخت داراي املاح وارده شده و ازسمت  ديگر به صورت  آب نرم  از آن خارج  مي شود  و در اثر كاركرد زياد  بعد از مدتي وزين هاي  سختي گير  اشباع شده  و ديگر  عمل  نرم  كردن انجام  نمي گيرد  كه گويند وزين اشباع شده يعني  بعد از مدتي وزين ها  يونهاي  سديم  خود را كه تمامي تعويض نموده اند ،ديگر  وزين  قادر به جذب كلسيم نمي باشد  جهت احياء و استفاده  مجدد آن  روي وزين هاي اشباع شده  آب نمك  با غلظت  مناسب وارد مي نمايند تعويض يوني صورت  مي گيرد  و يونهاي  سديم  نمك جايشان رابا يونهاي كلسيم ومنيزيم وزين اشباع  شده عوض مي نمايند بدين صورت رزين دوباره احياء مي گردد.

هوا ساز( Air Hand ling unit)

دستگاه  هواساز عمل  تهويه مطبوع  زمستاني و تابستاني را انجام  مي دهد . هواي تازه با هوائي كه توسط كانال هاي برگشتي  جمع آوري شده  ودر محفظخ احثلاط( (Mixing  30x مخلوط شده و پس از عبور  از كويل  حرارتي  و يا برودتي و رطوبت  زن (Hamidifier) به وسيله بادرسان به كانال رفت داده شده  و از آنجا  هواي مشروط (Conditioned air) كه داراي شرايط مورد نياز  مي باشد  به اتاق هاي مختلف  توزيع  مي شود  سرعت هوا روي كويل سرد معمولاً 500fpm اختيار مي شود .

هوا سازهاي مربوط  به موتورخانه  عمل  رطوبت زني توسط روش (Steamjet) صورت  مي گيرد كه اين  روش بخار مستقيماً وارد محيط ميشود ، در صورتي كه عمل رطوبت زني توسط لوله آب و افشانك هاي متعدد صورت پذيرد روش بهتري است . زيرا از روش بخار معمولاً در صنايع استفاده مي شود .

منبع انبساط بسته :

2 دستگاه از منبع انبساط بسته مربوط به آب گرم  كه در اثر  افزايش دما ـ انبساط حجمي پيدا مي كند و اين انبساط موجب تركيدگي در لوله ها و بويلرها مي شود كه به اين منظور از منبع انبساط استفاده مي كنند ـ يك دستگاه  منبع انبساط بسته سرمايي موجود مي باشد  كه كمبود آب سيستم را جبران  مي كند .

كنترل كننده ها (Controles)

كنترل ها براي تنظيم سيستم هاي تاسيساتي از نظر درجه حرارت ـ فشار ـ وموارد ديگر به كار مي روند .  بعضي از آنها براي نشان دادن  شرايط و بعضي براي كنترل سيستم نصب مي شوند . ترموستات مستفرق (Thermostat) ـ ترموستات جداري ( ترمومتر  ـ مانومتر (Mano meter) ـترمو متر ـ مانومتر ـ ترموستات كانالي ـ شير دو راهه ياسه راهه برقي …

(so lenoid 2 or 3 way valve) ـ شير دو راهه  يا سه راهه موتوري (motorized 2or 3 way valve ) شير اطمينان (Safcty valve)  شير هواگير اتو ماتيك (Air vent)ـ فلو سوئيچ (Flow switch) ـ كنترل كننده رطوبت (Hamidi stat) كنترل كننده هاي موتور كمپرسور از قبيل  فيوزها در مدار قدرت ـ مدار (pump done) و مدار (pump out) كه  در كمپرسور  هاي چيلر موتورخانه از نوع (pump out) استفاده مي شود . طراحان  دستگاه تبريد مدار (pump out) را پيشنهاد  مي كنند دراين سيستم ها گرم كن روغن ،در داخل كارتر قرار دارد مادامي كه سيستمي خاموش است  هيتر انرژايز مي شود  ودر موقع كار كمپرسور  هيتر از مدار خارج مي شود  همچنين مي توان مدار  انترلاك را طراحي نمود كه ابتدا  پمپ چيلد ـ پمپ برج ـ فن برج راه اندازي  مي شود و سپس موتور كمپرسور  در مدار قرار مي گيرد  همچنين  مي توان از كنترل  كننده هاي  ظرفيت نيز نام بردو به طور كلي مي توان گفت وسايل كنترل چيلر عبارتند از :

• كنترل كننده هاي ايمني Safety control
• كنترل كننده هاي ظرفيتCopasity control
• مدارها pump down- pump out- interlock
• وكنترل كننده هاي سيستم تبريد عبارتند از :

Thermostat- High pressure control (HP)-Low pressure control (LP)-OIL PRESSURE SWITCH (OS)- Anti Freez – flow switch- Crank case Heater- safety valve .

High pressure control ) ) (HP)_ اين كنترل كننده كه تحت تاثير تغييرات  فشار خط رانش مي باشد  به عنوان يك كنترل كننده شرايط imerj ency عمل مي كند. مواردي كه كنترل كننده (HP) عمل مي كند.

• در تاسيسات بزرگ در صورتي  كه آب برج  بيش از حد تحت تاثير گرد و غبار غليظ شود  هدايت حرارتي آن كم شده ودر نتيجه فشار در كندانسور بالا مي رود كه باعث عمل كردن (HP)  مي شود  براي اين منظور  از لوله هاي bleed line استفاده مي شود.
• فن برج از كار بيفتد.
• پمپ برج از كار بيفتد .
• اگر در كندانسور هوا باشد (قانون دالتون )
• اگر كندانسور هوايي كثيف باشد.
• در روزهايي از سال كه هوا مرطوب شود (پائيز )هارپرشوعمل مي كند.
• چپ گرد بودن فن برج .
• گرماي بيش از حد در كندانسور هوائي .
• اگر لوله هاي كندانسور بيش از حد رسوب بگيرد از مواردي تحت عنوان (descaller) ب عنوان رسوب زادئي استفاده مي شود . (dow pressure cont rol )

اين كنترل  كننده در شرايطي عمل مي كند كه فشار اواپراتور پايين باشد .

سيستم جذبي

اين سيستم داراي يك ژنراتور حرارتي ( Heat Generator) ـ كندانسور                 Condenser) ) و اواپراتور مي باشد . گرماي محيط را گرفته (به عبارتي ديگر سرما  توليد مي كند ) پس جذب  مايع  جاذب شده و از آنجا  دوباره  به ژنارتور باز مي گردد.  عملا مي توان گفت  كه جاذب و ژنراتور در مدار به ترتيب عمل مكش و رانش يك كمپرسور را انجام مي دهند . معمولاً در چيلرهاي ابزروبشن سيال مبرد آب و سيال جاذب ايتيوم برومايد                (Lithium bromide) است .

مزاياي استفاده  از سيستمهاي ابزروبشن نسبت به سيستم تراكمي :

در پروژه هايي كه به منظور  گرمايش ، ديگ  بخار وجود دارد مي توان  از چيلر ابزروبشن استفاده نمود  البته  هزينه  اوليه آن نسبت به چيلرهاي تراكمي بيشتر  مي باشد  ولي با توجه  به مخارج راه اندازي  و تعمير  و نگهداري  كم خرج  و مخصوصاً مصرف برق خيلي كم آن  كه به مراتب  از چيلرهاي تراكمي  پايين تر  مي باشد  و همچنين  مصرف سو خت  ارزان (گاز  يا گازوئيل ) و سادگي و عدم پيچيدگي سيستم در ظرفيت  هاي زياد  مقرون به صرفه  مي باشد . همچنين قطعات  مكانيكي سيستم  تبريد تراكمي را ندارد ـ طول عمر بيشتري دارد .

زاويه نصب مشعل 35  –    قطر  مخروطي هواي ثانويه 75-14 _  مبدل ها با ظرفيت gallon 375 فشار تست  150 و فشار كار psi 90

مواظبت و انتقال سيستمي برومايد :

اين محلول  غير رسمي  غير قابل  اشتعال ، غير قابل  انفجار و داراي خواص شيميائي ثابت  مي باشد  اين  محلول  مي تواند  براحتي  در شبكه هاي سر باز  انتقال  يابد .  ولي بعد از هر چند سال استفاده ممكن است  در خاصيت آن تغييراتي  به وجود آيد . اگر محلول  ليتيم  برومايد بر روي ابزار يا هر قسمتي بريزد  اين قسمتها بايستي  شستشو  و سپس خشك گردند اين محلول  در مجاورت  هوا ايجاد  خوردگي مي نمايند .  روكش نازكي از روغن  برروي ابزار بعد از شستشو  لازم و مناسب  مي باشد . تماس محلول ليتيم  برومايد  مي تواند برروي  پوست ـ چشم و پوسته  مخاط و نزج تاثير  بگذارد كه شستشو  با آب و صابون مناسب خواهد بود .

سيستم Fire يا آتش نشاني

سيستم آتش نشاني از پيشرفت  به خصوصي  برخودار است . داراي Zone 18 عمل كرد و Zone24 آلارم (خبر دهنده ) مي باشد .  در مكانهايي كه از حساسيت كمتري برخودار است از سيستم خبر دهنده استفاده  شده مانند  سالن ها ـ در مكانهايي كه از حساسيت بيشتري برخودار  است مثل       وانبار كتاب  از سيستم عمل كرد  استفاده شده است . به اين صورت  كه سيستم  حساس يه (نور) و (دود) مي باشد  در صورتي كه شعله اي به وجود  آيد  حساسي (sensone) حساس به نور  يا دود  عمل كرده و دربها بسته  شده

(closs door) و سپس از اتاق  كنترل فرمان  گرفته  و سيستم  گاز هالون  عمل كرده  و پودر به صورت گاز با فشار 360psi و دماي 20  وارد  محيط مورد نظر شده و محل را اطفاء حريق مي كند. همچنين در مكانهاي ديگر از جمله سالن هاي راه دو از سيستم Fir و لوله كشي آب استفاده شده كه در مواقع ضروري به وسيله آب محل مورد نظر خاموش مي شود.

ايستگاه تقليل فشار ، فشار 150psi را به 15psi تبديل مي كند .

اتاق كنترل :

با استفاده  از تابلو هاي برق  و كنترل ،در اتاق كنترل موتورخانه  كليه فرمانهاي مربوط به دستگاهها در اينجا اجرا  مي شود .  تعداد 2 عدد ديگ بخار  با ظرفيتهاي 10000و14000 موجود مي باشد كه با حداكثر فشار كار مجاز 150psi ودرجه  حرارت 188 مي باشد .

(con dans unite) كندانس يونيت

دراين سيستم  برعكس برج خنك كن كه آب  نقش سيال  واسطه را ايفاءمي كند ، گاز داغ خارج  شده از كمپرسور  مستقيماً وارد كندانسور هوائي  شده و گرماي خود را  به محيط مي دهد . گاز داغ معمولاً  ازداخل كويل هاي مارپيچي كه روي آنها پره FIN تعبيه شده عبور  مي نمايد و عمل  انتقال حرارت  توسط وزش اجباري بادرسان پروانه اي صورت  مي گيرد  اين دستگاه ها در روي پشت بام نصب مي شوند  تابراي ايجاد هواي بدون رطوبت  استفاده شود .

حال پس از اين  تشريح درباره دستگاهها هر چند اندك  خلاصه اي  از كارهاي  انجام شده  در مدت  كاراموزي  در سازمان  عمران و توسعه  حريم حضرت رضا (ع) را يادآور  مي شوم .

ابتدا بخشي از مطالب مورد توجه مربوط است  به چگونگي و عمل كرد و نحوه برخورد و همكاري سرپرستان و مهندسين  بخش تاسيسات با تكنيسينها و كارگردان كه مورد  تقدير و توصيف مي باشد .

ارزيابي  محيط كار و جمع بندي  مطالب :

• آشنائي با وسايل  و ابزار الات و دستگاههاي تاسيسات  موجود در حوزه
• ارائه پيشنهادات لازم  براساس وظايف محوله  به سرپرست  محترم  كار اموزي .
• شستشوي سختي گير ـ تعويض تسمه هاي فن برج ـ شستشوي كندانس چيلر
• بررسي و مطالعه  كاتالوگهاي دستگاههاي تاسيساتي در چند مرحله .
• آشنائي با وسايل  وابزارآلات  و دستگاهها و تاسيسات  موجود در كتابخانه  جديد آيتان قدس رضوي .
• آشنائي با چگونگي و عمل كرد  اطفاء حريق در كتابخانه جدبد آستان قدس رضوي .
• چگونگي و كاركرد ونصب وآشنائي با دستگاه كندانس يونيت .
• ترسيم ايزومتريك لوله كشي سيستم بخار در موتورخانه صحن جمهوري اسلامي .
• چگونگي و نصب دستگاههاي ابزروشن  وديگهاي بخار

10-آشنايي با  متر لوله كشي و ترسيم ايزومتريك و پلان لوله كشي

11- ترسيم  دتايل وسايل  موتورخانه .

حال در پايان  اطلاعاتي  در مورد  سختي آب  در موارد صنعتي  متذكر و ياداور مي شوم .

مشخصات آب جهت مصرف صنعت :

مشخصات آب مورد استفاده  در صنعت بستگي  به نوع كار و نوع توليد آن  واحد صنعتي دارد و در هر صنعتي آب بايستي  ويژگي هاي مربوط به آن  صفت را داشته باشد .  مثلاً در تاسيسات  حرارتي  و تهويه مطبوع  مهمترين  دستگاههايي كه در اين  صنعت به كار گرفته مي شوندديگهاي  آب گرم  و ديگهاي بخار وكندانسورها مي باشند مشخصات آبي كه براي  اين واحدها به كار برده  مي شود بايستي بدين صورت  باشد كه ايجاد هر گونه رسوب كه ناشي از وجود  سختي آب است  بر جداره هاي مبدلهاي حرارتي و ديگها  اجتناب گردد.  سختي آب به مجموعه  املاح  كلسيم  ومنيزيم موجود در آب گفته  مي شود به عبارت  ديگر املاح  فلزاتي چون آهن ـ كلسيم ـ منيزيم ـ آلومينيوم و… درآب ايجاد سختي مي نمايند . سختي آب از نظر پايداري به 2 دسته تقسيم مي شوند:1- سختي موقت     2- سختي دائم .

سختي موقت  يا سختي  كربناتها كه شامل كربناتها و بي كربنا تهاي كلسيم  و منيزيم  مي باشد  و حد اشباع  آن 450 ميلي گرم  در ليتراست  واحد اندازه گيري سختي در كشورهاي  مختلف متفاوت است مهمترين و متداولترين  واحد آن  ميلي گرم  در ليتر كربنات كلسيم  مي باشد ويابر حسب يك قسمت در ميليون كه ان را  با (PPM)  نشان  مي دهند .

سختي دائم يا سختي غير كربناتها كه شامل سولفاتها ، نيتراتها ، كرولورها ، فسفاتها ، سليكاتها ، منيزيم ، كلسيم  مي باشد حد اشباع سختي پايدار 1800 ميلي گرم در ليتر  مي باشد .

ضايعات و مزرات سختي : در آبهاي سختي ، بالا بودن  سختي سبب رسوب سخت روي جداره لوله و ديگ هاي بخار مي گردد كه علاوه برافزايش افت فشار در طول باعث كاهش ضريب انتقال حرارت نيز مي گردد.

مشكلات سختي آب در مصارف بهداشتي : در مصارف بهداشتي شستشو با آب سخت موجب مي گردد كه صابون  كف نكند  ونتيجه  آن مصرف  صابون بيشتر و پاكيزگي كمتر است. شستشوي ظروف  چيني استيل  با آب سخت بعد از خشك شدن ظرف يك لايه رسوب سفيد روي ظروف قرار مي گيرد . آب سخت از نظر گوارش نامطلوب است و اثرات سوئي روي بدن مي گذارد .

طريقه نرم كردن آب (گرفتن سختي آب ):

روش آب آهك يا كربنات دو سود سختي موقت يا سختي كربنات را مي توان  به وسيله  آهك مرده Ca(OH)² و يا كربنات دوسود (CO₃NA₂) كه به آب اضافه  مي شود  برطرف نمود البته  مقدار  درصد آهك  و كربنات دو سود بستگي به مقدار سختي دارد .

روش تعويض يوني  يا زئوليت ها تركيباتي هستند از 2Sio² , AL₂O₃ , Na₂o  اين تركيبات  مي توانند يون  خود رابا يون هاي موجود درآب سخت ردوبدل نمايند يك نوع ديگر  از همين زئوليت ها ،وزين ها هستند .در تاسيات  حرارت مركزي  از رزين  جهت  حذف سختي آب استفاده  مي گردد وزين ها تركيباتي  آلي به صورت (R-Na) مي باشد  كه وقتي در  كنار آب سخت قرار مي گيرد مي تواند سختي آب را حذف نمايد.  اجياء رزين : بعد از مدتي رزين ها  يون هاي سديمي خودراكه تمامي تعويض نموده اند .ديگر رزين  قادر به جذب كلسيد  نمي باشد  گويند رزين اشباع شده جهت احياء و استفاده مجدد آن  روي رزين هاي اشباع شده آب نمك با  غلظت مناسب وارد مي نمايند تعويض يوني صورت مي گيرد  ويونهاي  سديم  نمك جايشان  رابا يونهاي كلسيم و منيزيم  رزين اشباع  شده عوض مي نمايند  بدين  صورت  رزين  دو مرتبه  احياء مي گردد.  شرايطي كه موجب  خوردگي لوله ها مي شود سختي آب و اكسيژن  موجود در هواست كه مي توان  باافزايش دما در حذف اكسيژن كمك نمود . به طور كلي چنانچه بخواهيد  افزايش سرويس دهي  و ايجاد حرارت و برودت در فصول مختلف سال در محيط مورد نظر را داشته باشيم احتياج به سختي گير داريم .