پایگاه علمی سعید سان دانلود رایگان مقالات علمی کنفرانس و ژورنال
مهارت رشد و توسعه فردی / دکتر محسن صادقی نیه
توسعه فردی یا بهبود فردی (Personal Development) عبارت است از پرورش مهارت‌های فرد و تحقق اهداف وی در راستای شکوفایی حداکثر توانمندهایی که دارد و برای رسیدن به آنها برنامه ریزی می کند. در واقع رشد و توسعه فردی یک فرایند است؛ فرایندی پایدار در تمام دوران زندگی که بهره وری درست آن شما را به اهدافی که در حیطه های مختلف زندگی و نزدیک‌تر کردن شما به هر چیزی که می‌خواهید در زندگی به دست آورید، می رساند. به جای اینکه منتظر بمانید تا زندگی، دانش، فرصت و موفقیت را بدون هیچ زحمتی به شما بدهد، می‌توانید به‌اندازه‌ای تلاش کنید که آن چیزها به‌سادگی نتیجۀ پیشرفت فردی شما شوند. توسعه فردی جادوگری است که می تواند با جادویش به شما برای رشد و تقویت مهاریت هایتان کمک کند. شاید ابعاد زیادی برای توسعه فردی وجود داشته باشد، ولی به نظر می‌رسد آنها روی پنج ستون اصلی بُعد ذهنی، بُعد اجتماعی، بُعد معنوی، بُعد عاطفی و بُعد جسمی بنا شده اند. تمرکز بر مهارت‌هایی که باعث می‌شوند ابعاد مثبت شخصیتی‌مان جلوه کنند، با دیگران ارتباطات بهتری برقرار کنیم و زندگی‌مان را در ابعاد گوناگون رشد دهیم در گروِ توسعه دانش و خودآگاهی است. از مسیر رسیدن به مهارت های توسعه فردی این است که ابتدا مشخص کنیم به کدام‌یک از مهارت های توسعه فردی نیاز داریم، ذهنیت رشد و پیشرفت را در خود کشف و بیدار کنیم، تاب‌آوری را در خود توسعه بدهیم. تغییرات در مسیر توسعه فردی را زیر نظر بگیریم، در زندگی منبع الهام و انگیزه داشته باشیم و مطالب تازه و نو بیاموزیم.
برای تقویت مهارت های توسعه فردی در خود به برنامه‌ریزی نیاز است. برنامه‌ریزی یعنی بدانیم که چطور، چگونه، چرا و چه موقع باید به‌سمت اهدافمان حرکت کنیم. قرار است چه مهارتی در زمینه توسعه فردی در ما ایجاد شود. چطور می‌توانیم مهارت‌های مورد نظرمان را در خود تقویت کنیم. چرا باید چنین مهارت‌هایی در ما رشد کنند و تقویت شوند. چه زمانی برای توسعه مهارت‌ها باید دست به‌کار شویم. همینطور پنج حوزه کلیدی مثل سلامتی، امور مالی، روابط، معنویت و شغل برای توسعه فردی وجود دارد که اهداف اکثر افراد در آنها قرار می‌گیرند. از قدیم گفته‌اند: «سنگ بزرگ علامت نزدن است!». کسی که هرگز از هیچ برنامه رشد فردی استفاده نکرده با ایجاد یک چک لیست توسعه فردی یکساله، بار بزرگی را بر روی دوش خود قرار می‌دهد که به احتمال زیاد از پس آن برنمی‌آید. عمل کردن به یک چک لیست دوازده ماهه توسعه فردی، به توانایی، اراده یا پشتکار مربوط نمی‌شود؛ چراکه قبل از هرچیز، فرد باید اهمیت رشد فردی را درک کند و بداند که برای چه چیز می‌خواهد از چنین چک لیست‌هایی تبعیت کند. در غیر این صورت اگر فکر می‌کنید که از پس برنامه‌های طولانی برنمی‌آیید، بهتر است از یک برنامه کوتاه روزانه استفاده کنید. چک لیست توسعه فردی روزانه، دقیقاً به همین صورت عمل می‌کند و مسیر رسیدن به یک آرمان فردی بزرگ را برای ما تبدیل به قدم‌های کوچکی می‌کند که هر روز می‌توانیم یک قدم آن را پشت سر بگذاریم. آن‌گاه پس از مدتی به خود می‌آییم و می‌بینم که چقدر راحت قسمت اعظمی از مسیر رشد فردی‌مان را طی کرده‌ایم.
افراد موفق می‌دانند که کلید موفقیت، توانایی کنترل شخصی در موقعیت‌های مختلف است. این توانایی از طریق توسعه فردی و با وجود هوش هیجانی به وجود می‌آید. زمانی که شما برای توسعه فردی خودتان وقت می‌گذارید و ذهنیت مبتنی بر توسعه فردی دارید، تغییرات مثبت متعددی در زندگی‌تان همچون رسیدن به خودآگاهی، جهت‌دهی به زندگی، افزایش یافتن تمرکز، داشتن انگیزه بیشتر و دستیابی به استقامت ایجاد می‌شود.
واقعیت این است که موفقیت یک شبه به دست نمی‌آید. برای رسیدن به اهداف تان باید پیچ و خم‌های بسیاری را طی کنید. مهارت های توسعه فردی را باید آموخت و در زندگی اجرا کرد. ما آدم‌ها پرتوان و اثرگذاریم. گاهی یادمان می‌رود چه توانایی‌هایی داریم و چه‌کارهایی از دستمان برمی‌آید؛ بنابراین بهتر است با آمادگی کامل راه پر چالش رسیدن به اهداف را آغاز کنید تا بتوانید آن را با موفقیت به پایان برسانید.
به قلم: دکتر محسن صادقی نیه – مدرس، مولف و مشاور سازمانی