نگاهي گذرا به زندگي نامه و آثار فاخر چند معمار ارمني در ايران .

اين مقاله  شرح مختصري از زندگي  برخي از معماران ارمني و كارهاي فاخر آنها به رشته تحرير در ميايدكه  برخي ازطرح ها اجراشده  برخي از كارهاي آنان اجرا نشده است .

خلاقيت هاي اين معماران  به دليل بينش وشناخت آنان از ميراث ارزشمند معماري ايران است .

طرح هاي معماري آنها بدليل شناخت معماري ايراني وبهره گيري ازآن  بي بديل  است .

آگاهي و شناخت آنان از ميراث معماري وجديت اين معماران در تاسيس وبنياد چنين  عمارت وابنيه هايي استوانه مستحكمي از ريشه هاي مدرنيته در جامعه ايران بود . معماران ارمني در معماري معاصر ما نقشي فراموش نشدني دارند .

معماراني كه در اين مقاله معرفي مي شوند  براي  برخي معماران كاملا” آشنا  و  براي   برخي ديگر ( معماران  نسل  جوان ) هرچند آثارمعماري آنان ر ا هرروز مي بينند چندان آشنا نيست معرفي ميشوند .

برخي از معماران  ارمني در خارج از ايران متولد شده و برخي ديگر در ايران متولد شده اند ومهم آنكه اين معماران  خالق اثار بي بديل و با پشتوانه اي از شناخت آثار وتاريخ ومعماري قديمي ايران ميباشند  .

معماران شاخص ارمني  بسيار هستند كه آثارفاخري در ايران دارند وليكن در اين مقاله فقط چند تن ازمعماران منتخب نگارنده  معرفي وآثارشان ذكر ميشود :

1- اوژن افتاندليانس .

2-آوديس اوها نجانيان .

3- رستم وسكانيان .

4- گابريل گوركيان .

5- گورگن پيچيكيان .

6-  لئون بابايان .

7- لئون  تادوسيان .

8- ماركار گالستيان .

9- وارطان هوانسيان .

10 -هوانس اونيك قريبيان .

1- اوژن افتاندليانس .

متولد سال 1292 و در تاريخ 1376 جهان را بدرود گفت .اوژن افتاندليانس از معماران توانا  ودر تبريز متولد شد.

وي داراي تحصيلات عالي در رشته معماري از مدرسه هنرهاي زيباي پاريس بود .

افتاندليانس به مدت سي سال در دانشكده هنر هاي زيباي دانشگاه تهران به تدريس پرداخت و از استادان بارز  وشاخص

بود وبراي دانش آموختگان رشته معماري دانشكده هنر هاي زيبا دانشگاه تهران جايگاه معنوي خاصي داشته ودارد شاگردان

آن استاد  هرزمان كه ساختمان دانشكده هنر هاي زيبا را مي بينند به ياد آن استاد مي افتند .

اثار بسياري طراحي وبه اجرا در آمده كه مهمترين آنها بشرح زير است .

1- تالار رودكي ( تالار وحدت )

2- تالار فرهنگ ( رودكي ) .

3- دبيرستان نوربخش .

4- برخي از كاخهاي سلطنتي از جمله  كاخ سعد آباد – فرح آباد -نياوران وبابل.

5- موزه كليساي وانك اصفهان .

6- نخستين ساختمان هاي فرود گاه مهر آباد .

7- سينما گلدن سيتي

8-كليساي سركيس مقدس ( واقع در خيابان  استاد نجات الهي تهران ).

2-آوديس اوها نجانيان .

 متولد سال 1329 و در تاريخ 1361 جهان را بدرود گفت .

او در ايروان بدنيا آمد وي دانش آموخته موسسه تمسك روسيه در رشته معماري بود .

اوها نجانيان .بين سالهاي 1921 -1919  در نخستين جمهوري مستقل ارمنستان وزير آباداني اين كشور بود واوپس از الحاق ارمنستان به اتحاد جماهير شوروي به ايران مهاجرت كرد ودر تبريز اقامت گزيد .

اوها نجانيان در ايران نخست به اكتشاف معادن نفتي پرداخت وسپس به عمران وآبادي روي آورد وبه مقام ارشد دولتي رسيد

آثار شاخص اين معمار بشرح زيراست :

1-جاده تبريز ارسباران .

2- احداث خيابان اصلي تبريز ( امام خميني )

3- باغ ومجتمع گلستان تبريز .

4- تالار فرهنگ وشهرداري تبريز .

3- رستم وسكانيان .

رستم وسكانيان معمار – نقاش -پيكره  ساز  درسال  1294در تيريز  متولدشد ودر سال 1376 درگذشت . وي دانش آموخته رشته هنر از دانشگاه تهران /فارغ التحصيل دانشگاه بوزار پاريس ودانش آموخته معماري از دانشگاه گراتس اتريش بود  .تدريس در دانشگاه تهران بادر جه استادياري ومديريت گروه  هنر هاي زيباي را به عهده داشت كه از فعاليت هاي حرفه اي نامبرده محسوب مي شود . مدت سي سال در دانشكده معماري دانشگاه تهران درسمت استاد ي به تدريس پرداخت ويكي از استادان بسيار موفق در تدريس بود .وسكانيان طي سالهاي فعاليت حرفه اي خود موفق به كسب جايزه بورس تحصيلي دردانشگاه پاريس گرديد .

جايزه اول سي آي تي اي  از دانشگاه پاريس وجايزه دوسالانه تهران در سال 1336 به او تعلق گرفت .

 آثار شاخص اين معمار بشرح زيراست :

1-باشگاه فرهنگي ورزشي آرارات .

2-زورخانه تهران .

3-كلوپ ارامنه .

4-عبادتگاه صليب مقدس در در باشگاه آرارات .

5- كودكستان ارمنيان در تبريز .

4- گابريل گوركيان .

گابريل كوركيان در سال 1297 در استانبول تركيه  متولدشد ودر سال 1349 در گذشت .

وي دانش آموخته دانشگاهوهنر هاي كاربردي وين ( اتريش ) بود .

او از سال 1312بمدت چهارسال رياست دفتر  معماري  شهرداري تهران را بعهده داشت . دبيري  همايش بين المللي معماري مدرن (ciam) وتدريس در دانشگاه الينويز آمريكا از جمله فعاليت هاي وي ميباشد .

گابريل گوركيان را ميتوان از پايه گذاران معماري نوين ايران بر شمرد .آثار شاخص اين معمار بشرح زيراست :

1- كاخ دادگستري .

2- ساختمان امور خارجه .

3-ساختمان وزارت صنايع .

4- طرح باشگاه افسران .

5-آمفي تئاتر مدرسه نظام .

5- گورگن پيچيكيان .

گورگن پيچيكيان درسال 1295 در در ولگا گراد روسيه بدنيا آمد ودر سال 1376 در گذشت .

او مهندس معمار بود وبه مهندس گرگين  معروف بود .

علاقه  او با به  فرهنگ ومعماري ايراني را ميتوان در آثارش بخوبي  مشاهده نمود .

آثار شاخص اين معمار بشرح زيراست :

1- بيمارستان بانك ملي ايران ( تهران ) .

2- شعبه بانك ملي ايران در دوبي .

3-ساختمان چاپخانه مركزي بانك مركزي .

4-جامعه الزهراي قم .

5- مصلاي قم .

6- دانشكده پزشكي قم .

7-ساختمان اوليه آسايشگاه كهريزك ( تهران )

8-كارخانه مينو  ( تهران ) .

9- ساختمان نابينايان تهران .

6-  لئون بابايان .

در شهر تبريز در تاريخ 1304 بدنيا آمد .

اودانش آموخته رشته معماري از دانشگاه تهران وداراي ديپلم مهندسي از انگستان است .

آثار شاخص اين معمار بشرح زيراست :

1-كشتارگاه تهران .

2- طرح الحاقي سازمان برنامه وبودجه ( واقع در ميدان بهارستان .

3-مدرسه ابتدايي وراهنمايي ارس ( آراكس ) در تهران.

4- طرح هتل بابا طاهر در همدان ( ساختمان توان بخشي كنوني ) .

5-طرح نمايشگاه ودفتر مركزي شركت ارج در خيابان سپهبد قرني ( اجرا نشد ) .

6-  طراحي وساخت ساختمانهاي مسكوني واداري متعدددر تهران وابوظبي و كانادا و امريكا .

7- لئون  تادوسيان .

تهران در تاريخ 1267 بدنيا آمد ودر سال 1364 جهان را بدرود گفت .

لئو ن نادوسيان مهندس معمار ودانش آموخته مهندسي ساختمان از فرانسه بود .

آثار شاخص اين معمار بشرح زيراست :

1- ميدان حسن آباد تهران .

2- كاخ مرمر .

3-كاخ سفيد سعد آباد .

8- ماركار گالستيان .

در سال 1267 در جلفاي اصفهان بدنيا آمد ودر سال  1364 جهان را بدرود گفت .

ماركار گالستيان معروف به الگال ومهندس معمارودانش آموخته كالج كينگز لندن بود . .

آثار شاخص اين معمار بشرح زير است :

1- ساختمان پستخانه مركزي  ( خيابان امام خميني تهران ).

2-بانك شاهي ( بانك تجارت شعبه ميدان امام خميني تهران ) .

3- ساختمان وزارت امور خارجه .

9- وارطان هوانسيان .

در سال 1275 بدنيا آمد ودر سال  1361 جهان را بدرود گفت .

وارطان هوانسيان معروف به آرشيتكت وارطان معروفوپايه گذار معماري نوين ايران است .

اودر تبريز بدنيا آمد وداراي تحصيلات عالي   در رشته معماري وشهرسازي از مدرسه تخصصي

معماري پاريس وهمچنين مدرسه هنرهاي زيباي پاريس بود .

آثار شاخص اين معمار بشرح زير است :

1- هنرستان دختران تهران .

2- ساختمان هتل دربند .

3-تكميل  باشگاه وزارت جنگ .

4- كاخ سعد آباد .

5-سينما كريستال.

6- سينمامتروپل .

7- سينماديانا تهران .

8- مهمانخانه ايستگاه راه آهن تهران .

9-هتل فردوسي تهران .

10-ساختمان مركزي بانك سپه تهران .

11-بانك سپه شعبه بازار تهران .

12- ساختمان جيپ  تهران .

13- ساختمان مراكز بانكهاي سپه در شهرستانها .

وبسيار آثار ديگر كه از ذكرنام آنها بدليل تعدد خودداري ميشود .

10 -هوانس اونيك قريبيان .

درسال 1278 در تفليس بدنيا آمد ودر سال 1364  جهان را بدرود گفت .

وي دانش آموخته رشته معماري از دانشگاه كي  اف  اوكراين بود .

او مهندس ناظر بناهاي نظامي تهران بود

آثار شاخص اين معمار بشرح زيراست :

1- ساختمان شهرداري تبريز .

2- ساختمان شهرداري اروميه .

3- كاخ رامسر .

4- مهمانخانه رامسر .

5- برخي از بناهاي سلطنتي .