بازی و ورزش های بومی  شیروان،قوچان،بجنورد اسفراین،فاروج

بازی و ورزش های بومی  شیروان،قوچان،بجنورد اسفراین،فاروج

1) کشتی با چوخه

تعداد بازیکنان:

2 نفر

تعداد داوران :

1 داور در وسط و 3 داور کنار که در یک گرد باز می شود . بسته به اندازه گود چند مسابقه در آن انجام می شود.

کششی از کمربند زرتشتیان بر می آید که در زبان فارسی در کُستی خوانده می شود . کشتی که زرتشتیان آن را بندرین نیز می نامند . کمربندی است با 72 نخ که از پشم گوسفندان بافته می شود . 72 نخ به 6 رشته تقسیم می شوند و هر دسته 12 نخ دارد که 72 اشاره دارد به 72 فصل سینا و 12 به 12 ماه سال و 6 به 6 گاهنبار این کمربند را سه بار بر کمر خود می بستند که یاد آور سه اصل پندار نیک ، کردار نیک ، گفتار نیک بوده است . مسابقات کشتی بیشتر برای انتخاب پهلوانان برگزار می شود .

ترکیب آن این چنین است : کششی گیران جبه ای از برگ سیاه (پارچه ابریشمی  خشن) در فصول سرد و در تابستان جبه نخی می پوشند که به آن چوخه می گویند . آستین ها را تا آرنج بالا می زنند . ، کمر بندی پارچه ای به میان می بندند ، دامن های چوخه را برای آن که مانع فعالیت دست و پا نشود و به پشت بر می گردانند وزیر کمربند محکم می کنند . شلوار را نیز تا زانو بالا می زنند و با پاهای برهنه زیر نظر داوران که خود از پیشکسوتان این بازی هستند کشتی می گیرند .

در مدت کشتی ، کشتی گیران حق گرفتن زیر زانوی حریف را ندارند و در خاک نیز هیچ فنی اجرا نمی شود در پایان کسی پیروز است که پشت حریف را به خاک برساند . در این بازی مراسمی خاص برگزار می شود که با ساز و دهل همراه است به نفرات برنده جوایزی چون گله گوسفند ، فرش ، پشتی ، … داده می شود . این بازی اکثراً  در مراسم عروسی های شمال خراسان شهرهایی چون قوچان ، شیروان،بجنورد ، اسفراین برگزار می گردد.

اهداف بازی :

سرعت عمل ، چابکی ، استقامت ، قدرت

 

2) چوب بازی یا چوبازی

این بازی که دراستان های مختلف به شکل های مختلف انجام می شود 2 یا 4 یا 6 …. (به تعداد زوج ) بازیکن دارد در استان هایی چون خراسان و سیستان (در سیستان به نام دو چوبه معروف است ) در دست هر بازیکن 2 چوب می باشد ، ولی در لرستان با یک چوب و در شهرهای عربی به جای چوب از شمشیر استفاده می شود . این بازی با سرنا و دهل همراهی و تنظیم می شود.

مسیر حرکت شرکت کنندگان پیرامون یک دایره است در این بازی بازیکنان دو چوبی که دست دارند همزمان با ریتم سرنا و دهل به هم ضربه می زنند . شروع این بازی آهسته و آرام است و با هر ضربه محکم دهل هر دو نفر که کنار یکدیگر قرار دارند چوبهایشان را به هم می کوبند و به تدریج ریتم آهنگ تند شده و حرکت چوب نیز به آن نسبت تند می شود . در این ورزش تمرین فنون شمشیر زنی صورت می گیرد و تا بدن ها برای روزگاران جنگ آمادگی کامل داشته باشند به عبارت دیگر می توان گفت ورزش چوب بازی تمرین فن شمشیر زنی در دوران صلح می باشد . این بازی تا زمانی ادامه دارد که چوب یکی از بازیکنان بشکند که آن نفر برنده بازی است . حرکت تندتر و بیشتر در این بازی امتیاز دارد جوایز آن نیز چون گوسفند، فرش ، پشتی ، قند …. می باشد .

اهداف بازی : چابکی ، سرعت عمل .

 

3) تسمه بازی

تعداد بازکنان 5 نفر می باشد . افراد شرکت کننده دایره وار بدور استا قرار گرفته نباید اندازه دایره خیلی بزرگ باشد . استا تسمه در دست به همراه داوطلبی دیگر که سر تسمه را در دست دارد حرکت نموده (تسمه می تواند کمربند مردانه باشد) . استا مشخصات سوال (این سوال می تواند براساس قرار دادی که بین هم گذاشته اند . در مورد موضوعی خاص ) باشد  خود را اعلام کرده فرد همراه با استا باید آنقدر بپرسد تا تشخیص دهد . به محض پاسخ درست تسمه را آشنا (همان فردی که تسمه در دست اوست ) گرفته و به تعقیب افراد اطراف دایره می پردازد آنها باید فرار کنند آشنا به هر فردی که ضربه بزند امتیاز می گیرد. این تعقیب و گریز آنقدر ادامه می یابد که استا بگوید تسمه برگرد و بازی متوقف می شود در این بازی هر کس امتیاز بیشتری بگیرد برنده و از بقیه کولی می گیرد

اهداف:

دقت ، سرعت عمل ، چابکی ، قدرت

 

4) نام بازی : شیر و پلنگ :

اهداف:

دقت ، سرعت عمل ، چابکی ، قدرت

وسایل مورد نیاز :

یک تکه سنگ کوچک

تعداد افراد :

بیش از 5 نفر

بچه ها در یک صف می ایستند و استاد در پشت سر آنها حرکت می کنند و سنگ ریزه را به طوری که کسی متوجه نشود در دست یکی از بازیکنان می گذارد و می گوید  سنگ سنگ چلیپا / نه در زمین نه در هوا ، کسی که سنگ ریزه را در دست دارد باید قبل از اینکه دیگران متوجه شوند و او را بزنند از صف فرار کند و خود را به محلی که قبلا در خارج از صف تعیین شده بود برساند .

شخصی که از صف فرار می کند باید 1 نفر از سمت چپ 1 نفر هم از سمت راستش به دنبالش بدود ا

ر نتوانند او را بگیرند و او به محل مورد نظر برسد آن وقت استاد برای هر یک از بازیکنان داخل صف نامی را انتخاب می کند . (مثلا برای هر یک اسم یک میوه را می گذارد) بعداز بازیکن خارج صف می خواهد نام بازیکنان را حدس بزند . بازیکن حدس می زند . اگر درست بود آن کسی که نامش را حدس زده از فاصله محلی که ایستاده اند تا فاصله ی محلی که تعیین کرده اند به فرد پیروز کولی می دهد ، اگر اشتباه حدس زد به صف بر می گردد و بازی ادامه می یابد .