پایگاه علمی سعید سان دانلود رایگان مقالات علمی کنفرانس و ژورنال
دانلود پژوهش تأثیر مهاجرت اتباع افغانی در بزه کاری آنان در شهر مشهد
چکیده
قسمت عمده افغانستان امروزی ( منطقه هرات ولایت‌های قندهار، هزاره و … ) در ادوار مختلف و تاریخی از دوره ایران باستان تا این دو صده اخیر تحت فرمانروایی ایرانیان اداره می شده است (به جزء 7 سال حکمرانی این قوم به سرکردگی محمود خان در خاک ایران،1722میلادی 22اکتبر) که در این میان عهدنامه پاریس مانند دیگر قردادهای ننگین دوران قجری، موجب پیوستن منطقه هرات به خاک آن سرزمین شده اگرچه این سرزمین سال‌های سال نتوانست استقلال را درکشور خود به معنای واقعی کلمه بشناسد و یا تحت استعمار انگلیس یا شوروی و بعد از آن با جنگ‌های داخلی نژادها، اقلیت ها که با اشغال ایالات متحده همراه بود و مردم این سرزمین را مجبور به ترک وطن و پناهندگی به سایر کشورها نمود و از آن‌جا که مرزهای وسیع همجوار با ایران دارد مهاجرت بیشتر آنان درسه دهه اخیر به کشورمان علی الخصوص منطقه کلان شهر مشهد می‌باشد.
مهاجرت افاغنه به داخل کشور به صور مختلف است، پناهندگی دسته اقل به صورت قانونی بوده و گروه اکثر آنان به صورت غیر قانونی به مرزهای کشور داخل شده‌اند که از گروه اخیر به نام پدیده غیر مجازین نام برده شده است. به دلایل عمده‌ای بستر مناسبی برای بزهکاری را فراهم می‌نموده‌اند که از نوع بزهکاری ساده که مرتکب فاعل اصلی جرم، شریک یا معاون است و یا تبعه افغان از نوع بزهکاری‌هایی مرتکب می‌شود که به اهداف خاص و از پیش تعیین شده با گروه‌ها، جمعیت‌ها وتشکل‌هایی که بعضاً ایرانی یا خارجی‌اند و غالباً با حمایت کشور ثالثی که منافع فراوان می‌برد به بزهکاری های سازمان‌یافته مشهورند، دست می‌زند. که در این رساله سعی می شود با بسط موضوع از جمله بررسی بزهکاری‌های انجام شده توسط اتباع افغانی در سال‌های اخیر و در ثانی عوامل موثر در بازگشت مهاجرین و سیاستهای جمهوری اسلامی ایران و مقامات مسئول در خراسان رضوی نسبت به این افراد و آمار بزهکاری‌های اتباع افغانی در خاتمه با دامنه پیشگیری و راه‌حل‌هایی از مساله بحران بزهکاری در شهر مشهد امیدوارم بتوانم شایسته مطلوب را فراهم نموده باشم.
فصل اول کلیات
1-1 طرح مسئله
پدیده مهاجرت مردم افغانستان به کشورهای همسایه به ویژه ایران که یکی از اشکال مهاجرت بین‌المللی می‌باشد در سه دهه اخیر روند صعودی داشته است این نوع مهاجرت ازآن نظر که زاییده عوامل اجتماعی، سیاسی،و اقتصادی موثر می‌باشد قابل توجه است آغاز مشکلات و مسائل اجتماعی در افغانستان همزمان با فروپاشی ساخت سنتی ـ مبتنی بر سلطنت و رعایت قوم پشتون ـ و اعلام جمهوری در سال 1352 در این کشور است تجاوز شوروی به این کشور سبب شد اقوام مختلف مانند(هزاره‌ها، تاجیک، از بک، پشتون) هر یک به نوعی فریاد خود مختاری سر دهند و فرآیند جدایی گزینی خود را از سایر اقوام آغاز کنند . در نتیجه ساختی جدید و پراکنده از قدرت در افغانستان ایجاد شد که بر دامنه مشکلات این کشور افزود . رویاروئی‌ها و رقابت‌های قومی برای کسب قدرت در این کشور منجر به مهاجرت افراد زیادی از افغانستان به سوی کشورهای دیگر به‌ویژه ایران گردیده بعد فروپاشی شوروی سابق و کناره‌گیری این کشور از صحنه وقایع کشورهای همسایه اوضاع افغانستان رو به بهبودی نهاد .
اما دیری نپایید که تفوق طلبی‌های قومی و مذهبی همچنین قدرت طلبی‌ها حزبی افراطی و در عقاید غیر اصلی به نام مذهب اسلام به نام طالبان این کشور را صحنه جنگ‌های خونین داخلی کرد یکی از پیامدهای مهم جنگ داخلی در افعانستان کوچ یا مهاجرت تعداد زیادی از مردم این کشور شد. و همچنین بعد از ورود ایالت‌متحده و اشغال نظامی توسط دولت مزبور امنیت به طور کامل رخت بست و مهاجرت بی رویه و فراوان‌تر گردید . با تشکیل دولت اتحاد ملی هر چند وضعیت آرام‌تر شده ولی بهتر نشده از آن‌جا که از جمله پیامدهای مهاجرت به کشوری که خود تازه از بستر بسیاری از مشکلات با بحران انقلاب و نیز شروع جنگ و بعد از آن مشکلات اقتصادی مهاجرت این گروه نیز موجب فقر بیشتر و سایر علل دیگر موجب بزهکاری اتباع افاغنه در ایران را بیشتر فراهم می‌کرد.
با توجه به عبور غیر قانونی اتباع افغانی به کشورمان در دهه‌های اخیر و با عنایت به این که این دسته از از آوارگان سال‌های سال در کشورمان ماندگار شده و اغلب با زنان تبعه کشور خودیا بیگانه و اکثر با زنان ایرانی ازدواج نموده‌اند و اقل زنان افغان با مردان ایرانی ازدواج و صاحب اولاد و خانواده شده‌اند و فرزندان آنان به گونه‌ای تبعه ایران نام گرفته‌اند . و اکثرا” از نظر اقتصادی فقیر و در منطقه‌های حاشیه شهرهای ایران زندگی می‌کنند که علل بعدی موجبات بزهکاری را فراهم نموده(محیطی ، اقتصادی) و مهاجرین اخیر اندکی که به صورت غیر قانونی داخل کشور سکونت گرفته‌اند ، بدون هیچ مدرک هویتی که در حال حاضر در بسیاری از مناطق شهر مشهد زندگی می‌کنند و به دلیل نبودن برج کنترل کننده‌ای بر آنان به علت نداشتن هیچ مدرک شناسایی آزاد در شهر سکونت دارند و به دلیل نداشتن مدارک هویتی اکثراً مرتکب بزهکاری‌های فراوان می‌شوند که بیشتر مقامات مسئول از این دسته از مهاجرین غیر قانونی ترس و واهمه دارند. زیرا دسته دیگر که به صورت قانونی با داشتن مدارک اقامتی چه موقت یاد دائم منسجم‌تر و در قالب یک مرجع هدایت شده‌ای قرر گرفته‌اند . با توجه به بروز بزهکاری افغان‌ها در سال‌های اخیر لااقل در نزد افکار عمومی اینجانب را مجاب کرد که رساله خود را در این رابطه بنویسیم که هدف اصلی این پژوهش پاسخ به این پرسش است که مهاجرت اتباع افغانی چه تاثیراتی در افزایش بزهکاری در شهر مشهد داشته است یا به عبارتی آیا اکثریت مهاجرین افغانی در مشهد مرتکب بزهکاری شده اند ؟ هدف دیگر این است که اتباع افغانی تحت چه عواملی دست به ارتکاب جرم زده و بیشتر چه نوع بزهکاری هایی انجام می دهند ؟ و در خاتمه راههای پیشگیری و تقلیل از مساله بحران‌زای مهاجرت افغان‌ها به داخل خاک کشور و پیامد های آن که مهمترین آن بزهکاری اتباع افاغنه چه می‌باشد؟
در این پژوهش ابتدا بررسی جنبه‌های مهاجرت از نظر علوم مختلف انسانی ضمن اینکه رابطه مهاجرت و بزهکاری می‌پردازیم به پدیده مهاجرت خارجی پیامدهای مهاجرت افاغنه به ایران و نتایج بین المللی ورود افاعنه به ایران، بررسی قوانین مختلف در این زمینه، با تحقیق در خصوص بزهکاری‌های انجام شده توسط اتباع افغانی در مشهد، کمیت بزهکاری ونوع بزهکاری‌های انجام شده توسط اتباع افغانی، جرایم صورت گرفته با چه کیفیت‌های انجام شده علل و موجبات بزهکاری دسته‌بندی جرایم شرایط و کیفیت بزهکاری و نیز راههای پیشگیری و تقلیل از مساله بحران‌زای مهاجرت افغان‌ها به داخل کشور علی‌الخصوص به مشهد و اینکه چه نوع بزهکاری‌هایی به وفور دیده می شود؟ بزهکاری ساده یا اعتیادی و یا بزهکاری‌های سازمان‌یافته یا دائم که بیشتر به چشم می‌آید یا بزهکاری که معمول‌تر است از نوع عمومی یا اختصاصی است خواهم پرداخت .
1- 2 سابقه پژوهش
سابقه پژوهش در رابطه با موضوع مورد بحث را می‌توان به دو بخش تقسیم کرد اول سابقه تحقیق در حوزه ورود غیر قانونی اتباع افغانی در ایران و نتایج بین المللی ورود افاغنه و بررسی بزهکاری‌های انجام شده توسط انان در مشهد به طور عام و سیاست جنایی ایران در قبال این بحران با ذکر راهکارهای پیشگیری و تقلیل از آن به طور خاص که در فصل سوم این پژوهش به این مقوله‌ها توجه شده است . سابقه تحقیق مهاجرت افاغنه به مشهد پیامدهای مهاجرت که در رابطه با مورد اخیر باید گفت علی رغم اینکه دو کشور ایران و افغانستان همسایه یکدیگرند و مرزهای مشترک و طولانی با هم دارندو اشتراکات تاریخی و فرهنگی آن‌ها را به هم پیوند داده است با این همه در ایران شناخت کافی نسبت به مسائل و شرایط سیاسی اجتماعی وجود ندارد و تلاش های انجام گرفته برای تعیین این شرایط نیز بسیار محدود بوده است. با مشکلات موجود جنگ‌های داخلی و نیز مهاجرت دو میلیون مهاجر افغانی زمینه ارتباط نزدیک بین دو کشور را به وجود نیاورد. و به این دلیل که اغلب قشر فقیر و تحصیل نکرده به ایران روی آورند.و اغلب تحصیل کرده ها و متخصصین افغانی در اثر مواجه با شرایط دشوار در ایران به خصوص بیکاری و عدم بهره‌گیری از تخصص آنان به سمت دیگر کشورها روی آوردند وقوع انقلاب در ایران با اشغال افغانستان توسط شوروی سابق ، شروع جنگ‌های داخلی ، سقوط شوروی ظهور مسائل دینی و مذهبی(طالبان) و ائتلاف ضد طالبان ، پیامدهای امنیتی سیاسی ظهور طالبان بر ایران و سقوط آنان با حمله نظامی آمریکا هیچ موقع مهاجرت بی رویه مردمان این سرزمین مخصوصاً قشر ضعیف و بی‌پول که فقط می توانستند از سرزمین خود فراری شوند ولی ایران هم مشکلات خاصه خودش را دانست که کمتر از فقر و هلاکت افغانستان نبود .
1-3 تعریف واژگان
در این پژوهش بیشتر با واژه های بزهکاری، عوامل بزهکاری ، مهاجرت ، پناهنده و اتباع بیگانه مواجه ایم که در این جا لازم است مفاهیم و اصطلاحاتی که در پژوهش به کار رفته تعاریف مختصری را عنوان و روشن سازیم .
1ـ بزه ، مترادف کلمه جرم ( crime ) عملی که قانون آن را از طریق تعیین کیفر منع نموده باشد .[1] مطابق ماده 2 قانون مجازات اسلامی ( هر فعل یا ترک فعل که در قانون برای آن مجازات تعیین شده باشد جرم محسوب می شود .) بزهکار ، فردی است که مرتکب بزه می‌شود و در لغت همان گناه کار ،خطا کار و مجرم نامیده می شود .[2] بزهکاری را می توان با بررسی و تحقیق قوانین کشورها و جوامع، تفاوت فراوان برداشت‌ها و تعابیر مقررات جزایی برداشت نمود و امکان دارد عمل از لحاظ حقوق جزا مجرمانه باشد ولی اخلاقاً فاقد قباحت اجتماعی باشد علی رغم اختلافات موجود در مفهوم بزهکاری حقوق کیفری اکثر ممالک در برابر آن مواضع مشترکی دارند این مواضع عبارتنداز: الف) غیر قابل بخشش بودن جرم به طور کلی ب) متناسب نمودن مجازات با هرج‌ومرج اجتماعی ناشی از جرم ج) پیش بینی عکس‌العمل برای ارتکاب عمل مجرمانه،با توجه به این مفاهیم باید در هر زمان و مکان و در هر شرایطی که عمل بزهکارانه اتفاق می افتد باید قبل از انجام هر کاری مبادرت به شناسایی همه جانبه شخصیت مجرم و گذشته وی، امیال و هواهای سر کوفته، شرایط زندگی و بالخره علل وقوع جرم ورزید.
2ـ مهاجرت ( migration ) ، از نظر لغوی ، کسی را گویند که از موطن خود به جایی نقل مکان کرده باشد.[3] یا رفتن از محلی به محلی دیگر برای مدت نسبتاً طولانی ( خواه محدود باشد خواه نا محدود ) جهت ترک یک محل و منشأ مهاجرت ( emigration )و از حیث ورود به محل معین و مقصد مهاجرت ( immigration ) نامیده شده است .[4]
از نظر حقوقی و جامعه شناسی نیز تعاریف متفاوت است از نظر حقوقی به فردی که موطن اصلی خود را ترک و در کشور دیگری برای دائم مقیم گردد مهاجر اطلاق می‌شود.[5] در صورتی که در جامعه‌شناسی مهاجرت به حرکت مردم از یک نقطه جغرافیایی به نقطه دیگر اطلاق می‌شود. دلایلی که آدم‌ها برای مهاجرتشان به پیش می‌کشند متفاوتند و از کمبود منابع غذایی در یک منطقه تا آزارها و تعقیب‌های سیاسی و مذهبی را در بر می‌گیرند. آدم‌ها اساساً برای یافتن فرصت‌های زندگی بهتر و سازنده‌تر مهاجرت می‌کنند .[6]
در اصطلاح مهاجرت را کوچ کردن از شهری به شهر دیگر و از منطقه‌ای به منطقه دیگر به منظور اقامت موقتی یا دائم تعریف نموده‌اند که با تغییر اجتماعی فرد گروه هماهنگ و همگون فرهنگی را از دست داده در محیط جدید باید به نیازها و شرایط جدید که با ساختار فرهنگی و تربیتی وی هماهنگ نیست پاسخ دهد. هرگونه عدم توانایی و قابلیت و انعطاف‌پذیری اختلالات شخصیتی و هنجاری را به دنبال داشته زندگی فرد را دچار تضاد فرهنگی می‌کند . مهاجرین به محض ورود به محل جدید به علت وضع نامناسب اقتصادی و مالی(از جمله می‌توان به جنگ داخلی و خارجی در کشور خود اشاره کرد) که دلیل اصلی مهاجرت آنان به محیط جدید می‌باشد ، به سوی محل‌های کم درآمد با مسکن ارزان و نامناسب هجوم می‌برند. معمولاً اینان جهت امرار معاش مجبور به انجام کارهایی هستند که نیاز به تخصص ندارد[7].
دایره‌المعارف علوم اجتماعی مهاجرت را حرکت انسان‌ها در سطح جغرافیا که با قصد قبلی صورت گرفته باشد به تغییر محل اقامت افراد برای همیشه یا مدت طولانی بی‌انجامد معرفی می‌کند.[8]
از نظر اداره امور اجتماعی سازمان ملل مهاجر کسی است که 1) جهانگرد، بازرگان، دانشجوو یا مسافر عادی نباشد.2)جزو ساکنین نواحی مرزی که به طور عادی بین دو کشور رفت‌وآمد می‌کنند نباشد3) جزو پناهندگان نباشند. به عبارت دیگر مهاجر به کسانی اطلاق می‌شود که در جست‌و‌جوی شغلی دایمی، فصلی یا موقت در سطح جغرافیا جابه‌جا می‌شوند.[9]
2 ـ مهاجرت را می‌توان به صورت درون مرزی ـ جابجایی در داخل مرزهای جغرافیایی یک کشور ـ و برون مرزی عزیمت به خارج از مرزهای جغرافیایی یک کشور ـ تقسیم کرد. نوع اول را مهاجرت داخلی و نوع دوم را مهاجرت بین المللی می‌نامند و بر اساس عوامل مهاجرت می‌توان آن را به دو نوع مهاجرت ((داوطلبانه)) ( یعنی بنا به خواست و ملاحضه‌ای مصالح خود مهاجرین) و غیر داوطلبانه ( ناشی از جنگ، اشغال نظامی و مانند آن) دسته‌بندی کرد. مهاجرت غیر داوطلبانه وضع معمولی ندارد و به حرکت وسیع جمعیت‌ها می‌انجامد و امکان آن‌ها در درون اردوگاهها را به همراه دارد[10].
3- واژه پناهنده در لغت به معنای آنکه به کسی یا چیزی پناه برده ، پناه آورنده ، پناه گیرنده و پناهیده نیز گویند .[11] مطابق تعریف کنوانسیون مربوط به وضع پناهندگان مصوب 28ژانویه1951 به این معناست که فرد یا افرادی در نتیجه حوادثی به علت ترس موجه از اینکه به علل مربوط به نژاد یا مذهب یا ملیت یا عضویت در بعضی گروههای اجتماعی یا داشتن عقاید سیاسی تحت شکنجه قرار گیرد و در خارج از کشور محل سکونت عادی خود به سر می‌برد و نمی‌تواند و یا به علت ترس مذکور نمی‌خواهد خود را تحت حمایت آن کشور قرار دهد یا در صورتی که فاقد تابعیت است و پس از چنین حوادثی در خارج از کشور محل سکونت دائمی خود به سر می‌برد نمی تواند یا به علت ترس مذکور نمی‌خواهد به آن کشور باز گردد. هر پناهنده در کشور که به سر می برد دارای وظایفی است که به موجب آن مخصوصاً ملزم می باشد خود را با قوانین و مقررات آن کشور و اقداماتی که برای حفظ نظم عمومی به عمل می‌اید تطبیق دهد که از لحاظ این کنوانسیون منظور از اصطلاح در شرایط یکسان این است که تمامی شرایط ( به خصوص شرایط مربوط به مدت و نحوه اقامت موقت یا دائم، که خود اگر پناهنده نباشد باید برای برخورداری از حق مورد نظر دارا باشد مراعات گردد به استثنای شرایطی که طبیعتاً پناهنده نمی تواند واجد آن باشد در این تعریف، دول متعاهد مقررات کنوانسیون را باید بدون تبعیض از لحاظ نژاد یا مذهی یا سرزمین اصلی درباره پناهنده اجرا کنند و در سرزمین خود نسبت به آزادی پناهنده در اجرای امور دینی و دادن تعلیمات مذهبی در حد رفتاری که نسبت به اتباع خود دارند اتخاذ نمایند . مادۀ سیزدهم اعلامیۀ جهانی حقوق بشر ، عنوان می دارد :
هر کس حق دارد که در داخل هر کشوری آزادانه عبور و مرور کند و محل اقامت خود را انتخاب نماید و هر کس حق دارد هر کشوری از جمله کشور خود را ترک کند یا به کشور خود بازگردد[12] .
سال 1948 و در هنگام تنظیم اعلامیۀ جهانی حقوق بشر ، حق بر پناهندگی به عنوان یکی از مصادیق حقوق بشر و آزادی های اساسی افراد ، از سوی دولت های شرکت کننده ، در هنگام تدوین اعلامیه ، شناخته شد . توجه به این موضوع ، ناشی از حوادث اسفناک جنگ جهانی اول و دوم و بلایایی بود که در نتیجۀ جنگ ، گریبان بسیاری از افراد تبعۀ دولت های اروپایی و مناطق دیگری از جهان را گرفته بود .
اما پدیدۀ پناهندگی و سنت بشر دوستانۀ پناه دادن به افراد درمانده و بی پناه ، بر اساس شواهد تاریخی ، صرفاً اختصاص به این دورۀ زمانی ندارد ؛ بلکه ، پذیرایی بیگانگان هراسان و درمانده و قربانیان آزار و خشونت از قدمت تاریخی بسیار طولانی برخوردار است .
در طول تاریخ ، افراد بسیاری خانه و سرزمین خود را رها کرده اند و برای فرار از تعقیب ، مناقشۀ مسلحانه یا خشونت سیاسی ، در جستجوی امنیت و سرپناه ، در کشوری دیگر برآمده اند . نظیر این حوادث ، در هر گوشه ای از دنیا مکرراً به وقوع پیوسته و هنوز هم ادامه دارد . اما در اغلب مذاهب و فرهنگ ها ، مفاهیمی همچون پناهگاه ، پناهنده و پرستاری از افرادی که در فشار بوده و هستند ، یافت می شود . شاید بتوان از این مفهوم برای نخستین بار در تورات و انجیل نشان گرفت . در کتاب عهد عتیق ( تورات ) ، چنین اشاره شده است :
” غریبی در میان شما واگزیند ، مثل متوطن از شما باشد . او را میازارید و مانند خود محبت نمائید .” [13] از سنت پناهندگی در اسلام نیز می توان به روشنی نشان گرفت .
فکر اعطای پناهندگی در میان ایرانیان قبل از اسلام در چار چوب اصول جوانمردی و آزادگی و بزرگی قرار می گرفته و در میان اعراب قبل از اسلام ، این پدیده شکل مذهبی داشته است . اما در دین مبین اسلام ، آیۀ 6 از سورۀ توبه ، صریح ترین اشاره به موضوع پناهندگی در قرآن است . طبق نص صریح این آیه ، هر مسلمانی مجاز است به هر شخص غیر مسلم و حتی کافر در زمان جنگ در سرزمین اسلام ، پناه دهد :
” اگر کافری نزد شما پناه گزیند ، از او حمایت کنید . چنین شخصی مستأمن نام دارد و حق او قابل تعرض نیست . افراد خانواده و اموال وی نیز در امان بوده و امان صرف نظر از این که چه کسی آن را اعطا کرده باشد ، تعهدی بر عهدۀ تمام جامعه است . ”
در جامعۀ اسلامی ، امان متضمن دو نکتۀ اساسی است اول این که حق اعطای پناهندگی ، مقدس و محترم است و دوم این که به هیچ عنوان نمی توان پناهنده را به کشور اصلی اش بازگرداند .[14]
دیدگاه ها و مکاتب حقوقی نیز به نوبۀ خود به این موضوع پرداخته اند . نویسندگان اولیۀ حقوق بین الملل حق متقاضیان پناهندگی یعنی کسانی را که سعی داشتند خود را از معرکۀ جنگ دور نگهدارند به رسمیت شناخته بودند .
گروسیوس معتقد بود که حق اقامت دائم ، برای اتباع بیگانه که از سرزمین خود رانده شده اند را نباید سلب نمود ، مشروط بر آن که ، از قوانین سرزمین جدید متابعت کرده و از شرکت در توطئه علیه دولت بپرهیزند .
اما پناهندگی علیرغم عمر کهن خود ، تنها در روزگار اخیر است که به صورت مفهومی در حقوق بین الملل و بخشی از توافق های بین المللی در آمده و تعابیر خاصی برای آن وضع شده است . در دورۀ پس از اولین جنگ جهانی ، هنگامی که جامعۀ ملل موجودیت پیدا کرد ، موضوع پناهنده و پناهندگی به عنوان یک مسألۀ بین المللی در نظر گرفته شد و پس از آن ، رشد یک سیستم بین المللی برای واکنش در برابر این قضیه و مدیریت مشکلات پناهندگان به آهستگی و متناوباً آغاز گردید .
با توجه به تعاریف به عمل آمده از واژگان مهاجرت و پناهنده و تمیز بین این دو می‌توان پنج نوع اصلی کوچنده بین المللی را به ترتیب ذیل نام برد :
1- مقیم : کسی که برای زندگی دایم به کشورهای دیگر وارد می‌شود. در گذشته این گونه افراد روانه کشورهایی مانند ایالات متحده کانادا و استرالیا می‌شده‌اند، که امروز هم این روال ادامه دارد. در سال 1992، این کشورها بیش از یک میلیون درون کوچنده مقیم تازه وارد را پذیرفته‌اند، گرچه همچون جاهای دیگر، بیشتر این افراد به مدد طرح‌های باز پیوستن به خانواده در این کشورها پذیرفته شده‌اند، و تعداد کمتری به صورت درون کوچنده اولیه به این کشورها وارد و مقیم شده‌اند.
2- کارگران قراردادی : کسانی را گویند که برای کار در یک دوره زمانی محدود پذیرفته می‌شوند. اکنون بیشترین کارگران قراردادی را در خاورمیانه می توان یافت ـ که در سال 2000 تا 10 میلیون برآورد شده‌اند ـ و بیشتر اهل دیگر کشورهای عربی و آسیایی می‌باشند. اکثریت آن ها نیمه ماهر یا غیر‌ماهر هستند. این مقوله شامل کارگران فصلی نیز می‌شود، و عموماً در صنایع مربوط به جهانگردی، از قبیل هتل ها و غذا خوری‌ها کار می کنند، اما اکثریت چنین کارگرانی به کار کشاورزی اشغال داشته و از شرق به غرب اروپا، یا از کارایی به ایالات متحده سفر می‌کنند، تا در برداشت محصول سالانه کمک کنند .
3- متخصصان : کسانی هستند که در سطح بالاتری از آموزش علمی یا حرفه‌ای قرار دارند، و مهارتشان به راحتی از کشوری به کشور دیگر منتقل می‌شود. بسیاری از آن‌ها کارکنان شرکت‌های چند ملیتی هستند که بین شرکت‌های تابعه جابه‌جا می‌شوند، و بیشترشان در زمره فن شناسان یا مدیران هستند،و گاهی هم کارآموز می‌باشند. این مقوله، دانشگاهیان و انشجویان را نیز در بر می‌گیرد که بین نظام های مختلف آموزش عالی مبادله می‌شوند.
4- درون کوچندگان غیر قانونی : به آن‌هایی گفته می‌شود که یا بطور غیر قانونی وارد کشور شده یا فراتر از مدت رویدادشان در کشور (میزبان) باقی مانده‌اند، و یا کسانی هستند که با رویداد جهانگردی به کار اشتغال ورزیده‌اند. شاید بتوان در واژه‌ای مودبانه‌تر، آن‌ها را ((کارگران بدون مجوز)) نامید، یا از دید خصمانه همه را ((بیگانگان غیر قانونی)) برشمرد. بیشترین تعداد کوچندگان در ایالات متحده (حداقل3 میلیون) و اروپا (نیز حداقل3 میلیون) هستند، گرچه میلیون‌ها نفر از این گونه افراد در افریقا و آمریکای جنوبی می‌باشند.
5- پناه‌جویان و پناهندگان : کسانی که برای فرار از خطر، میهن خود را ترک کرده‌اند، در سال‌های اخیر جویندگان پناهگاه (یا آوارگان)اهمیت افزاینده‌ای یافته ـ تا سال 2000 نزدیک به سه میلیون نفر رسیده است . این‌ها ممکن است افراد یا خانواده‌هایی باشند که به دلیل امکان یا احتمال تحت تعقیب سیاسی قرار گرفتن، تقاضای اولیه‌شان دسترسی به پناهگاه باشد. زمانی که در پناهگاه پذیرفته شوند، “پناهنده” به شمار می‌آیند، و بسیاری از آن‌ها اقامت دایمی در وطن جدیدشان را به دست می‌آورند. بخش عمده جمعیت 18 میلیونی پناهندگان جهان، فراریان از جنگ یا خشکسالی بوده که بطور دسته جمعی از سوی کشورهای همسایه پذیرفته شده‌اند، اکثریت این‌ها در افریقا هستند.[15] و حدود 2 میلیون نفر از آنان که از افغانستان به مرز های کشورمان وارد شده اند که حدوداً 150000 نفر به صورت غیر قانونی داخل کشور هستند .
1- 4 مفروض های این پژوهش
این پژوهش بر اساس مفروض ذیل پایه‌ریزی شده است . با گذشت سه دهه از مسأله مهاجرت اتباع افغانی، جرایم این اتباع در داخل مشهد کمتر شده است و علیرغم استراتژی در زمینه‌های برخورد با مهاجرین بزهکار از سوی دولتمردان و مقامات مختلف در این شهر پیشگیری را هیچ موقع به طور جدی ندیدیم یعنی یک‌بار به صورت افراطی عمل نمودند و موارد دیگر. به هر حال از آن‌جا که خود مساله عبور غیر قانونی از مرزها و سرحدات کشور به داخل و غیر آن یک جرم مستقل است ولی به دلیل اینکه مجازات خفیف وجود دارد، مجرم متنبه نمی‌شود. که جرایم دیگری را نیز مرتکب می شوند . هر چند با توجه به آمار و ارقام بزهکاری آنان در مشهد کاهش یافته است ولی علی‌رغمخ تغییر در رویکردها و استراتژی سیاست جنایی ایران، عملکرد جمهوری اسلامی در رابطه با بزهکاری مردم کشور افغانستان با توجه به هزینه‌ها و امکانات بسیج شده برای خروج آنان نتایج و دستاوردهای مطلوبی نداشته و در مجموع ناکارآمد بوده است چرا که این‌بار اگر دسته‌اقلی به صورت قانونی داخل کشور اقامت داشته و نام پناهنده برآنان بار بود این‌بار به صورت غیر قانونی از سرحدات عبور می‌کنند .
بزه کاری مهاجرین اتباع افغانی در مشهد وپیشگیری از آن مفهوم اصلی این پژوهش به شمار می‌آید که مفاهیم دیگری در ارتباط با آن مورد توجه قرار می‌گیرد، (پدیده غیر مجازین، علل وقوع بزهکاری و چگونگی کیفیت آن) با توجه به آمار و ارقام در مشهد عمده‌ترین این مفاهیم محسوب می‌شوند و متغیرها انواع بزهکاری‌هایی است که به وسیله آنان صورت می‌گیرد رابطه مفاهیم و متغیرها را در این پژوهش به دو صورت زیر می‌توان نشان داد .
[1] – جعفری لنگرودی ، محمد جعفر ، ترمینولوژی حقوق ، انتشارات گنج دانش چاپ ششم 1372، ص 191
[2] – معین ، محمد ، فرهنگ فارسی یک جلد انتشارات سرایش چاپ هفتم تهران 1384 ، ص 253
[3] – همان ، ص 330
[4] – جعفری لنگرودی ، محمد جعفر ، ترمینولوژی حقوق ، انتشارات گنج دانش چاپ ششم 1372، ص 701
[5] – دانش ، تاج زمان ، مجرم کیست ؟ جرم شناسی چیست ؟ ، چاپ اول پاییز66 ، ص 278
[6] – بروس ، کوین ، درآمدی به جامعه شناسی ، ترجمه محسن ثلاثی ، چاپ 5 پاییز 77 ، ص 215
[7] – نجفی توانا ، علی ، جرم شناسی ، چاپ خط سوم ، سال 81 ، ص 224
[8] – سارو خانی ، باقر ، درآمدی به دایره المعارف علوم اجتماعی ، تهران انتشارات کیهان ، 1370
[9] – همان ، ص 490
[10] – جمشیدها غلامرضا ، علی بابایی یحیی ، بررسی عوامل مؤثر بازگشت مهاجرین افغانی ، نامه علوم اجتماعی شماره 20 ، ص 76
[11] – معین ، محمد ، فرهنگ فارسی یک جلد ، ص 152
1- اعلامیۀ جهانی حقوق بشر ، مصوب 1948
[13] – عهد عتیق ، سفر لاویان ، باب 9 ( کتاب مقدس : عهد عتیق و عهد جدید ، ترجمه فارسی ، انجمن پخش کتب مقدسه ، ص 18 )
[14] – نظری تاج آبادی ، حمید ، بررسی جنبه های مختلف حقوقی مسئله پناهندگی ، دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی وزارت امور خارجه ، تهران ، 1369 ، صص 22 – 18
[15] – استالکر ، پیتر، کار در غربت ، ترجمه فرهنگ ارشاد ، موسسه کار و تأمین اجتماعی سال هشتم ، ص 3
| فرمت فایل: Word (قابل ویرایش) |
| تعداد صفحات: — |
| حجم: 3.03 مگابایت |