پایگاه علمی سعید سان دانلود رایگان مقالات علمی کنفرانس و ژورنال
اتصال خورجینی و انواع آن
- اتصال خورجینی بر حسب عملکرد سازه‌ای به دو نوع ساده و گیردار تقسیم می‌شود.
- مصالح به کار رفته در این اتصال شامل نیمرخ، ورق، تسمه، میلگرد، پرچ، پیچ، واشر، مهره، میل مهار، الکترود و … باید با استانداردهای ملی ایران مطابق باشد.
- در صورتی که برای بعضی از مصالح، استاندارد ملی تهیه نشده می‌توان یکی از استانداردهای معتبر بین‌المللی (ترجیحاً استاندارد ایزو) را مورد استفاده قرار داد.
اتصال خورجینی ساده و انواع آن
- اتصال خورجینی ساده اتصالی است که در برابر تغییر زاویه بین تیر و ستون از خود مقاومت چندانی بروز نمی‌دهد، و در ساختمان‌های متعارف، حداکثر سختی چرخشی اولیه آن از ۱۵۰ تن متر بر رادیان تجاوز نمی‌کند.
- سختی این اتصال با استفاده از آزمایش و یا با تحلیل دقیق و در نظر گرفتن همه شرایط و محدودیت‌های اتصال تعیین شود و چنانچه سختی چرخشی اولیه اتصال مورد استفاده در ساختمان‌های متعارف از ۱۵۰ تن متر بر رادیان تجاوز نکند اتصال ساده محسوب می‌شود.
- اتصال خورجینی ساده بر دو نوع است، اتصال با نشیمن نرم و اتصال با نشیمن سخت. در اتصال ساده با نشیمن نرم، تیر روی نشیمن انعطاف پذیر قرار می‌گیرد، و در اتصال ساده با نشیمن سخت، تیر روی نشیمن بدون انعطاف مستقر می‌شود.
- چنانچه در قاب‌های انتهایی امکان اجرای تیر در دو طرف ستون میسر نباشد، استفاده از اتصال خورجینی ساده با عبور تیر فقط از یک طرف ستون بدلیل عدم تقارن مجاز نیست. در قاب‌های انتهایی می‌توان با قطع تیر در محل ستون از اتصال معمولی ساده تیر به ستون استفاده نمود.
تحلیل قاب با اتصال خورجینی ساده زیر اثر بار وزنی
اتصال خورجینی ساده به صورت یک اتصال شبه غلتکی در نظر گرفته می‌شود به طوری که می‌تواند نیروی قائم را از تیر به ستون منتقل سازد، اما در برابر نیروی افقی و لنگر مقاومتی برای آن منظور نمی‌شود. قاب متشکل از تیرها و ستون‌هایی که با این نوع اتصال به هم متصل شده‌اند قاب ساده خوانده می‌شود. تحلیل قاب ساده زیر اثر بار وزنی، و تعیین نیروی برشی و لنگر در تیرها، و نیروی محوری در ستون‌ها با فرض ساده بودن اتصالات انجام می‌گیرد. در مدل تحلیلی، لازم است که تیرها در محل اتصال به صورت پیوسته در نظر گرفته شوند. در تحلیل ستون، علا وه بر بار محوری، باید اثر لنگر ناشی از عدم تقارن بار نیز در نظر گرفته شود.
تحلیل قاب با اتصال خورجینی ساده زیر اثر بار زلزله قاب متشکل از تیرها و ستون‌ها با اتصالات خورجینی ساده به صورت قاب ساختمانی ساده در نظر گرفته می‌شود و برای آن مقاومت جانبی منظور نمی‌شود، محاسبه نیروی زلزله بر اساس ضوابط آیین نامه ۲۸۰۰ برای سیستم قاب ساختمانی ساده و با توجه به سیستم لرزه بر انتخابی صورت می‌گیرد.
اتصال خورجینی گیردار
اتصال خورجینی گیردار اتصالی است که چنانچه زیر اثر لنگر قرار گیرد، پس از تغییر شکل، زاویه بین تیرو ستون در محل اتصال تغییر محسوسی نکند. حداقل سختی چرخشی اولیه اتصال خورجینی گیردار در ساختمان‌های متعارف برابر ۲۰۰۰ تن متر بر رادیان است. علاوه بر این، این اتصال در حالت گیردار باید قابلیت انتقال نیروهای افقی، قائم و لنگر خمشی بین تیر و ستون را دارا باشد.
انواع اتصال خورجینی گیردار
اتصال خورجینی با صفحات افقی (نوع ۱) و اتصال خورجینی با صفحات قائم (نوع ۲)، دو نوع اصلی اتصال خورجینی گیردار است.
در نوع یک این اتصال نیروهای قائم (برش) تیرها از طریق اتصال با نشیمن نرم یا سخت مذکور در فصل ۲ به ستون منتقل می‌شود. و نیروی محوری و لنگر خمشی تیرها از طریق ورق‌های جوش شده روی بال‌های فوقانی و تحتانی تیر که به ستون جوش شده‌اند، منتقل می‌شود. این نوع اتصال فقط در قاب‌های خمشی فولادی با شکل پذیری معمولی می‌تواند به کار رود.
در نوع دو این اتصال، تمامی نیروهای قائم و افقی و لنگر خمشی تیرها از طریق ورق‌هایی که روی دو بر ستون (عمود بر محور تیر) جوش شده و با جوش‌های نفوذی به بال‌های فوقانی و تحتانی تیرهای دو طرف ستون متصل شده، منتقل می‌شود. این نوع اتصال در قاب‌های خمشی با شکل پذیری معمولی و با شکل پذیری ویژه می‌تواند به کار رود.
هریک از اتصالات خورجینی گیردار نوع ۱ و ۲ می‌تواند در صفحه قاب خورجینی و صفحه عمود بر آن با انواع دیگر سیستم‌های سازه‌ای ترکیب شود. چنانچه در قاب‌های انتهایی امکان اجرای تیر در دو طرف ستون میسر نباشد، استفاده از اتصال خرجینی گیردار با عبور تیر فقط از یک طرف ستون به دلیل عدم تقارن مجاز نیست. در قاب‌های انتهایی می‌توان با قطع تیر در محل ستون از اتصال گیردار معمولی تیر به ستون استفاده نمود.
تحلیل قاب با اتصال خورجینی گیردار زیر اثر بار وزنی
اتصال خورجینی گیردار به صورتی در نظر گرفته می‌شود که بتواند تمام نیروها در محل اتصال (نیروهای قائم، افقی و لنگر) را از تیر به ستون منتقل سازد. قاب متشکل از تیرها و ستون‌هایی که با اتصال خرجینی گیردار به هم متصل شده‌اند، قاب گیردار (خمشی) خوانده می‌شود. تحلیل قاب گیردار زیر اثر بار وزنی، و تعیین نیروی برشی و لنگر در تیرها، و نیروی محوری و لنگر در ستون‌ها با فرض گیردار بودن اتصالات انجام می‌گیرد.
تحلیل قاب با اتصال خورجینی گیردار زیر اثر بار زلزله
قاب متشکل از تیرها و ستون‌ها با اتصالات خورجینی گیردار به صورت قاب خمشی در نظر گرفته می‌شود که در صفحه قاب دارای مقاومت جانبی است، اما می‌توان برای افزایش مقاومت جانبی آن در برابر بارهای جانبی باد و زلزله از یکی از سیستم‌های مقاوم در برابر نیروی جانبی استفاده کرد. محاسبه نیروی زلزله بر اساس ضوابط آیین نامه ۲۸۰۰ برای سیستم قاب خمشی و با توجه به سیستم لرزه بر کمکی صورت می‌گیرد.