انواع اتصال ستون به شالوده
جزعیات اتصال ستون فلزی به شالوده بتنی به نیروی موجود در پای ستون بستگی دارد.
در ستون با انتهای مفصلی فقط نیروی فشاری وبرشی از ستون به شالوده منتقل می شوند.
اگر بخواهیم لنگر خمشی را نیزبه شالوده منتقل نماییم در آن صورت نیاز به طرح اتصال مناسب برای این کار خواهیم داشت که ((اتصال گیر دار)) خوانده می شود.
روش نصب پیچهای مهاری
به طور کلی دو روش برای پیچهای مهاری وجود دارد:
الف) نصب پیچهای مهاری در موقع بتن ریزی شالوده:
در این روش پیچها را در محلهای تعیین شده قرار می دهند و موقعیت آنها را به وسیله مناسبی تثبیت می کنند سپس اطرافشان را با بتن می -پوشانند.
روشهای گوناگونی برای تثبیت پیچهای مهاری در محل خود وجود دارد که به این شرح است:
روش اول:ابتدابه وسیله صفحه ای نازک مشابه با ورق کف ستونی که ((شابلن))یا الگوی نامیده
می شود.
قسمت فوقانی بولت و قسمت پایین رابه وسیله
نبشی به یکدیگر می بندیم تا مجموعه ای بدون تغییر شکل به دست آید آن گاه محورهای طولی و عرضی صفحه الگورا بامداد رنگی مشخص می کنیم سپس به وسیله ریسمان کار یا دوربین تعو دولیت بامیخهای کنترل محورکلی فنداسیون رادر جحتهای طولی وعرضی به دست می آوریم و به کمک شخصی با تجربه در مو قعیت مناسب آن قرار می دهیم.
سپس به وسیله قطعات آرماتور آنرا به میلگرد های شبکه آرماتور فندا سیون یابه قطعات ورقی که در بتن قرار داده اند جوش داده می شود به گونهای که هنگام بتن ریزی صفحه از جای خودحرکتی نداشته باشد.
بایددقت داشته باشیم که درموقع بتن ریزی هوا در زیر صفحه شابلن محبوس نشود .
برای این منظور معمولا” سوراخ بزرگی در وسط شابلن تعبیه می کنند که وقتی بتن از اطراف زیر صفحه را پر می کند هوا از راه سوراخ خارج گردد و با بیرون زدن بتن از وسط صفحه از پر شدن کامل زیر آن اطمینان حاصل شود.
روش دوم: صفحه تقسیم فشار پیش از بتن ریزی پی به طور دقیق در محل خود قرار می گیرد و به وسیله آن بولت ها در جای خود ثابت می شوند.
پس از بتن ریزی صفحه را از جای خود خارج می کنند و در کارگاه به طور مستقیم به پای ستون متصل می نمایند و پس از نصب ستون به همراه صفحه مهره ها را محکم می بندند.
در این حالت هر صفحه ای باید کاملا” علامت گزاری شود تا هنگام نصب اشتباهی رخ ندهد.
روش سوم:صفحه را قدری بالاتراز محل اصلی نگه می دارندتامحل میله های مهار به طور دقیق تعیین شودسپس میله مهار ها را ثابت می کنند و عمل بتن ریزی را انجام می دهند در حالی که صفحه هنوز در جای خود ثابت است .
پس از پایان یافتن بتن ریزی صفحه را در تراز مورد نظرنگه می دارند .این عمل رامی توان به وسیله مهره های فلزی در زیر صفحه ایکه میله مهار ها از درون آنها عبور کرده اند انجام داد.
سپس فاصله های بین زیر صفحه و روی بتن پی با ملات ماسه شسته و سیمان به نسبت یک حجم سیمان به دو حجم ماسه کاملا” پر می گردد یا از ماسه سیمان نرم استفاده می گردد.
نصب پیچهای مهاری پس از بتن ریزی شالوده
در این روش در محل پیچهای مهاری به وسیله قالب در داخل بتن فضای خالی ایجادمی کنند که این قالب ((جعبه)) نامیده می شود .
میل گردها را در بتن قرار می دهیم پس از گرفتن و سخت شدن بتن شالوده جعبه را از محل خود خارج می کنیم سپس پیچ مهاری را در محل خود درگیر با آرماتور قرار می دهیم و تنظیم می کنیم و اطراف آن را با بتن ریز دانه پر می کنیم.
لازم به یاد آوری است جعبه ای که برای ایجاد فضای خالی لازم برای نصب پیچ مهاری به کار می رود باید چنان طرح ریزی و ساخته شده باشد که به سادگی و در حد امکان بدون ضربه زدن شکستن و خرد کردن از داخل بتن خارج شود.
برای این منظور می توان ازجعبه های که قطعات آنها به صورت کام و زبانه متصل می شوند یا از جعبه های لولای و سایر اقسام جعبه ها استفاده کرد.
در مواردی که از پیچهای مهاری با قلاب انتها یی و رکاب یا از پیچهای مهاری با انتهای کلنگی استفاده می شود برای سرعت بخشیدن به کار از جعبه های ساخته شده یا ورقهای فولادی که در درون بتن باقی می مانند استفاده می شود. باید توجه داشت که این شیوه کار بیشتر برای فند اسیون ماشین آلات صنعتی در کارخانجات کاربرد دارد.
در بعضی موارد برای اتصال کف ستون به جای پیچهای مهاری از میلگرد ها یا تسمه های استفاده می کنند که به ورق کف ستون جوش داده می شوند.
روش کار چنین است که معمولا” در موقع بتن ریزی مجموعه ورق کف ستون و مهار ها را در شالوده کار می گزارند پس از گرفتن و سخت شدن بتن ستون را روی ورق کف ستون قرار می دهند و جوشکاری می کنند.
هنگام استفاده از این اتصال به این دلایل توصیه نمی شود:
1)معمولا” در هنگام بتن ریزی حباب های هوا در زیر ورق کف ستون محبوس می شوند .
2)حتی اگر در موقع بتن ریزی حبابی در زیر ورق نمانده باشد به علت افت بتن فاصله بین ورق کف ستون و بتن شالوده به وجود می آید .بخار
آب در این فاصله تقطیر می شود و خطر زنگ زدن و ضعیف شدن کف ستون را پدید می آورد.
3) براساس تجربه مشخص گردیده است که میلگرد در محل اتصال به ورق کم و بیش ترد و شکننده می شود.
4) اگر زغال جوش روی نوار جوش باقی بماند آب رابه خود جذب می کند و نقطه شروع زنگ زدگی را به وجود می آورد.
5)امکان تنظیم بعدی ورق کف ستون وجود ندارد و جوش کردن ستون هنگامی که در کارگاه فلز کاری انجام می پذیرد میسر نیست.
محافظت کف ستونها و پیچهای مهاری
کف ستونها ازجمله قطعات ساختمانی هستند که اغلب در معرض اثر شدید رطوبت قرار دارند و بایدبه نحومطلوب حفاظت شوند.در ساختمانهای معمولی به طور کلی ساختمانهای که پس از پایان یافتن کاراسکلت فلزی دیگر نیازی به بازدید یا تنظیم کف ستونها نیست اطراف کف ستون را بابتن پر می کنند ودر صورتی که قبل از بتن ریزی سطوح فولادی خوب تمیز شد وکل جوش یا زغال جوش برداشته شده باشد بتن به فولاد می چسبد و آن را کاملا” محافظت می کند.
در بعضی دیگر از ساختمانها کف ستونها را نیز نظیر سایر قطعات به وسیله رنگ محافظت می کنند. در ساختمانهای صنعتی که امکان باز کردن و نصب مجدد آنها وجود دارد با مواد قیری مخلوط با ماسه نرم از کف ستونها حفاظت می شود همچنین برای تمیز ماندن حدید های پیچهای مهاری و دوری از آسیب دیدگی باید قبل از بتن ریزی قسمت حدیدهابه وسیله پلاستیک پوشش مناسب صورت گیرد.
تعریف شالوده (پی)
شالوده به قسمتی از سازه ساختمان اطلاق می شود که روی سطح فوقانی آن ستون یا دیوار قرار گرفته و سطح تحتانی آن مستقیما” روی زمین یا روی شمع تکیه دارد و بار سازه را گرفته به زمین منتقل می نماید . شالوده متکی بر روی شمع ((سر شمعی))نامیده می شود .
شالوده منفرد: شالوده منفرد به شالوده ای اطلاق می شود که بار یک ستون یا دو ستون را در محل درز انبساط به زمین منتقل می نماید .
شالوده منفرد می تواند به شکل مربع مستطیل چند ضلعی منظم دایره و یا هر شکل غیر منظم دیگری باشد و مقطع آن نیز می تواند به شکل مربع مستطیل ذوزنقه و یا پلکانی باشد .
شالو دهای منفردی که نزدیک بهم باشند می توانند به یکدیگر پیوسته و به صورت (( شالوده مرکب))کار کنند .
شالوده نواری : شالوده نواری به شالوده یکسره ای اطلاق می شود که بار دیوار یا چند ستون را که دریک ردیف قرار دارند به زمین منتقل می نماید.مقطع شالوده می تواند به شکل مربع مستطیل ذوزنقه و یا پاشنه دار باشد.
شالوده گسترده: شالوده گسترده به شالوده اطلاق می شود که بار چند ستون یا دیوار را که در ردیفها و امتدادهای مختلف قرار دارند به زمین منتقل می نماید . شالوده گسترده ممکن است به شکل دال و یا صندو قه ای ساخته شود .
شالوده باسکولی : شالوده باسکولی به مجموعه ای از دو شالوده منفرد اطلاق می شود که منتجه بار های واردبر یکی دارای برون محوری زیاد نسبت به مرکز شالوده بوده و شالوده ها با تیری صلب به یکدیگر مرتبط شده اند .
این تیر صلب که بخشی از بار یکی از شالوده ها را به دیگری منتقل می نماید متکی بر خاک فرض نمی شوند.
انواع شمعها
شمعها اجزای پی عمیق می باشند که بار های سازه را به زمین منتقل می نمایند .
شمعهاممکن است منفردیا به صورت گروه شمع باشند.
شمع منفرد : شمع منفرد به شمعی اطلاق می شود که مستقیما” بار یک ستون را در یافت نموده و به زمین منتقل نماید.
گروه شمعها : گروه شمعها به تعدادی شمع اطلاق می شود که بار خودرا از یک یا چند ستون از طریق سر شمعی مشترک دریافت نمایند .