تحلیل ویلا ساوا اثر لوکوربوزیه

ویلا ساوا

ویلا ساوا در مرکز یک ملک شخصی به مساحت حدوداً دوازده هکتار و بر روی تپه ای مشرف به پوآسی و دره سن در خارج پاریس قرار گرفته است

ویلا ساوا که شاید مهمترین کار لوکوربوزیه باشد نه تنها از او یک تجزیه و تحلیل کننده منطقی زندگی مدرن امروزی، بلکه یک معمار با خطوط سنت های بهتر و جدید دنیای غرب را به نمایش گذاشت.

تجاربی که در ساختن خانه های شخصی در آغاز کار یافت او را قادر ساخت این اصول را بسط دهد و آن را به صورتی واضح تر در کارهایش بکار برد.

رعایت این اصول شاید به آشکارترین صورت خود در ویلای ساوا که بین سالهای ۱۹۲۸و۱۹۳۰ در “پوآسی”ساخته شده است به منصه بروز می رسد.

در ارتباط معماری معاصر و فن ساختمان جدید لوکوربوزیه به پنج اصل اشاره می کند:

۱- پیلوتی که وظیفه اش بالا بردن ساختمان از زمین است تا فضای سبز بتواند در زیر ساختمان نیز ادامه یابد .

۲-‹‹ سقف سبز ›› یعنی فضای اشغال شده در روی زمین را می توان بوسیله فضاهای سبز در ارتفاع بدست آورد .

۳-‹‹ پلان آزاد ›› یعنی منتجه یک سیستم ساختمانی قرار گرفته بر روی یک شبکه از ستون های باربر،که امکانات جابجایی دیوارهای درونی و پارتیشن های داخلی را میسر می سازند.

۴- ‹‹ پنجره های کشیده و نواری›› که از یک ستون به ستون دیگر ادامه می یابند ، و در داخل ساختمان استفاده از نور روزانه را میسر می سازند؛ درست بر خلاف پنجره های سنتی که مانند سوراخی در دیوار بوجود آمده بودند و سایه هایی را در کنار نور زیبا تولید می کردند.

۵- ‹‹ نما ی آزاد ›› بعقیده کوربو ، دیوارهای خارجی دیگر باربر نبودند و می توانستند به دلخواه برای ارضای نیاز های فونکسیونال ما را در زیباشناسی جدید راهنما باشند

کانسپت (طرح اولیه):

لوکوربوزیه عقاید مطرح شده خود در مورد معماری مدرن را در طرح ویلا ساوا به نمایش گذارد. وی تکنولوژی به عنوان منبع الهام معماری مدرن و پنج اصل ساختمان مدرن را به صورتی هنرمندانه و شاعرانه در این ماشین زیستیپیاده کرد

. عملکرد این ساختمان که همچون ماشینی بی آلایش در وسط ومسلط بر محیط اطراف قرار گرفته ، فراهم نمودن شرایط آسایش برای انسان است. طرح کلی ویلاساوا مکعبی است که بر ستون های ساخته شده و با

هندسه ای ناب و خطوط قایم به صورت فرمهای کشیده در جهت طبیعت استفاده شده است، و با قرار گرفتن سنگی در میان انبوهی از درخت فضایی متفاوت و به صورت یک یادمان در ذهن ایجاد می کند.

هندسه در پلان ونما

در این ساختمان پلان و نما دارای کلیت یکسانی هستند و با یکدیگر ارتباط نسبی دارند با این تفاوت که نما کوجکتر از پلان است و برخی فرمهای داخلی آنها به هم وابسته هستند.

سیرکولاسیون

سطح های برابر با ارتباط هماهنگ به وسیله دو عنصر سیرکولاسیون عمودی شکسته شده اند.

که این دو عنصر عبارتند از :پله های طبقات و رامپ موجود در ساختمان

استفاده از رامپ:

رامپ در ویلای ساوا در دو قسمت ساخته شده است

یک قسمت که در امتداد دیوار خارجی تا تراس ادامه می یابد

لوکوربوزیه از رامپ برای ارتباط طبقات مختلف و ارتباط آنها به بام همواره در بناهای خود استفاده می کرده است یکی از دلایل استفاده از رامپ راحتی رفت و آمد بر روی آن می باشد.و همچنین باکس پله سقفدار است ومحدود

به دیوار ولی رامپ بدون سقف وبا چشم انداز عالی

پلکانها با توجه به گرد بودن شخص را به سمت طبقات بالا راهنمائی می کند و حرکت را در فرد القا می کند و فرد را از ادامه کار باز نمی ایستاند در هنگام ورود از آخرین پله به فضای ساختمان در طبقه اول به سه جهت می توان راه یافت ،اتاق نشیمن،تراس واتاق خوابها که بوسیله رامپ نیز همین مسیر را می توان پیدا کرد.

روابط درون و بیرون:

ویلا ساوا در طبیعت ولی جدا از آن ساخته شده است ولی به خوبی رابطه آن با طبیعت و بیرون حفظ شده است. به طوریکه در پا سیوی طبقه اول فضاهای روزانه متمرکز می شوند و باغچه حقیقی خانه است: یک حیاط که گیاهانی از همه رقم با دقت در آن کاشته شده اند. علاوه بر این با همان دقت «افق های دید مزارع و درختان حفظ گردیده اند

در چهار طرف این جعبه سیمانی سوراخهای دید افقی تعبیه گردیده اند که بوسیله این مقاطع «مناظر طبیعی» مانند افرسک های واقعی در سالن قصرهای رنسانس به نظر می آیند.سقف این پاسیو (یعنی این اطاق) خالی از پوشش است و کاملاً باز می باشد:باز به سوی آسمان.طبقه همکف نیز فضایی بار فقط برای رفت و آمد از بیرون به داخل و رسیدن به طبقه بالا می باشد.ورودی خانه در جانب شمال غربی آن است. اما از جانب جاده باید تمام قسمت جنوبی خانه را دور زد تا به آن وارد شد،

در چهار طرف این جعبه سیمانی سوراخهای دید افقی تعبیه گردیده اند که بوسیله این مقاطع «مناظر طبیعی» مانند افرسک های واقعی در سالن قصرهای رنسانس به نظر می آیند.سقف این پاسیو (یعنی این اطاق) خالی از پوشش است و کاملاً باز می باشد:باز به سوی آسمان.طبقه همکف نیز فضایی بار فقط برای رفت و آمد از بیرون به داخل و رسیدن به طبقه بالا می باشد.ورودی خانه در جانب شمال غربی آن است. اما از جانب جاده باید تمام قسمت جنوبی خانه را دور زد تا به آن وارد شد،

بیشتر فضای طبقه آخر را تراسها تشکیل داده اند وبا استفاده از فضای سبز در آن ارتفاع علاوه بر آوردن زیبائی بیرون به درون فضای اشغال شده در سطح زمین را جبران کرده است

طبقه همکف این بنا دارای تقارن زیبا می باشدو تفاوت میان فضاهای داخلی و خارجی در ویلای ساوا یک محور

تعادل مثبت و منفی بوجود آورده است، تعادل با استفاده از مثبت و منفی، حالتی است که عناصر برابر در پر یا خالی بودن با همدیگر تفاوت داشته باشند.

مواد و مصالح:

در حالیکه رایت در جستجوی مصالح ساختمانی طبیعی بود و مواد خام را ترجیح می داد

تا بتواند خانه را بهتر با محیط اطراف تطبیق دهد،کوربو در مسیر ظاهر ساختن مواد مصنوعیش تا سر حد امکان کوشش می نمود.

ویلا ساوا ساختمانی بتن آرمه ای با روکش صاف از مواد تمام کننده است داخل و خارج همه سفید بودند سفیدی که در زیر نور آفتاب ارزش پلاستیکی بالائی را به خود می گرفت.

کاربرد نور :

اتاق نشیمن-۵*۱۴متر-در دو جانب پنجره هائی کشوئی دارد که در جهت افقی می توان آن ها راحرکت داد: جانب سوم که به سوی تراس است درهائی دارد که یکسره از شیشه ساخته شده اند و نیمی از آن ها را با اهرمکی می توان به سادگی بست یا باز کرد. از این رو فضای این اتاق به آسانی به تراس ارتباط می یابد و می توان به آزادی از آن استفاده کرد.نوار گشوده ای که در دیوار تراس تعبیه گشته و پنجره اتاقها سبب می شوند مناظر به اصطلاح قاب شده به دیده آیند.

همچنین در این ساختمان بازشوها بصورت دیوار شیشه ای می باشند این بازشوها دیدهای وسیع تری را فراهم می کنند و نور بیشتری را داخل می کند.

پنجره های افقی سرتاسری و کشیده نیز از دیگر مشخصه های این بنا است. وجود این پنجره ها باعث نورگیری خوب در فضای اصلی ومهم ساختمان می باشد.

اتاق خواب اصلی در جهت شمال واقع شده است که از نور آن برای روشنائی و به شکل کمتر برای جذب گرما استفاده می شود

اتاق خوابها در جهت غرب واقع شده اند که در طبقه همکف بوسیله طبقه بالا که بصورت یک سایبان بر روی پنجره ها عمل می کند،از ورود مستقیم نور زننده غرب جلوگیری می شود و در عوض از نور غیر مستقیم آن جهت روشنایی استفاده می شود . ولی در طبقه بالا به دلیل نبود چنین سایبانی اصولاً باید از پرده استفاده نمود.

روابط داخلی و ارتباطات

در ویلاساوا فضاها به نحوی چیده شده اند که می توان طی یک مسیر بدون اینکه از یک فضا دو بار عبور کرد

به تمام نقاط ساختمان و اتاقها دست یافت.

اتاق خوابها طوری چیده شده اند که کمترین مسیر برای رسیدن به آنها طی شود و یا به عبارت دیگر از راهروی

کمتری استفاده شود.

فضای اصلی زندگی به صورت یک طبقه مستقل از سطح زمین بلند شده و بالای فضای سرویس قرار گرفته است

و یک سطح شیب دار اتصال و ارتباط سطوح مختلف را ممکن ساخته و تا بام ادامه یافته است.اتاق نشیمن در طبقه اول از سایر فضاها جدا شده است و یک فضای خصوصی را بوجود آورده است. وجود سرویس بهداشتی در هر اتاق یا نزدیکی آن علاوه بر دسترسی راحت موجب آسایش افراد می باشد. جا سازی بسیار خوب اتاق خوابها باعث دسترسی بسیار آسان و سریع از محل ورودی می باشد با این حال ورودی آنها از دید ناظر عبور کننده از طبقات مخفی است و فضاهای خصوصی را تشکیل می دهند.

اتاق مطالعه باید طوری طراحی شود که بعد از خستگی و خیره شدن چشم به یک نقطه بتوان با یک قدم زدن و نگاه کوتاه به فضای بیرون و محیط اطراف رسید، این امر در ویلاساوا در طبقه همکف به صورت پنجره های یکسره و طویل به سمت شمال انجام گرفته است در این ویلا همجواریهای عمودی کاملاً فکر شده است مثلاً اتاقهای مطالعه و خواب بر روی اتاقهای نظیر خود در طبقه پایین قرار گرفته اند.نهارخوری وآشپزخانه در کنار یکدیگر قرار گرفته اند و ارتباط مناسبی با هم دارند.هر دو اتاق خواب اصلی توسط درهایی به بیرون راه دارند. هال بصورت فضای تقسیم یا مفصل عمل می کند که در آن ورودی اتاقهای خواب وجود دارد.دسترسی به پارکینگ باید ساده باشد که این امر در ویلا ساوا توسط رامپ وپله به خوبی انجام شده است.

(خانه ماشینی برای زندگی است)

کوربو اصلیتی فرانسوی و دارای دیدگاه های نزدیک به فرانسویان بود,از آن جا که ماشین نزد فرانسویان چیزی جز یک اسباب بازی نیست که زیباتر از تولیدات سایر کشورهاست(بدلیل خلق و خوی خوش آنها)بنابراین جمله فوق به معنای این است که ( یک خانه باید همانند یک ماشین زیبا باشد)