دوره اول: در صدر اسلام. الگوی آن مسجد النبی در مدینه است. وحدت بین سیاسیت و مذهب
دوره دوم: دوران حکومت بنی امیّه. در کنار خود دارالاماره را به عنوان مقر حکومت دارد و بنای این دو هم زمان آغاز می شود. شکل گیری اولین مدارس در کنار مسجد، نشان دهنده جدایی مذهب رسمی و مذهب مردمان است. شهر به مکانی می گویند که مسجد جامع داشته باشد.
دوره سوم: دورا خلافت عباسیان. جدایی کامل مذهب و سیاست و جدایی مسجد از دارالاماره. شکل گیری مذهب شیعه در ایران
دوره چهارم: ظهور حکومت های محلی در امپراطوری عباسی. مسجد ظاهر پر شوهی دارد. ایجاد مساجد جدید خارج از فضای موجود شهر. رجوع به مفاهیم دوره سوم.ملاک داشتن جامع برای شهر از بین می رود.
پایگاه علمی سعید سان دانلود رایگان مقالات علمی کنفرانس و ژورنال
