طرح کالبدی و سازمان فضایی طرح – ضوابط طراحی کالبدی

2- طرح کالبدی و سازمان فضایی طرح

بخشی از ضوابط و معیارهای طراحی کالبدی به منظور سازماندهی فضایی محدوده طرح به شرح زیر ارائه میگردد .

1-2- ضوابط طراحی کالبدی

1)- حدنصاب فاصله و زمان سپری شده مراکز خدماتی تا بخش مسکونی :

الف- محدوده مسکونی محل بازی،ملاقات همسایه‌ها.

ب- محدوده رفع مایحتاج روزانه- برخوردهای دوستانه.

– مغازه‌ها- کودکستان- مدرسه ابتدایی- موسسات امور اجتماعی و درمانی- ایستگاه‌های اتوبوس.

ج- بخشی از شهر، محل رفع مایحتاج در زمان‌های ویژه.

– فروشگاه‌های بزرگ، موسسات فرهنگی، مدارس راهنمایی، محل کار.

تنظیم عملکرد فضایی اهداف

محیط برنامه‌ریزی :

بخش مسکونی، نقطه حرکت = مسکن

2- رابطه زنجیری بین مقاسط مختلف در مسیر دسترسی ها :

3- تنظیم دسترسی ها و مقاصد با اهداف مشخص :

الف – راههای مشخص که همه روزه طی می شود .

ب- راههای منتهی به مقاصدی که به لحاظ آب و هوا و فضای دلپذیر انتخاب می شود

پ- انتخاب راههای فرعی و میان بر

ت- تجمع فعالیت ها در مسیر خیابانهای اصلی از نظر عملکرد

ث- درجه بندی پیاده روها به عنوان دسترسی ها تعیین کننده در مجموعه های مسکونی

د- دسترسی برای مایحتاج روزانه به صورت زنجیره ای

ذ- مسیرهای پیاده با پیش بینی استراحتگاه

ر- شبکه بندی راهها بر اساس سلسله مراتب

4- طراحی پیاده روها و دسترسی عابر پیاده :

الف – تفاوتهای فضایی در مسیر پیاده روها به منظور شناخت محیط و کسب کنجکاوی

ب- خصوصیات فضایی متنوع ، با توجه به برداشتهای مختلف افراد نیاز به طراحی مناسب با محیط و فضای پیرامون دارد .

پ- طراحی راههای مختلف نسبت به محیط آن این امکان را میدهد که برای مسیر پیاده گزینه های مختلفی با توجه به محیط تجربه گردد .

طراحی راهها در محیط آرام

ت- تعیین نیازهای مختلف در طراحی مسیر پیاده ، قابل استراحت بودن محیط ، تمرکز و فعالیت ، دلپذیری ، آرامش و ایمنی

رفع خستگی در محیط طبیعی

5- عوامل شکل دهنده طراحی پیاده رو ها با شبکه ارتباطی شهری :

الف – تمرکز فعالیت ها و جاذبه های شهری ( نشانه های برجسته ) در ایجاد ارتباطات و هویت شهری نقش تعیین کننده دارند .

ب- استخوان بندی و شالوده تقاطع ها و نقاط تمرکز در ترکیب بندی و شالوده ( استخوان بندی ) ساخت شهری گویای نحوه طراحی درست و یا نادرست است .

پ- عوامل شکل گیری چهره شهر با مناظر اطراف و پستی بلندیها

ت – فضاهای باز عمومی و نیمه عمومی شامل میدانها و تقاطع ها ویژگیهای کالبدی شهر و منطقه را تشکیل میدهد

6- سیمای عمومی بافت کالبدی ( چشم اندازها ) :

الف – مناظر و فضاهای اطراف ، رودخانه ها و حریم های سبز ، همگی روابط به هم پیوسته بین مراکز شهری و این فضاها می باشد . ( شکل طبیعی شهر )

ب- بعضی از جلوه های شهری مثل آب افشانها ساختمانهای بلند ، میدانها .بلوارها ، و … نماد یک شهر و محله را به نشان میدهند .

پ- نمادهای شهری ، میدانها ، کوچه ها ، مساجد و عناصر تاریخی برای افراد پیاده نشانه هویت و جهت گیری به سمت و سوی خاص می باشد .

ت- در طراحی مسیرهای پیاده باید زیباترین فرم راهها را در ارتباط با محیط اطراف در نظر گرفت و کوتاهترین راه را .

7- نظام رفت و آمد وسایط نقلیه (دسترسی سواره ) :

الف – محدودیت وسایط نقلیه با ایجاد موانع و پارکینگ متمرکز ( دور برگردان ) در مسیر حرکت آنها در بافت مسکونی امکان پذیر است .

ب- ایجاد حلقه ارتباطی داخلی به عنوان یک کانون ارتباطی خدمات رسانی به سایر قسمتهای بافت از طریق دسترسی فرعی امکان پذیر است .

پ- ارتباط از طریق جمع کننده حلفوی به منظور ارتباط دادن به یک محیط مسکونی بزرگ وجهت یابی مبادی ورودی و خروجی قابل استفاده می باشد .

ت- نکات منفی جمع کننده حلقوی عبارتند از :

– قطع کردن راههای سواره و پیاده

– بار زیاد برروی قسمتی از ترافیک خارجی

– نا امنی در ترافیک به علت سرعت زیاد

8- سلسله مراتب نظام ارتباطات در یک محیط شهری :

الف – ارتباطات یک محیط مسکونی توسط خیابانهای پخش کننده مرکزی با توجه به پارکینگها و گاراژها ، تراکم ترافیک اتومبیل ها و ارتباط منازل مسکونی از راههای کوتاه و یا در مواقع ضروری از طریق خیابانهای اتومبیل رو

ب- حجم ترافیک در زمان کاهش یا افزایش آن برای مسیرهای اتومبیل رو رفت و آمد افراد پیاده که اساس اندازه گیری حجم راههای برتردد است .

ت- سلسله مراتب ساختار ارتباطی بر اساس تراکم ترافیک (ِِA) با ایجاد راههایی به منظور جدا ساختن یا یکی کردن ترافیک در زمانهای متفاوت .

9- هماهنگی برای ایجاد فضای مناسب و طراحی :

الف – تصویر فضای خیابان تقسیم بندی شده و نامحدود است . ( بسیار نامناسب ) .

ب- تقسیم بندی خیابان به قسمتهای مختلف با ایجاد فضاهای سبز و عقب نشینی ساختمانها ( مناسب )

پ- فضای خیابانها دقیقا و بسیار خوب تقسیم بندی شده است (مناسب )

9- مقایسه سیستم های طراحی در بافت کالبدی عمق دید و جداره بندی معابر:

الف- خیابانهای محلی بر مبنای عرف شناخته شده ، تقسیم فضایی با تگرش خطی و طولی ، حرکت راحت و مستقیم

ب- خیابانهای مراکز مسکونی تقسیم فضایی با جهت دادن خطوط

• دید کافی در فضای خیابان
• حرکت و شدت ترافیک تأکید شده و به عنوان عامل اصلی شناخته می شود .
• تأثیر بر روی نحوه رفت و آمد .
• الویت دادن به سرعت

• دید کافی در طول خیابان وجود ندارد .
• تقسیم بندی طول خیابان در قستمهای کوتاه و متقاوت اشکل در دید ، وجود مانع و تغییر جهت .
• تأثیر بسیار بر روی رفت و آمد
• رفت و آمد توام با توقف است و سرعت زیاد غیر ممکن است .
• برش طولی خیابان حداکثر 40 متر .

تعریض خیابان فضای مسکونی

10 – طراحی پارکینگ های مختلف :

الف – راه حلهای مختلف در طراحی پارکینگ در مجتمع های مسکونی

ب- نحوه استقرار پارکینگ نسبت به موقعیتهای مختلف ساختمانهای مرتفع

• پارکینگ در زیر زمین طراحی گردیده است .
• قسمتی از پارکینگ در زیر زمین طراحی گردیده است .
• پارکینگ در قسمتی از زیر ساختمان قرار گرفته است .
• تقسیم بندی در ساخت پارکینگ در ارتباط با ساختمان ، قسمت حلوه آمده و کم ارتفاع

11- طراحی پارکینگ های بزرگ در مجاورت مراکز مسکونی و خدماتی

نامناسب

مناسب

الف – پارکینگ در قسمت ورودی مجموعه

ب- پارکینگ در ارتباط با ساختمانها چند طبقه با ورودی جداگانه

پ- پارکینگ بدون ارتباط با ساخت و ساز های مجاور (نامناسب)

ت- طراحی پارکینگ طبقاتی در ورودی مجموعه های مسکونی و خدماتی

ث- طراحی پارکینگ در مجاورت مجتمع های مسکونی ، تجاری و اداری

1- اداری ـ تجاری

2- مسکونی

3- پشت بام ها

ترکیبی از تجاری و اداری و پارکینگ یکی از بهترین روشها مورد تأیید می باشد .

12- انواع پارکینگ های بزرگ طبقاتی :

الف – پارکینگ های طبقاتی با صرفه جویی در فضا رابطه مناسب بین هزینه ها و استفاده مناسب از زمین با حجم کافی می باشد .

ب- پارکینگ طبقاتی غیر همسطح الگوی مناسبی در ترکیب فضاها و انطباق با ساختمانهای مجاور می باشد .

پ- طراحی پارکینگ های طبقاتی با توجه به رابطه مکان (عمق ) و محل استقرار ( سطح ) و ورود و خروج بایستی به خوبی سنجیده شود.

ت- مدلهای مختلف پارکینگ طبقاتی از نظر سیرکولاسیون و ورودی و خروجی ارائه میشود .

13- تخصیص فضاهای عملکردی مختلف از نظر ترافیک سواره و پیاده

تغییرات در ساختار ارتباطات یک مجموعه شهری بدون محدودیت ، حرکت ترافیک روان برای انواع وسایط نقلیه در محیط مسکونی و ترافیک افراد خارج از محدوده

14- اجزای طراحی فضای باز و مبلمان شهری

الف – انعطاف پذیری فضاها

– تا حدامکان قابل استفاده

– درزمان نیاز قابل تغییر باشد .

ب- تقسیم بندی فضاها

– تغییر در طراحی فضاها با استفاده از مصالح مختلف

– ارائه فضاها با کارکردهای مختلف

ت- اجزا و عناصر تقسیم بندی فضاها

درختها ، چراغ های روشنایی و فضای بازی

15- تأثیر عوامل اقلیمی و محیط زیست بر طراحی برای استفاده کنندگان تعیین کننده می باشد .

16- انتخاب مسکن مورد نیاز افراد مختلف با توجه به ساختار اقتصادی و اجتماعی (‌ تعیین الگوی مسکن )

17- طراحی معماری با سازماندهی طرح مناسب از نظر مسایل اقلیمی و مسائل اقتصادی و اجتماعی

18– رابطه بین خیابان و ساختمان مسکونی:

– ساخت و ساز بسته‌، ورودی از قسمت جلوی ساختمان.

– رابطه بین ساختمان مسکونی با اطراف آن

– رابطه ساختمانی مسکونی با اطراف ‌آن با طراحی باز و انسانی ( ارتباط بین خیابان و مسکن ضرورت می بابد )

– رابطه بین مسکن و حیاط

– هیچ‌گونه ارتباطی با مسکن و باغچه وجود ندارد.

– در طبقه همکف ورودی به خانه از حیاط پشت و باغچه میسر است

– رابطه بین فضای موجود و اندازه

حجم ساختمان

– اندازه‌ها و مقیاس‌‌های یک ساختمان

در ارتباط با فضای اطراف‌

19- رابطه بین ساختمان و فضاهای باز اطراف :

الف- هویت بخشی به منظور تعیین جهت ( نظام ترکیب بندی فضاها )

ب- تقسیم بندی صحیح در فضاهای محدود

پ- در نظر نگرفتن مقیاس انسانی در فضای باز ( نامناسب )

ت- برح سازیها اغلب رابطه انسان با محیط طبیعی اطراف را قطع نموده و زندگی در این گونه فضاها با مشکلات مواجه است .

ث- ایجاد تنوع با اشکال مختلف در ساختمان و فضای باز حس کنجکاوی و دلپذیری را بر می انگیزاند .

20- مکان یابی صحیح ساختمانها با وضعیت طبیعی و فضای باز عمومی

تعیین محل صحیح ساختمان در زمین‌های با پستی و بلندی مختلف و طبقه‌بندی ساختمان در رابطه با آن‌ها