تاریخچه کاشی و سرامیک

کاشی و سرامیک

تاریخچه

باستان شناسان در یافته اند که بشر اولیه در حدود ٢۴٠٠٠ سال قبل از میلاد اقدام به ساخت سرامیک می کرده است. این سرامیک ها در چکسلواکی یافت شده اند و به شکل حیوانات و پیکره انسان، تخته صاف و توپ می باشد. این سرامیک ها را از چربی حیوانات به همراه استخوان آنها و خاکستر استخوان و مقداری رس ریز دانه می ساختند و بعد از شکل دادن آن را در دمایی در حدود ۵٠٠ تا ٨٠٠ درجه سانتیگراد در کوره های گنبدی شکل و یا به شکل نعل اسب پخت می نمودند. اما هنوز معلوم نیست این نوع از سرامیک ها را به چه علتی می‌ساختند. اولین ظروف سفالی مورد استفاده در ٩٠٠٠ سال قبل از میلاد مسیح ساخته می شد و برای نگهداری غذا و دانه های خوراکی مورد استفاده قرار می گرفت. ساخت شیشه نیز تقریباً هم زمان با سفال ودر ٨٠٠٠ سال پیش در مصر آغاز شد بطوریکه در پخت سفال به علت حضور اکسید کلسیم به همراه شن ، وسودا در نهایت به سفال های لعابدا ررنگی منجر شد.

تاریخچه سرامیک در ایران

سفال یکی از مهمترین و قدیمی ترین دست ساخته های هنری بشر است که در آغاز کار سفالگری تا کنون هم چنان پایدار مانده است . مردم سرزمین ایران به سبب موقعیت خاص جغرافیایی و قرار گرفتن بر سر راه شاهراه تمدن ها ، نه تنها از نخستین سازندگان آثار سفالی بوده اند بلکه چیره دست ترین سازنده به شمار می رفته اند. در ایران در چهار منطقه مسکونی،

سفالگری رواج داشته است:

١- منطقه غرب کوه های زاگرس نزدیک کرمانشاهان

٢- کرانه های جنوبی دریای خزر

٣- شمال غرب آذربایجان

۴- جنوب شرق ایران

در حاشیه کویر و نواحی مرکزی ایران نیز سفال هاییبا قدمت هشت هزار سال به چشم می

خورد.

کهن ترین اشیا سفالی بدست آمده در کاوش های باستانی ایران آثار مکشوفه از گنج دره تپه در

استان کرمانشاه است که به هزاره هشتم قبل از میلاد بر می گردد. همین طور مناطقی چون

غاری در جنوب مازندران نزدیکی بهشهر (هزاره هشتم قبل از میلاد ) و در مرحله دوم در منطقه

زاغه دردشت قزوین، چشمه علی نزدیک تهران وتپه سیلک کاشان.

سفالهای مکشوفه از تقاط مذکور خشن و دارای مغز نرم است که موادی دارای کاه خشک شده

و سبزیجات ریز برای چسبندگی به مخلوط اولیه یعنی آب وخاک افزوده اند وچرخ سفالگری هنوز

مورد استفاده قرار نگرفته است و همین طور حرارت کوره قابل کنترل نبوده است و سفال کاملاً

سخت و یکرنگی بدست نمی آمده است و گاهی مغز u1576 به علت کمی درجه حرارت خاکستری

متمایل به سیاه باقی مانده است ( هزاره ششم ق.م). مرحله بعد سفال سازی تکامل بیشتری

می یابد واز شن نرم و پودر شن به همراه خاک استفاده می کردند تا ظروفی با جداره بسیار

نازک بسازند. در این دوره ساخت ظروف با کف مقعر و بدنه محدب آغاز شد.

در هزاره چهارم ق.م با اختراع چرخ سفالگری و استفاده از آن در شکل بخشیدن به ظروف

سفالی تحولی جدید در صنعت سفال سازی آ غاز می شود و همچنین تزئینات روی ظروف تنوع

بیشتری پیدا می کند.

ساختار سرامیک

به معنی سفال یا گل پخته گرفته شده است و در واقع « آراموس » لغت سرامیک از آلمه یونانی

برای معرفی سرامیک باید گفت آه عبارتست از هنر و علم ساختن و آاربرد اشیای جامد و

شکننده ای آه ماده اصلی و عمده آن خاآها می باشند (این خاآها شامل: آائولن و خاک سفال

است).

لعاب دادن آاشی و سرامیک

برای آنکه سطح جسم درخشنده، صاف و زیبا، ضد آب، ضد شیمیایی و در صورت نیاز آراسته

شود روی آن را پس از خنک آردن با یک لایه نازک لعاب می پزند. لعاب (رنگ معدنی) به حالت

مایع روی جسم خشک شده اندود می شود. لعابها اصولا مواد معدنی و سیلیسی هستند آه

یک لایه شیشه ای مانند در سطح خارجی سرامیک تشکیل می دهند.

کاربرد سرامیک ها

استفاده از سرامیک در آف سازی و نماسازی یا در تولیدات وسایل بهداشتی و مصالح

ساختمانی نظیر انواع آجر سفال های تزئینی داخل و خارج ساختمان سفال های بام ساختمان،

آانالهای فاضلابی، سفالهای ضد اسیدی همه از سرامیکهایی است آه از دیرباز تهیه و مصرف

می شده است.

همچنین کاربرد سرامیک در صنایع مختلف نظیر تهیه وسایل مقاوم در برابر حرارت و الکتریسیته،

فیوزهای الکتریکی، شمع اتومبیل، ریخته گری، تهیه المانهای حرارتی بسیار دقیق، وسایل

فضایی، سمباده، براده برداری، تراشکاری ها ریخته گری فوق دقیق، آجرهای نسوز، مقره های

الکتریکی، المانهای تصفیه آب، پوسته موتور، گرافیت، بتن، مواد نسوز، بدنه سفینه های فضایی،

انواع سیمانها، محصولات شیشه ای و هزاران آاربرد دیگر آه روز به روز بر اهمیت سرامیک می

افزاید.

کاشی و کاربرد آن

آاشی یکی دیگر از محصولات سفالین و سرامیکی است آه بویژه در ساختمان آاربرد و اهمیت

ویژه ای دارد.

آاشی برای تزئینات داخل و خارج ساختمان و همچنین برای بهداشت و عایق رطوبت به آار می

رود.

آاشی تزئیناتی را در خارج ساختمان بویژه در اماآن مذهبی به آار می برند.

٢ و × آاشی را در ابعاد و اندازه های گوناگون تولید می آنند. آاشی آف و دیواری را در ابعاد زیر ٢

١ تا پنجاه در پنجاه سانتیمتر تولید می آنند آه با رنگهای گوناگون می تواند یک نقاشی را در × ٢

محل نصب نیز نشان دهد.

آیفیت آاشی باید به نحوی باشد آه تغییرات ناگهانی درجه حرارت ١٠٠  ٢٠ درجه سانتیگراد را

به خوبی تحمل آرده و هیچگونه آثار ترک در بدنه و یا لعاب آن ظاهر نشود. آاشی دیواری را برای

حفظ بهداشت و رطوبت در آشپزخانه، محیط های بهداشتی، حمام و دستشویی استفاده می

آنند.

آاشی آف را نیز به علت ضد سایش بودن و مقاومت حرارتی و الکتریکی بالا در آشپزخانه ها،

حمام ها، آزمایشگاهها، رختشویخانه ها و آارخانجات شیمیایی به آار می برند. همچنین آاشی

باید دارای ابعاد صاف و گوشه های تیز باشد.

تولید آاشی و سرامیک در ایران

در سالهای اخیر آارخانجات تولید آاشی و سرامیک دیوار و آف زیادی در ایران ایجاد شده اند و

تحول بزرگی در این صنعت بوجود آمده است و همچنین در مورد تولید وسایل بهداشتی و ظروف

چینی و آارخانه مقره سازی آه در ایران فعال می باشند و توانسته اند ظرف سالهای اخیر تولید

آاشی و سرامیک را از تولید آم و سنتی و نیمه صنعتی به حدود ٧٠ میلیون متر مربع برسانند.

 

چسب کاشی

مشصخات : پودر چسب کاشی وسرامیک بر پایه سیمان و سایر مواد شیمیایی متشکله تولید شده و به منظور نصب کاشی و سرامیک در کف یا دیواره های سیمانی مورد استفاده قرار می گیرد .

خواص : پودر مورد بحث ، در مقابل نفوذ آب مقاوم بوده و به همین سبب می تواند جهت نصب کاشی وسرامیک در کف آشپزخانه ، حمام ، دستشویی و هر محلی در ساختمان مورد استفاده قرار می گیرد .

شرایط کار : به دلیل وجود مواد شیمیایی تا 5+ درجه سانتیگراد قابل مصرف می باشد و در صورت کم بودن درجه حرارت ، یا احتمال کاهش دمای هوا در 24 ساعت آینده ، باید از اجرای کاشی کاری صرف نظر نموده و یا محیط را گرم نگه داشت ، پودر کاشی و سرامیک پس از خشک شدن دارای مقاومت در برابر حرارت از 30- تا 120 درجه سانتیگراد می باشد .
مقدار وطریقه مصرف : برای مصرف چسب پودری ، باید قبلا یک پیمانه آب را داخل ریخته و سه پیمانه پودر را در حال بهم زدن اضافه نموده و پس از 15 دقیقه ، خمیری صاف و یکدست بدست می آید . زمان منتظر ماندن پیشنهادی تا ظاهر شدن خواص مواد مختلف شیمیایی که در چسب پودری و جود دارد ضروری است .
توصیه لازم :
چسب آماده شده در مدت کمتر از یک ساعت ، باید مصرف شود ، در غیر اینصورت خشک شده وخراب می شود . مقدار مصرف ، بستگی به صاف یا ناصاف بودن زیر سازی دارد ولی در حالت معمولی 3 کیلوگرم برای یک متر مربع می باشد پس از انتقال بر روی سطح حداکثر تا 20 دقیقه باقی خواهد ماند پس از آن آن به علت تشکیل پوسته مخصوص بر روی آن حالت چسبندگی رااز دست می‌دهد. ماله مورد نیاز چسب پودری و خمیری شانه‌ای مخصوص بوده و از طرف شرکت سازنده تحویل می‌گردد. چسب پودری در کیسه‌های 25 کیلویی به بازار عرضه می شود.

خمیر چسب کاشی و سرامیک به جای بتن ماسه یا دوغاب
این ماده بصورت آماده قابل تحویل است برای نصب کاشی و سرامیک بر روی دیواره های بتنی و گچی و سیمانی و انواع قطعات پیش ساخته و سطوح قدیمی کاشیکاری شده ، یعنی کاشی روی کاشی و سرامیک روی سرامیک و یا هر سطح آماده ای ، مورد استفاده قرار می گیرد .
خمیر چسب کاشی بر پایه رزینهای صنعتی با کیفیت مورد لزوم ساخته می شود و برا ینصب کاشی و سرامیک داخل ساختمان ها مورد مصرف قرار می گیرد این چسب پس از ساخته شدن در مقابل نفوذ آب ، رطوبت و عوامل جوی ، حرارت و یخبندان کاملا مقاوم می باشد از دیگر مشخصات این چسب این است که نصب کاشی و سرامیک را بسیار آسان نموده و دارای قدرت چسبندگی فوق العاده ای بر روی سطوح و خاصیت الاستیک کافی وانعطاف پذیری و مقاوم در قبال نشست ، مخصوصا ساختمان های بلند و در مورد تنش های ساختمانی ، لرزش و انقباض و انبساط ساختمان می باشند از دو طریق سنتی ودوغابی و لقمه چسب موجود که باعث تجمع حشرات مضر می باشند بهداشتی و یا صرفه تر می باشد .
میزان و طریقه مصرف :
مقدار مصرف بستگی به میزان سطح زیر کار ( زیر سازی) دارد . هرچه سطح صاف و گونیایی تر باشد ، مقدار مصرف کمتر می شود . بهتر است چسب را با ماله دندانه دار بصورت افقی و عمومی چند بار به سطح کشیده آنگاه به دقت کاشی را نصب کرد . در سطوح صاف و یکنواخت میزان مصرف 2 کیلوگرم بر متر مربع می باشد . پس از کشیدن چسب روی سطح دیوار ، در دمای معتدل ( حدود 20 درجه سانتیگراد ) بهرت است حداکثر ظرف مدت 20 دقیقه ، نصب انجام گیرد اگر دیرتر از این مدت زمان اجرای نصب صورت گیرد بعلت پوسته ، بصورت قشر نازکی ، گیرش می نماید و اگر دیر تر از این مدت زمان ، اجرا نصب صورت گیرد بعلت پوسته ، بصورت قشر نازکی ، گیرش می نماید و اگر در چنین شرایط نصب انجام شود ، اجرا کامل نبوده و قابلیت چسبندگی صحیح نمی باشد . کاشی وسرامیک ها بر روی سطوح تا مدت 2 ساعت قابلیت جابجایی دارد . دمای محیط باید درحدود 20 درجه سانتیگراد باشد واگر درجه حرارت کافی نباشد باید محیط گرم شود ، سپس شروع به ا جرا کنیم . حداقل 60% در صد کاشی باید آغشته به خمیر یا چسب به دیوار بارشد. در حالت چسباندن کاشی بر روی کاشی قدیمی باید با نوک چکش تیشه دار ، کاشی قدیمی را مضرس نمود تا کار با کیفیت مطلوب صورت گیرد . شرایط نگهداری و انبار داری با هوای معتدل و به دور از یخبندان 5 ماه می باشد .
روش مصرف: سطح زیر کار باید عاری از گرد وغبار ،رطوبت ،چربی ،مواد روغنی ورنگ وآهک بوده واگر در سطح قبلی کاغذ دیواری مورد استفاده قرار گرفته بود باید آنها را جدا نموده وهمچنین در زیر سازیها اگر از گچ وآسفالت ویا قیر گونی استفاده شده باشد باید از پرایمر استفاده نموده وبعداً از چسب کاشی استفاده گردد در مواردی که سطوح زیر کار دارای 6/0 سانتی متر ناصافی وفرورفتگی وبرجستگی باشد بهتر است که از ترمیم کننده استفاده گرددودر سطوحی که گچ یاگچ وخاک استفاده شده است. اگر ضخامت کمتر از یک سانتیمتر باشد چسب کاشی مناسب نمی باشد. به مقدار دوحجم چسب کاشی ویک حجم آب را به خوبی با هم مخلوط کرده تا خمیری همگن بدست بیاید وسپس یک لایه به ضخامت 5الی 8میلیمتر از چسب کاشی را روی سطح مورد نظر کشیده وبوسیله کاردک مخصوص دندانه دار شیاری به عمق 4الی5میلیمتر روی آن ایجاد کرده وبعد از حدود 20دقیقه کاشی را در جای خود قرار داده وبا چکش پلاستکی وفشار در جای خود تراز نمایید. ضمناًباید پشت کاشی در حدود 70%با چسب در تماس باشد در غیر این صورت باید شیارهای ایجاد شده را عمیق تر کرد.