فن کویل و هوارسان دوگانه

سیستم فن کویل

در سیستم فن کویل، سرمایش یا گرمایش هر فضا تمامأ به وسیله فن کویل انجام می‌پذیرد. هوای تازه (FRESH AIR) ضروری برای هر فضا بوسیله دریچه‌های مجهز به دمپر از پشت فن کویل‌ها که به هوای بیرون متصل است، تامین می‌شود. ترموستات پیش بینی شده در هر فضا وظیفه کنترل موضعی دمای آن فضا را عهده‌دار بود و در اماکنی که به هر دلیل فن کویل سقفی در آن پیش بینی شده باشد. بنابر نیاز بار سرمایی یا گرمایی آن، ترموستات مربوطه به موتور فن کویل فرمان داده و آن را خاموش یا روشن می‌نماید. کاربری سیستم  فن کویل در دفاتر اداری و فضاهای کوچک تجاری توصیه می‌شود.
در ضمن سیال حمل کننده انرژی آب می باشد که دارای امنیت بیشتری نیز خواهد بود.

محاسن سیستم فن کویل:
ـ کنترل دما به صورت اتاق به اتاق صورت می‌پذیرد.
ـ در سیستم فن کویل بار سرمایی یا گرمایی فضاها به وسیله آب سرد یا گرم (فن کویل) جبران گردیده و لذا فضاهای زیربنای مفید کمتری از ساختمان به صورت داکت‌های عمودی مورد استفاده تاسیسات قرار می‌گیرد و همچنین ارتفاع سقف‌های کاذب در این سیستم به حداقل می‌رسد.
ـ تهویه هوا به صورت مستقل و توسط دریچه هوای تازه فن کویل ها نصب شده در نمای ساختمان و یا در مورد فن کویل‌های سقفی توسط یک شبکه کانال کشی به فضای آزاد امکان پذیر می‌باشد.
ـ فن کویل در ایران تولید می‌گردد.
ـ عکس‌العمل سیستم در مقابل سرد یا گرم کردن فضاها سریع می‌باشد.
ـ امکان توزیع هوا از زیر سطح شیشه (پنجره) وجود دارد.
-سیال ناقل انرژی مبرد سمی نمی باشد.

معایب این سیستم:
ـ محدوده کار فن کویل در فضایی است که در آن قرار دارد و امکانات جابجایی هوا از سایر فضاها مقدور نبوده و منحصراَ هوای محدوده خود را گردش می‌دهد.
ـ حداقل به تعداد فضاهای گوناگون فن کویل وجود دارد که دارای موتوربرقی، فیلتر و سینی تقطیر می‌باشند که باید نگهداری و سرویس شوند.
ـ به دلیل نیاز به انتقال آب سرد و گرم به فن کویل، در صورت نیاز به تعمیرات لوله‌ها، زیربنای بیشتری از ساختمان به نسبت سیستم هوارسان در خطر تخریب قرار می‌گیرد که البته با تمهیداتی خاص نظیر لوله‌کشی روکار می تواند به خودی خود منتفی گردد.
ـ با تغییر فصل، تغییر در سیستم تولید حرارت یا برودت ضروری است.
ـسیستم فن کویل پاسخگوی نیاز فضاهای داخلی ساختمان که در طول سال عمدتاَ احتیاج به سرمایش دارند، نمی‌باشد (عموماَ در ساختمانهای بلند مرتبه) و جنوب کشور مثل کیش و قشم به کار می رود زیرا سیستم سرمایش ۸۰ درصد سال نیاز بوده و سیستم گرمایش نیز ندارند.

سیستم هوارسانی دوگانه

در سیستم هوارسانی دوکاناله کلیه فضاها بوسیله هوا سرد، گرم و تهویه می‌شوند. هوای سرد و گرم به وسیله یک دستگاه هوارسان مرکزی تهیه و توسط دو شبکه کانال کاملاَ مجزا (کانال هوای سرد و کانال هوای گرم) به یک جعبه مخلوط کن هوا در انتهای کانال رسانده می‌شود. جعبه‌های مخلوط کن هوا در مقابل فرمان ترموستات فضای مورد نظر عمل کرده و به میزان لازم هوای سرد و گرم را مخلوط کرده و با دمای مناسب به فضا وارد میکند.
کنترل دما و عملکرد این سیستم در طول سال یکسان می‌باشد با این تفاوت که در فصل گرم از هوای بیرون در کانال هوای گرم و در فصل سرد نیز از هوای بیرون که نیمه گرم شده (TEMPERED AIR) به عنوان هوای سرد در کانال هوای سرد استفاده می‌گردد.کانال کشی هوای سرد و گرم از دستگاه هوارسان مرکزی به جعبه‌های مخلوط کن هوا از نوع سرعت زیاد و فشار زیاد (PRESSURE HIGH VELOCITY HIGH) و دستگاه هوارسان مرکزی در این سیستم مشتمل بر تجهیزات زیر است:
ـ فیلتر مرکزی هوا برای تمیز کردن هوای بیرون.
ـ کویل پیش گرم کن برای نیم گرم کردن هوای بیرون.
ـ کویل گرم برای رساندن دمای هوا به دمای لازم جهت استفاده در فضاهای تحت پوشش دستگاه.
ـ رطوبت زن جهت بالابردن رطوبت نسبی هوا در زمستان.
جعبه‌های مخلوط کن هوای سرد وگرم دارای دمپر موتوری بوده و از ترموستات فضا فرمان میگیرند. چنانچه دمای داخل فضا بالاتر از حد تنظیم ترموستات برود با فرمان ترموستات دمپر موتوری بکار افتاده و بر مقدار هوای سرد می‌افزاید. چنانچه دمای داخل فضا پایین تر از حد تنیم ترموستات برود، با فرمان ترموستات دمپر موتوری عکس عمل بالا را انجام خواهد داد.

محاسن سیستم دو کاناله:
کنترل دما بصورت موضعی (اتاق به اتاق) بوده و عکس العمل سیستم به دلیل وجود هوای سرد و گرم بصورت همزمان، بسیار سریع خوب می‌باشد.
دستگاههای سرمایی و گرمایی فقط در دو نقطه موتورخانه و اتاق هوا رسان‌ها متمرکز بوده و در ساختمان پراکنده نمی‌باشد.
به دلایل ذکر شده، سرویس و نگهداری دستگاههای تاسیساتی نیز فقط در دو مکان متمرکز خواهد بود.
فیلتر هوا مرکزی بوده و در محل دستگاه هوا رسان می‌باشد.
کاربرد سیستم ساده می‌باشد و نیاز به زمستانی – تابستانی کردن ندارد. یک بار که ترموستات تنظیم شود، سیستم ۱۲ ماه از سال را کار کرده و فقط خاموش و روشن کردن چیلر یا سیستم تولید گرمایش با تغییر فصل ضرورت دارد.

معایب سیستم دوکاناله:
هزینه سرمایه گذاری اولیه، ‌نگهداری و راه بری سیستم دوکاناله بالا می‌باشد.
کانال کشی با سرعت و فشار بالا بدون استفاده از دستگاه مخصوص ساخت این کانالها امکان پذیر نیست و قطعات قابل انعطاف کانال باید از خارج وارد شوند.
تجربه پیمانکاران در زمینه اجراء این سیستم بسیار اندک است و فقط چند مورد از این نوع کانال در ایران اجرا شده است.
جعبه‌های مخلوط‌کن هوا در ایران ساخته نمی‌شوند و باید از خارج وارد شوند.