اندازه گیری با ساعت های اندازه گیری (اندیکاتور) یا سنجه عقربه ای

اندازه گیری با ساعت های اندازه گیری (اندیکاتور) یا سنجه عقربه ای

سنجه عقربه ای (که به غلط ساعت اندازه گیری نامیده می شود) ابزاری است برای تعیین اختلاف اندازه ها با اندازه گیری بکار می رود، شایان ذکر است که این ابزار معمولا برای تعیین فاصله ها بکار نمی رود. البته این ابزار را می توان همراه با یک ریزسنج برای اندازه گیری فاصله های دقیق نیز بکار برد. سنج عقربه ای اختلاف اندازه ها را با حرکت عقربه خود بر روی صفحه مدرج نشان میدهد. این صفحه تا یک صدم میلی متر مدرج شده است، به عبارت دیگر هر تقسیم بندی روی صفحه مدرج نمایانگر حرکت سوزن اندازه گیری به اندازه ۰/۰۱ میلی متر می باشد.

سنجه فوق برای آزمایش هم ترازی و هم محور بودن میله ها، گرد یا بیضی بودن قطر درونی سیلندرها و نیز آزمایش سوراخ یاتاقانها بکار می رود. و همچنین می توان برای هم محور کردن سطوح یاتاقانی میل لنگها، دقیق کردن اندازه سوراخهای گژن پین روی پیستون، تعیین ضخامت زیر سری هایی که باید افزوده و یا کاسته شوند تعیین شیب، وارسی اندازه لقی یا بازی یاتاقان، برقوکاری مجدد، تنظیم سیم پیچ مغناطیسی به هنگام سوار کردن آن و … اشاره نمود.

نکته: هر چه مقدار بزرگنمایی (تعداد تقسیمات صفحه) بیشتر باشد دقت سنجه بالاتر ولی دامنه (میدان اندازه گیری) کمتر خواهد بود و بر عکس هر چه مقدار بزرگنمایی (تعداد تقسیمات صفحه) کمتر باشد دقت کمتر و دامنه سنجه بیشتر خواهد بود.

مزایای سنجه های عقربه ای (ساعت اندازه گیری):

١- سهولت در خواندن، بزرگترین مزیت آنها نسبت به سایر تجهیزات اندازه گیری خطی است که مستلزم کسب مهارت و تجربه کافی قبل از به کارگیری آنها می باشد)

٢- مفید بودن برای کنترل کیفیت

۳- به کمک تعدادی اتصالات ساده، با این سنجه ها می توان بسیاری از ابعاد با دامنه های مختلف را اندازه گیری نمود

۴- در این وسایل مشکلاتی همچون سایش فرمان، کاهش یا افزایش طول قطعات فلزی سنجه بعلت تغییرات دما و… که در مورد فرمان های متداول پیش می آید، وجود ندارد

۵- وسایل مطلوبی برای استفاده در کارگاه ها می باشند، چون از لحاظ ساختمانی استحکام زیادی دارند و نسبت به شوکها و لرزشها در مقایسه با سایر وسایل کنترل کمتر حساس هستند (آسیب پذیر هستند).

محدودیت های ساعت های اندازه گیری

۱- اثر سایش، موجب لقی ساعت می شود.

۲- دقیق نبودن شکل دنده یا عملکرد آن، منجر به خطای جمعی می شود که معمولا نسبتی از میزان حرکت فرمان را تشکیل می دهد، از این رو سنجه های عقربه ای را برای اندازه گیری های دقیق مناسب تشخیص نمی دهند.

٣- لقی و بازی کردن پایه در ستون سنجه (یاتاقان) بواسطه بی دقتی های اولیه با سایش، بر روی درگیری دقیق دنده های چرخ دنده اثر گذاشته و باعث خطا در اندازه گیری می شود.